Akal (symbol: ) iga wis kraḍ itran lli itfarn i ungraw anafuk.
|
d yan ɣ willi tsutulnin i itri n Tafukt lli illan ɣ tuẓẓumt n ugraw ad. Ar as itsutul wala nttat yan wayyur.
Akal d | |
---|---|
Annay | |
Amaccaq ɣr tgnit | 0 km |
Itzzi ɣf | Iṭij |
Yttusmma ɣf | akal, terre d boule |
Timzzit | |
Acffalu | 151 930 000 km 1,00000261 AU 1,01671388 AU |
Afafuk | 147 095 000 km |
Agllus azn-gjdan n tmzzit | 1 AU 149 598 023 km |
Annfal amzzay | 0,016710219 |
Tallit tamzzayt | 365,256363004 ass |
Vitesse orbitale | 107 200 km/h |
Aẓalay anmmas | 358,617 ° |
Annuz amzzay | 7,155 ° 1,57869 ° |
Addud n tyrsi tamalayt | 348,73936 ° |
Afakul n ufafuk | 114,20783 ° |
Tasngama | |
Aqqaṛ | 6 378,137 km |
Akdu | 12 742 km |
Tamzza | 40 075 km d 24 901 miles |
Tigni | 0,0033528 |
Tajumma | 510 064 472 km² |
Ablɣ | 1 083 210 000 000 km³ |
Takura | 5 972,37 Yg |
Tanẓẓi | 5 514 kg/m³ |
Taẓɣlt tasmdayt | 15 °C (atmosphère terrestre) |
Asaft (Albidu) | 0,434 0,306 |
Azmz n ubddi d unulfu | 4 540 million years BCE |
Amtiwg nnɣ aɣ akkw tggut tuqqna gr tam imtiwgn illan ɣ unagraw anafuk.
Illa wakal z uggar n 4,467 milyar n usggas. z lliɣd iffuɣ imik n w-akku z tafuk yitti z giz. ɣ umzwaru rad yiṣmiḍ ifrkki n uflla. rad tit tfr yat tusut yaḍn lliɣ ras ttid lkmn indkkik yaḍn d isufa lli rad isbadl udm ns. kullu mayad ittuyskar f lmlayn n isggas d tusutin urganin yat..
Dar imaziɣn Akal af atmaɣ yan ntt d tarwans. akal lli kkrzn d wakal,lli ɣ zdɣn d lliɣ drn. Ig wakal dar imaziɣ yat lli f kullu maɣn ɣ umzruy nsn. D irumiyn, ifniqicn, aεrabn , ifransawiyn...
Ma ilkkmn gr 70% d 71% zzɣ tasna n wakal tga aman n igarawn d illan, d 30% iɣaman ka d igan akal, ar tbḍḍu tsna tabṛṛanit n wakal s kigan n igmmaḍn iqquṛn, nɣd tifilin titaktunin, ar ttmattayn t ɣ tsna mnnaw igndid n isggwasn.
Ikuttr wakal zzɣ aguman nns s ma ilkkmn ar 23,4 n tskwfal, ma imssrn ɣ isnfaln ismẓuyn ɣ unzwi ɣ tsna n umtiwg.
Ar iddnkay igr amɣnaḍisan n wakal ɣ ungns n tmnaḍt taxatart ittufsan n bṛṛa n umtiwg d ar ilkkm ar bṛṛa afad ad issuncg alssi amɣnaḍisan, d ulssi amɣnaḍisan iga yan ufrag issutln i wakal d ar t iḥṭṭu zzɣ aẓnẓṛ n tfukt.
Ifrki n wakal, d ula tasgiwin n uflla zzɣ taduli ar ssuncukn s sin itsn alssi n uẓṛu, d ar ibṭṭu s usddi n tiflin titiktunin ittwlin xf agzzum immu iggut ultutm f tduli n uflla. amussu n tiflin ad ar immntal ɣ ingugin d ikswarn.
Taduli n wakal igat yan ifrki asulilan tga 84% zzɣ aksay n umtig, timnaḍin tinafllatin zzɣ taduli ammu tggut taɣara.
Amzaray ɣ tskwfal n tirɣi ɣ ugns n ul abṛṛani ar ittawi s imzazn inrɣin, zzɣ aɣlluy tidiyin igan ablulu irɣan, ilmma asiṣmiḍ d ugguz s dar ul agwnsan irɣan. ar suwwurayn imzazn ad n wassay anrɣi xf aswuri n igr amɣnaḍisan n wakal.
Waxxa taskwflt n tirɣi ɣ wul agwnsan ar ittuɣal mas yaẓ i trɣi n tfukt, macc adad iggutn ur att ittajja ad ig ablulu.
Iṭṭaf umtiwg n wakal yan umtiwg ɣmklli i nssn iga tt Ayyur.
Iɣbula lli rad yaws ɣ tirra n umla yad:
This article uses material from the Wikipedia Taclḥit article Akal (Amtiwg), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Mayad illa ddu CC BY-SA 4.0 abla iɣ ittuybdar mas ur t-igi. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Taclḥit (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.