Зæххы Æмбæлццон Мæй

Уый у Хуры системæйы фæндзæм стырдæр æрдзон æмбæлццон. Зæхх æмæ Мæйы центры астæу дæрддзæг у 384 467 км.

Хуры системæ ма æрыгон куы уыди, уæд нæ Зæххы къорийыл уæлæнгæйтты сæмбæлди Марсы йас протопланетæ. Уый Зæххы цъарæй æмæ йæ тæнæг тæвд хуылфæй ратыдта егъау хæйттæ æмæ сæ алфамбылай апырх кодта. Ацы срæмыгъд Зæххы цур орбитæйы сæвзарын кодта тæхгæ зынгсахайы рон. Куыдфæстæмæ роны хæйттæ баиу сты, кæрæдзиуыл бандæгъдысты æмæ сæ рауади Мæй.

1969-æм азы 20 июлы, 20 сахаты æмæ 17 минуты Гринвичы рæстæгмæ гæсгæ, космосон нау «Аполлон-11»-æй чи фæхицæн ис, уыцы мæйдзог модуль Нил Армстронг æмæ Базз Олдринимæ æрбадтис Мæйы уæлцъарыл. Цалдæр сахаты фæстæ, 21 июлы, америкаг астронавттæ сысты фыццаг адæймæгтæ, нæ Зæххы æмбæлццоныл чи акъахдзæф кодта.

«Аполлон-11»-ы бындурон экипажы уæнгтæ уыдысты:

• командæгæнæг — Нил Армстронг,
• командæгæнæн модулы пилот — Майкл Коллинз,
• мæйдзог модулы пилот — Эдвин (Базз) Олдрин.

Йæ рахиз къухæй асиныл хæцгæйæ, Армстронг йæ галиу къах авæрдта Мæйы уæлцъарыл (йæ рахиз къах ма уыд асины къæпхæныл), æмæ загъта:

— Ай у иу адæймаджы гыццыл къахдзæф, фæлæ æгас дунейы дзыллæйæн та у егъау сæррæтт.

• Цы сты Мæйы сау тæппытæ // Сиукъаты Никъалайы чиныг «Дун-дуне нæ алфæмблай». Дз., 1994

Ацы уац къæртт у, ома æрдæгцæттæ. Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн.