Америкæйы Иугонд Штаттæ
Америкæйы Иугонд Штаттæ кæнæ Америчы Иугонд Штаттæ (англ.
the United States of America) у президентон республикæ, арæзт у фæндзай штатæй æмæ иу федералон районæй. Бæстæйы фылдæр хай ис Цæгат Америкæйы. Уым йæ 48 штаты ахсынц зæххытæ Сабыр фурдæй Атлантикон фурдмæ, цæгаты сты æмарæн Канадæимæ, хуссары та — Мексикæимæ. Йæ штаттæй иу, Аляскæ, ис Цæгат Америкæйы цæгат-ныгъуылæны, æмæ йын ис арæн Канадæимæ, скæсæны, æмæ Уæрæсеимæ, ныгъуылæны. Гавайи, штат, у Сабыр фурды архипелаг. Уый йеддæмæ ма Сабыр фурды æмæ Карибы денджызы дары цалдæр территорийы, кæдон штаттæ не сты. АИШ-ы сæйраг сахар у Вашингтон, стырдæр сахар та Нью-Йорк. Йæ зæххыты фæзуат у 9,83 милуан км², æмæ у æртыккаг стырдæр бæстæ. 314 милуан цæрæгимæ дæр ахсы æртыккаг бынат. АИШ у зæххы стырдæр экономикон æмæ политикон тыхтæй иу.
| Америкæйы Иугонд Штаттæ Америчы Иугонд Штаттæ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| The United States of America | |||||
| |||||
| Девиз: «In God We Trust» | |||||
| Америкæйы Иугонд Штатты паддзахадон гимн | |||||
.svg) | |||||
| Официалон æвзаг | Официалон æвзаг нæй, фæлæ пайда кæнынц аглисагæй | ||||
| Сæйраг сахар | Вашингтон | ||||
| Стырдæр сахартæ | Нью-Йорк, Лос-Анджелес, Чикаго, Хьюстон, Филадельфи, Финикс, Сан-Антонио | ||||
| Хицауиуæджы хуыз | Федеративон республикæ | ||||
| Президент | Джозеф Робинетт Байден | ||||
| Территори | |||||
| • Æдæппæт | 9 518 900 км² | ||||
| Цæрджытæ | |||||
| • Бахыгъд (2019) | ▲ 328 915 700 ад. | ||||
| • Сфыст (2010) | 308 745 538 ад. | ||||
| • Æнгомад | 34,55 ад./км² | ||||
| ÆМП | |||||
| • Æдæппæт (2013) | 16,724 трлн долл. | ||||
| Валютæ | АИШ-ы доллар | ||||
| Интернет-домен | .us, .com, .edu, .mil, .um, .gov æмæ иннæтæ | ||||
| Код ISO | US | ||||
| ÆОК-ы код | USA | ||||
| Телефонон код | +1 | ||||
| Сахатон таг | −5…−10 | ||||
 Викикъæбицы медиа | |||||
.svg)
Абоны АИШ-ы зæххытыл фыццаг бацардысты рагон индейæгтæ. Уыдон Цæгат Америкæмæ бацыдысты 15 000 азы размæ, æмæ сæ фæдæттæ уым нырмадæр цъусæй цæрынц. Индейæгтæ тынг цъус кæнын байдыдтой Европæйæгты колонизаци XVII æнусы куы байдыдта, уый фæстæ. Колонизаци фылдæр цыд Англисæй. АИШ-ы бындур равзæрд Атлантикон фурды былыл æртындæс бритайнаг колонийæ, кæдон сарæзтой сæхи экономикæ æмæ политикон системæ. Уыдон растадысты братайнæгтæ сын сæ хъалонты политикæмæ кæй бырстой, уый тыххæй. Уый бындурыл 1775-æм азы байдыдта хæст. 1776-æм азы 4-æм июлы уыцы æртындæс колонийы минæвæрттæ рауагътой Хæдбардзинады Сидт, кæцымæ гæсгæ сæвзæрд АИШ. Ног бæстæ, Францы æххуысæй, Британийы рамбылдта. АИШ-ы нырыккон конституци ист æрцыд 1778-æм азы 17-æм сентябры. Уымæ гæсгæ АИШ-ы штаттæ систы иу республикæйы хай.
АИШ у ИНО-йы Æдасдзинады Ныхас æмæ НАТО-йы уæнг.
