Estados Unidos

Hinahangganan ang 48 estado at distritong pederal nito ng Kanada sa hilaga at Mehiko sa timog. Makikita ang Alaska sa sukdulang hilagang-kanluran ng Hilagang Amerika na katabi ng Kanada sa silangan at nahihiwalay sa Rusya sa kanluran sa Kipot ng Bering; ang Hawai ay isang kapuluang Polinesyo na nasasagitna sa Karagatang Pasipiko at ang tanging estado na wala sa Kaamerikahan. Nagbabahagi ang bansa ng mga limitasyong maritimo sa Bahamas, Kuba, Rusya, Reyno Unido, Republikang Dominikano, Kapuluang Cook, Samoa, at Niue. Sumasaklaw ng mahigit 9,833,520 kilometrong kuwadrado (3,531,905 milyang kuwadrado) at mayroong higit 331 milyong naninirahan, ito ang ikaapat na pinamalaking bansa ayon sa panlupaing lawak, ikalima ayon sa magkaratig na lawak, at ikatlo ayon sa kabuuang lawak at populasyon. Itinatagurian na panlusaw na palayok ng mga kalinangan at etnisidad, hinubog ang populasyon nito ng ilang siglo ng imigrasyon. Mayroon itong lubos na dibersong klima at heograpiya, at kinikilala bilang isa sa 17 ekolohikal na bansang megadiberso. Ang kabiserang pambansa nito ay Washington, D.C. habang ang pinakamalaking lungsod at sentrong pampananalapi nito'y Lungsod ng Bagong York.

Estados Unidos ng Amerika United States of America (Ingles)
Watawat Dakilang Selyo
Salawikain: In God We Trust "Sa Diyos Kami'y Tumitiwala"
Awitin: The Star-Spangled Banner "Ang Bandilang Pinalamutian ng Bituin"
Ang 50 estado ng Estados Unidos (lunti). Ang pangunahing teritoryo ng Estados Unidos ng Amerika (lunti) at mga kasakupan nito.
Kabisera	Washington, D.C. 38°53′N 77°01′W / 38.883°N 77.017°W / 38.883; -77.017
Pinakamalaking lungsod	Lungsod ng Bagong York 40°43′N 74°00′W / 40.717°N 74.000°W / 40.717; -74.000
Wikang opisyal at pambansa	Ingles (de facto)
Katawagan	Amerikano Estadounidense
Pamahalaan	Pampanguluhang republikang pederal
• Pangulo	Joe Biden
• Pangalawang Pangulo	Kamala Harris
Lehislatura	Congress
• Mataas na Kapulungan	Senate
• Mababang Kapulungan	House of Representatives
Kasarinlan  mula sa Great Britain
• Pagpapahayag	4 Hulyo 1776
• Tratado ng Paris	3 Setyembre 1783
• Saligang Batas	21 Hunyo 1788
Lawak
• Areang kabuuan	3,796,742 mi kuw (9,833,520 km2) (ika-4 o ika-3 batay sa sanggunian)
• Katubigan (%)	4.66
• Areang lupain	3,531,905 mi kuw (9,147,590 km2) (ika-3)
Populasyon
• Pagtataya sa 2021	331,893,745
• Senso ng 2020	331,449,281 (ika-3)
• Densidad	87/mi kuw (33.6/km2) (ika-185)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2022
• Kabuuan	$25.35 trilyon (ika-2)
• Bawat kapita	$76,027 (ika-9)
KDP (nominal)	Pagtataya sa 2022
• Kabuuan	$25.35 trilyon (ika-1)
• Bawat kapita	$76,027 (ika-8)
Gini (2020)	48.5 mataas
TKP (2019)	0.926 napakataas · ika-17
Salapi	Dolyar ng Estados Unidos ($) (USD)
Sona ng oras	UTC−4 hanggang −12, +10, +11
• Tag-init (DST)	UTC−4 hanggang −10
Ayos ng petsa	mm/dd/yyyy
Gilid ng pagmamaneho	kanan
Kodigong pantelepono	+1
Kodigo sa ISO 3166	US
Internet TLD	-->

Ang mga Paleo-Indians ng Siberia ay nandayuhan sa Hilagang Amerika 12,000 taon na ang nakalilipas. Nagsimula ang pananakop ng mga Europeo noong ika-16 na siglo. Nabuo ang Estados Unidos mula sa 13 kolonyang Britano na itinatag sa Silangang Baybayin. Ang pakikipagtalo hinggil sa pagbubuwis at pamamahala ng Gran Britanya ay nagbunsod sa American Revolutionary War (1775-1783), na nagpangyaring makamit ng bansa ang kalayaan. Sa huling bahagi ng ika-18 siglo, lalo pang lumawak ang nasasakupan ng Estados Unidos habang unti-unting nag-aangkin ng mga teritoryo, kung minsan sa pamamagitan ng digmaan na nagtaboy sa maraming katutubong Amerikano, at naitatatag ang mga bagong estado. Pagsapit ng 1848, nasakop na ng Estados Unidos ang Hilagang Amerika hanggang sa kanluran. Naging legal ang pang-aalipin sa timugang Estados Unidos hanggang noong ika-19 na siglo, nang buwagin ito ng Digmaang Sibil ng Amerika.

Pagsapit ng dekada 1890 ay naitala ang ekonomiya ng Estados Unidos bilang pinakamalaki sa mundo, at kinumpirma ng Digmaang Espanyol-Amerikano at Unang Digmaang Pandaigdig ang katayuan nito bilang kapangyarihang militar. Sa pagtatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay lumabas ang bansa bilang unang estadong nukleyar at isa sa dalawang pinakamakapangyarihang bansa kasama ang Unyong Sobyetiko. Nasangkot ang dalawang estado sa isang tunggalian noong Digmaang Malamig para sa ideolohikong pangingibabaw, partikular na makikita sa Digmaang Koreano at Digmaang Biyetnamita, ngunit pareho nilang iniwasan ang direktang labanang militar. Nakipagkompitensya rin sila sa Karerang Pangkalawakan, na nagtapos sa Amerikanong pangkalawakang paglipad ng 1969 na ipinadala ang mga tao sa Buwan sa unang pagkakataon. Kasabay nito, humantong ang kilusang pangkarapatang sibil sa pagbabawal sa diskriminasyong panlahi laban sa mga Aprikanong Amerikano. Nagwakas ang Digmaang Malamig sa pagkabuwag ng URSS noong 1991, na iniwan ang EUA bilang nag-iisang superpotensyang internasyonal. Sa ika-21 dantaon, nagresulta ang mga pag-atake noong 11 Setyembre 2001 sa paglunsad ng bansa ng digmaan laban sa terorismo, na kinabibilangan ng Digmaan ng Apganistan (2001–2021) at Digmaan ng Irak (2003–2011). Ang pagsibol ng Tsina at pagbabalik ng Rusya sa pandaigdigang politika ay nagdulot ng mga tensyon sa pagitan ng mga bansa na kung minsa'y tinatawag na Ikalawang Digmaang Malamig.

Isang republikang pederal, binubuo ang EU ng tatlong magkakahiwalay na sangay ng pamahalaan at lehislaturang bikameral. Pinapatakbo sa ilalim ng demokrasyang liberal at ekonomiyang pampamilihan, nagraranggo ito ng mataas sa mga pandaigdigang sukat ng karapatang pantao, kalidad ng buhay, kita at yaman, ekonomikong pagkakakompitensya, at edukasyon. Gayunpaman, pinapanatili ng bansa ang parusang kamatayan, wala ng pangkalahatang pangangalagang pangkalusugan, at mayroong mataas na antas ng pagkakabilanggo at kawalan ng pagkakapantay-pantay. Ang pangunahing industriyal at kapitalistang puwersa sa planeta, isa ito sa mga namumuno ng makaagham na pananaliksik at pagbabagong teknolohikal. Ito ang pinakamalaking ekonomiya ayon sa nominal na KDP at ikalawa ayon sa KDP batay sa KLP. Sa halaga, ito ang pinakamalaking nag-aangkat at ikalawang pinakamalaking nagluluwas ng mga kalakal. Bagama't bumubuo ng halos 4.2% lamang ng kabuuang pandaigdigang populasyon, hawak ng bansa ang higit 30% ng kayamanan sa mundo, ang pinakamalaking bahaging taglay ng alinmang bansa. Isa itong kasaping tagapagtatag ng OEA, PMI, OTHA, Bangkong Pandaigdig, at mga Nagkakaisang Bansa, kung saan naglilingkod ito bilang panatilihang miyembro ng Konsehong Pangkatiwasayan nito. Gumagastos ng katumbas ng halos dalawang-ikalima ng pandaigdigang paggastang pangmilitar, nagtataglay ito ng ikatlong pinakamalaking hukbo sa mundo. Nangunguna ang EUA sa mga larangan ng politika, kalinangan, at agham sa Daigdig.

