Gelleriewe

sativus), sin ä bsunnerschd werdvolles Gemies un keren zude Deldebliedla (Apiaceae).

Karotte kummd vum Ladoinische carota un Möhre hodd die grieschisch Bzaischnung fa Worzel. S'Woad hodd sich iwwa die ald- und middlhochdaidsche Nome Mokra, Morke un More enwiggeld.

S'Woad Gelleriewe kummd vunde Bzaischnung Gelbe Rübe, wuma im Saalendische unnem Pälsische, awwa a im Badische, Schwebische un Bairische saache dud.

S’Woad fa die Bflonz awwa a fa die Rieb unnaschaid sisch a inde Regjone. In Noad- un Oschdaidschlond sachdma Möhre un in neadlische un siedlische Deel vun Daidschlond fa junge Riewe saachdma Karotte. Inde Umgewung vun Niedasaggse heesds donn Wurzel, im Niedalendische isches wortel un im Saterfriesischen donn Wuttel. Doad sachdma Räiwe eja fa Aade wie z. B. fade Acka-Reddisch (Räiwe / Wüülde Räiwe) odda die Schdeggriewe (Räiwe / Stäkräiwe). In Esdaraisch un Sieddaidschlond saachdma Karotte un inde Schwaiz isch Rüebli (longi geeli Aad) un Feldrüebli (Geeli Rieb) ieblisch.

Im Friejohr gsähd kann mer se vum Friesummer bis in de Härbschd ärnde. Die määnschde Sorde sin lang un schmaal, es gibd awwer a Runde. Die junge hän noch rischdisch viel Zugger, all hän Providamin A un Folsaire. Roh helfe se sogaa geje Salmonelle, sunschd geje Dorschfall un Värschdobbung. Mär solld se als mid e bissel Fedd esse, wail des es Providamin A lese duud, sunschd kann de menschlische Kerper des Vidamin net verwerde. Die ganz junge kann mer mid de Schaal esse, die nägschde kann mer mid growwem Salz abriwwle, die äldere duud mmer besser schäle.

Fär än ääfache Salad duuschd ä paar Gelleriewe fai riwwle, gibsch ä glää bisssel Zugger un Zidronesafd däzu unn 'en Schuß Sahne odder Kondensmilsch - fäddisch.

Fär Gemies duuschd Gelerieweschaibe mid Zwiwwle aadinschde, mid Brieh uffgiese un koche, bisse gaar sin.