Цветот е генеративен орган на скриеносемените растенија чијашто функција е полово или бесполово размножување.
По формирањето на спорите или гаметите и после оплодувањето, од него се образуваат семето и плодот.
Всушност, цветот е видоизменетизданок со ограничено растење кој се образува од врвното стеблено творно ткиво (меристем) кога тоа ќе достигне репродуктивна зрелост. Преминувањето на врвниот меристем од вегетативна во репродуктивна состојба настанува постепено. Обично цветниот меристем е кратко активен и активноста му опаѓа со самото формирање на цветот.
Формирањето на цветните елементи најчесто има строг редослед - прво се формираат надворешните, а последни елементите од внатрешниот круг.
Цветот за стеблото е обично прикрепен со цветна дршка (Pedunculus), а доколку таа отсуствува, велиме дека се тоа приседнати цветови. Дршката завршува со силно скусен и проширен дел со слабо изразени нодиуми, на кој се поредени останатите цветни елементи, познат како цветна ложа (Receptaculum).
Цветните елементи на цветната ложа можат да бидат заштитни (стерилни) и репродуктивни (фертилни) елементи.
Заштитни елементи
Тоа се главно листови што го претставуваат околуцветникот (цветната обвивка), кој во зависност од тоа од какви листови е изграден, може да биде:
перигон, или хомохламиден, односно прост околуцветник, изграден од два круга на ливчиња кои се разликуваат по форма, големина и боја:
венчевиден перигон, кога ливчињата се слични на венечните
чашковиден перигон, кога ливчињата се слични на чашкините
перијант, или хетерохламиден, односно сложен околуцветник, изграден од два круга на ливчиња кои се идентични:
чашка (Calyx или Sepala), зелени ливчиња со заштитна функција, од 2 до 5 во еден круг
венче (Corolla или Petala), живо обоени ливчиња со заштитна функција, секогаш повеќе од две
Репродуктивни елементи
Тоа се функционалните елементи на цветот, оние со кои растението се размножува и дава идни поколенија:
прашници (Stamen, за група од прашници Androeceum), растителните машки полови "жлезди" во кои се образува поленот. Еден прашник е составен од:
прашнички конец (Filamentum)
прашничка ќеса (Anthera) (прашниците без антери се нарекуваат стаминодии)
полуантери (Theca)
сврзувачко стерилно ткиво (Connectivum)
плодник или толчник (Pistillum, за група од плодници Gynaeceum), растителните женски полови "жлезди" во кои се образува и развива плодот. Еден плодник е составен од:
устенце (Stigma), за прифаќање на поленот
столпче (Stylus), го поврзува устенцето со
плодница или јајчник (Ovarium), се образуваат и развиваат семеновите зачетоци од кои се формира плодот.
Видови на цветови
Цветовите можат да се поделат врз основа на различни критериуми.
Според распоредот на цветните елементи на цветната ложа, разликуваме:
спирални (ациклични) - елементите имаат спирален распоред на издолжена цветна ложа. Вакви се цветовите на лутичињата.
кружни (циклични) - доста чести цветови, елементите поредени во круг на силно скусена цветна ложа.
полукружни (семициклични) цветови - поедини елементи имаат спирален, а други кружен распоред.
Според местоположбата на прашниците и плодниците, има:
„Цветот на Илјада и една ноќ“ (Il fiore delle Mille e una notte) - филм на италијанскиот режисер Пјер Паоло Пазолини од 1974 година.
Цветот како тема во сликарството
„Перуники“ (Perunike) - слика на хрватската сликарка Марија Брусиќ-Ковачица од 1973 година.
Наводи
This article uses material from the Wikipedia Македонски article Цвет, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Содржината е достапна под CC BY-SA 4.0 освен ако не е поинаку наведено. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Македонски (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.