 

Isinasapetsa ang pinakamaagang kilalang paggamit ng pangalang "Amerika" sa taong 1505, nang ginamit ito ng makatang Aleman na si Mathias Ringmann sa kanyang tulang ukol sa Bagong Mundo. Latinisado itong anyo ng pangalan ng Italyanong eksplorador na si Amerigo Vespucci, na unang nagmungkahi na ang Kanlurang Indiyas na natuklasan ni Cristobal Colon noong 1492 ay bahagi ng dating di-kilalang kalupaan, kaysa sa silangang hangganan ng Asya. Inilimbag ang mapang Universalis Cosmographia ni Martin Waldseemüller noong 25 Abril 1507 kasama ang tula. Ginagamit ng mapa ang terminong "Amerika" ​​para sa lugar na kinikilala ngayon bilang Timog Amerika. Noong 1538, ginamit din ni Plamenkong kartograpong Gerardus Mercator ang pangalang "Amerika" ​​sa kanyang sariling mapang pandaigdig, at inilapat ang salita sa buong Kanlurang Emisperyo. Iminumungkahi ng mga alternatibong teorya na hango ang "Amerika" sa Bulubunduking Amerrisque ng Nicaragua, o mula sa apelyido ng mayamang Anglo-Gales na mangangalakal na si Richard Amerike.

Nagmumula ng unang dokumentadong ebidensya ng pariralang "Estados Unidos ng Amerika" sa isinulat na liham ni Stephen Moylan noong 2 Enero 1776 kay ayudante-ng-kampo ni George Washington na si Joseph Reed. Inihayag ni Moylan ang kanyang nais na lumakbay "nang may buo at sapat na kapangyarihan mula sa Estados Unidos ng Amerika patungong Espanya" upang humingi ng tulong sa Digmaang Mapanghimagsik. Karaniwang pagkakamali na kilalanin si Thomas Paine bilang lumikha ng terminong ito sa kanyang polyetong Common Sense na inilathala noong Enero 1776, ngunit hindi niya ginamit ang huling anyo nito. Makikita ang unang publikasyon ng parirala sa isang di-kilalang sanaysay sa pahayagang The Virginia Gazette sa Williamsburg noong 6 Abril ng parehong taon.

Mga Sinaunang Tao at Kasaysayan Bago ang Panahon ni Columbus

 

Pinaniniwalaang ang mga unang nanirahan sa Hilagang Amerika ay mga taong nandayuhan mula sa Siberia patawid ng Beringia patungong Alaska 12,000 taon na ang nakalilipas (Ang Beringia ay isang land bridge na, noong sinaunang panahon, nagdurugtong sa lupain ng Siberia at Alaska hanggang sa maglaho ito at paghiwalayin ng katubigan na kilala ngayon bilang Bering Strait). Pero may ebidensiya di-umano na mas maaga pa rito ang pagdating nila. Ang kulturang Clovis, na umiral humigit-kumulang noong 11,000 BC, ang pinaniniwalaang kumakatawan sa mga unang taong nandayuhan sa Amerika. Ito marahil ang una sa tatlong bugso ng malakihang pandarayuhan patungong Hilagang Amerika; ang mga huling bugso ang nagdala sa kasalukuyang mga katutubo ng Athabaskan, Aleut, at Eskimo.

Sa pagdaan ng panahon, nagkahalo-halo na ang mga katutubo sa Hilagang Amerika. Ilan sa mga ito, gaya ng kulturang Mississippiano sa timog-silangan bago ang panahon ni Columbus, ay bumuo ng masulong na agrikultura, arkitektura, at sari-saring mga komunidad. Pinakamalaki sa mga ito ang Cahokia, isang dating lunsod-estado na ngayon ay dinadayong kaguhuan sa kasalukuyang Estados Unidos. Sa tinatawag na Four Corners Region (isang rehiyon kung saan nagtatagpo ang apat na kantong hangganan ng mga estado ng Utah, Arizona, Colorado, at New Mexico), nabuo ang kultura ng mga katutubong Puebloano mula sa mga siglo ng mga pag-eeksperimento sa agrikultura. Ang Haudenosaunee, na matatagpuan sa timugang rehiyon ng Great Lakes, ay unti-unting naitatag sa pagitan ng ika-12 at ika-15 siglo. Lumaganap sa mga estadong Atlantiko ang mga tribo ng Algonquian, na nakilala sa pangangaso at pambibitag. Naging magsasaka din naman ang ilan sa kanila.

Hindi matiyak ang populasyon ng mga katutubong Amerikano sa panahon ng pakikipag-ugnayan ng mga Europeo. Tinantiya ni Douglas H. Ubelaker ng Smithsonian Institution ang bilang ng populasyon: 92,916 sa timugang estadong Atlantiko at 473,616 sa mga estadong kahangga ng Gulf of Mexico. Pero napakaliit ng mga bilang na ito sa tingin ng mga akademiko. Ang antropologist na si Henry F. Dobyns ay naniniwalang mas malaki pa ang mga bilang ng populasyon: 1.1 milyon ang mga nasa estadong kahangga ng Gulf of Mexico, 2.2 milyon ang mga nasa estado mula Florida hanggang Massachusetts, 5.2 milyon ang mga nasa rehiyon ng Mississippi, at mga 700,000 ang nakatira sa estado ng Florida.

Kolonisasyon ng mga Europeo

Karagdagang Impormasyon: Kasaysayang Kolonyal ng Estados Unidos at Labintatlong Kolonya

 

Kontobersyal at laging pinagdedebatehan ang maagang kolonisasyon ng mga Norse (o mga Vikings ng Scandinavia) sa New England. Ang unang napaulat sa kasaysayan na pagdating ng mga Europeo sa ngayo'y kontinente ng Estados Unidos ay ang unang ekspedisyon ng conquistadores mula Espanya na si Juan Ponce de León sa noo'y Spanish Florida noong 1513. Bago pa nito, nakarating na sa Puerto Rico si Christopher Columbus mula sa kaniyang paglalayag noong 1493, at nang sumunod na dekada ay tinirhan ng mga Espanyol ang San Juan. Bumuo ng mga pamayanan ang mga Espanyol sa Florida at New Mexico, ang Saint Augustine, na itinuturing na pinakamatandang siyudad sa bansa, at ang Santa Fe. Nagtatag naman ang mga Pranses ng kanilang sariling mga pamayanan sa mga pampang ng Ilog Mississippi, lalo na sa New Orleans.

Matagumpay namang nakabuo ng kolonya ang mga Britano sa silanganing baybayin ng Hilagang Amerika: ang Virginia Colony sa Jamestown noong 1607 at Pilgrims Colony sa Plymouth noong 1620. Unang itinatag sa kontinente noong 1619 ang sarili nitong lehislatibong kapulungan, ang Virginia's House of Burgesses. Ang mga dokumentadong kasunduan, gaya ng Mayflower Compact at ang Fundamental Orders of Connecticut, ang bumuo ng mga parisan bilang batayan ng mga saligang batas na ipinatupad sa mga maitatatag pa noong mga kolonya sa Amerika. Marami sa mga pamayanang Ingles ay mga Kristiyanong naghahangad ng malayang pagsamba. Noong 1784, mga Ruso ang mga unang Europeo na nakapagtatag ng sariling pamayanan sa Alaska, sa Three Saints Bay. Ang mga Amerikanong Ruso noon ang sumasakop sa kalakhang bahagi ng ngayo'y estado ng Alaska.

Sa maagang panahon ng kolonisasyon, maraming nakipamayang Europeo ang nakaranas ng kakulangan sa pagkain, sakit, at pag-atake mula sa mga Katutubong Amerikano. Ang mga katutubong Amerikano ay madalas ding nakikipaglaban sa mga kalapit na tribo at mga Europeo. Gayunpaman, sa maraming pagkakataon, natutuhan ng mga katutubo at mga naninirahan na umasa sa isa't isa. Ang mga nakipamayan ay nakipagkalakalan para sa pagkain at mga balat ng hayop; ang mga katutubo naman para sa mga baril, mga kasangkapan at iba pang kalakal sa Europa. Tinuruan ng mga katutubo ang mga Europeo na magtanim ng mais, sitaw, at iba pang mga pagkain. Nadama ng mga misyonerong Europeo at iba pa na mahalagang "sibilisahin" ang mga Katutubong Amerikano at himukin sila na tularan ang mga gawi at pamumuhay ng mga Europeo pagdating sa agrikultura. Gayunpaman, sa paglawak ng kolonisasyon ng Europa sa Hilagang Amerika, lumikas na lang ang mga Katutubong Amerikano dahil madalas na pinapatay sila sa panahon ng mga alitan.

