សង្គមវិទ្យា
សង្គមវិទ្យាគឺជាការសិក្សាអំពីសង្គម និងការសម្ដែងសកម្មភាពរបស់មនុស្សជាក្រុម។ សង្គមវិទ្យាគឺជាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម។ គេហៅអ្នកដែលសិក្សាអំពីសង្គមវិទ្យាថា សង្គមវិទូ។ លោក Auguste Comte (១៧៨៩ - ១៨៥៧) គឺជាមនុស្សដំបូងដែលបានប្រើពាក្យ Sociology (សង្គមវិទ្យា) នេះ។ បញ្ហាចម្បងមួយដែលសង្គមវិទ្យាសិក្សាមុនដំបូង គឺការផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅរបស់ប្រជាជនទៅក្នុងក្រុង និងការបម្រើការងារនៅក្នុងរោងចក្រ។ លោកកាលម៉ាក្ស, Max Weber និង Émile Durkheim គឺជាបុគ្គលឈានមុខគេនៅក្នុងការសិក្សាអំពីបាតុភូតសង្គម ដូចជាសហគមន៍, អំណាច, ស្ថានភាព, ការផ្ទេរសិទ្ធិ និងកង្វះអំណាច។
ទៅទសវត្សរ៍នៃឆ្នាំ ២០០០ សង្គមវិទ្យាបានផ្ដោតទៅលើរឿងផ្សេងទៀតដូចជាការប្រកួតប្រជែង, ជាតិពន្ទុ, វណ្ណៈ, ភេទ, គ្រួសារ និងអន្តរកម្មសង្គម។ វិជ្ជានេះក៏សិក្សាអំពីរចនាសម្ព័ន្ធសង្គមជាផ្នែកៗផងដែរ ដូចជាឧក្រិដ្ឋកម្ម និងការផ្ដាច់ចេញ។ គេក៏អាចចាត់ទុកសង្គមវិទ្យាថាជាការសិក្សានៃសង្គមពិភពលោកទាំងមូលបានដែរ ព្រោះថាសង្គមគឺជាសហគមន៍ ឬបណ្ដុំមនុស្សរស់នៅក្នុងតំបន់, ប្រទេស ឬទ្វីបនិមួយៗ ហើយមានការចែករំលែកវប្បធម៌, ច្បាប់ និងការរៀបចំឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។
ប្រវត្តិនៃសង្គមវិទ្យា
ការវិភាគសង្គមចាប់កើតមានតាំងពីសម័យកាលប្លាតូម្ល៉េះ ។ សង្គមវិទ្យាបានក្លាយទៅជាមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រនៅអំឡុងដើមទសវត្សរ៍ទី 18 នៃគ្រិស្តសករាជ ដោយសារការវិភាគ និងពិនិត្យមើលសង្គមផ្អែកលើតថភាព ដែលតថភាពនេះជាផ្នែកមួយនៃវិទ្យាសាស្ត្រ ។ លោក Auguste Comte គឺជាមនុស្សដំបូងបំផុតដែលបានប្រើពាក្យ Sociology (សង្គមវិទ្យា) ក្នុងឆ្នាំ ១៨៣៩ ។ ពាក្យ Sociology មានប្រភពពីពាក្យឡាតាំង និងក្រិក ។
សង្គមវិទ្យាត្រូវបានគេយកទៅបង្រៀនជាលើកដំបូងនៅសកលវិទ្យាល័យកាណាស់ (University of Kanas) នៅឆ្នាំ ១៨៩០ ហើយបានក្លាយជាមហាវិទ្យាល័យសង្គមវិទ្យាជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ ១៨៩៥ នៅសាកលវិទ្យាល័យ Bordeaux ដោយលោក Émile Durkheim ។
សង្គមវិទ្យាមូលដ្ឋាន
ជំពូកទី ១
មេរៀនទី ១ - ចំណុចផ្ដើមស្ដីពីសង្គមវិទ្យា ហេតុអ្វីបានជាសង្គមនៅអ៊ឺរ៉ុបមានការរីកចម្រើន
កំណើត និងការវិវត្តរបស់សង្គមវិទ្យា =
ទំនាក់ទំនងសង្គមវិទ្យា និងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ
វិធីទាំងឡាយដែរលសង្គមវិទ្យាប្រើប្
ទ្រឹស្ដីរចនាសម្ព័ន្ធ-មុខងារនិយម
ទ្រឹស្ដីជម្លោះ
ទ្រឹស្ដីទំនាក់ទំនង-និមិត្តសញ្ញា
ជំពូកទី ២
មេរៀនទី ៣ - បញ្ញត្តិមូលដ្ឋានដែលប្រើក្នុងសង្គមវិទ្យា
គេបែងចែកសង្គមដោយផ្អែកលេីលក្ខខណ្ឌអ្វីខ្លះ?
