ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ: ଭାରତର ରାଜନୀତିକ ଦଳ

ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ
Wiki ଓଡ଼ିଆ200px
ଅଧକ୍ଷ	Mallikarjun Kharge
ସଂସଦରେ ଅଧକ୍ଷ	ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧୀ
ଲୋକସଭା ନେତା	Adhir Ranjan Chowdhury
ରାଜ୍ୟସଭା ନେତା	Mallikarjun Kharge (ବିପକ୍ଷ ଦଳର ନେତା)
ଗଠନ	୧୮୮୫
ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ	୨୪ ଆକବର ରୋଡ଼, ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ, ୧୧୦୦୧୧
ଛାତ୍ର ଶାଖା	National Students Union of India
ଯୁବକ ଶାଖା	ଜାତୀୟ ଯୁବ କଂଗ୍ରେସ
ମହିଳା ଶାଖା	ମହିଳା କଂଗ୍ରେସ
ଶ୍ରମିକ ଶାଖା	Indian National Trade Union Congress
ବିଚାରଧାରା	Populism Islamic Nationalism (Liberal nationalism) Social liberalism Democratic socialism Social democracy Pseudo-Secularism Gandhian socialism Anti hindu
ରାଜନୈତିକ ଅବସ୍ଥାନ	Center-left
ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଅନୁବନ୍ଧନ	Alliance of Democrats
ରଙ୍ଗ	Aqua
ଭା. ନି. କ. ସ୍ଥିତି	National Party
ମେଣ୍ଟ	United Progressive Alliance (UPA)
ଲୋକସଭାରେ ଆସନ ସଂଖ୍ୟା	୪୮ / ୫୪୫
ରାଜ୍ୟସଭାରେ ଆସନ ସଂଖ୍ୟା	୫୦ / ୨୪୫
ନିର୍ବାଚନ ଚିହ୍ନ
ୱେବସାଇଟ
www.aicc.org.in

ଏହା ହେଉଛି ପ୍ରଥମ ଦଳ ଯାହା ବ୍ରିଟିଶ ଶାଶକଙ୍କୁ ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକାରୁ ଔପନାସିକବାଦରୁ ଓହରିଯିବା ନିମିତ୍ତ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲା । ଅନେକ ରାଜ୍ୟ ସରକାରରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦଳ  । 

୨୦୦୪ରୁ ୨୦୧୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଂଗ୍ରେସର ମେଣ୍ଟ ସରକାର ୟୁ.ପି.ଏ. (United Progressive Alliance) ଭାରତରେ ସରକାର ଗଠନ କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ରୂପେ ମନମୋହନ ସିଂହ ଥିଲେ ।

କଂଗ୍ରେସର ଇତିହାସକୁ ଆମେ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରିପାରୁ ।

1. ପ୍ରାକ-ସ୍ୱାଧୀନତା ସମୟ
2. ସ୍ୱାଧୀନତା ପର ସମୟ

ପ୍ରାକ-ସ୍ୱାଧୀନତା ସମୟ

ଭାରତର କିଛି ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରତିନିଧି ବନେଇ ଦେଶରେ କଣ ଘଟୁଛି ଜାଣିବା ନିମିତ୍ତ ୧୮୮୫ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ନାମକ ଏକ ଦଳ ଗଠନ କରିଥିଲେ । ଯେବେ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଭାରତବାସୀଙ୍କର ମୌଳିକ ଆବଶ୍ୟକତା ପୁରାଣ କରିବାରେ ପଛଘୁଞ୍ଚା ଦେଲେ, ସମୟାନୁକ୍ରମେ କଂଗ୍ରେସର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତ ଗଠନରେ ନିବେଶିତ ହେଲା । ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ, ଜବାହାରଲାଲ ନେହୁରୁ, ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ, ବଲ୍ଲଭ ଭାଇ ପଟେଲ ଭଳି ବଳିଷ୍ଠ ନେତାମାନେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପ୍ରାପ୍ତି ନିମିତ୍ତ କଂଗ୍ରେସଦଳରେ ରହି ବହୁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ କରିଥିଲେ । ଏହିଭଳି ଅନେକ କଂଗ୍ରେସକର୍ମୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦଳର ଲୋକମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଭାରତ ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ସ୍ୱାଧୀନ ହୋଇଥିଲା ।

