ਤਕਸ਼ਿਲਾ
ਤਕਸ਼ਿਲਾ (Taxila) (ਉਰਦੂ: ٹیکسلا) ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇੱਕ ਕਸਬਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਖੁਦਾਈ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਬਹੁਤ ਵਸਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਾਂਧਾਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਸੀ। ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨਤਮ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਦਿਆਲਿਆਂਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਇਹ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਬੋਧੀ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਸੀ। ਚਾਣਕਿਆ ਇੱਥੇ ਆਚਾਰਿਆ ਸਨ। 405 ਈ ਵਿੱਚ ਫਾਹੀਯਾਨ ਇੱਥੇ ਆਇਆ ਸੀ।
| ਤਕਸ਼ਿਲਾ | |
|---|---|
| Urdu: ٹيکسلا | |
 View of the Dharmarajika, an ancient stupa | |
  | |
| ਟਿਕਾਣਾ | ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਜਿਲ੍ਹਾ, ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ |
| ਗੁਣਕ | 33°44′45″N 72°47′15″E / 33.74583°N 72.78750°E |
| ਕਿਸਮ | Settlement |
| ਅਤੀਤ | |
| ਸਥਾਪਨਾ | Possibly c. 370 BCE |
| ਉਜਾੜਾ | 5th century |
UNESCO World Heritage Site | |
| ਦਫ਼ਤਰੀ ਨਾਂ: Taxila | |
| ਕਿਸਮ | Cultural |
| ਮਾਪਦੰਡ | iii, vi |
| ਅਹੁਦਾ-ਨਿਵਾਜੀ | 1980 (4th session) |
| ਹਵਾਲਾ ਨੰਬਰ | 139 |
| Region | Southern Asia |
ਤਕਸ਼ਿਲਾ ਮਲਕੀਅਤ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਮਹਤਤਾ ਕਰਕੇ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਰਾਜ ਨਾਲ ਬਦਲਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੌਦਾਗਰੀ ਰਾਹ ਦੀ ਵੁੱਕਤ ਘਟ ਗਈ ਤਕਸ਼ਿਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵੀ ਅਰਥਹੀਣ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਇਸਨੂੰ ਪੰਜਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਹਿਊਨ ਫਿਰਤੂ ਕਬੀਲਿਆਂ ਨੇ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।19 ਵੀੰ ਸਦੀ ਵਿਚ ਇਸਦੇ ਅਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿਧ ਪੁਰਾਤਤਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਰ ਅਲੈਗਜੇਂਡਰ ਘਨਿਗਮ ਨੇ 19 ਵੀੰ ਸਦੀ ਦੇ ਮਧ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਲਿਆ। 1980 ਵਿੱਚ ਯੂਨੇਸਕੋ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਟਿਕਾਣੇ ਵਜੋਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।. 2006 ਵਿੱਚ ਦਾ ਗਾਰਡੀਅਨ ਅਖਬਾਰ ਵਲੋਂ ਤਕਸ਼ਿਲਾ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰ ਡਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ।
ਕੁਝ ਹਲਕਿਆਂ ਵਲੋਂ ਤਕਸ਼ਿਲਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਤਨ ਯੁਨਿਵਰਸਟੀਆਂ ਵਿਚ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਟਿਕਾਣਾ
- ਤਕਸ਼ਿਲਾ ਅਜਾਇਬ ਘਰ
- ਹੜਪਾ
- ਮੋਹਨਜੋ -ਦਾਡੋ
- ਗੰਧਾਰਾ
- ਨਾਲੰਦਾ
ਹਵਾਲੇ
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
- Taxila: An Ancient Indian University Archived 2017-05-16 at the Wayback Machine. by S. Srikanta Sastri
- Explore Taxila with Google Earth on Global Heritage Network
- Guide to Historic Taxila by Professor Dr. Ahmad Hasan Dani in 10 chapters
- "Taxila", by Jona Lendering
- [ Some photos by Umayr Sahlan Masud]
- Taxila page from punjab-info
- Travel With Young – Taxila 한글
- Map of Gandhara archeological sites, from the Huntington Collection, Ohio State University (large file) Archived 2005-12-31 at the Wayback Machine.
- "Taxila Museum and Jaulian Monastery", by Saadullah Bashir
- John Marshall, A guide to Taxila (1918) on Archive.org
This article uses material from the Wikipedia ਪੰਜਾਬੀ article ਤਕਸ਼ਿਲਾ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ਇਹ ਸਮੱਗਰੀ CC BY-SA 4.0 ਹੇਠ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ਪੰਜਾਬੀ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.