សហគមន៍
សមាគម
ស្ថាប័ន
អង្គការចាត់តាំង
ផលប្រយោជន៍ និងឥរិយាបថ
អន្តរកម្ម សង្គម ខ្មែរ
បរិស្ថាន
រចនាសម្ព័ន្ធសង្គម
ប្រព័ន្ធសង្គម
==== ក្រុមសង្គម
ឋានៈ និង តួនាទី
ហ្វូង
សាធារណជន
ចលនាសង្គម
មេរៀនទី ៤ - សង្គមូបនីយកម្ម
និយមន័យ
ធាតុនៃសង្គមូបនីយកម្ម
ភ្នាក់ងារសង្គមូបនីយកម្ម
ជំពូកទី ៣
ទៅទសវត្សរ៍នៃឆ្នាំ ២០០០ សង្គមវិទ្យាបានផ្ដោតទៅលើរឿងផ្សេងទៀតដូចជាការប្រកួតប្រជែង, ជាតិពន្ទុ, វណ្ណៈ, ភេទ, គ្រួសារ និងអន្តរកម្មសង្គម។ វិជ្ជានេះក៏សិក្សាអំពីរចនាសម្ព័ន្ធសង្គមជាផ្នែកៗផងដែរ ដូចជាឧក្រិដ្ឋកម្ម និងការផ្ដាច់ចេញ។ គេក៏អាចចាត់ទុកសង្គមវិទ្យាថាជាការសិក្សានៃសង្គមពិភពលោកទាំងមូលបានដែរ ព្រោះថាសង្គមគឺជាសហគមន៍ ឬបណ្ដុំមនុស្សរស់នៅក្នុងតំបន់, ប្រទេស ឬទ្វីបនិមួយៗ ហើយមានការចែករំលែកវប្បធម៌, ច្បាប់ និងការរៀបចំឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។
ប្រវត្តិនៃសង្គមវិទ្យា ការវិភាគសង្គមចាប់កើតមានតាំងពីសម័យកាលប្លាតូម្ល៉េះ ។ សង្គមវិទ្យាបានក្លាយទៅជាមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រនៅអំឡុងដើមទសវត្សរ៍ទី 18 នៃគ្រិស្តសករាជ ដោយសារការវិភាគ និងពិនិត្យមើលសង្គមផ្អែកលើតថភាព ដែលតថភាពនេះជាផ្នែកមួយនៃវិទ្យាសាស្ត្រ ។ លោក Auguste Comte គឺជាមនុស្សដំបូងបំផុតដែលបានប្រើពាក្យ Sociology (សង្គមវិទ្យា) ក្នុងឆ្នាំ ១៨៣៩ ។ ពាក្យ Sociology មានប្រភពពីពាក្យឡាតាំង និងក្រិក ។
សង្គមវិទ្យាត្រូវបានគេយកទៅបង្រៀនជាលើកដំបូងនៅសកលវិទ្យាល័យកាណាស់ (University of Kanas) នៅឆ្នាំ ១៨៩០ ហើយបានក្លាយជាមហាវិទ្យាល័យសង្គមវិទ្យាជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ ១៨៩៥ នៅសាកលវិទ្យាល័យ Bordeaux ដោយលោក Émile Durkheim ។
សង្គមវិទ្យាមូលដ្ឋាន
ឥទ្ធិពលនៃបរិស្ថានរូប
ឥទ្ធិពលនៃតំបន់វាលទំនាប
ឥទ្ធិពលនៃតំបន់ភ្នំ និងតំបន់ខ្ពង់រាប
ឥទ្ធិពលនៃវាលខ្សាច់
មេរៀនទី ៦ - ស្ថាប័នសេដ្ឋកិច្ច
និយមន័យ
សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច និង សង្គម
ការអភិវឌ្ឍនៃប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច
ផលវិបាកសង្គមរបស់មូលធននិយម
ឥទ្ធិពលមូលធននិយមក្នុងអរិយធម៌ទំនើប
សង្គមនិយម
កុម្មុយនិស្តនិយម
ភាពខុសប្លែកគ្នារវាងមូលធននិយម និង កុម្មុយនិស្តនិយម
ឧស្សាហកម្ម និង ប្រព័ន្ធសង្គម
ជំពូកទី ៤
មេរៀនទី ៧ - វប្បធម៌ និង អរិយធម៌
វប្បធម៌
អរិយធម៌
ទំនាក់ទំនងវប្បធម៌ និង សង្គមធម៌
ទំនាក់ទំនងអរិយធម៌ខ្មែរ និង អរិយធម៌បរទេស
ទំនាក់ទំនងរវាងវប្បធម៌ខ្មែរ និង វប្បធម៌ឥណ្ឌា
ឥទ្ធិពលនៃសាសនាទៅលើប្រាសាទបុរាណខ្មែរ
= មេរៀនទី ៨ - របបសង្គមខ្មែរ
នយោបាយខ្មែរ
សេដ្ឋកិច្ចខ្មែរ
សង្គមកិច្ចខ្មែរ
តម្លៃពិសេសនៃអរិយធម៌ខ្មែរ
មេរៀនទី ៩ - ជំនឿ ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណីខ្មែរ
ជំនឿសាសនា
ជំនឿផ្សេងៗរបស់ខ្មែរ
លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យនៃសង្គមការណ៍
តើព្រលឹងខ្មែរមានន័យដូចម្ដេច?
ឯកសារយោង
- ទស្សនវិជ្ជាព្រះពុទ្ធសាសនា [១]
This article uses material from the Wikipedia ភាសាខ្មែរ article សង្គមវិទ្យា, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ខ្លឹមសារអត្ថបទប្រើប្រាស់បានក្រោមអាជ្ញាបណ្ឌCC BY-SA 4.0 លើកលែងតែមានបញ្ជាក់ផ្សេងពីនោះ។ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ភាសាខ្មែរ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.