উত্তৰ প্ৰদেশ: ভাৰতৰ এখন ৰাজ্য

উত্তৰ প্ৰদেশ उत्तर प्रदेश ااتر پردیش‎
—  ৰাজ্য  —
Taj Mahal 2012.jpg
মোহৰ
ভাৰতবৰ্ষত উত্তৰ প্ৰদেশৰ অৱস্থান
উত্তৰ প্ৰদেশ ৰাজ্যৰ মানচিত্ৰ
ভৌগোলিক স্থানাংক: 23°50′N 91°17′E / 23.84°N 91.28°E / 23.84; 91.28 91°17′E / 23.84°N 91.28°E / 23.84; 91.28
দেশ	ভাৰত
প্ৰতিষ্ঠা	১৮০৫ (সমৰ্পিত আৰু বিজিত প্ৰদেশসমূহ)
ৰাজধানী	লক্ষ্ণৌ
জিলা	৭৫
চৰকাৰ
- ৰাজ্যপাল	ৰাম নায়ক
- মুখ্য মন্ত্ৰী	যোগী আদিত্যনাথ
- বিধান সভা	এককক্ষীয়
- লোকসভা
- উচ্চ ন্যায়ালয়	এলাহাবাদ উচ্চ ন্যায়ালয়
মাটিকালি
- মুঠ	২,৪৩,২৮৬ কি.মি.২  (৯৩,৯৩৩.২ বৰ্গ মাইল)
অঞ্চলৰ স্থানাংক	৪ৰ্থ
জনসংখ্যা (২০১১)
- মুঠ	১৯,৯৫,৮১,৪৭৭ জন
- স্থান	১মতম
- জনঘনত্ব	৮২০.৪ প্ৰতি বৰ্গ কি.মি.  (২,১২৪.৭ প্ৰতি বৰ্গ মাইল)
সময় অঞ্চল	ভা.মা.স. (গ্ৰী.মা.স.+০৫:৩০)
আই এচ অ’ ৩১৬৬ কোড	IN-TR
সাক্ষৰতা হাৰ	৬৯.৭%
চৰকাৰী ভাষা	হিন্দী, উৰ্দু
ৱেবছাইট	UP.gov.in

তাজমহল

লাথমাৰ হোলী

সাৰনাথ

আই আই টি, বাৰাণসী

দুধৱা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান

কাশী বিশ্বনাথ মন্দিৰ

আগ্ৰা দূৰ্গ

ৰাজ্যখনৰ পশ্চিমে ৰাজস্থান, উত্তৰ-পশ্চিমে হাৰিয়ানা, হিমাচল প্ৰদেশ আৰু দিল্লী, উত্তৰাখণ্ড আৰু উত্তৰে নেপাল, পূবে বিহাৰ, দক্ষিণে মধ্যপ্ৰদেশ আৰু লগতে ছত্তীশগড় আৰু ঝাৰখণ্ডৰ সৈতে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সীমান্ত। মাটিকালি ভাৰতৰ মুঠ মাটিকালিৰ ৭.৩ শতাংশৰ সমান ২৪৩,২৮৬ কিলোমিটাৰ বৰ্গমাইল (৯৩,৯৩৩ বৰ্গমাইল) আৰু ই আয়তন অনুসৰি চতুৰ্থ বৃহত্তম ভাৰতীয় ৰাজ্য। যদিও দীৰ্ঘদিন ধৰি চেনি উৎপাদনৰ বাবে পৰিচিত, ৰাজ্যখনৰ অৰ্থনীতিত এতিয়া সেৱা উদ্যোগৰ আধিপত্য চলিছে। সেৱা খণ্ডত ভ্ৰমণ আৰু পৰ্যটন, হোটেল উদ্যোগ, ৰিয়েল এষ্টেট, বীমা আৰু বিত্তীয় পৰামৰ্শদাতা সংস্থাসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। উত্তৰ প্ৰদেশৰ অৰ্থনীতি ভাৰতৰ তৃতীয় বৃহত্তম ৰাজ্যিক অৰ্থনীতি; মুঠ ঘৰুৱা উৎপাদন ১৮.৬৩ লাখ কোটি (২৩০ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ) আৰু জনমূৰি জি এছ ডি পি ৬৮,৮১০ টকা (৮৬০ মাৰ্কিন ডলাৰ)। ১৯৬৮ চনৰ পৰা উত্তৰ প্ৰদেশত বিভিন্ন কাৰণত আৰু মুঠ ১৭০০ দিনৰ বাবে দহবাৰ ৰাষ্ট্ৰপতিৰ শাসন জাপি দিয়া হৈছে। ৰাজ্যখনত বৰ্তমান তিনিটা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ আছে – চৌধুৰী চৰণ সিং আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ (লক্ষ্ণৌ), লাল বাহাদুৰ শাস্ত্ৰী বিমানবন্দৰ (বাৰানসী) আৰু কুশীনগৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ (কুশনগৰ)। প্ৰয়াগৰাজ জংচন উত্তৰ মধ্য ৰেলৱেৰ মুখ্য কাৰ্যালয় আৰু গোৰখপুৰ ৰেলৱে ষ্টেচনে উত্তৰ-পূব ৰেলৱেৰ মুখ্য কাৰ্যালয় হিচাপে কাম কৰে। ৰাজ্যখনৰ উচ্চ ন্যায়ালয় প্ৰয়াগৰাজত অৱস্থিত। ৰাজ্যখনে নিম্ন সদনৰ লোকসভা আৰু উচ্চ সদনৰ ৰাজ্যসভালৈ ক্ৰমে ৮০খন আসন আৰু ৩১খন আসন অৱদান আগবঢ়ায়।