 

Ang mga nakipamayang Europeo ay nagsimula ring manguha ng mga Afrikano para gawing alipin sa Amerika sa pamamagitan ng slave trade patawid ng Atlantiko. Dahil sa mabagal na pagkalat ng mga tropikal na sakit at mas mahusay na panggagamot, naging mas mahaba ang buhay ng mga alipin sa Hilagang Amerika kumpara sa Timog Amerika, dahilan ng kanilang mabilis na pagdami. Ang mga pamayanan sa kolonya ay karaniwang hinahati ayon sa relihiyon at moral na kalagayan ng alipin, at ilang mga kolonya nga ang nagpasa ng mga batas na laban at pabor sa isinagawang panukala. Gayunpaman, pagsapit ng ika-18 siglo, ang mga aliping Afrikano na ang pumalit sa mga manggagawang Europeo na walang sahod bilang mga cash crop labor, partikular na sa Katimugang Amerika.

Ang Labintatlong Kolonya (New Hampshire, Massachusetts, Connecticut, Rhode Island, New York, New Jersey, Pennsylvania, Delaware, Maryland, Virginia, North Carolina, South Carolina, at Georgia) na magiging Estados Unidos ng Amerika ay pinangasiwaan ng mga Britano bilang kanilang mga banyagang teritoryo, o nasasakupan. Gayunpaman, lahat ng ito ay may sari-sariling gobyerno at mga halalan na puwedeng pagbotohan ng mga tao. Dahil sa mataas na bilang ng mga ipinanganganak na sanggol, kakaunting namamatay, at matatag na komunidad, naging mabilis ang paglago ng populasyon ng mga kolonya; nahigitan pa nito ang populasyon ng mga katutubong Amerikano. Ang kilusan ng mga nanunumbalik sa Kristiyanismo noong mga dekada ng 1730 at 1740, na tinawag na ang Great Awakening, ang nagpaalab sa interes ng mga tao sa relihiyon at sa karapatan sa malayang pagsamba.

Noong Pitong Taóng Digmaan (1756-1763), tinatawag ding French and Indian War, naagaw ng mga puwersang Britano ang Canada mula sa mga Pranses. Sa pagtatatag ng Lalawigan ng Quebec, ang lalawigang Pranses ng Canada ay pinanatiling hiwalay sa mga lalawigang Ingles ng Nova Scotia, Newfoundland, at ng Labintatlong Kolonya. Hindi kasama ang mga Katutubong Amerikano na nanirahan doon, ang Labintatlong Kolonya ay may populasyong mahigit 2.1 milyon noong 1770, halos isang katlo ng populasyon ng Britanya. Habang may dumarating na mga bagong maninirahan at patuloy sa paglago ang populasyon, iilang mga Amerikano na lamang ang ipinanganganak sa ibang mga bansa noong dekada ng 1770. Ang distansya ng mga kolonya mula sa Britanya ay nagbigay-daan sa pag-unlad ng sariling pamahalaan, pero ang inaasam nilang tagumpay ay nag-udyok sa mga monarko ng Britanya na pana-panahong maghangad na muling igiit ang awtoridad ng hari.

Kasarinlan at Paglawak

Karagdagang Impormasyon: Rebolusyong Amerikano at Pag-aangkin ng mga Teritoryo Para sa Estados Unidos

 

Ang Digmaang Rebolusyonaryong Amerikano na ipinaglaban ng Labintatlong Kolonya mula sa Imperyo ng Britanya ang unang matagumpay na digmaan sa modernong kasaysayan na isinagawa ng isang di-Europeong pangkat laban sa isang kapangyarihang Europeo. Binuo ng mga Amerikano ang konsepto ng “republikanismo”, kung saan ang gobyerno ay dapat nakasalig sa kapakapanan ng mamamayan ayon sa nakasaad sa kanilang lokal na lehislatura. Ipinatupad ang kanilang “mga karapatan bilang mamamayang Ingles” at ang slogan na “walang buwis kung walang ipinepresenta.” Tinangka ng mga Britano na gawing parliamento ang kanilang imperyo, na nagresulta ng digmaan.

Udyok ng kanilang nagkakaisang desisyon, inilunsad ng Second Continental Congress, isang pagtitipon na binubuo ng Pinagkaisang Kolonya, ang Deklarasyon ng Kasarinlan noong Hulyo 4, 1776; at ang araw na ito ang ipinagdiriwang bilang Araw ng Kalayaan. Noong 1777, ang Articles of Confederation ay nagpanukala ng isang desentralisadong gobyerno na tumagal lang hanggang noong 1789.

Matapos matalo sa Labanan sa Yorktown noong 1781, ang Britanya ay pumirma sa isang kasunduang pangkapayapaan. Iginawad na ang internasyonal na pagkilala sa mga teritoryong sakop ng Amerika, at ipinagkaloob na sa bansa ang mga lupaing nasa silangang panig ng Ilog Mississippi. Gayunpaman, hindi pa rin tapos ang tensyon laban sa Britanya, na umakay sa Labanan noong 1812, isang alitang nagtapos lang sa isang pustahan. Pinangunahan ng mga Nationalista ang Philadelphia Convention noong 1787 para isulat ang Konstitusyon ng Estados Unidos, na pinagtibay noong 1788. Sa higit pang pagpapatibay sa konstitusyon noong 1789, muling inorganisa na magkaroon ng tatlong sangay ang pederalismo, sa layuning mapahusay ang mga gawaing pagsusuri at pagbabalanse. Si George Washington, na siyang nanguna sa tagumpay ng Continental Army, ang unang inihalal na pangulo sa ilalim ng bagong konstitusyon. Inaprubahan ang Bill of Rights noong 1791, na nagbigay ng higit na kalayaan sa mga mamamayan at garantiya ng legal na proteksyon mula sa pamahalaan.

Bagaman hindi direktang nakibahagi ang pederalismo sa mga slave trade sa Atlantiko noong 1807, lumaganap noong 1820 ang pagsasaka at pagbebenta ng cotton crop sa Dulong Timog, at kasabay nito, ang pang-aalipin. Ang Ikalawang Great Awakening, lalo na noong mga taon ng 1800 hanggang 1840, ay nagkumberte sa milyon-milyong mamamayan sa Protestantismo. Pinasigla naman nito ang mga mamamayan sa Hilaga na magsagawa ng iba’t ibang kilusang panlipunan para sa pagbabago, kasama na ang paglansag sa di-makatarungang pang-aalipin. Sa Timog, nagsagawa ng pangungumberte ang mga Metodista at Baptist sa mga mamamayang alipin.

 

Sa huling bahagi ng ika-18 siglo, nagsimulang lumawak ang nasasakupan ng Amerika pakanluran, na nag-udyok ng mahabang serye ng Pakikidigma sa mga Amerikanong Indian. Halos dinoble ng Louisiana Purchase noong 1803 ang sakop ng bansa, isinuko naman ng Espanya ang Florida at iba pang mga teritoryo sa Gulf Coast noong 1819, ang Republika ng Texas ay isinama noong 1845, at napasakamay ng Estados Unidos ang mga teritoryo sa Hilagang-kanluran noong 1846 bilang kasunduan nila sa Britanya na napag-usapan sa Oregon Treaty. Nang manalo sila sa Digmaang Mexicano-Amerikano, isinuko ng Mexico ang California noong 1848 at ang mga teritoryo sa Timog-kanluran, kaya nagawa na ng Estados Unidos na sakupin ang kontinente.

Ang California Gold Rush ng 1848-1849 ay nagdulot ng malawakang pagdarayuhan patungong Pacific coast, na humantong sa genocide sa California at paglikha ng karagdagang mga estado sa kanluran. Ang pagbibigay ng mga lupain sa mga puting Europeano bilang bahagi ng Homestead Acts, na halos 10% ng kabuuan ng Estados Unidos, at sa mga pribadong kompanya ng riles at kolehiyo bilang bahagi ng paggagawad ng mga lupain ay lalong nagpaunlad sa ekonomiya. Matapos ang Civil War, ang paggawa ng mga bagong transcontinental railways ay nagpadali sa mga mamamayan na magpalipat-lipat at makipagkalakalan, pero naging madali rin ang panunupil sa mga katutubong Amerikano. Noong 1869, isang bagong Peace Policy ang ipinanukala, na sinasabing magpoprotekta sa mga katutubong Amerikano mula sa mga pang-aabuso, huwag masangkot sa digmaan, at mapagtibay ang kanilang pagkamamamayan sa Amerika. Magkagayunman, nagkaroon pa rin ng mga digmaan at alitan sa mga estado sa kanluran hanggang noong dekada na 1900.

