ਲੱਲਾ ਬਹਿਲੀਮਾ ਦੀ ਵਾਰ

ਇਨ੍ਹਾਂ ਛੇ ਵਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸਾਨੂੰ ਲੱਲਾ ਬਹਿਲੀਮਾ ਦੀ ਵਾਰ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੋ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜੇ ਸਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਪਸੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਵਰਣਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। “ਲੱਲਾ ਬਹਿਲੀਮਾ ਦੀ ਵਾਰ- ਇਸ ਧੁਨੀ ਉੱਤੇ ਮਹਲਾ 4 ਦੀ ਵਡਹੰਸ ਦੀ ਵਾਰ ਚਲਦੀ ਹੈ। ਲੱਲਾ ਬਹਿਲੀਮਾ ਕਾਂਗੜੇ ਦੇ ਰਾਜਪੁਤ ਸਰਦਾਰ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਪਾਣੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਨਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਹੋਈ। ਕਹਾਣੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਬੜੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ- ਕਾਲ ਲੱਲਾ ਦੇ ਦੇਸ ਦਾ ਖੌਹਿਆ ਬਹਿਲੀਮਾ। ਹਿੱਸਾ ਛੱਟਾ ਮਨਾਇਕੈ ਜਲ ਨਹਿਰੋਂ ਦੀਨਾ।”

“ਲਲਾ ਬਹਿਲੀਮਾ ਕੀ ਵਾਰ- ਲਲਾ ਅਤੇ ਬਹਿਲੀਮਾ ਪੜੌਸੀ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜੇ ਸਨ। ਲੱਲਾ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਖੁਸ਼ਕ ਅਰ ਬਹਿਲੀਮਾ ਦਾ ਸਰਸਬਜ਼ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਬਰਸਾਤ ਕਮ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਲੱਲਾ ਨੇ ਬਹਿਲੀਮਾ ਤੋਂ ਨਿੱਤ ਵਹਿਣ ਵਾਲੀ ਕੂਲ੍ਹ ਦਾ ਪਾਣੀ ਮੰਗਿਆ ਅਰ ਪੈਦਾਵਾਰ ਦਾ ਛੀਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਦੇਣਾ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਫਸਲ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਪੁਰ ਲੱਲਾ ਬਚਨੌਂ ਫਿਰ ਗਿਆ ਜਿਸ ਪਰ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਯੁੱਧ ਹੋਇਆ ਅੰਤ ਫਤੇ ਬਹਿਲੀਮਾ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਆਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਾਰ ਦੀ ਪੋੜੀ ਇਉਂ ਹੈ- ਕਾਲ ਲਲਾ ਦੇ ਦੇਸ ਦਾ ਖੌਹਿਆ ਬਹਿਲੀਮਾ, ਹਿਸਾ ਝਠਾ ਮਨਾਇਕੈ ਜਲ ਨਹਿਰੋਂ ਦੀਮਾ ਫਿਰਾਹੂਨ ਹੁਇ ਲਲਾ ਨੇ ਰਣ ਮੰਡਿਆਂ ਧੀਮਾ, ਭੇੜ ਦੁਹੂ ਦਿਸ ਮਚਿਆ ਸਟ ਪਈ ਅਜ਼ੀਮਾ, ਸਿਰ ਧੜ ਡਿਗੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਜਿਉਂ ਵਾਹਣ ਢੀਮਾ, ਮਾਰ ਲੱਲਾ ਬਹਿਲੀਮਾ ਨੇ ਰਣ ਮੇ ਧਰ ਸੀਮਾ।”

1)ਡਾ. ਪ੍ਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ, ਡਾ. ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਲਾਂਬਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ, ਸਰਤਾਜ ਪ੍ਰਿਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ, ਜਲੰਧਰ, ਸਫਾ 57 2)ਉਹੀ, ਸਫਾ 60 3)ਡਾ. ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ ਅਤੇ ਡਾ. ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ, ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਇਤਿਹਾਸ, ਪੈਪਸੂ ਬੁੱਕ ਡਿਪੂ, ਪਟਿਆਲਾ, ਸਫਾ 66