Kanslaren er leiaren for den tyske sentralregjeringa.
Kvar delstat har òg si eiga regjering, leidd av ein statsminister.
Kanslarposisjonen har ein lang tradisjon og går tilbake til det tysk-romerske riket. Ei stilling som forbundskanslar (Bundeskanzler) blei oppretta allereie med det nordtyske forbundet i 1867. Etter at nasjonalstaten Tyskland blei samla i 1871 blei den offisielle nemninga rikskanslar (Reichskanzler), og posisjonen fekk stort sett den forma han har hatt sidan. Sidan 1949 har den offisielle nemninga igjen vore forbundskanslar.
Namn | Frå | Til | Parti | Kabinett | Forbundsdag | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
27 | Konrad Adenauer (1876–1967) | 15. september 1949 | 20. oktober 1953 | CDU | Adenauer I | CDU/CSU, FDP, DP | 1 (1949) | |
20. oktober 1953 | 29. oktober 1957 | Adenauer II | CDU/CSU, FDP/FVP, DP, GB/BHE | 2 (1953) | ||||
29. oktober 1957 | 14. november 1961 | Adenauer III | CDU/CSU, DP | 3 (1957) | ||||
14. november 1961 | 13. desember 1962 | Adenauer IV | CDU/CSU, FDP | 4 (1961) | ||||
14. desember 1962 | 11. oktober 1963 | Adenauer V | ||||||
Første etterkrigskansler og en av hovedmennene bak den nye grunnloven. Han førte en konservativ og pro-vestlig politikk, som bl.a. tok Tyskland inn i NATO, og la fundamentet for det europeiske samarbeidet. | ||||||||
28 | Ludwig Erhard (1897–1977) | 16. oktober 1963 | 26. oktober 1966 | Ingen | Erhard I | CDU/CSU, FDP | ||
26. oktober 1965 | 30. november 1966 | Erhard II | 5 (1965) | |||||
Var som økonomiminister ansvarleg for «det økonomiske underet» | ||||||||
29 | Kurt Georg Kiesinger (1904–1988) | 1. desember 1966 | 21. oktober 1969 | CDU | Kiesinger | CDU/CSU, SPD | ||
Leia den fyrste storkoalisjonen mellom kristeligdemokratiske CDU/CSU og sosialdemokratiske SPD. | ||||||||
30 | Willy Brandt (1913–1992) | 21. oktober 1969 | 15. desember 1972 | SPD | Brandt I | SPD, FDP | 6 (1969) | |
15. desember 1972 | 7. mai 1974 | Brandt II | 7 (1972) | |||||
Leia ei sosial-liberal regjering som blei kjend m.a. for sin proeuropeiske politikk og for sin Ostpolitik. | ||||||||
– | Walter Scheel (1919–2016) | 7. mai 1974 | 16. mai 1974 | FDP | Brandt II | FDP, SPD | ||
Visekanslar og fungerande forbundskanslar etter avgangen til Willy Brandt. | ||||||||
31 | Helmut Schmidt (1918–2015) | 16. mai 1974 | 14. november 1976 | SPD | Schmidt I | SPD, FDP | ||
16. november 1976 | 4. november 1980 | Schmidt II | 8 (1976) | |||||
6. november 1980 | 1. oktober 1982 | Schmidt III | 9 (1980) | |||||
Leia ei sosial-liberal regjering | ||||||||
32 | Helmut Kohl (1930–2017) | 1. oktober 1982 | 29. mars 1983 | CDU | Kohl I | CDU/CSU, FDP | ||
30. mars 1983 | 11. mars 1987 | Kohl II | 10 (1983) | |||||
12. mars 1987 | 18. januar 1991 | Kohl III | CDU/CSU, FDP, DSU | 11 (1987) | ||||
18. januar 1991 | 17. november 1994 | Kohl IV | CDU/CSU, FDP | 12 (1990) | ||||
17. november 1994 | 26. oktober 1998 | Kohl V | 13 (1994) | |||||
Forbundskanslar under gjenforeininga av Tyskland i 1990, og den lengstsitjande kanslaren sidan Bismarck. | ||||||||
33 | Gerhard Schröder (1944–) | 27. oktober 1998 | 22. oktober 2002 | SPD | Schröder I | SPD, Dei grøne | 14 (1998) | |
22. oktober 2002 | 22. november 2005 | Schröder II | 15 (2002) | |||||
Leia ei raud-grøn regjering. | ||||||||
34 | Angela Merkel (1954–) | 22. november 2005 | 28. oktober 2009 | CDU | Merkel I | CDU/CSU, SPD | 16 (2005) | |
28. oktober 2009 | 17. desember 2013 | Merkel II | CDU/CSU, FDP | 17 (2009) | ||||
17. desember 2013 | 24. oktober 2017 | Merkel III | CDU/CSU, SPD | 18 (2013) | ||||
19 (2017) | ||||||||
14. mars 2018 | 8. desember 2021 | Merkel IV | CDU/CSU, SPD | |||||
Den fyrste kvinnelege forbundskanslaren, og kanslar overhovud, og den fyrste frå tidlegare DDR etter slutten av den kalde krigen. | ||||||||
35 | Olaf Scholz (1958–) | 8. desember 2021 | sittende | SPD | Scholz | SPD, FDP, De Grønne | 20 (2021) | |
Leiar for ei raud-grøn regjering. |
This article uses material from the Wikipedia Nynorsk article Tyske kanslarar, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Teksten er tilgjengeleg under CC BY-SA 4.0 om ikkje anna er oppgjeve. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Nynorsk (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.