 

Mga 50 Estado ng Estados Unidos ng America

Watawat, pangalan at postal abbreviation		Mga siyudad		Ratipikasyon o pag-anib	Populasyon	Kabuuang lawak		Area (lawak) ng lupain		Lawak ng Tubig		Bilang ng mga Kinatawan sa Kongreso.
		Kabisera	Largest			mi2	km2	mi2	km2	mi2	km2
Alabama	AL	Montgomery	Huntsville	Dis 14, 1819	5,024,279	52,420	135,767	50,645	131,171	1,775	4,597	7
Alaska	AK	Juneau	Anchorage	Ene 3, 1959	733,391	665,384	1,723,337	570,641	1,477,953	94,743	245,384	1
Arizona	AZ	Phoenix		Peb 14, 1912	7,151,502	113,990	295,234	113,594	294,207	396	1,026	9
Arkansas	AR	Little Rock		Hun 15, 1836	3,011,524	53,179	137,732	52,035	134,771	1,143	2,961	4
California	CA	Sacramento	Los Angeles	Set 9, 1850	39,538,223	163,695	423,967	155,779	403,466	7,916	20,501	53
Colorado	CO	Denver		Ago 1, 1876	5,773,714	104,094	269,601	103,642	268,431	452	1,170	7
Connecticut	CT	Hartford	Bridgeport	Ene 9, 1788	3,605,944	5,543	14,357	4,842	12,542	701	1,816	5
Delaware	DE	Dover	Wilmington	Dis 7, 1787	989,948	2,489	6,446	1,949	5,047	540	1,399	1
Florida	FL	Tallahassee	Jacksonville	Mar 3, 1845	21,538,187	65,758	170,312	53,625	138,887	12,133	31,424	27
Georgia	GA	Atlanta		Ene 2, 1788	10,711,908	59,425	153,910	57,513	148,959	1,912	4,951	14
Hawaii	HI	Honolulu		Ago 21, 1959	1,455,271	10,932	28,313	6,423	16,635	4,509	11,678	2
Idaho	ID	Boise		Hul 3, 1890	1,839,106	83,569	216,443	82,643	214,045	926	2,398	2
Illinois	IL	Springfield	Chicago	Dis 3, 1818	12,812,508	57,914	149,995	55,519	143,793	2,395	6,202	18
Indiana	IN	Indianapolis		Dis 11, 1816	6,785,528	36,420	94,326	35,826	92,789	593	1,537	9
Iowa	IA	Des Moines		Dis 28, 1846	3,190,369	56,273	145,746	55,857	144,669	416	1,077	4
Kansas	KS	Topeka	Wichita	Ene 29, 1861	2,937,880	82,278	213,100	81,759	211,754	520	1,346	4
Kentucky	KY	Frankfort	Louisville	Hun 1, 1792	4,505,836	40,408	104,656	39,486	102,269	921	2,387	6
Louisiana	LA	Baton Rouge	New Orleans	Abr 30, 1812	4,657,757	52,378	135,659	43,204	111,898	9,174	23,761	6
Maine	ME	Augusta	Portland	Mar 15, 1820	1,362,359	35,380	91,633	30,843	79,883	4,537	11,750	2
Maryland	MD	Annapolis	Baltimore	Abr 28, 1788	6,177,224	12,406	32,131	9,707	25,142	2,699	6,990	8
Massachusetts	MA	Boston		Peb 6, 1788	7,029,917	10,554	27,336	7,800	20,202	2,754	7,134	9
Michigan	MI	Lansing	Detroit	Ene 26, 1837	10,077,331	96,714	250,487	56,539	146,435	40,175	104,052	14
Minnesota	MN	St. Paul	Minneapolis	May 11, 1858	5,706,494	86,936	225,163	79,627	206,232	7,309	18,930	8
Mississippi	MS	Jackson		Dis 10, 1817	2,961,279	48,432	125,438	46,923	121,531	1,508	3,907	4
Missouri	MO	Jefferson City	Kansas City	Ago 10, 1821	6,154,913	69,707	180,540	68,742	178,040	965	2,501	8
Montana	MT	Helena	Billings	Nob 8, 1889	1,084,225	147,040	380,831	145,546	376,962	1,494	3,869	1
Nebraska	NE	Lincoln	Omaha	Mar 1, 1867	1,961,504	77,348	200,330	76,824	198,974	524	1,356	3
Nevada	NV	Carson City	Las Vegas	Okt 31, 1864	3,104,614	110,572	286,380	109,781	284,332	791	2,048	4
New Hampshire	NH	Concord	Manchester	Hun 21, 1788	1,377,529	9,349	24,214	8,953	23,187	397	1,027	2
New Jersey	NJ	Trenton	Newark	Dis 18, 1787	9,288,994	8,723	22,591	7,354	19,047	1,368	3,544	12
New Mexico	NM	Santa Fe	Albuquerque	Ene 6, 1912	2,117,522	121,590	314,917	121,298	314,161	292	757	3
New York	NY	Albany	New York City	Hul 26, 1788	20,201,249	54,555	141,297	47,126	122,057	7,429	19,240	27
North Carolina	NC	Raleigh	Charlotte	Nob 21, 1789	10,439,388	53,819	139,391	48,618	125,920	5,201	13,471	13
North Dakota	ND	Bismarck	Fargo	Nob 2, 1889	779,094	70,698	183,108	69,001	178,711	1,698	4,397	1
Ohio	OH	Columbus		Mar 1, 1803	11,799,448	44,826	116,098	40,861	105,829	3,965	10,269	16
Oklahoma	OK	Oklahoma City		Nob 16, 1907	3,959,353	69,899	181,037	68,595	177,660	1,304	3,377	5
Oregon	OR	Salem	Portland	Peb 14, 1859	4,237,256	98,379	254,799	95,988	248,608	2,391	6,191	5
Pennsylvania	PA	Harrisburg	Philadelphia	Dis 12, 1787	13,002,700	46,054	119,280	44,743	115,883	1,312	3,397	18
Rhode Island	RI	Providence		May 29, 1790	1,097,379	1,545	4,001	1,034	2,678	511	1,324	2
South Carolina	SC	Columbia	Charleston	May 23, 1788	5,118,425	32,020	82,933	30,061	77,857	1,960	5,076	7
South Dakota	SD	Pierre	Sioux Falls	Nob 2, 1889	886,667	77,116	199,729	75,811	196,350	1,305	3,379	1
Tennessee	TN	Nashville		Hun 1, 1796	6,910,840	42,144	109,153	41,235	106,798	909	2,355	9
Texas	TX	Austin	Houston	Dis 29, 1845	29,145,505	268,596	695,662	261,232	676,587	7,365	19,075	36
Utah	UT	Salt Lake City		Ene 4, 1896	3,271,616	84,897	219,882	82,170	212,818	2,727	7,064	4
Vermont	VT	Montpelier	Burlington	Mar 4, 1791	643,077	9,616	24,906	9,217	23,871	400	1,035	1
Virginia	VA	Richmond	Virginia Beach	Hun 25, 1788	8,631,393	42,775	110,787	39,490	102,279	3,285	8,508	11
Washington	WA	Olympia	Seattle	Nob 11, 1889	7,705,281	71,298	184,661	66,456	172,119	4,842	12,542	10
West Virginia	WV	Charleston		Hun 20, 1863	1,793,716	24,230	62,756	24,038	62,259	192	497	3
Wisconsin	WI	Madison	Milwaukee	May 29, 1848	5,893,718	65,496	169,635	54,158	140,268	11,339	29,367	8
Wyoming	WY	Cheyenne		Hul 10, 1890	576,851	97,813	253,335	97,093	251,470	720	1,864	1

Distritong Pederal

Distritong Pederal ng Estados Unidos

Pangalan at postal abbreviation		Itinatag	Populasyon	Kabuuang Lawak		Lawak ng Lupain		Lawak ng Katubigan		Bilang ng mga kinatawan sa Kongreso
				mi2	km2	mi2	km2	mi2	km2
District of Columbia	DC	Hulyo 16, 1790	689,545	68	176	61	158	7	18	1

Mga Teritoryo

Ang talaang ito ay hindi kinabibilangan ng mga Indian reservation na may limitadong soberanyang pangtribo o ang Freely Associated States na sumasali sa mga programa ng pamahalaan ng Estados Unidos ngunit hindo nasa ilalim ng soberanya ng Estados Unidos.

