Sistèma Operatiu

sistèma d'esplecha) (en anglés: Operating system) es un ensems de programas que servisson de ligason entre l'utilizaire e l'ordenador. Es el que gerís las ressorsas de la maquina : (processor, memòria, disc dur e autres periferics).

Un sistèma operatiu es abitualament compausat per : un nuclèu, de bibliotècas dinamicas, un ensems d'espleches sistèma, e de programas aplicatius de basa.

Las principalas foncions d'un sistèma operatiu son las seguentas:

• Gestion del processor
• Gestion de la memòria
• Gestion dels dispositius d'intrada e sortida
• Gestion del sistèma d'archius
• Gestion de las errors
• Gestion de la securitat
• Provesir l'utilizaire d'una interfàcia

Qualques sistèmas operatius demest los mai coneguts, son :

• OS/2 d'IBM ;
• OS/400 present suls sistèmas mejans IBM (AS/400 - ISéries) ;
• Mac OS : lo primièr sistèma operatiu dels ordenadors Apple Macintosh,
• VMS e OpenVMS (Compaq, ex-Digital) ;
• Microsoft Windows, lo sistèma operatiu de Microsoft ;
• Los derivats d'UNIX :
  • GNU/Linux : un sistèma operatiu liure s'apiejant sul nuclèu Linux e los espleches GNU.
    • Distribucions : Debian, Ubuntu, Gentoo, Mandriva (MandrakeLinux), Red Hat, Fedora, SuSE, Slackware, EduLinux, …
  • la familha BSD
  • los UNIX proprietaris :
    • Mac OS X
• los sistèmas operatius grands sistèmas (mainframes) :