Veltehouf (veltenhejwersch pälzisch; daitsch: Veltenhof) is e Dorf in Niedersachse, seid 1931 in Schdadtdeil vun Braunschweig, mit 2.719 Oiwuuner (2020; 2017 wares 2.762), wu seid 1750 Pälzer wuhne.
Dialegd: Kurpälzisch |
Schun im Johr 1007 werd e Dorf mim Nåme Theletunnum erwähnt, im Johr 1031 als Velittunum. Des Dorf waa längschd verschwunne, wie di Pälzer kumme sin, awwer der Nåme hot sisch erhalde. Im Johr 1750 sin uff Veråålossung vum Herzog vun Braunschweig Carl I. zwëlf pälzer Familie in de Ord gezoore. Dord sollde se Woi un Duwak ååbaue. Da Herzog wolld sisch so di Oifur un di Oifuhrzëll schbare. Des hot sisch awwer schwierischer gschdalded wie gedenkt. Weil di Bëëde dord såndisch sin, hawwe se noch schweere Zeide 1850 di Idee ghatt, Schbaagl ååzubaue. Do demit hawwe se schließlisch Erfolg ghatt. Außerdemm hawwe se sisch im Hausbau als Schdååsetzer in Nåme gemacht.
1933 is da Middellandkanal, wu di Ems, Weser un di Elbe verbindt, bis Braunschweig gebaut worre. Uf da Gemaagung vun Veltehouf sin dursch de Kanal un e Hafebegge en haufe Schbaaglägger weggfalle. Vorher hot di Schdadt Braunschweig nadirlisch Indresse ghat, Veltehouf midsamt em zukinfdische Hafegebied oizugemeinde. So is v 1931 geje de Wille vun de Leit an Braunschweig kumme.
Seid 1982 hot Veltehouf e Wabbe, wu de in Kurpälzer Lëëw zeigt, wu di Mïhlekärsch in de Händ träscht.
Heit noch schwetzt ma in de Familie vun de Noochkumme Veltenhejwersch (Pälzisch), wann s aach im Riggång is. Di Pälzer Nåme Ding, Volker, Maul un Uster sin heit noch di haifigschde. Da Ärwetskreis „Pfälzer Abend“ kimmert sisch ums Veltenhejwersch un di Veltenhejwer Gschischt. S Museum in da „Heimatschtub vun Veltehouf“ befaßt sisch mid da Gschischt.
Di Haubdschdrooß heeßt Pälzerschdrooß (Pfälzerstraße). Di Schdrooße vun are große Ordserweiderung in de sibzischer Johre hawwe Nåme vun selle Orde in da Kurpalz erhalde, aus denne di Siedler ware: Frankenthalstraße, Germersheimstraße, Heidelbergstraße, Landaustraße, Leimenweg, Mannheimstraße, Rheinaustraße, Rohrbachweg, Sandhofenstraße, Schwetzingenstraße, Speyerstraße, Wieblingenweg, Wormsstraße, Zeiskamweg. Des Pattnerdorf vun Veltehouf is Wieblinge (Heidelberg), wu s e Veltehejwer Schdrooß („Veltenhofer Straße“) gibt.
Faslomd (Fasnacht; niedersächsisch: Faslam odder Fasolm) * Modder * Vadder * Goggel * Schdrimp * Werschd * Arwed
Am Oschdersamsdag werd e Oschderfaier ågezindt. Åfang Juli is des Volgsfescht Veltehouf.
1876 hot ma uf eme kläne Buggl e Hollännermihl gebaud. 1930 is se zuare Kärsch umgebaud worre, wu aa heit noch vun da Reformierde Kärschegemeinde benitzt werd. Di Pälzer hawwe ihr reformierdes Bekenndnis vun da Palz midgebrocht.
Im Siide un Wesde vun Veltehouf fließd di Oker, en Newefluß vun da Aller. Di Oker fließd bei Veltehouf bis heit in nadirlische Mäander. In da Au vun da Oker hot sisch e tibische Flußauelåndschaft erhalde kenne mid Auewälder, Weischholzbeschdänd, are ausgedehnde Sumbfvegetezion un Bereische mit sandische Schdeilufer. Di Okerau is e wischdisches Biotob un Raschdgebiet fä Wasserveggl. In de sandische Schdeilufer briide Eisveggl un Brandgäns. Di ganze Au vun da Oker bei Veltehouf ghert zum Nadurschutzgebiet Braunschweiger Okerau.
In Veltehouf gibts di Nadurdenggmäler Alde Eisch (in da Schdrooß Unter den Linden), Schwedekanzel (beim Friedhof) un Alde Landwehr (alle drei gschitzt seid 1959)
This article uses material from the Wikipedia Pälzisch article Veltenhof, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Was do drin schded isch unna CC BY-SA 4.0 vafieschba, wonn nedd onnaschda uffgschriwwe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Pälzisch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.