 

Mga tinitirhang teritoryo

Mga tinitirhang teritoryo sa Estados Unidos

Pangalan at postal abbreviation		Kabisera	Nakuha	Territorial status	Population	Kabuuang Lawak		Lawak ng Lupain		Lawak ng Katubigan		Bilang ng mga kinatawan sa Kongreso
						mi2	km2	mi2	km2	mi2	km2
American Samoa	AS	Pago Pago	1900	Unincorporated, unorganized	49,710	581	1,505	76	198	505	1,307	1
Guam	GU	Hagåtña	1899	Unincorporated, organized	153,836	571	1,478	210	543	361	935	1
Northern Mariana Islands	MP	Saipan	1986	Unincorporated, organized	47,329	1,976	5,117	182	472	1,793	4,644	1
Puerto Rico	PR	San Juan	1899	Unincorporated, organized	3,285,874	5,325	13,791	3,424	8,868	1,901	4,924	1
U.S. Virgin Islands	VI	Charlotte Amalie	1917	Unincorporated, organized	87,146	733	1,898	134	348	599	1,550	1

Hindi tinitirhang mga teritoryo

Mga pinagtatalunang teritoryo

Mga inaangking teritoryo ngunit hindi pinamamahalaan ng Estados Unidos

Pangalan	Inangkin	Territorial status	Lawak		Pinamamahalaan ni	Inaangkin rin ni
			mi2	km2
Bajo Nuevo Bank (Petrel Island)	1869	Unincorporated, unorganized (disputed sovereignty)	56	145	Colombia	Jamaica   Nicaragua
Serranilla Bank	1880	Unincorporated, unorganized (disputed sovereignty)	463	1,200	Colombia	Honduras   Nicaragua

Mga exclave

Ang sumusunod ay isang listahan ng mga internasyonal na mga exclave sa Estados Unidos. Ang mga ito ay matatagpuan lahat sa mainland Estados Unidos. Ang isang exclave ay isang bahagi ng isang estado sa heograpiya na nakahiwalay mula sa pangunahing bahagi ng nakapalibot na dayuhan teritoryo. Ito ang ilan sa lahat:

• Northwest Angle, Minnesota
• Elm's Point, Minnesota
• Alaska
• Point Roberts, Washington
• Alburgh Tongue sa Vermont
• Provincial Point sa Vermont
• Dalawang di-kilalang lugar sa North Dakota

 

 

 

Bilang pangatlong pinakamalaking bansa sa buong mundo (sa kabuuang sukat), ang paysahe at mga tanawin sa Estados Unidos ay magkakaiba: lupang kakahuyang katamtaman (temperate forest) sa Silangang baybayin, bakawan sa Florida, ang Malaking Kapatagan sa gitang bahagi ng bansa, ang sistemang Ilog Mississippi-Missouri, ang Great Lakes na parte rin ng sa Canada, Rockies na nasa kanluran ng kapatagan, ilang disyerto at sonang katamtaman sa baybaying kanluran ng Rockies, at mga kagubatang katamtaman (temperate rainforest) sa bahaging Pasipiko ng Hilagang-Kanluran. Dagdag paysahe din ang Alaska at mga mabulkang pulo ng Hawaii.

Ang klima ay iba-iba rin: tropikal sa Hawaii at timog Florida, at tundra naman sa Alaska at sa mga tuktok ng matataas na bundok (pati ng Hawaii). Karamihan sa mga bahaging Hilaga at Silangan ay dumaranas ng klimang kontinental-katamtaman, may mainit na tag-araw at malamig na taglamig. Ang timog bahagi ng bansa naman ay dumaranas ng subtropikal na klimang umedo na may katamtamang taglamig at mahahaba at umedong tag-araw.

Mga sentro ng populasyon

Pangunahing mga sentro ng populasyon (tingnan ang kompletong talaan)					tingnan usapan baguhin
Ranggo	Pusod na (mga) lungsod	Populasyon ng kalakhang pook	Pang-estadistika na Kalakhang Pook	Rehiyon	Lungsod ng New York   Los Angeles   Chicago   Dallas   Houston
1	Lungsod ng New York	19,979,477	New York–Newark–Jersey City, NY–NJ–PA MSA	Hilagang-silangan
2	Los Angeles	13,291,486	Los Angeles–Long Beach–Anaheim, CA MSA	Kanluran
3	Chicago	9,498,716	Chicago–Joliet–Naperville, IL–IN–WI MSA	Gitnang-kanluran
4	Dallas–Fort Worth	7,539,711	Dallas–Fort Worth–Arlington, TX MSA	Timog
5	Houston	6,997,384	Houston–The Woodlands–Sugar Land MSA	Timog
6	Washington, D.C.	6,249,950	Washington, D.C.–VA–MD–WV MSA	Timog
7	Miami	6,198,782	Miami–Fort Lauderdale–West Palm Beach, FL MSA	Timog
8	Philadelphia	6,096,372	Philadelphia–Camden–Wilmington, PA–NJ–DE–MD MSA	Hilagang-silangan
9	Atlanta	5,949,951	Atlanta–Sandy Springs–Roswell, GA MSA	Timog
10	Boston	4,875,390	Boston–Cambridge–Quincy, MA–NH MSA	Hilagang-silangan
11	Phoenix	4,857,962	Phoenix–Mesa–Chandler, AZ MSA	Kanluran
12	San Francisco	4,729,484	San Francisco–Oakland–Fremont, CA MSA	Kanluran
13	Riverside–San Bernardino	4,662,361	Riverside–San Bernardino–Ontario, CA MSA	Kanluran
14	Detroit	4,326,442	Detroit–Warren–Dearborn, MI MSA	Gitnang-kanluran
15	Seattle	3,939,363	Seattle–Tacoma–Bellevue, WA MSA	Kanluran
16	Minneapolis–St. Paul	3,629,190	Minneapolis–St. Paul–Bloomington, MN–WI MSA	Gitnang-kanluran
17	San Diego	3,343,364	San Diego–Carlsbad–San Marcos, CA MSA	Kanluran
18	Tampa–St. Petersburg	3,142,663	Tampa–St. Petersburg–Clearwater, FL MSA	Timog
19	Denver	2,932,415	Denver–Aurora–Lakewood, CO MSA	Kanluran
20	St. Louis	2,805,465	St. Louis, MO-IL MSA	Gitnang-kanluran
Batay sa mga pagtataya ng populasyong MSA (Pang-estadistika na Kalakhang Pook) para sa taong 2018 mula sa Kawanihan ng Senso ng Estados Unidos

Lahi

Ang mga lahing ito ang mga bumubuo sa lupain ng Estados Unidos:

1. Europeo: 171,801,940 Amerikano – 60.7% ng buong populasyon ng Amerika

2. Espanyol (Hispanikong at Latinong Amerikano): 44,300,000 Amerikano – 14.8% ng buong populasyon ng Amerika

3. Aprikano (Aprikanong Amerikano): 39,500,000 Amerikano – 11.8% ng buong populasyon ng Amerika

4. Pilipino: 4,000,000 Amerikano – 1.5% ng buong populasyon ng Amerika; karamihan ay mga nasa-ibang-bansa

5. Tsino: 3,565,458 Amerikano – 1.2% ng buong populasyon ng Amerika

6. Hapones: 1,469,637 Amerikano – 0.44% ng buong populasyon ng Amerika

7. Biyetnames: 2,162,610 Amerikano – 0.7% ng buong populasyon ng Amerika

8. Taiwanes: 193,365–900,595 Amerikano – 0.06%–0.3% ng buong populasyon ng Amerika

Mga wikang ginagamit sa Estados Unidos

 

Ayon sa ACS noong 2017, ang pinakakaraniwang mga wikang sinasalita sa bahay ng mga taong mula 5 taong gulang at pataas ang sumusunod:

 

 

 

 

Binubuo ng limampung estado ang Amerika na may limitadong awtonomiya at kung saan ang batas federal ang nananaig sa batas ng estado. Sa pangkalahatan, ang mga usapin sa loob ng hangganan ng mga estado ay saklaw ng kani-kanilang mga pamahalaang estado. Nabibilang dito ang panloobang komunikasyon; mga regulasyong may kinalaman sa pag-aari, industrya, negosyo, at kagamitang pampubliko; ang kodigong kriminal ng estado; at mga kondisyon ng pagtatrabaho sa loob ng estado. Pumapailalim ang Distrito ng Kolumbiya sa hurisdiksiyon ng Kongreso ng Estados Unidos, at may limitadong alituntuning lokal.

Ang saligang batas ng iba't ibang estado ay may pagkakaiba sa ilang detalye ngunit kapwa sumusunod sa iisang huwarang tulad ng sa Saligang Batas federal, kabilang dito ang pahayag sa karapatang pantao at ang plano ng pagbubuo ng gobyerno. Sa mga usaping gaya ng pagpapatakbo ng negosyo, mga bangko, kagamitang pampubliko at mga kawang-gawang institusyon, ang saligang batas ng bawat estado ay kadalasang mas detalyado at klaro kaysa sa Saligang Batas federal. Sa mga nakalipas na taon, umako ng mas malawak na responsibilidad ang pamahalaang federal sa mga bagay-bagay gaya ng kalusugan, edukasyon, kapakanan, transportasyon, pabahay, at pagsulong urban.

Binubuo ng tatlong sangay ang pamahalaang pederal: ang ehekutibo (pinamumunuan ng Pangulo), ang lehislatura (ang Kongreso), at ang hudikatura (pinamumunuan ng Korte Suprema). Nahahalal ang pangulo sa isang mandato ng apat na taon ng Electoral College, na nahihirang sa botong popular sa limampung estado. Nahahalal naman ang mga miyembro ng Konggreso sa mandato ng 2 taon sa Kamara ng mga Kinatawan at ng 6 taon sa Senado. Tinatakda ng Pangulo ang mga huwes ng Korte Suprema at may pahintulot ng Senado sa pagkakaroon ng hindi limitadong termino. Kinokopya ng modelong tripartite na ito ng pamahalaan sa antas ng estado sa pangkalahatan. May iba't ibang anyo ang mga lokal na pamahalaan.

