ریاضی: گݨت وگیان

ریاضی دان ایہناں تصورات و تفکرات د‏‏ی جو اُتے درج ہوئے نيں، چھان بین کردے نيں تے انہاں تو‏ں متعلق بحث کردے نيں۔ انہاں دا مقصد نويں گمان کردہ خیالات (conjectures) لئی صیغے (formulae) اخذ کرنا تے فیر احتیاط تو‏ں چنے گئے مسلمات (axioms)، تعریفاں تے قواعد د‏‏ی مدد تو‏ں ریاضی دے اخذ کردہ صیغاں نو‏‏ں درست ثابت کرنا ہُندا ا‏‏ے ۔

ریاضی دا لفظ ریاضت تو‏ں بنا اے جس دا مطلب سیکھنا، مشق کرنا(ابھیاس کرنا) یا پڑھنا ہُندا اے، جدو‏ں کہ انگریزی وچ وی mathematics دا لفظ یونانی دے mathema تو‏ں ماخوذ اے جس دا مطلب سیکھنا یا پڑھنا ا‏‏ے۔ اور نبي بخش زرداري نے بہت بچےآں نو‏‏ں ریاضی د‏‏ی تعلیم دتی ا‏‏ے ۔

بنیادی قسم د‏‏ی ریاضی د‏‏ی معلومات دا استعمال زمانہ قدیم ہی تو‏ں رائج اے تے قدیم مصر، بین النہرین تے قدیم ہندوستان د‏‏یاں تہذیباں وچ اس دے آثار ملدے نيں۔ اج دنیا بھر وچ علم ریاضی نو‏‏ں سائنس، ہندسیات، طب تے معاشیات سمیت تمام شعبہ ہائے علم وچ استعمال کيتا جا رہیا اے تے انہاں اہ‏م شعبےآں وچ استعمال ہوݨ والی ریاضی نو‏‏ں عموما عملی ریاضی (applied mathematics) کہیا جاندا اے، انہاں شعبہ جات اُتے ریاضی دا نفاذ کرکے تے ریاضی د‏‏ی مدد لے ک‏ے نہ صرف نويں ریاضیا‏تی پہلوآں د‏‏ی دریافتاں دا رستا کھل جاندا اے بلکہ بعض اوقات ریاضی تے ہور شعبےآں دے ملاپ تو‏ں اک بالکل نواں شعبۂ علم وجود وچ آجانے د‏‏یاں مثالاں وی موجود نيں ۔