Плаці́на — гідратэхнічная пабудова, якая перагарожвае вадацёк ці вадаём для пад’ёму ўзроўню вады.
Таксама служыць для збору напору ў месцы размяшчэння пабудовы і стварэння вадасховішча.
Раннія пабудовы плаціны адбылася ў Месапатаміі і на Блізкім Усходзе. Плаціны былі выкарыстаны дзеля кантролю ўзроўню вады, каб паўплываць на рэкі Тыгр і Еўфрат, якія могуць быць вельмі непрадказальнымі.
Самая ранняя вядомая плаціна Джава ў Іарданіі, у 100 кіламетрах на паўночны ўсход ад сталіцы краіны горада Амана. Гэтая гравітацыйная плаціна мае 4,5 м у вышыню і таўшчыню каменнай сцяны ў 1 м, якая падтрымліваецца земляным валам у 50 м. Пабудова датуецца 3000 годам да н.э.. Яшчэ адна вядомая плаціна Сад-эль-Кафара знаходзілася ў Старажытным Егіпце, размешчана прыкладна ў 25 км на поўдзень ад Каіра, мела 102 м у даўжыню яе падмурка і 87 м у шырыню. Плаціна была пабудавана каля 2800 альбо 2600 гадоў да н.э., дзеля барацьбы з паводкамі, але была разбурана моцным дажджом падчас будаўніцтва альбо неўзабаве пасля гэтага. Пад канец 3 стагоддзя да нашай эры складаная водагаспадарчая сістэмы была пабудава ў Індыі, у старажытным горадзе Дхалавіра. Сістэма ўключала ў сябе 16 рэзервуараў, плацінаў і розныя каналы для збору вады і яе захоўвання.
У часы існавання Рымскай імперыі была характэрна здольнасць планаваць і арганізоўваць буйныя інжынерныя збудаванні. Рымскія планіроўшчыкі ўвялі новую канцэпцыю будаўніцтва буйных плацінных вадасховішчаў, якія могуць забяспечыць сталую падачу вады для гарадскіх паселішчаў, нават у сухі сезон. Іхняе наватарскае выкарыстанне воданепранікальнага гідраўлічнага раствора, у прыватнасці выкарыстанне рымскага бетону, дазволіла будаваць значна большыя па памерах плаціны чым гэта было раней, як плаціна на возеры ў Хомсе, хутчэй за ўсё самы вялікі водны бар’ер на сённяшні дзень, і плаціна Харбака, што знаходзілася ў Рымскай Сірыі.
На аснове структуры і матэрыялаў, якія выкарыстоўваюцца, плаціны класіфікуюцца як драўляныя плаціны, арачна-гравітацыйныя плаціны, гаці і каменнамуравыя плаціны, пры гэтым існуюць некалькі падтыпаў.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Плаціна (збудаванне), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.