ସ୍ୱାଧୀନତା ପର ସମୟ

ସ୍ୱାଧିନତାପରେ ଏହି ଦଳ ଭାରତର କିଛି ବର୍ଷଧରି ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ଦଳ ରୂପେ ରହିଥିଲା । ୧୯୫୨ ମସିହାରେ ଦେଶରେ ପ୍ରଥମ ନିର୍ବାଚନ ହୋଇଥିଲା । ୧୯୭୭ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ ଅପରାଜୟ ଦଳ ରୂପେ ଏହା କେନ୍ଦ୍ରରେ ସରକାର ଗଢିଚାଲୁଥିଲା । ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ଜନତା ଦଳ ପ୍ରଥମ ଥର ନିମିତ୍ତ କଂଗ୍ରେସକୁ ନିର୍ବାଚନରେ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲା । ସ୍ୱାଧୀନତା ପରର କାଂଶକୁ ଆମେ ନିମ୍ନ ବିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରିପାରିବା:

1. ନେହେରୁ/ଶାସ୍ତ୍ରୀ କାଳ (୧୯୪୭-୧୯୬୬)
2. ଇନ୍ଦିରା କାଳ (୧୯୬୬-୧୯୮୪)
3. ରାଜୀବ/ରାଓ କାଳ (୧୯୮୫-୧୯୮୮)
4. ମନମୋହନ କାଳ (୨୦୦୪-୨୦୧୪)
5. ଆଧୁନିକ କାଳ (୨୦୧୪-ବର୍ତ୍ତମାନ)

Year	Legislature	Leader	Seats won	Change in # of seats	Percentage of vote	Vote swing	Outcome
1934	5th Central Legislative Assembly	Bhulabhai Desai	୪୨ / ୧୪୭	42			N/A
1945	6th Central Legislative Assembly	Sarat Chandra Bose	୫୯ / ୧୦୨	17			Interim Government of India (1946-1947)
1951	1st ଲୋକ ସଭା	Jawaharlal Nehru	୩୬୪ / ୪୮୯		44.99%		Government
1957	2nd ଲୋକ ସଭା	Jawaharlal Nehru	୩୭୧ / ୪୯୪	7	47.78%	2.79%	Government
1962	3rd ଲୋକ ସଭା	Jawaharlal Nehru	୩୬୧ / ୪୯୪	10	44.72%	3.06%	Government
1967	4th ଲୋକ ସଭା	Indira Gandhi	୨୮୩ / ୫୨୦	78	40.78%	2.94%	Government
1971	5th ଲୋକ ସଭା	Indira Gandhi	୩୫୨ / ୫୧୮	69	43.68%	2.90%	Government
1977	6th ଲୋକ ସଭା	Indira Gandhi	୧୫୩ / ୫୪୨	199	34.52%	9.16%	Opposition
1980	7th ଲୋକ ସଭା	Indira Gandhi	୩୫୧ / ୫୪୨	198	42.69%	8.17%	Government
1984	8th ଲୋକ ସଭା	Rajiv Gandhi	୪୧୫ / ୫୩୩	64	49.01%	6.32%	Government
1989	9th ଲୋକ ସଭା	Rajiv Gandhi	୧୯୭ / ୫୪୫	218	39.53%	9.48%	Opposition
1991	10th ଲୋକ ସଭା	P.V. Narasimha Rao	୨୪୪ / ୫୪୫	47	35.66%	3.87%	Government
1996	11th ଲୋକ ସଭା	P. V. Narasimha Rao	୧୪୦ / ୫୪୫	104	28.80%	7.46%	Opposition, later outside support for UF
1998	12th ଲୋକ ସଭା	Sitaram Kesri	୧୪୧ / ୫୪୫	1	25.82%	2.98%	Opposition
1999	13th ଲୋକ ସଭା	Sonia Gandhi	୧୧୪ / ୫୪୫	27	28.30%	2.48%	Opposition
2004	14th ଲୋକ ସଭା	Sonia Gandhi	୧୪୫ / ୫୪୩	32	26.7%	1.6%	Government
2009	15th ଲୋକ ସଭା	Manmohan Singh	୨୦୬ / ୫୪୩	61	28.55%	2.02%	Government
2014	16th ଲୋକ ସଭା	Rahul Gandhi	୪୪ / ୫୪୩	162	19.3%	9.25%	Opposition

2019। 17th ଲୋକ ସଭା ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧି ୫୨/୫୪୩