ৰাজ্যখনৰ বাসিন্দাসকলক তেওঁলোকৰ বসতি অঞ্চল অনুসৰি অৱধি, বাঘেলী, ভোজপুৰীয়া, ব্ৰাজী, বুণ্ডেলি, কান্নাউজী বা ৰোহিলখণ্ডী বুলি কোৱা হয়। জনসংখ্যাৰ তিনি চতুৰ্থাংশতকৈও অধিক লোকে হিন্দু ধৰ্ম পালন কৰে, ইছলাম পৰৱৰ্তী বৃহত্তম ধৰ্মীয় গোট। ৰাজ্যখনৰ সৰ্বাধিক প্ৰচলিত ভাষা আৰু ৰাজ্যখনৰ চৰকাৰী ভাষা হিন্দী আৰু উৰ্দু। উত্তৰ প্ৰদেশ মৌৰ্য সাম্ৰাজ্য, হৰ্ষ সাম্ৰাজ্য, গুপ্ত সাম্ৰাজ্য, পাল সাম্ৰাজ্য, দিল্লী চুলতানী আৰু মোগল সাম্ৰাজ্যৰ লগতে আন বহু সাম্ৰাজ্যকে ধৰি প্ৰাচীন আৰু মধ্যযুগীয় ভাৰতত বিদ্যমান প্ৰায়বোৰ মূলসুঁতিৰ ৰাজনৈতিক সত্তাৰ বাসস্থান আছিল। ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনৰ সময়ত উত্তৰ প্ৰদেশত তিনিখন প্ৰধান ৰাজকীয় ৰাজ্য আছিল – ৰামগড়ী, ৰামপুৰ আৰু বেনাৰস। ৰাজ্যখনত কেইবাটাও পবিত্ৰ হিন্দু মন্দিৰ আৰু তীৰ্থ কেন্দ্ৰ আছে। আগ্ৰা, আলিগড়, অযোধ্যা, বৰেলী, গোৰখপুৰ, কানপুৰ, কুশনগৰ, লক্ষ্ণৌ, মথুৰা, মীৰুট, প্ৰয়াগৰাজ, বাৰাণসী, আৰু বৃন্দাবনকে ধৰি কেইবাটাও ঐতিহাসিক, প্ৰাকৃতিক আৰু ধৰ্মীয় পৰ্যটনস্থলীৰ লগতে উত্তৰ প্ৰদেশত তিনিটা বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰও আছে।

প্ৰাক-ঐতিহাসিক

আধুনিক মানৱ চিকাৰী-সংগ্ৰাহকসকল উত্তৰ প্ৰদেশত প্ৰায় ৮৫,০০০ৰ পৰা ৭২,০০০ বছৰৰ আগৰ পৰাই আছে। ৰাজ্যখনত ২১,০০০–৩১,০০০ বছৰ পুৰণি আৰু প্ৰতাপগড়ৰ ওচৰৰ মেছলিথিক/মাইক্ৰ'লিথিক চিকাৰী-সংগ্ৰাহকৰ বসতিৰ প্ৰমাণো প্ৰায় ১০৫৫০–৯৫৫০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বৰ পৰা প্ৰাগঐতিহাসিক আৱিষ্কাৰত পোৱা গৈছে। পোহনীয়া গৰু, ভেড়া আৰু ছাগলী থকা গাঁও আৰু কৃষিৰ প্ৰমাণ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৬০০০ চনৰ পৰাই আৰম্ভ হৈছিল আৰু ক্ৰমান্বয়ে গ. ৪০০০ আৰু ১৫০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা আৰু হৰপ্পা সংস্কৃতিৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বৈদিক যুগলৈকে লৌহ যুগলৈকে বিস্তৃত আছিল।