Цæрджытæ
| Цæрджыты нымæцы статистикæ 1790 азæй 2021 азы онг | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Административон дих
АИШ-ы сконды ис 50 штаты.
| № | код | центр | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Айдахо | Idaho | ID | 1890-æм азы 3 июлы | 1 634 644 | 216 632 | Бойсе | Бойсе |  |
| 2 | Айовæ | Iowa | IA | 1846-æм азы 28 декабры | 3 107 126 | 145 743 | Де-Мойн | Де-Мойн |  |
| 3 | Алабамæ | Alabama | AL | 1819-æм азы 14 декабры | 4 849 377 | 135 765 | Монтгомери | Бирмингем |  |
| 4 | Аляскæ | Alaska | AK | 1959-æм азы 3 январы | 736 732 | 1 717 854 | Джуно | Анкоридж |  |
| 5 | Аризонæ | Arizona | AZ | 1912-æм азы 14 февралы | 6 781 684 | 295 254 | Финикс | Финикс |  |
| 6 | Арканзас | Arkansas | AR | 1836-æм азы 15 июны | 2 966 369 | 137 732 | Литл-Рок | Литл-Рок |  |
| 7 | Вайоминг | Wyoming | WY | 1890-æм азы 10 июлы | 584 153 | 253 348 | Шайенн | Шайенн |  |
| 8 | Вашингтон | Washington | WA | 1889-æм азы 11 ноябры | 7 061 830 | 184 827 | Олимпи | Сиэтл |  |
| 9 | Вермонт | Vermont | VT | 1791-æм азы 4 мартъийы | 626 562 | 24 923 | Монтпилиер | Берлингтон |  |
| 10 | Вирджини | Virginia | VA | 1788-æм азы 25 июны | 8 326 289 | 110 785 | Ричмонд | Вирджини-Бич |  |
| 11 | Висконсин | Wisconsin | WI | 1848-æм азы 29 майы | 5 757 564 | 169 639 | Мадисон | Милуоки |  |
| 12 | Гавайи | Hawaii | HI | 1959-æм азы 21 августы | 1 419 561 | 28 311 | Гонолулу | Гонолулу |  |
| 13 | Делавэр | Delaware | DE | 1787-æм азы 7 декабры | 935 614 | 6452 | Довер | Уилмингтон |  |
| 14 | Джорджи | Georgia | GA | 1788-æм азы 2 январы | 10 097 343 | 153 909 | Атлантæ | Атлантæ |  |
| 15 | Иллинойс | Illinois | IL | 1818-æм азы 3 декабры | 12 880 580 | 149 998 | Спрингфилд | Чикаго |  |
| 16 | Индианæ | Indiana | IN | 1816-æм азы 11 декабры | 6 596 855 | 94 321 | Индианаполис | Индианаполис |  |
| 17 | Калифорни | California | CA | 1850-æм азы 9 сентябры | 38 802 500 | 423 970 | Сакраменто | Лос-Анджелес |  |
| 18 | Канзас | Kansas | KS | 1861-æм азы 29 январы | 2 904 021 | 213 096 | Топикæ | Уичито |  |
| 19 | Кентукки | Kentucky | KY | 1792-æм азы 1 июны | 4 413 457 | 104 659 | Франкфорт | Луисвилл |  |
| 20 | Колорадо | Colorado | CO | 1876-æм азы 1 августы | 5 355 866 | 269 837 | Денвер | Денвер |  |
| 21 | Коннектикут | Connecticut | CT | 1788-æм азы 9 январы | 3 596 677 | 14 357 | Хартфорд | Бриджпорт |  |
| 22 | Луизианæ | Louisiana | LA | 1812-æм азы 30 апрелы | 4 649 676 | 135 382 | Батон-Руж | Ног Орлеан |  |
| 23 | Массачусетс | Massachusetts | MA | 1788-æм азы 6 февралы | 6 745 408 | 27 336 | Бостон | Бостон |  |
| 24 | Мейн | Maine | ME | 1820-æм азы 15 мартъийы | 1 330 089 | 91 646 | Огастæ | Портленд |  |
| 25 | Миннесотæ | Minnesota | MN | 1858-æм азы 11 майы | 5 994 079 | 225 181 | Сент-Пол | Миннеаполис |  |
| 26 | Миссисипи | Mississippi | MS | 1817-æм азы 10 декабры | 2 978 512 | 125 443 | Джэксон | Джэксон |  |
| 27 | Миссури | Missouri | MO | 1821-æм азы 10 августы | 6 063 589 | 180 533 | Джефферсон-Сити | Канзас-Сити |  |
