Пәнжәб

ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ) — Һиндостан һәм Пакистан территорияһының һыубаҫар тигеҙлек өлөшө исеме.

Атаманың килеп сығышы биш йылға: Жәләм, Чинаб, Рави, Биас һәм Сатлеж тигән йылғаларҙың 100 мең. кв. км. майҙан биләгән туғайҙары менән бәйле. Билдәле булыуынса, фарсы теленән «пәнж» — «биш» тип тәржемә ителә (мәҫәлән, Тажикстандағы Пәнж йылғаһы)

Пәнжәб
кб.-пандж. ਪੰਜਾਬ
Кем хөрмәтенә аталған	5[d] һәм йылға
Дәүләт	Пакистан   Һиндостан
Һыу ятҡылығы буйында урынлашҡан	Биас[d], Чинаб[d], Джелам[d], Рави река[d] һәм Сатледж[d]
Территория перекрывается с	Һиндостан һәм Пакистан
Майҙан	355 591 км²
Пәнжәб Викимилектә

 

Индуизмда айырыуса хөрмәт ителгән был биш йылға менән Һинд (Синдху) һәм Сарасвати берлектә, Ведала иҫкә алынған Етейылғаны тәшкил итә. Төп халыҡ — пәнжәбиҙәр, төп тел — пәнжәб теле. Ислам һәм индуизмға өҫтәп, төбәктә традицион рәүештә сикхизм киң таралган.

Пәнжәб үҙенең бай тарихы менән билдәле. Кешелек тарихы башында биш йылға үҙәндәрендә Һинд цивилизацияһы формалаша. Пәнжәбтә 1192 йылда Мөхәммәт Гури еңгәндән һуң ислам индуизмға ҡарағанда тулыһынса өҫтөнлөк ала.

Пәнжәбтан бөтә Һиндостанға Бөйөк Моголдар власы тарала башлай. Уларҙа Пәнжәбтың төп ҡалаһы Лахор була. Император Аурангзеб үлгәндән һуң Панджабтағы власты сикхтар баҫып ала. 1849 йылда Британия генерал-губернаторы маркиз Дальхузи Пәнжәбте аннексиялаған һәм Британия провинцияһы итеп үҙгәрткән.

1947 йылда Британ Һиндостанының бүленешендә Пәнжәб территорияларының 40 проценты Һиндостанда ҡалғанһәм Пәнжәб штаты төҙөлгән. Пәнжәбтың көнбайыш өлкәләре Лахор менән Пакистан дәүләт составына ингән, унда баш ҡалаһы Исламабад булған айырым провинция һәм Федераль баш ҡала территорияһы (Пакистан) барлыҡҡа килгән .