ଉଚ୍ଚତା ବେମାରୀ
ଉଚ୍ଚତା ବେମାରୀ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Altitude sickness) ଏକ ସାମାନ୍ୟ ଧରଣର ଆକ୍ୟୁଟ ମାଉଣ୍ଟେନ ସିକନେସ (acute mountain sickness/ AMS) ଯାହା ଅତି ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନକୁ (high elevation) ଦୃତ ଗତିରେ ଗଲେ ସ୍ୱଳ୍ପ ଅମ୍ଳଜାନ (amounts of oxygen) ମିଳିବାରୁ ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅବସ୍ଥା ହୁଏ । ଏହି ବେମାରୀରେ ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା, ବାନ୍ତି, ଥକ୍କାଣ ଅନୁଭବ, ନିଦ୍ରା ସମସ୍ୟା ମୁଣ୍ଡ ବୁଲା (dizziness) ଇତ୍ୟାଦି ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ ପାଏ । ଆକ୍ୟୁଟ ମାଉଣ୍ଟେନ ସିକନେସ ଅଗ୍ରଗତି କଲେ ହାଇ ଅଲ୍ଟିଚ୍ୟୁଡ ପଲମୋନାରୀ ଇଡିମା (High altitude pulmonary edema) ଯୋଗୁ ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ ହୁଏ ବା ହାଇ ଅଲ୍ଟିଚ୍ୟୁଡ ସେରେବ୍ରାଲ ଇଡିମା (high altitude cerebral edema) ହୁଏ ଯେଉଁଥିରେ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱାତ୍ମକ ପରିସ୍ଥିତି ଉପୁଜେ । ଦୀର୍ଘକାଳ ଧରି ଉଚ୍ଚତାରେ ରହିଲେ କ୍ରନିକ ମାଉଣ୍ଟେନ ସିକନେସ (chronic mountain sickness) ଜାତ ହୁଏ ।
| ଉଚ୍ଚତା ବେମାରୀ (Altitude sickness) | |
|---|---|
| High-altitude sickness, altitude illness, hypobaropathy, altitude bends, soroche | |
 ସତର୍କ – ଭାରତୀୟ ସେନାବାହିନୀ (Indian Army) | |
| ବିଭାଗ | ଆଶୁ ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନ (Emergency medicine) |
| ଲକ୍ଷଣ | ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା, ବାନ୍ତି, ଥକ୍କାଣ ଅନୁଭବ, ନିଦ୍ରା ସମସ୍ୟା ମୁଣ୍ଡ ବୁଲା (dizziness) |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | ୨୪ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ |
| କାରଣ | କମ୍ ପରିମାଣର ଅମ୍ଳଜାନ ଥିବା ଯୋଗୁ (amounts of oxygen) ଅତ୍ୟଚ୍ଚ ସ୍ଥାନରେ (high elevation) |
| ବିପଦ କାରକ | ପୂର୍ବ ରୋଗ ଇତିହାସ, ଅତିଶୟ ପରିମାଣର ସକ୍ରିୟତା, ଉଚ୍ଚତାକୁ ଦୃତ ଅଗ୍ରଗତି |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | ଲକ୍ଷଣ ଅନୁସାରେ |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Exhaustion, ଭୁତାଣୁ ସଂକ୍ରମଣ, hangover, dehydration, carbon monoxide poisoning |
| ପ୍ରତିକାର | କ୍ରମିକ ଉଚ୍ଚକୁ ଉଠିବା |
| ଔଷଧ | ଆଇବୁପ୍ରୋଫେନ୍, ଆସେଟାଜୋଲାମାଇଡ, ଡେକ୍ସାମେଥାଜୋନ, ଅମ୍ଳଜାନ ଥେରାପି (oxygen therapy) |
| ଚିକିତ୍ସା | ନିମ୍ନତର ଉଚ୍ଚତାକୁ ଖସିବା, ଯଥେଷ୍ଟ ତରଳ ପଦାର୍ଥ |
| ପୁନଃପୌନିକ | 2,500 metres (8,000 ft) ଉଚ୍ଚତାରେ ୨୦% 3,000 metres (10,000 ft) ଉଚ୍ଚତାରେ ୪୦% |
