ତନ୍ତ୍ର

ହେଉଛି ବିସ୍ତାର ଓ ମୁକ୍ତି। ଏଠାରେ ତନ୍ତ୍ର ଶବ୍ଦର ଅଭିପ୍ରାୟ ଗୂଢ଼ ସାଧନା । ଶିବ ଓ ଶକ୍ତିଙ୍କ ଉପାସନାକୁ ତନ୍ତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ର ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ତନ୍ତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ର ମତରେ ଏହି ଜଗତ ହେଲା ଶିବ...

ନୀଳପର୍ବତରେ କାମାଖ୍ୟା ରୂପରେ ବିଦିତା । ପୁନଶ୍ଚ ତନ୍ତ୍ର ଚୂଡାମଣି ଅନୁସାରେ ଉତ୍କଳ ଦେଶରେ ହିଁ ସତୀଙ୍କ ନାଭି ପତିତ ହୋଇଥିଲା । ମହାନିର୍ବାଣ ତନ୍ତ୍ର ଅନୁସାରେ ପୁରୀ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଭୈରବୀ ଚକ୍ରର...

ମହାକାଳେଶ୍ୱର । ଯେଉଁମାନେ ଶିବଙ୍କର ଭକ୍ତ ସେମାନଙ୍କୁ ଶୈବ କୁହାଯାଏ । ମହାଦେବ ତନ୍ତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ରର ପ୍ରଣେତା ।ତନ୍ତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଶକ୍ତି ପୂଜାହିଁ ପ୍ରଧାନ ଅଙ୍ଗ । ତାନ୍ତ୍ରୀକ ମତରେ ଶକ୍ତି...

ସ୍ତନ ପିଠ ହୋଇଥିବାରୁ ଦେଶର ୪ ଆଦିଶକ୍ତି ପୀଠ ଓ ତନ୍ତ୍ର ପୀଠ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ। ଏହି ପୀଠ ଶାବରୀ, ବୈଦିକ, ବୌଦ୍ଧ, ବୈଷ୍ଣବୀ, ପରମ ତନ୍ତ୍ର ଓ ଶକ୍ତିପୀଠ ଭାବରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛି ।...

କ୍ଷେତ୍ର ସମସ୍ତ ରଜୋଗୁଣକୁ ଧୋଇ ପକାଉଥିବାରୁ ଏହାର ନାମ ବିରଜା କ୍ଷେତ୍ର ହୋଇଛି । କେତେକ ତନ୍ତ୍ର ଗ୍ରନ୍ଥ ଅନୁସାରେ ଦକ୍ଷ ଯଜ୍ଞ ସମୟରେ ମାତା ସତୀଙ୍କ ନାଭି ଏହି ଉତ୍କଳସ୍ଥ ବିରଜା କ୍ଷେତ୍ରରେ...

ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ତନ୍ତ୍ରର ଅଧିଷ୍ଠାତା ଭୈରବ ରୂପେ ସ୍ୱୀକାର କରି ଓଡ଼ିଶାକୁ ଉଡ୍ରପୀଠ ରୂପେ ତନ୍ତ୍ର ସ୍ୱୀକୃତି ମିଳିଲା । ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମର ଜାତିଭେଦ ବିରୋଧୀ ସ୍ୱର ଏବଂ ତାନ୍ତ୍ରିକଧାରା ଯୋଗୁଁ...

ତିଥିରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଥିଲେ । ପିତା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ରଥଶର୍ମା ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଖ୍ୟାତ ବିଦ୍ୱାନ୍ ଓ ତନ୍ତ୍ର ସାଧକ ଭାବେ ପରିଚିତ ଥିଲେ । ନିଜ ବିଦ୍ୱତ୍ତା ଓ ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ଏବଂ ଜଗନ୍ନାଥ ପରମ୍ପରାର...

ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ବୈଷ୍ଣବ, ତନ୍ତ୍ର, ଶୈବର ସମାହାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ବୈଷ୍ଣବଙ୍କ ବିଷ୍ଣୁ, ଶୈବଙ୍କ ମହାରେଭିରବ ଓ ତନ୍ତ୍ରଦେବୀ ଭାବେ ବିମଳା ବା ଭୈରବୀ ଏଠାରେ ବିରାଜିତ ଅଛନ୍ତି ।...

ଆ ରୁହ" ବା "ଆଡ଼ିଆ ହୋ" ବୋଲି ଡାକ ପକାନ୍ତି । ଗଉରୀ ବେତ ଅନେକ ଶକ୍ତିର ଆଧାର ବୋଲି ତନ୍ତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ରରେ ରହିଛି । ଏହା ଏକ ତନ୍ତ୍ରସିଦ୍ଧ ବେତ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଗ୍ରାମ ଦେବତୀ...

ଯୋଗିନୀ ପୀଠ (ତନ୍ତ୍ରପୀଠ) । ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହା ମହାମାୟା ମନ୍ଦିର ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣା । ତନ୍ତ୍ର ସଂସ୍କୃତିରେ ଯୋଗିନୀମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ବିଶେଷ ଭୂମିକା ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ଅଛି । ତେଣୁ ହୀରାପୁରର...

