ଜେନିଟାଲ ହର୍ପିସ: ମାନବ ରୋଗ
ଜେନିଟାଲ ହର୍ପିସ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷା)ରେ Genital herpes) ରୋଗ ହର୍ପିସ ସିମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ଭୁତାଣୁ (Herpes simplex virus) (HSV-1, HSV-2) ଯୋଗୁ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ଏକ ଯୌନ (genital) ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ । ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇଥିବା ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଲକ୍ଷଣ ନଥିବାରୁ ବା ସ୍ୱଳ୍ପ ଲକ୍ଷଣ ଥିବାରୁ ରୋଗ ଥିବା ଜାଣିପାରନ୍ତିନି । ପ୍ରଥମେ ଛୋଟ ଫୋଟକା (small blisters) ହୋଇ ବାହାରେ ଯାହା ଫାଟିଯାଇ କଷ୍ଟଦାୟକ ଅଲସର (ulcers) ବା ଘାଆ ହୁଏ । ଇନ୍ଫ୍ଲୁଏଞ୍ଜା (Flu-like symptoms) ଯେପରି ଜ୍ୱର, ବେଦନା ହୁଏ ବା ଲସିକା ଗ୍ରନ୍ଥି ଫୁଲିଯାଏ । ରୋଗୀ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବାର ୪ ଦିନ ବେଳକୁ ରୋଗ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଓ ପ୍ରାୟ ୪ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହେ । ଥରେ ରୋଗ ହେବାପରେ ଆଉଥରେ ରୋଗ ହୋଇପାରେ କିନ୍ତୁ ତାହା ସାମାନ୍ୟ ଧରଣର ହୁଏ ।
| Anogenital herpesviral infection, herpes genitalis | |
 ବାହ୍ୟ ଯୋନୀରେ ହୋଇଥିବା ଜେନିଟାଲ ହର୍ପିସ ରୋଗ | |
| ବିଭାଗ | ସଂକ୍ରମକ ରୋଗ (Infectious disease) |
|---|---|
| ଲକ୍ଷଣ | ନଥାଇପାରେ, ଛୋଟ ଫୋଟକା (small blisters) ଯାହା ଫାଟିଯାଇ କଷ୍ଟଦାୟକ ଘାଆ ହୁଏ, ଇନ୍ଫ୍ଲୁଏଞ୍ଜା ଭଳି ଲକ୍ଷଣ |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବାର ୨-୧୨ ଦିନ ପରେ । |
| ଅବଧି | ୪ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ |
| କାରଣ | ହର୍ପିସ ସିମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ଭୁତାଣୁ (Herpes simplex virus) (HSV-1, HSV-2) |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | ରୋଗୀ ପରୀକ୍ଷା, ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା (blood tests) |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | ସିଫିଲିସ୍, ସାଙ୍କ୍ରଏଡ (chancroid), ମୋଲୁସ୍କମ କୋଣ୍ଟାଜିଓସମ, ହାଇଡ୍ରାଡେନାଇଟିସ ସପ୍ୟୁରେଟିଭା |
| ପ୍ରତିକାର | ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ ନରଖିବା, କଣ୍ଡୋମ ବ୍ୟବହାର, ସଂକ୍ରମିତ ନହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ସହ ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ ରଖିବା |
| ଚିକିତ୍ସା | ଆଣ୍ଟିଭାଇରାଲ ଔଷଧ (Antiviral medication) |
| ପୁନଃପୌନିକ | ୮୪୬ ନିୟୁତ (୨୦୧୫) |
ରୋଗ ଥିବା ସ୍ଥାନ ସହିତ ଯୌନ ବା ସ୍ରାବ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଲେ ରୋଗ ବ୍ୟାପିଥାଏ । ପ୍ରାକୃତିକ ବା ଅପ୍ରାକୃତିକ ଯୌନ ସମ୍ଭୋଗ କଲେ ଏହି ରୋଗ ସଂକ୍ରମଣ ହୁଏ । ଏକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପତିପତ୍ନୀ ମଧ୍ୟରେ ସଂକ୍ରମଣ ସଙ୍କଟ ପ୍ରାୟ ୭.୫% ଥାଏ । ଏହି ରୋଗର ବର୍ଗୀକରଣ ଏଚଏସଭି ୧ ଓ ଏଚଏସଭି ୨ ନାମରେ ଦୁଇ ପ୍ରକାର କରାଯାଏ । ଐତିହାସିକ ସ୍ଥରରେ ସାଧାରଣତଃ ଏଚଏସଭି ୨ ହୁଏ କିନ୍ତୁ ଅଧୁନା ବିକଶିତ ଦେଶମାନଙ୍କରେ (developed world) ଏଚଏସଭି ୧ ଅଧିକ ହେବା ଦେଖାଯାଉଛି । ରୋଗ ସ୍ଥାନର ପଲିମରେଜ ଚେନ ରିଆକସନ (PCR) ବା ଭୁତାଣୁ କଲଚର (viral culture) ବା ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା (blood tests) କରି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।
ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ ନରଖି, କଣ୍ଡୋମ (condoms) ବ୍ୟବହାର କରି ଓ ସଂକ୍ରମିତ ନହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ସହ ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ ରଖି ଏହି ରୋଗକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିହୁଏ । ଥରେ ସଂକ୍ରମିତ ହେଲେ ଆରୋଗ୍ୟ ହୁଏ ନାହିଁ । ମଡ଼କ ହେଲେ ଆଣ୍ଟିଭାଇରାଲ ଔଷଧ (Antiviral medications) ଦେବାଦ୍ୱାରା ବ୍ୟାପିବା କମିଯାଏ ଓ ପ୍ରତିରୋଧ ମଧ୍ୟ ହୋଇଯାଏ । ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଔଷଧ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ଅଧିକ ବ୍ୟାପିବାରୁ ରକ୍ଷା ମିଳିଯାଏ ।
ସନ ୨୦୧୫ରେ ୮୪୬ ନିୟୁତ ଲୋକଙ୍କର (୧୨%) ଜେନିଟାଲ ହର୍ପିସ ହୋଇଥିଲା । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ୬ ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଲୋକର ଏଚଏସଭି ୨ ରୋଗ ଅଛି । ମହିଳାମାନେ ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ସନ ୧୯୯୦ରୁ ୨୦୧୦ ମଧ୍ୟରେ ଏଚଏସଭି ୨ ରୋଗ ହାର କମିଯାଇଛି । କ୍ୱଚିତ ରୋଗ ଜଟିଳ ହୋଇ ଅସେପ୍ଟିକ ମେନିଞ୍ଜାଇଟିସ (aseptic meningitis) ହୁଏ, ଅଧିକ ଏଚଆଇଭି/ଏଡସ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ଓ ପ୍ରସବ ସମୟରେ ଶିଶୁ ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇ ନିଓନାଟାଲ ହର୍ପିସ (neonatal herpes) ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
ଆଧାର
This article uses material from the Wikipedia ଓଡ଼ିଆ article ଜେନିଟାଲ ହର୍ପିସ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ଦର୍ଶାଯାଇନଥିଲେ ସମସ୍ତ ବିଷୟବସ୍ତୁ CC BY-SA 4.0 ରେ ଉପଲବ୍ଧ । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ଓଡ଼ିଆ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.