ସାଧାରଣତଃ ୨୫୦୦ ମିଟର/ ୮୦୦୦ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାରେ ଉଚ୍ଚତା ବେମାରୀ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଅଳ୍ପ ଉଚ୍ଚତାରେ ହୋଇପାରେ । ପୂର୍ବରୁ ଏପରି ହୋଇଥିବା ରୋଗ ଇତିହାସ, ଅତିଶୟ ପରିମାଣର ସକ୍ରିୟତା, ଉଚ୍ଚତାକୁ ଦୃତ ଅଗ୍ରଗତି କଲେ ଏହି ରୋଗ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଲକ୍ଷଣ ଅନୁସାରେ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ଓ ତାଙ୍କର ସକ୍ରିୟତା କମିଥିଲେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ସହାୟକ ହୁଏ । ଅତି-ଉଚ୍ଚତାରେ ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା, ଅଇ, ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ ବା ବାନ୍ତି ହେଲେ ତାହାକୁ ଉଚ୍ଚତା ବେମାରୀ ରୋଗ ହୋଇଥିବା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।
ଦିନକୁ ୩୦୦ ମିଟର ବା ୧୦୦୦ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାରୁ ଅଧିକ ଉଠିବା ମନା ଓ ଧୀରେ ଧୀରେ ଚଢ଼ିଲେ ଏହି ବେମାରୀ ପ୍ରତିଷେଧ ହୋଇଯାଏ । ଶରୀର ସକ୍ଷମ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହି ବେମାରୀ ସଙ୍କଟ କମିଯାଏନାହିଁ । ବେମାରୀ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ମାତ୍ରେ ତଳ ଉଚ୍ଚତାକୁ ଅଣାଯାଏ ଓ ଯଥେଷ୍ଟ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ଦିଆଯାର । ସାମାନ୍ୟ ବେମାରୀ ଥିଲେ ଆଇବୁପ୍ରୋଫେନ୍, ଆସେଟାଜୋଲାମାଇଡ ଓ ଡେକ୍ସାମେଥାଜୋନ ଦିଆଯାଏ । ଅବସ୍ଥା ସାଂଘାତିକ ଥିଲେ ଅମ୍ଳଜାନ ଥେରାପି (oxygen therapy ଦିଆଯାଏ ଓ ଓହ୍ଲେଇବାକୁ ସକ୍ଷମ ନଥିଲେ ପୋର୍ଟେବ୍ଲ ହାଇପରବାରିକ ବ୍ୟାଗ (portable hyperbaric bag) ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଏଇ ଚିକିତ୍ସାର ଫଳାଫଳ ଅନୁଶୀଳନ ହୋଇନାହିଁ ।
ଦୃତ ଗତିରେ ୨୫୦୦ ମିଟର/୮୦୦୦ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାକୁ ଉଠିଲେ ୨୦% ଲୋକଙ୍କର ଓ ୩୦୦୦ମିଟର/ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାକୁ ଉଠିଲେ ୪୦% ଲୋକଙ୍କର ଏହି ବେମାରି ହେବା ସମ୍ଭାବନା ରହେ । ଉଚ୍ଚତା ବେମାରୀ ଓ ହାଇ ଅଲ୍ଟିଚ୍ୟୁଡ ପଲମୋନାରୀ ଇଡିମା ବା ଏଚଏସିଇ ରୋଗଦ୍ୱୟ ଉଭୟ ପୁରୁଷ ଓ ମହିଳାଙ୍କୁ ସମ ଭାବରେ ଆକ୍ରମଣ କରିପାରେ କିନ୍ତୁ ହାଇ ଅଲ୍ଟିଚ୍ୟୁଡ ସେରେବ୍ରାଲ ଇଡିମା (High altitude pulmonary edema) (HAPE) ଏଚଏପିଇ ପୁରୁଷଙ୍କୁ ଅଧିକ ଆକ୍ରମଣ କରେ । ଏହି ବିଷୟର ସର୍ବପୂରାତନ ଆଲେଖ୍ୟ ଚୀନ ଭାଷାର ଖ୍ରୀ:ପୂ: ୩୦ରେ ଲେଖାଥିବା ଜଣାଯାଏ ଯେଉଁଥିରେ ବଡ଼ ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା ପର୍ବତ ("Big Headache Mountains") ବିଷୟ ଲେଖାଅଛି ଯାହା କିଲିକ ପାସ (Kilik Pass) ପାଖରେ ଥିବା କାରାକୋରମ ପର୍ବତମାଳାକୁ (Karakoram Mountains) ସଙ୍କେତ କରୁଥିବା ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ।
ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ
ଛାଞ୍ଚ:Col div
ଆଧାର
ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ
| ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ | |
|---|---|
| ବାହାର ଉତ୍ସ |
This article uses material from the Wikipedia ଓଡ଼ିଆ article ଉଚ୍ଚତା ବେମାରୀ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ଦର୍ଶାଯାଇନଥିଲେ ସମସ୍ତ ବିଷୟବସ୍ତୁ CC BY-SA 4.0 ରେ ଉପଲବ୍ଧ । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ଓଡ଼ିଆ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.