| 28 | Мичиган | Michigan | MI | 1837-æм азы 26 январы | 9 909 877 | 250 493 | Лансинг | Детройт |  |
| 29 | Монтанæ | Montana | MT | 1889-æм азы 8 ноябры | 1 023 579 | 381 156 | Хеленæ | Биллингс |  |
| 30 | Мэриленд | Maryland | MD | 1788-æм азы 28 апрелы | 5 976 407 | 32 133 | Аннаполис | Балтимор |  |
| 31 | Небраскæ | Nebraska | NE | 1867-æм азы 1 мартъийы | 1 881 503 | 200 520 | Линкольн | Омахæ |  |
| 32 | Невадæ | Nevada | NV | 1864-æм азы 31 октябры | 2 839 099 | 286 367 | Карсон-Сити | Лас-Вегас |  |
| 33 | Ныгуылæн Вирджини | West Virginia | WV | 1863-æм азы 20 июны | 1 850 326 | 62 755 | Чарлстон | Чарлстон |  |
| 34 | Нью-Джерси | New Jersey | NJ | 1787-æм азы 18 декабры | 8 938 175 | 22 608 | Трентон | Ньюарк |  |
| 35 | Нью-Йорк | New York | NY | 1788-æм азы 26 июлы | 19 746 227 | 141 300 | Олбани | Нью-Йорк |  |
| 36 | Нью-Мексико | New Mexico | NM | 1912-æм азы 6 январы | 2 085 572 | 315 194 | Санта-Фе | Альбукерке |  |
| 37 | Нью-Хэмпшир | New Hampshire | NH | 1788-æм азы 21 июны | 1 326 813 | 24 217 | Конкорд | Манчестер |  |
| 38 | Огайо | Ohio | OH | 1803-æм азы 1 мартъийы | 11 594 163 | 116 096 | Колумбус | Кливленд |  |
| 39 | Оклахомæ | Oklahoma | OK | 1907-æм азы 16 ноябры | 3 878 051 | 181 196 | Оклахомæ-Сити | Оклахомæ-Сити |  |
| 40 | Орегон | Oregon | OR | 1859-æм азы 14 февралы | 3 970 239 | 255 026 | Сейлем | Портленд |  |
| 41 | Пенсильвани | Pennsylvania | PA | 1787-æм азы 12 декабры | 12 787 209 | 119 283 | Гаррисберг | Филадельфи |  |
| 42 | Род-Айленд | Rhode Island | RI | 1790-æм азы 29 майы | 1 055 173 | 4002 | Провиденс | Провиденс |  |
| 43 | Теннесси | Tennessee | TN | 1796-æм азы 1 июны | 6 549 352 | 109 247 | Нашвилл | Мемфис |  |
| 44 | Техас | Texas | TX | 1845-æм азы 29 декабры | 26 956 958 | 696 241 | Остин | Хьюстон |  |
| 45 | Флоридæ | Florida | FL | 1845-æм азы 3 мартъийы | 19 893 297 | 170 304 | Таллахасси | Джэксонвилл |  |
| 46 | Хуссар Дакотæ | South Dakota | SD | 1889-æм азы 2 ноябры | 853 175 | 199 905 | Пирр | Су-Фолс |  |
| 47 | Хуссар Каролинæ | South Carolina | SC | 1788-æм азы 23 майы | 4 832 882 | 82 931 | Колумби | Колумби |  |
| 48 | Цæгат Дакотæ | North Dakota | ND | 1889-æм азы 2 ноябры | 739 482 | 183 272 | Бисмарк | Фарго |  |
| 49 | Цæгат Каролинæ | North Carolina | NC | 1789-æм азы 21 ноябры | 9 943 964 | 139 509 | Роли | Шарлотт |  |
| 50 | Ютæ | State of Utah | UT | 1896-æм азы 4 январы | 2 942 902 | 219 887 | Солт-Лейк-Сити | Солт-Лейк-Сити |  |
| Æдæппæт | 310 973 914 | 9 830 575 |
Фиппаинæгтæ
 | Ацы уац Америкæйы Иугонд Штатты тыххæй къæртт у, ома æрдæгцæттæ. Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн. |
This article uses material from the Wikipedia Иронау article Америкæйы Иугонд Штаттæ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Текст у сæрибарCreative Commons Attribution/Share-Alike License лицензимæ гæсгæ; гæнæн ис æндæр æм ис. Бæстондæр бакæс Пайда гæныны домæнтæ. Википеди у Викимеди фондыон регистраци гонд нысан. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Иронау (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.