ପଦ୍ୟାବଳୀ ସେ ରଚନା କରିଯାଇଛନ୍ତି । ଯୋଗ, ଜ୍ୟୋତିଷ, ଦର୍ଶନ, ବାସ୍ତୁ, ମନ୍ତ୍ର, ଯନ୍ତ୍ର, ତନ୍ତ୍ର, ଆୟୁର୍ବେଦ ତଥା ଏହିପରି ଅନେକ ବିଷୟ ଏବଂ ବିଦ୍ୟାରେ ତାଙ୍କର ପାରଦର୍ଶିତା ଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ...

ମତରେ ଚଉରାଶିର ବରାହୀ ଦେଉଳ ଓ ହୀରାପୁରର ଚଉଷଠି ଯୋଗିନୀ ମନ୍ଦିର ସମେତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଶାକ୍ତ-ତନ୍ତ୍ର ମନ୍ଦିରରେ ତାନ୍ତ୍ରିକ ରୀତିନୀତି ବିଶେଷ ଭାବେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିଲା । ଏହି କାରଣରୁ ଉଭୟ...

ଅନ୍ୟ ଆଣ୍ଟିଅକ୍ସିଡାଣ୍ଟ ଶରୀରରେ ଫ୍ରୀ - ରାଡିକାଲ୍ସକୁ ନଷ୍ଟ କରେ । ଫଳରେ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ତନ୍ତ୍ର ସୁଦୃଢ ରହେ । ଦିନରେ ୩/୪ ଥର ଏହାକୁ ସେବନ କଲେ ଶରୀର ରୋଗମୁକ୍ତ ହୁଏ । ଏହାବ୍ୟତୀତ ଶରୀରରେ...

ଭୀମେଶ୍ୱରୀ ପୀଠ ଓଡ଼ିଶାର ମୟୁରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ପେଡ଼ାଗଡ଼ିଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ବୌଦ୍ଧ ତନ୍ତ୍ର ସାଧନା କେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା । ମାଙ୍କଡ଼ା ପଥରକୁ ଲୁହା କିଳିଣି ସାହାଯ୍ୟରେ ଛନ୍ଦି ଏଠାରେ ଏକ ଦେଉଳ...

ଏଠାରେ ୬୪ ଜଣ ଯୋଗିନୀଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ବୃତ୍ତାକାରରେ ସ୍ଥାପିତ ଓ ଏହା ଓଡ଼ିଶାରେ ବଜ୍ରଯାନ ଓ ତନ୍ତ୍ର ସାଧନା କାଳର । ଏହି ମନ୍ଦିର ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତରରେ ଚତୁର୍ଥ ଓ ଓଡ଼ିଶାରେ ଚଉଷଠି ଯୋଗିନୀ...

କାଳରେ ସେ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ । ପୁରାଣ (ଐତିହାସିକ ମତରେ)ରେ ସେ ଅବତାର ବା କୃଷ୍ଣ ଅଟନ୍ତି । ତନ୍ତ୍ର ମତରେ ସେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଯନ୍ତ୍ରାରୂଢ ବିଗ୍ରହ । ତେଣୁ ସବୁମତର ଆଖ୍ୟାୟିକା ପୂରି ରହିଛି ତାଙ୍କ...

ଶିକ୍ଷକ କେବେ ଗୁରୁ ଭାବେ ବିବେଚିତ ହୋଇନଥାନ୍ତି, ତାହାଙ୍କୁ କଲ୍ୟାଣ-ମିତାତ କୁହାଯାଇଥାଏ । ତନ୍ତ୍ର ବୌଦ୍ଧ ସାଧନାରେ "ଗୁରୁ ଯୋଗ"ର ବିଧି ରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଅନ୍ତ ଚେତନାରେ ଗୁରୁଙ୍କୁ ଅନୁଭବ...

ତାହାହିଁ ସାରଳାପୀଠର ଅବସ୍ଥା ସମ୍ମୋହିନୀ ତନ୍ତ୍ର ଓ ରୁଦ୍ର ଯାମଳ ତନ୍ତ୍ରରେ ଦେବୀ ସାରଳାଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣନା ମିଳେ ।ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ଦୁଇ ତନ୍ତ୍ର ପୁସ୍ତକ ବିରଳ । ତେବେ ରୁଦ୍ର ଯାମଳ ଅନୁଯାୟୀ...

ପ୍ରାଣୀମାନେ ସର୍ବପାପରୁ ମୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ତନ୍ତ୍ରସାଧକମାନଙ୍କ ସାଧନା ସମୟରେ ଯେଉଁ ଉଲ୍ଲେଖ ତନ୍ତ୍ର ପରମ୍ପରାରେ ରହିଛି, ସେଥି ମଧ୍ୟରେ ଏହି ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀର ରାତ୍ରି ବିଶେଷ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ । ତାନ୍ତ୍ରିକ...

ବିମାନ ମନ୍ଦିର । ମୂଳ ମନ୍ଦିର ଆଗରେ ଏକ ଜଗମୋହନ ରହିଛି । ଏଥି ମଧ୍ୟରେ ୧୧ଶ ଶତକର ଅନେକ ତନ୍ତ୍ର, ବୌଦ୍ଧ ଓ ଜୈନ ସଙ୍କେତ ଓ ମୂର୍ତ୍ତି ରହିଛି । ଏହା ସୋମବଂଶୀ କେଶରୀ ରାଜମାନଙ୍କ ଦେଇ ତିଆରି...