Pinamamayanihan ang pamahalaang pederal at pang-estado ang dalawang pangunahing partidong pampolitika, ang mga Republikano (Republicans) at ang mga Demokrata (Democrats). Mayroong ding ibang maliliit na partido; ngunit hindi sila nakakapanghikayat ng kasindaming tagasuporta. Sa kabuuan, nangingibabaw ang tulad ng sa right wing ng mga demokrasya sa Europa ang kulturang pampolitika sa Estados Unidos at madalas na nakikitungo sa iba't ibang usapin. Mahirap tukuyin ang kategoryang kinabibilangan ng dalawang partidong ito. Sa kulturang pampolitika ng Estados Unidos, mailalarawan ang Partido Republikano bilang right-wing at ang Partido Demokrata naman ay center-left. Ang mga kandidato ng mga partido menor at independiente ay bihirang nahahalal, at kung nahalal man ay sa lokal o estado lamang, ngunit sa sistema ng politika ng bansa, nananaig ang mga "hakot partido" sa mga koalisyon. Ang mga patakaran at ideolohiya ng kasalukuyang Pangulo ng Estados Unidos ang may malaking ginagampanan sa patakbo ng kanyang partido, pati na rin sa plataporma ng oposisyon.

Pagkakalahating Pampolitika

Ang Estados Unidos ay isang unyong pederal na may limampung estado. Ang orihinal na labintaltong estado ay ang unang labintatlong kolonya na nag-aklas mula sa pamumuno ng mga Ingles. Noong unang bahagi ng kasaysayan ng bansa, tatlong bagong mga estado ang binuo mula sa mga teritoryo galing na sa umiiral na mga estado: ang Kentucky mula sa Virginia; Tennessee mula sa North Carolina; at Maine mula sa Massachusetts. Karamihan sa ibang mga estado ay nanggaling sa mga teritoryong nakuha mula sa mga digmaan o sa mga nabili ng pamahalaan ng Estados Unidos. Taliwas dito ang nangyari sa Vermont, Texas at Hawaii: ang bawat isang ito ay dating malalayang republika bago sumali sa unyon. Noong Digmaang Sibil ng Amerika humiwalay ang Kanlurang Virginia sa Virginia. Ang pinakabagong estado - ang Hawaii - ay natamasa ang pagiging isang ganap na estado noong Agosto 21, 1959.

Bumuo ang labintatlong kolonya, sa Deklarasyon ng Kalayaan ng Estados Unidos, ng kani-kanilang bayang estado na katulad ng mga bansa sa Europa noon. Sa mga sumunod na taon, dumami ang bilang ng mga estado sa Amerika dahil sa paglawak nitong pakanluran, sa pananakop at pagbibili ng mga lupa ng pamahalaang pambansa, at sa paghahati ng ilang estado, nauwi sa kasalukuyang bilang na limampu. Pangkalahatang nahahati ang mga estado sa mas maliit na rehiyong administratibo, kabilang ang mga kondado o "county", mga lungsod at mga pamayanan o "township".

May hawak din ang bansa sa ilang mga teritoryo, distrito at pag-aari, nangunguna na ang distrito pederal ng Distrito ng Kolumbiya na siyang kabisera ng bansa, ilang mga lugar na insular sa ibayong dagat tulad ng Portoriko, Samoa Amerikana, Guam, Kapuluang Hilagang Mariyana, at Kapuluang Birhen ng Amerika. Nakapanghawak ang bansa sa isang base ng hukbong pandagat sa inookupahang bahagi ng Look ng Guwantanamo sa Kuba mula 1898.

Walang pag-aangking teritoryal ang Estados Unidos sa Antartika ngunit nakapagreserba ng karapatang gawin ito.

Ekonomiya ng Estados Unidos

New York City, ang sentrong pananalapi ng Estados Unidos at buong mundo.
Salapi	United States dollar (USD)
Taong Piskal	Oktubre 1, 2021 – Setyembre 30, 2022
Trade organizations	WTO, OECD at iba pa
Uri ng bansa	Developed/Advanced High-income economy
Estadistika
Populasyon	332,564,727 (16-Mar-2022)
GDP	$24.8 trilyon (2021)
GDP ranggo	1st (nominal; 2022) 2nd (PPP; 2022)
GDP growth	2.3% (2019) –3.4% (2020) 5.6% (2021e) 3.7% (2022f)
GDP kada tao	$74,725 (est 2022)
GDP kada tao ranggo	9th (nominal; 2022) 15th (PPP; 2022)
GDP ayon sa sector	Agrikultura: 0.9% Industriya: 18.9% Mga Serbisyo: 80.2% (2017 est.)
GDP ayon sa sangkap	Pagkonsumo ng sambahayan: 68.4% Pagkonsumo o paggasta ng Gobyerno: 17.3% Puhunan sa nakatakdan kapital: 17.2% Pamumuhan sa mga imbentoryo: 0.1% Pagluwas ng mga produktExporto at serbisyo: 12.1% Pang-aangkat ng mga kalakal at mga serbisyo: −15% (2017 est.)
Populasyon sa ilalim linya ng kahirapan (bilang ng mga pinakamahirap)	11.4% (2020)   37.2 milyon (2020)
Gini coefficient	48.9 high (2020, USCB)   43.4 medium (2017, CBO)
Human Development Index	0.926 very high (2019) (17th)   0.808 very high IHDI (2019)
Bilang ng manggagawa	161.4 million (October 2021)   58.8% employment rate (October 2021)
Mga manggawa ayon sa trabaho	Agriculture: 1.0% Industry: 19% Services: 80% (FY 2018)
Kawalang trabaho	3.8% (February 2022)   10.9% youth unemployment (December 2021; 16 to 19 year-olds)   6.9 million unemployed (November 2021)
Aberaheng kabuuang sahod	Padron:IncreasePositive $69,392 (2020)
Gitnang buong sahod	$1,010 weekly (Q4, 2021)
Mga pangunahing industriya	Petroleum steel motor vehicles aerospace telecommunications chemicals electronics food processing information technology consumer goods lumber mining
External
Mga niluluwas	$2.127 trillion (2020)
Mga niluluwas na kalakal	Agricultural products 10.7% Fuels and mining products 9.4% Manufacturers 74.8% Mga iba 5.1%
Pangunahing mga kaagapay sa pagluluwas	European Union(+) 18.7%   Canada(+) 18.3%   Mexico(+) 15.9%   China(-) 8%   Japan(+) 4.4% Mga iba 34.8%
Mga inaangkat	$2.808 trillion (2020)
Mga inaangkat na kalakal	Agricultural products 10.5% Fuels and mining products 10.7% Manufacturers 78.4% Mga iba 4.2%
Pangunahing mga kaagapay sa pagluluwas	China(-) 21.4%   European Union(+) 18.9%   Mexico(+) 13.2%   Canada(+) 12.6%   Japan(+) 6% Mga iba 27.9%
FDI stock	Inward: $156.3 billion (2020)   Outward: $92.8 billion (2020)
Current account	−$501.3 billion (2020 est.)
Gross panlabas na utang	$21.3 trillion (December 2020) note: approximately four-fifths of US external debt is denominated in US dollars
Mga pinansiya ng Publiko
Utang ng publiko	128.6% of GDP (FY 2020)
Mga kinita	$3.42 trillion (2020)
Mga gastusin	$6.55 trillion (2020)
Tulong pang-ekonomiya	donor: ODA, $35.26 billion (2017)
Credit rating	Standard & Poor's: AA+ (Domestic) AA+ (Foreign) AAA (T&C Assessment) Outlook: Stable Moody's: Aaa Outlook: Stable Fitch: AAA Outlook: Stable
Foreign reserves	$41.8 billion (August 2020)
Main data source: CIA World Fact Book Ang lahat ng halaga, maliban kung iba ang nakasaad, ay nasa US dollars.

Ang Estados Unidos ay isang mayaman at maunlad na bansa na may ekonomiyang pamilihan at ang may pinakamalaking nominal na GDP at kabuuang yaman. Ito ang ikalawang bansa sa buong mundo na may kakayahan sa pagbili ng mga mamamayan nito. Ito ang ika siyam na bansa sa buong mundo sa kada taong nominal na GDP at ika-15 sa kada taong Paridad ng Kakayahang Pagbili noong 2021. Ang Estados Unidos ang pinakamakapangyarihan sa usaping ekonomiyang pangteknolohiya at paglikha ng mga bagong ideya at produkto lalo na intelihensiyang artipisyal, kompyuter, parmasyutikal, medikal, pangkalawakan at kagamitang panghukbo. Ang Dolyar ng Estados Unidos ang salaping pinakaginagamit sa mga transaksiyon sa buong mundo at ang pinakainiimbak na salapi na sinusuportahan ng ekonomiya ng Estados Unidos, militar ng Estados Unido, sistemang petrodolyar at ang kaugnay na eurodollar at malaking pamilihan ng US Treasury. Ang ilang mga bansa ay gumagamit sa US dollar bilang de factor currency. Kabilang sa mga kasamang nakikipagkalakalan sa Estados Unidos ang Tsina, European Union, Canada, Mexico, India, Japan, Timog Korea, United Kingdom, at Taiwan. Ang Estados Unidos ang pinakamalaking tagapag-angkat at ang ikalawang pinakamalaking tagapagaluwas. Ito ay may kasunduan sa malayang kalakalan sa ilang mga bansa kasama ang USMCA, Australia, Timog Korea, Switzerland, Israel at marami pang iba.

