ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜੋ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਦੇ ਚਹੁੰਦਿਸ਼ਾਵੀ ਲੱਗਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਖੁਦ ਵੀ ਸਮੁੰਦਰ ਤੱਕ ਕੋਈ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਕਜਾਖਸਤਾਨ, ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਤਾਜਿਕਸਤਾਨ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕਮੇਨਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ 1991 ਤੱਕ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦਾ ਇੱਕ ਅੰਗ ਸੀ। ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤਾਸ਼ਕੰਤ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਸਮਰਕੰਦ ਅਤੇ ਬੁਖਾਰਾ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਜ਼ਬੇਕ ਨਸਲ ਦੇ ਹਨ ਜੋ ਬੋਲ-ਚਾਲ ਵਿੱਚ ਉਜਬੇਕ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਮਾਨਵਵਾਸ ਇੱਥੇ ਈਸਾ ਦੇ 2000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜੋਕੇ ਉਜਬੇਕਾਂ ਨੇ ਉੱਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਸੇ ਆਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 327 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਸਿਕੰਦਰ ਜਦੋਂ ਸੰਸਾਰ ਫਤਹਿ (ਜੋ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਫ਼ਾਰਸ ਫ਼ਤਹਿ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ) ਉੱਤੇ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਇੱਥੇ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਰੋਕਸਾਨਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਵੀ ਕੀਤਾ ਪਰ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤਾ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਸਿਕੰਦਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪਾਰਥੀਅਨ ਅਤੇ ਸਾਸਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਅੰਗ ਇਹ ਅਠਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਰਬਾਂ ਨੇ ਖੁਰਾਸਾਨ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਪ੍ਚਾਰ ਹੋਇਆ।
ਨੌਂਵੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਾਮਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣਿਆ। ਸਾਮਾਨੀਆਂ ਨੇ ਪਾਰਸੀ ਧਰਮ ਤਿਆਗ ਕੇ ਸੁੰਨੀ ਇਸਲਾਮ ਨੂੰ ਆਤਮਸਾਤ ਕੀਤਾ। ਚੌਦਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਦ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੇਤਰ ਬਣ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਇੱਥੇ ਤੈਮੂਰ ਲੰਗ ਦਾ ਉਦੈ ਹੋਇਆ। ਤੈਮੂਰ ਨੇ ਮੱਧ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਅਨੋਖੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਪਾਈ। ਤੈਮੂਰ ਨੇ ਉਸਮਾਨ (ਆਟੋਮਨ) ਸਮਰਾਟ ਨੂੰ ਵੀ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਨੀਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੱਧਦੇ ਹੋਏ ਰੂਸੀ ਸਾਮਰਾਜ ਅਤੇ 1924 ਵਿੱਚ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣਿਆ। 1991 ਵਿੱਚ ਇਸਨੇ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ।
ਪ੍ਰਾਂਤ | ਰਾਜਧਾਨੀ | ਖੇਤਰਫਲ( ਵਰਗ ਕਿਮੀ ) | ਜਨਸੰਖਿਆ | Key |
---|---|---|---|---|
ਅੰਦਿਜੋਨ ਵਲਾਇਤੀ | ਅੰਦਿਜਨ | 4, 200 | 18, 99, 000 | 2 |
ਬਕਸੋਰੋ ਵਲਾਇਤੀ | ਬਕਸਰੋ ( ਬੁਖਾਰਾ ) | 39, 400 | 13, 84, 700 | 3 |
ਫਰਗਓਨਾ ਵਲਾਇਤੀ | ਫਰਗਓਨਾ ( ਫਰਗਨਾ ) | 6, 800 | 25, 97, 000 | 4 |
ਜਿਜਜਾਕਸ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਜਿਜਜਾਕਸ | 20, 500 | 9, 10, 500 | 5 |
ਕਜੋਰਾਜਮ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਉਰੁਗੇਂਚ | 6, 300 | 12, 00, 000 | 13 |
ਨਮਾਗਾਨ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਨਮਾਗਾਨ | 7, 900 | 18, 62, 000 | 6 |
ਨਵੋਈ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਨਵੋਈ | 110, 800 | 7, 67, 500 | 7 |
ਕਸ਼ਕਾਦਰਯੋ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਕਵਾਰਸੀ | 28, 400 | 20, 29, 000 | 8 |
ਕਰਾਕਲਪਾਕਸਤਾਨ | ਨੁਕੁਸ | 160, 000 | 12, 00, 000 | 14 |
ਸਮਰਕੰਦ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਸਮਰਕੰਦ | 16, 400 | 23, 22, 000 | 9 |
ਸਿਰਦਰਯੋ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਗੁਲੀਸਤੋਨ | 5, 100 | 6, 48, 100 | 10 |
ਸੁਰਕਜੋਂਦਰਯੋ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਤਰਮੇਜ | 20, 800 | 16, 76, 000 | 11 |
ਤਾਸ਼ਕੰਤ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਤਾਸ਼ਕੰਤ | 15, 300 | 44, 50, 000 | 12 |
ਤਾਸ਼ਕੰਤ ਸ਼ਹਿਰੀ | ਤਾਸ਼ਕੰਤ | No Data | 22, 05, 000 | 1 |
This article uses material from the Wikipedia ਪੰਜਾਬੀ article ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ਇਹ ਸਮੱਗਰੀ CC BY-SA 4.0 ਹੇਠ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ਪੰਜਾਬੀ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.