काव्यया तिसा

काव्यय् तिसा वा अलङ्कार धाःगु काव्यया रसयात वर्णन यायेत छ्येलिगु खँग्वः ख। तिसां थमंतुं भाव मब्युसां भावयात बांलाकेगु ज्या थुकिलिं या। तिसा तिया गथे म्हयात बांलाकेछिं, अथे हे थी-थी खँग्वः छ्येला काव्यया भाव वा रसयात बांलाकेछिं। थ्व कथं तिसाया ज्या धाःगु भावयात बांलाक्क ब्वयेगु ख। तिसा स्वंगु प्रकारया जुइफु-शब्दालङ्कार (खँग्वःतिसा), अर्थालङ्कार व उभयालङ्कार। छगू खँग्वःयात उकिया पर्यायवाची खँग्वलय् हिला छ्वयेबिलय् भाव पाइगु जुसाः अन्याःगु तिसा खँग्वःतिसा जुइ। तर अथे खँग्वःयात पर्याय खँग्वलं हिलय्‌बिले काव्य भावात्मक रुपं मपाइगु जुसाः अन्याःगु तिसा अर्थालङ्कार ख। अर्थात, खँग्वःतिसा धाःगु खँग्वःया उपस्थितिं हे रसयात ब्वयेगु तिसा ख धाःसा अर्थालङ्कारय् तिसाया अर्थं रसयात ब्वयेगु ज्या याइ। खँग्वःतिसाया स्वंगु मू रुप दु- अनुप्रास, यमक व श्लेष। अर्थालङ्कारया दसुया रुपय् उपमा, रुपक, उत्प्रेक्षा, दृष्टान्त, सन्देह, अभिशयोक्ति आदि कायेछिं। उभयालङ्कारय् खँग्वःया उपस्थिति व अर्थ नितां हे भाव वा रसयात ब्वयेगु ज्या याइ।

प्रकार

खँग्वःतिसा वा शब्दालङ्कारय् अनुप्रास, यमक, श्लेष व वक्रोक्ति मू ख। अर्थालङ्कारतेगु ल्या १२५ स्वया अप्व दु। थन्याःगु सकल अर्थालङ्कारतेगु मूलभूत विशेषतातेत ध्यानय् तया थ्व तिसातेत न्यागु मू भागय् बायेछिं:

  • (१) सादृश्यमूलक - उपमा, रूपक आदि;
  • (२) विरोधमूलक- विषय, विरोधभास आदि;
  • (३) शृंखलाबंध- सार, एकावली आदि;
  • (४) तर्क, वाक्य, लोकन्यायमूलक काव्यलिंग, यथासंख्य आदि;
  • (५) गूढ़ार्थप्रतीतिमूलक - सूक्ष्म, पिहित, गूढ़ोक्ति आदि।

छुं तिसाया दसु थ्व कथं दु- उपमा, अनन्वय, रूपक, परिनाम, गुंफ, कारन, भ्रान्ति, संदेह, अपन्हुति, उत्प्रेक्षा, अतिशयोक्ति, उपमानोपमेय, संभावना, व्यतिरेक, विरोधाभास, असंभव, अल्प, अन्योन्य, यथासंख्य, श्लेष, परिवृत्त, सहोक्ति, विशेषोक्ति, लेस, अत्युक्ति, लोकोक्ति, व्याजोक्ति, गूढ़ोक्ति, जुक्ति, प्रतीप, परिकर, परिकरांकुर, प्रहर्षन, तुल्ययोगिता, दीपक, दीपकवृत्ति, निदर्शना, प्रतिवस्तूपमा, समासोक्ति, आक्षेप, विभावना, विषम, अधिक, मीलित, उन्मीलित, सामान्य विशेष, तद्गुण, अतद्गुण, अनुगुन, पूर्वरूप, समुच्चय, वक्रोक्ति, एकावलि, मालादीपक, क्रम, पर्याय, विनोक्ति, परिसंख्या, विकल्प, समाधि, काव्यलिंग, अर्थान्तरन्यास, ललित, अनुज्ञा, रत्नावलि, गुढ़ोत्तर, भाविक, उदात्, निरुक्ति, प्रतिषेध, विधि, हेतु, दृष्टान्त, प्रस्तुतांकुर, अप्रस्तुतांकुर, असंगति, सम, विचित्र, व्याघात, प्रत्यनीक, अनुप्रास आदि।

स्वयादिसँ

लिधंसा

Tags:

भाव (साहित्य)

🔥 Trending searches on Wiki नेपाल भाषा:

ई सं १९०८जुलाई ४रुसपुरैनाझेङ् हीपनामाहीलसंयुक्त अधिराज्यकिसिझिंस्वंगु उपनिवेशदक्षिण अमेरिकाईंनागार्जुनअज्ञेयवाद१६म्ह अरहतअपरेटिङ सिस्टमत्रुटिबनकरियामरन्दहल्लीस्फेनोइद क्वँय्प्रजातिफेब्रुवरी १७सेँ भाषातःहताः १सन् १५२६प्रविधिशाहनामेप्रकृतिश्री हनुमान चालीसाअरबी भाषा१००००तर्कऔद्योगिक क्रान्तिइच्छामार्च २६निरकोट, द्वाराहाट तहसीलबाँसुरीआर्थिक समन्वय व विकासया गुठिअतै विट रकचियम् (सन् १९७८या संकिपा)क्याम्बोदियारिचार्ड स्टालम्यानअप्रिल २०ज्ञानज्योतिषशास्त्रसन् २२अपदानबंगाली भाषापारत्केचरि (सन् १९३९या संकिपा)सी++वर्ल्द वाइद वेबपाब्लो पिकासोजेम्स स्मिथ (पेनसिल्भेनियाया राजनीतिज्ञ)नट्चत्तिर नायकऩ् (सन् १९९२या संकिपा)कर्णवालजीवप्रविधिसौर्य शक्तिगेमेलानसंयुक्त राज्य अमेरिकाया सेनामुकवरि (सन् २०००या संकिपा)सुर्तिमू पौजावानिज भाषाऊर्जाराईइलेक्त्रोनिक्सछ्वहेकर, इलियोनोईबेल्जियम🡆 More