Ang ekonomiya nito ay sinasanhi ng masagang mga mapagkukunan sa kalikasan, mahusay na pinaunlad na mga imprastruktura at malaking produktibidad o pagiging produktibo ng mga mamamayan nito. Ito ay may ika-7 malaking kabuuang halaga ng mapagkukunang pangkalikasan na nagkakahalagang US$45 trilyon noong 2015.

Ang mga Amerikano ang may pinakamataas na sahod ng empleyado at pangbahay sa mga bansang kasapi ng OECD.

Noong 1890, nalampasan ng Estados Unidos ang Imperyong British bilang pinakaproduktibo o mapakinabangan na ekonomiya sa buong mundo. Ito ang pinakamalaking prodyuser ng petrolyo at natural gas. Noong 2016, ito ang pinakamalaking bansang nakikipagkalakalan.. Ito rin ang ikatlong pinakamalaki sa pagmamanupaktura ng mga produkto na kumakatawan bilang ikalima sa output ng pagmamanupaktura sa buong mundo. Hindi lamang ito ang mayroong pinakamalaking panloob na pamilihan ng mga produkto ngunit nangunguna sa kalakalan ng mga serbisyo na nagkakahalagang $4.2 trilyon noong 2018. Sa 500 pinakamalalaking kompanya sa buong mundo, ang 121 ay nakaheadquarter sa Estados Unidos. Ang Estados Unidos ang bansa sa buong mundo na may pinakamaraming bilyonaryo na may kabuuang halagang $3 trilyong dolyar.

Ang mga komersiyal na banko sa Estados Unido ay may ariariang $20 trillion noong 2020. Ang US Global assets under management ay mayroong ariariang $30 trilyon.

Ang New York Stock Exchange at Nasdaq ang pinakamalaking mga pamilihan ng stock ayon sa kapitalisasyon ng pamilihan at bolyum ng kalakalan. Ang mga pamumuhunang pandayuhan sa Estados Unidos ay umabot ng $4.0 trilyon, samantalang ang pamumuhuan ng Estados Unidos sa mga dayuhang bansa ay umabot ng higit sa $5.6 trilyon. Ang ekonomiya ng Estados Unidos ay nangunguna sa venture capital at pagpopondo sa Pandaigdigang Pananaliksik at Pagpapaunlad. Ang paggasta ng mga konsumer ay bumubuo ng 68% ng ekonomiya ng Estados Unidos noong 2018, samantalang ang bahaging paggawang sahod ay 43% noong 2017. Ito ang ikatlong bansa na pinakamalaking merkado ng mga mamimili. Ang pamilihan ng mga trabaho ay umaakit ng mga immigrante mula sa iba ibang bansa na karaniwan ay edukado dahil sa mas maraming oportunidad sa Estados Unidos. Ang Estados ay nangungunang ekonomiya ayons sa mga pag-aaral gaya ng Index ng Madaling Pagnegosyo sa bansa, Ulat ng Pagiging Kompetetibo sa Buong Mundo at iba pa. Ang Ekonomiya ng Estados Unidos ay dumanas ng malalang pagbagsak ng ekonomiya noong recession noong mga 2007-2009 na dulot ng subprime mortgage crisis at lumaganap sa buong mundo. Ang Estados Unidos ang ika-41 sa pagiging pantay ng sahod ng mga mamamayan sa mga 156 bansa noong 2017..

Welfare at mga serbisyong panlipunan

Hindi kasama ang Social Security at Medicare, ang Kongreso ng Estados Unidos ay naglaan ng halos $717 bilyon sa mga pondong pederal noong 2010 at karagdagang $210 bilyon ay inilaan sa mga pondo ng estado ($927 bilyong total) para sa mga programang welfare o pagbibigay tulong sa mga nangangailangan. Ang kalahati nito ay napunta sa pangangailangang medikal at halos 40% para sa cash, pagkain (food stamps) at tulong pabahay. Ang ilan sa mga programa ay kinabibilangan ng pagpopondo sa mga paaralang pampubliko, pagsasanay para sa trabaho, mga benepisyong SSI at medicaid. Magmula noong 2011^[update], ang public social spending-to-GDP ratio sa Estados Unidos ay sa ibaba sa OECD average. Ang halos kalahati ng mga tulong na welfare na nagkakahalagang $462 bilyon ay napunta sa mga pamilyang may anak na ang karamihan ay mga mag-isang nagtataguyod ng anak.

Noong ika-19 na siglo, ang United Kingdom, Italya, Kanlurang Europa, Pransiya, at Alemanya ang nangunguna sa pagkakatuklas ng mga bagong ideya at kaalaman sa siyensiya at matematika. Bagaman, nahuhuli ang Estados Unidos sa pagpormula ng teorya, ito ay nangibabaw sa paggamit ng teorya upang lutasin ang mga problema. Ito ang nilalapat na siyensiya. Dahil ang mga Amerikano ay malayo sa pinagmumulan ng siyensiyang Kanluranin at pagmamanupaktura, ang mga Amerikano ay kailangang tuklasin ang mga paggawa ng mga bagay. Nang pagsamahin ng mga Amerikano ang kaalamang teoretikal sa Katalihunang Yankee, ang resulta ay isang daloy ng mga mahahalagang imbensiyon. Ang mga mahahalagang Amerikanong imbentor ay kinabibilangan nina Robert Fulton (na nag-imbento ng steamboat); Samuel Morse (nag-imbento ng telegraph); Eli Whitney (nag-imbento ng cotton gin); Cyrus McCormick (ang reaper); at Thomas Alva Edison na siyang pinamalikhain sa lahat ng mga siyentipiko na may maraming imbensiyon na kanyang ginawa.

 

Si Edison ay palaging ang una sa paglikha ng paglalapat siyentipiko pero siya ang palaging nagtatapos sa isang idea. Halimbawa, nilikha ng Inhinyeryong British na si Joseph Swan ang incandescent electric lamp noong 1860, halos 20 taon bago si Edison. Ngunit ang ilaw na bombilya ni Edison ay mas tumatagal sa imbensiyon ni Swan at maaaring patayin o ilawan ng indibidwal samantalang ang bombilya ni Swan ay magagamit lamang kapag ang ilang mga ilaw ay iniliywan o pinatay sa parehong panahon. Pinabuti ni Edison ang kanyang bombilya sa paglikha ng dynamo na sistemang lumilikha ng kuryente. Sa loob ng 30 taon, ang kanyang mga imbensiyon ay nagbigay kuryente o ilaw sa milyong tahanan.

 

Isa pang pang mahalagang aplikasyon ng mga ideyang siyentipiko sa kagamitang praktikal ang inobasyon ng magkapatid na Wilbur at Orville Wright. Noong 1980, sila ay nahumaling sa mga account ng mga eksperimentong glider sa Alemanya at kanilang sinimulan ang kanilang imbestigasyon sa mga prinsipyo ng paglipas. Sa pagsasama ng kaalamang siyentipiko at mga kakayahang mekanikal, nilikha nila ang ilang glider. Noong Disyembre 17,1993, matagumpay nilayng nailipad ang pinapatakbong mekanikal na eroplano.

Ang imbensiyong Amerikano na halos hindi napansin noong 1947 ang nagsulong sa Panahon ng Impormasyon at Kompyuter. Sa panahong ito, sina John Bardeen, William Shockley, at Walter Bratain ng Bell Laboratories ay humango sa mga sopistikadong prinsipyo ng mekanikang quantum upang imbentuhin ang transistor na maliit na mga kasangkapan ng elektroniko na pumalit sa mabibigat na vacuum tube. Ang transistor at ang integrated circuit na nilikha pagkatapos ng 10 taon ng pagkakaimbento ng transistor ang gumawang posible na maglagay ng napakaraming mga kagamitang elektoniko sa isang kompyuter o smartphone na pumalit sa mga kompyuter na kasing laki ng isang kwarto noong 1960.

Ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay nagkaroon ng malalim na epekto sa pagpapaunlad ng siyensiya at teknolohiya sa Estados Unidos. Bago ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang gobyernong pederal ay walang responsibilidad sa pagsuporta ng pagpapaunlad ng siyensiya sa bansa. Noong digmaan, ang pederal na pamahalaan at siyensiya ay bumuo ng matulunguning relasyon. Pagkatapos ng digmaan, ang pederal na pamahalaan ng Estados Unidos ay nagkaroon ng tungkuling suportahan ang siyensiya at teknolohiya. Pagkalipas ng ilang taon, sinuportahan ng pamahalaang pederal ang pagtatatag ng pambansang sistema ng siyensiya at teknolohiya na gumagawa sa Estados Unidos na lider sa buong mundo sa siyensiya at teknolohiya. Bahagi ng nakaraan at kasalukuyang kadakilaan ng Estados Unidos sa siyensiya ang napakalaking badyet para sa pagsasaliksik at pagpapaunlad na nagkakahalagang $401.6bn noong 2009 na doble sa badyet ng Tsina sa siyensiya na $154.1bn at higit sa 25% sa badyet sa siyensiya ng European Union na $297.9bn.

Ang Estados Unidos ay nakalikha ng 278 Nobel Laureate sa Pisika, Kemika, Pisiolohiya o Medisina noong 2021 na ang unang bansa at bumubuo ng 42.5 % ng lahat ng natanggap na Gantimpalang Nobel sa buong mundo sa larangan ng Pisika, Kemika, at Pisiyolohiya.

Ang Estados Unidos ang isa sa mga bansa sa buong mundo na may malaking impluwensiya sa usaping ekonomiya, kultura, wika, siyensiya, teknolohiya, karapatang pantao at kapayapaan sa buong mundo. Dahil sa mga tulong pandayuhan ng Estados Unidos sa ibang bansa lalo na sa mga mahihirap na bansa, ang mga bansang ito ay karaniwang naiimpluwensiyahan sa usaping mga karapatang pantao sa mga bansang ito dahil sa prinsipyo ng Kapantayan ng Lahat ng Tao na isinusulong ng Estados Unidos. Ang Estados Unidos ay may malaki ring papel sa pagpapanatili ng seguridad sa buong mundo. Halimbawa, nagawang matukoy at mapaslang ng Intelihensiya ng Estados Unidos ang kinarorooanan gamit ang mga sopistikadong teknolohiya ng mga nagtatagong Pinuno ng mga Organisasyong Terorista na kinabibilangan nina Osama bin Laden na pinuno ng Al Qaeda at responsable sa pag-Atake noong Setyembre 11, 2001 at Abu Bakr al-Baghdadi na pinuno ng ISIS. Dahil din sa suporta nito sa Israel, marami ang galit sa Estados Unidos. Gaya ng ibang mga bansang Kanluranin na mauunlad, ang Estados Unidos ay may kapangyarihan na magpalumpo ng mga ekonomiya ng isang bansa sa pamamagitan ng pagpapataw ng mga ekonomikong sanction gaya ng ginawa sa Cuba, Iran, North Korea at Rusya.

Sa Estados Unidos, ang kalayaan ng relihiyon ay isa sa pinoprotektahang karapatan ng mga Amerikano na nakasalig sa Saligang Batas ng Estados Unidos na matatagpuan sa mga sugnay ng relihiyon sa Unang Susog ng Saligang Batas ng Estados Unidos. Ito ay malapit na nauugnay sa paghihiwalay ng simbahan at estado na isang konseptong isinulong ng mga tagapagtatag ng Estados Unidos gaya nina James Madison at Thomas Jefferson.

Ang Unang Susog ay may dalawang probisyon na nauukol sa relihiyon: Ang Sugnay ng Establisyemento (pagtatatag) at ang Sugnay ng Malayang Pagsasanay. Ang Establisyemento ay nagbabawal sa gobyerno ng Estados Unidos na "magtatag" ng isang relihiyon. Sa kasaysayan, ito ay nangangahulugan sa pagpipigil ng mga simbahan na isinusulong ng gobyerno gaya ng Simbahan ng Inglatera. Sa kasalukuyan, ang "establisyemento ng relihiyon" ay pinangangasiwaan ng tatlong bahaging pagsubok na inilatag ng Korte Suprema ng Estados Unidos sa Lemon v Kurtzman, 403, U.S. 602 (1971). Isa ilalim ng "pagsubok na Lemon", ang gobyerno ng Estados Unidos ay maaari lamang tumulong sa isang relihiyon kapag (1) ang pangunahing layunin ng pagtulong ay sekular(hindi relihiyoso), (2) ang pagtulong ay dapat hindi nagsusulong o nagpipigil sa isang relihiyon at (3) walang labis na paghihimasok sa pagitan ng simbahan at estado.

Ang Sugnay ng Malayang Pagsasanay ay nagpoprotekta sa mga mamamayan ng Estados Unidos na magsanay ng relihiyon na kanilang nanaisin kung ito ay hindi lumalabag sa mga moralidad ng publiko o may nakakapilit na interes ang gobyerno. Halimbawa, sa Prince v. Massachusetts, 321 U.S. 158 (1944), isinaad ng Korte Suprema ng Estados Unidos na maaaring pwersahin ng estado ang pagpapabakuna ng mga bata na ang mga magulang ay hindi pumapayag dito sa kadahilanang pang-relihiyon. Isinaad ng Korte Suprema ng Estados Unidos na ang estado ay may interest na mangibabaw sa paniniwala ng mga magulang upang maprotektahan ang kalusugan ng mga mamayan ng Estados Unidos at kanilang kaligtasan.

 

Relihiyon sa Estados Unidos (2020)

  Protestante (42%)

  Mormon (2%)

  Walang relihiyon (18%)

  Ateista (5%)

  Agnostic (6%)

  Hudyo (1%)

  Muslim (1%)

  Hindu (1%)

  Budista (1%)

Ang Estados Unidos ay isang kulturang indibidwalistiko na isang uri ng ng kultura na ang pagpapahalaga ay nasa isang indibidwal o sarili kesa sa isang grupo. Ang mga kulturang indidbidwal ay nagbibigay halaga sa sariling pananaw, pribasiya, autonomiya(pangangasiwa sa sariling buhay), pag-asa sa sarili at sariling sikap. Ang mga Amerikano ay gumagamit ng diretsang pakipagtalastasan, naghahayag sa sariling naisin, at gumagamit ng mga iba't ibang paraan upang maayos ang mga alitan sa ibang kapwa tao. Ang Estados Unidos ay isang uri ng may mababang pagitan ng kapangyarihan(low power distance culture) kung saan ito ay nagbibigay halaga sa bawat indibidwal na walang tinitingnang estado o katayuan sa buhay at nagtatakwil ng kawalang kapantayan sa lipunan. Tinatakwil ng mga Amerikano ang mga autoridad sa ikabubuti ng bawat indibidwal na bahagi ng isang lipunan.

Ang bansang Estados Unidos ay isa sa mga bansang nasa Kanlurang Emisperyo kabilang ang Canada sa mga protestanteng mga bansang ang lalaki ay tinutuli sa 70% nito sa Bagong Inglatera at "Midwest" kasalungat sa mga rehiyong timog at kanluran ay 50% hanggang 30% ang tinutuli.

•  
  Alabama
•  
  Alaska
•  
  Arizona
•  
  Arkansas
•  
  California
•  
  Colorado
•  
  Connecticut
•  
  Delaware
•  
  District of Columbia
•  
  Florida
•  
  Georgia
•  
  Hawaii
•  
  Idaho
•  
  Illinois
•  
  Indiana
•  
  Iowa
•  
  Kansas
•  
  Kentucky
•  
  Louisiana
•  
  Maine
•  
  Maryland
•  
  Massachusetts
•  
  Michigan
•  
  Minnesota
•  
  Mississippi
•  
  Missouri
•  
  Montana
•  
  Nebraska
•  
  Nevada
•  
  New Hampshire
•  
  New Jersey
•  
  New Mexico
•  
  New York
•  
  North Carolina
•  
  North Dakota
•  
  Ohio
•  
  Oklahoma
•  
  Oregon
•  
  Pennsylvania
•  
  Rhode Island
•  
  South Carolina
•  
  South Dakota
•  
  Tennessee
•  
  Texas
•  
  Utah
•  
  Vermont
•  
  Virginia
•  
  Washington
•  
  West Virginia
•  
  Wisconsin
•  
  Wyoming

Patakarang panlabas

Ang paghaharing militar, ekonomiko, at kultural ng Estados Unidos ang dahilan kung bakit isang mahalagang tema sa politika ng bansa ang patakarang panlabas (o foreign policy) nito, bukod pa sa kahalagahan ng imahen ng Estados Unidos sa buong mundo.

Nauntog ang patakarang panlabas ng Estados Unidos sa pagitan ng pamumukod o isolationism, imperyalismo at paghahalo ng mga ito, sa buong kasaysayan ng bansa.

Nagresulta ang malakas na impluwensiya nito sa politika at kultura ng buong mundo sa sobrang pagkamuhi ng ilan dito, at pagpuri naman at paghanga para sa ilan. Isang halimbawa nito si Ayatollah Khomeini na tinawag ang Estados Unidos "The Great Satan" (Ang Dakilang Satanas).

• Kasaysayang militar ng Estados Unidos
• Kronolohiya ng kasaysayan ng Estados Unidos