କଳାପାହାଡ଼

ସୁଲେମାନ କର୍ରାନି ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ଆକବରଙ୍କଦ୍ୱାରା ବଙ୍ଗଳାରେ ଶାସକ (Governer) ହିସାବରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲେ । ମୁକୁନ୍ଦଦେବ ତାଙ୍କର ଶତ୍ରୁ ଗଜପତି ରାଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବା ନିମନ୍ତେ ସୁଲେମାନଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ନେଇଥିଲେ । ସୁଲେମାନ ରାଜିବଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ନେଇ ଅନ୍ୟ ରାଜାମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କଲେ । ରାଜିବଙ୍କୁ ସେ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କଲେ ଓ ସେଠାରେ ତାଙ୍କର ପରମାସୁନ୍ଦରୀ କନ୍ୟାଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତ କରେଇଦେଲେ । ସେହି କନ୍ୟାଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ରାଜିବ ପଡ଼ିଗଲେ । ମୁସଲମାନ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କଲେ ବିବାହ କରିବା ସର୍ତ୍ତ ସୁଲେମାନ ରଖିଲେ କିନ୍ତୁ ରାଜିବ ହିନ୍ଦୁ ମତରେ ବିବାହ ଇଚ୍ଛା କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଏହି ଖବର ମୁକୁନ୍ଦଦେବଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିବାରୁ ସେ ବିବାହକୁ ସମ୍ମତି ଦେଲେନାହିଁ, ତେଣୁ ରାଜିବ କ୍ରୋଧରେ ସେହି କନ୍ୟାଙ୍କୁ ବିବାହ କରି ନିଜର ନାମ ପରିବର୍ତ୍ତନ କଲେ । ପରେ ତାଙ୍କର ଅନୁତାପ ଆସିଲା ଓ ପୁରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରକୁ ଆସି ପୁନର୍ବାର ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନେ ରାଜି ହେଲେ ନାହିଁ । କୃଦ୍ଧ ହୋଇ ସୁଲେମାନ ଓ ରାଜିବ(କଳାପାହାଡ଼)୧୫୬୮ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶା ଆକ୍ରମଣ କଲେ । କଟକ, ଯାଜପୁର, ସମ୍ବଲପୁର, ପୁରୀ ଓ କୋଣାର୍କ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ଓ ମନ୍ଦିରମାନ ଧ୍ୱଂସ କରିଥିଲେ ।

ମାଦଳା ପାଞ୍ଜିରେ କଳାପାହାଡ଼ କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର ଧ୍ୱଂସ କରିବା କଥା ଲିପିବଦ୍ଧ ଅଛି । ମନ୍ଦିରରେ ଥିବା ୨୦ ଫୁଟର କାନ୍ଥ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ସେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ । ମନ୍ଦିରର ଦଧିନଉତି ତଥା ଅଧିକାଂଶ ମୂର୍ତ୍ତି ସେ ଭାଙ୍ଗିଦେଇଥିଲେ । ଧିରେ ଧିରେ ମନ୍ଦିରର ମୂଖଶାଳା ମଧ୍ୟ ଭାଙ୍ଗିଗଲା ।

ସମ୍ବଲପୁରର ସମଲେଶ୍ୱରୀ କଲେଜ ନିକଟରେ ମହାନଦୀ କୁଳରେ ଥିବା ଆମ୍ବ ବଗିଚାରେ କଳାପାହାଡ଼ ତଥା ତାଙ୍କର ସୈନ୍ୟସାମନ୍ତଙ୍କର ସମାଧି ଥିଲା । ୨୦୦୬ ମସିହାରେ କିଛି ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ ଏହି ସମାଧି ସବୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେଇଥିଲେ ।