Thomas Jefferson
Thomas Jefferson (13.
april 1743–4. juli 1826) var ein amerikansk statsmann og den tredje presidenten i USA (1801-1809). Jefferson var hovudforfattaren til den amerikanske sjølvstendeerklæringa og ein av dei mest innflytelsesrike av grunnlovsfedrene i USA, som ein sterk pådrivar for ei republikansk amerikansk nasjon.
| Thomas Jefferson | |||
 | |||
| President i USA | |||
| Periode | 4. mars 1801–4. mars 1809 | ||
|---|---|---|---|
| Parti | Det demokratisk-republikanske parti | ||
| Fødd | 13. april 1743 i Shadwell i Virginia | ||
| Fødestad | Shadwell | ||
| Død | 4. juli 1826 i Montecello i Virginia | ||
| Dødsstad | Monticello | ||
| Mor | Jane Randolph Jefferson | ||
| Far | Peter Jefferson | ||
| Ektefelle | Martha Wayles Skelton Jefferson | ||
| Medlem | American Philosophical Society American Academy of Arts and Sciences Académie des inscriptions et belles-lettres Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk American Antiquarian Society | ||
| Føregangar | John Adams | ||
| Etterfølgjar | James Madison | ||
Karriere
Thomas Jefferson var med på å skipe, og var leiar av, Det demokratisk republikanske partiet i USA, som var dominerande i amerikansk politikk i 25 år og forløparen til Det demokratiske partiet. Han stilte til presidentvalet i USA i 1796, som motkandidat til dåverande visepresident John Adams (føderalist). Han tapte valet, men vart utnemnd til visepresident. I 1800 stilte han til val mot Adams nok ein gong, og vann. Dette vert rekna for det første demokratiske valet der makta vart overført frå eit parti til eit anna.
Thomas Jeffersen døydde på same dag som forgjengaren sin, John Adams.
Nokre hendingar i tida som president
- Louisiana-kjøpet (1803)
- Ohio vart ein del av Sambandsstatane i 1803
- Opprettinga av Orleans Territoriet i 1804
- Marbury mot Madison (1803)
- Landlova av 1804 i USA
- Det 12. tillegget i til grunnlova i USA vart sett i kraft (1804)
- Lewis og Clark-ekspedisjonen (1804-1806)
- Oppretting av Louisiana Territoriet (seinare døypt om til Missouri Territoriet) i 1805
- Splitting i det demokratisk-republikanske partiet i USA
- Embargolova av 1807 i USA, eit forsøk på å tvinga fram respekt for USA si nøytralitet ved å gjera slutt på handelen med dei stridande i Napoleonskrigane
- Utomlands slavehandel vart avskaffa i 1808
Kjelder
Denne artikkelen treng referansar for verifikasjon. (2023) |
Bakgrunnsstoff
This article uses material from the Wikipedia Nynorsk article Thomas Jefferson, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Teksten er tilgjengeleg under CC BY-SA 4.0 om ikkje anna er oppgjeve. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Nynorsk (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.