Kruna Wilangan Pahan (Pecahan), Conto: tenga, seprapat, msl.
Kruna Wilangan gebogan (Jumlah), Conto: Lebak, Karobelah, Samas, Domas, Msl
Kruna Wilangan Pepasten, conto: biu aijas, jatma adiri, msl
Kruna Wilangan Tan Janten, Conto: Liu, begeh, ombeh, bedik, msl.
Kruna Wawastan (Kata Sandang)
Kruna Wawastan inggih punika kruna sané ngawatesin kruna aran. Conto: I, Ni, Sang, Hyan, msl.
Kruna Pangarep (Kata Depan)
Kruna Pangarep (basa Indonésia; Preposisi utawi Kata Depan) inggih punika kruna sané ngraketang kruna-kruna sané wénten ring sajeroning lengkara, kruna pangarep punika tusing dadi atepan ring kruna di ungkurné ri tatkala kasurat. Conto: di, ka, ba, I, ring, ri
Kruna Panyambung/Pangiket (Kata Sambung)
Inggih punika; kruna sané kaanggén nyambungang kruna-kruna utawi lengkara sané pateh linggihnyané. Kruna Panyambung kakepah dados 2;
Kruna panyambung sampun janten. Upami; sawiréh, yadiapin, utawi, tur nanging, laut, tekén
Kruna panyambung déréng janten. Upami; kacrita, winursita, warnanen, kancit, msl
Kruna Paneges
Inggrih punika: kruna sané mapiteges ring sejeronin lengkara. Conto: ya, ja, sih,ke, te
Kruna Pangentos (Kata Ganti)
Pangentos Jatma ka pertama (Kata ganti orang pertama), Conto: iang, tiang, icang
Pangentos Jatma kaping kalih (Kata ganti orang kedua), Conto: Cai, Ragané
Pangentos Jatma kaping tiga (Kata ganti orang ketiga), Conto: ia, dané, ipun, ida
Kruna Panguuh (Kata Seru)
Kruna sané kaanggén nyihnayang rasa utawi pikayun i manusa minakadi rasa bangga, sedih,demen miwah sebet. Conto: aduh, arah,béh, ah, ih, msl.
Kruna Katerangan
Conto: dini, ditu, semeng, sanja, peteng, msl.
Kruna nganutin wangunnyané
Nganutin wangunnyane, kruna kakepah dados papat wangun, inggih punika:
Kruna Lingga
Kruna lingga inggih punika kruna sané durung polih wewehan. Kruna lingga nganutin kecap/wanda kakepah dados:
Kruna lingga akecap/awanda (satu suku kata), umpami: boh, be, bek, joh, yeh, tum, ron
Seselan; punika magenah ring tengahing kruna lingga. Yening kruna lingganyane marupa antuk suara (vokal), seselan kruna magenah sadurung suara ring ajeng kruna lingga punika. Yening kruna lingganyane mapurwa antuk aksara wyanjana (konsonan), punika magenah ring pungkur wyanjana kapertama ring kruna lingga punika, sekadi ring sor puniki.
Seselan [-in-], umpami: Surat dados sinurat, Ucap dados inucap
Seselan [-um-], umpami: Turun dados tumurun, Seken dados sumeken, Ajar dados umajar
Seselan [-el-], umpami: Tapak dados telapak, Tusuk dados telusuk
Seselan [-er-], umpami: Gigi dados gerigi
Pangiring, punika magenah ring pungkuring kruna luwire;
Kruna dwi lingga inggih punika kruna lingga sané kaping kalihang. Wangun ipun mawarna-warna, sekadi ring sor.
Kruna Sama Lingga, Kruna lingga sané kaping kalihin, umpami: gedé-gedé, cenik-cenik, tua-tua
Kruna Samatra Lingga, Kruna lingga sané kaping kalihin nanging silih tunggil kruna nyane mauwah ucapannyane. umpami: kitak-kituk, dengak-dengok, kecas-kecos
Kruna Dwi Maya Lingga, Kruna lingga sané kaucap ping kalih wau madué artos utawi arti, yéning kaucap wantah apisan kruna punika nenten madué teges utawi arti. umpami: kupu-kupu, kapu-kapu, kunang-kunang
Kruna Dwi Purwa, Kruna dwi purwa inggih punika kruna lingga sané kecapne ring ajeng kaping kalihang. umpami: sesate, tetajen, gegaen, bebanten
Kruna Dwi Sesana, Kruna dwi sesana inggih punika kruna lingga sané kecape ring ungkur kaping kalihang tur satata kadulurin antuk pangater [pa-]. umpami: pakecoscos, paketeltel,
Kruna Polah
Kruna polah inggih punika kruna lingga sané polih anusuara sekadi nu, m, n, ng.
Anusuara ny, saluiring kruna aran sané mapangawit antuk aksara j, c, s yéning polih anusuara ny dados kruna kria (kata kerja) umpami: Jarag - Nyarag, Sampat- Nyampat, Cokot - Nyokot
Anusuara m, saluiring kruna aran sané mapangawit antuk aksara p miwah b yéning polih anusuara m mauwah dados kruna kria. umpami: Pegat - Megat, Besbes - Mesbes, Pingseg- Mingseg, Batek - Matek
Anusuara n, pacang nguwah kruna aran sané mapangawit antuk aksara t miwah d dados kruna kria. umpami: Dingeh - Ningeh, Timbang - Nimbang
Anusuara ng, yéning wénten kruna lingga sané mawentuk kruna aran sané mapangawit antuk aksara k, g polih anusuara ng, kruna lingga punika pacang mauwah dados kruna kria. umpami: Kadik - Ngandik, Getok - Ngetok
Suratan
Suratan Liyane
This article uses material from the Wikipedia Bali article Kruna, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Daging kasayagayang ring sor CC BY-SA 4.0 ritatkala nénten wénten uahan. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Bali (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.