Dagestan

Respublika Dagestan
   

Flagg Våpen
Hovudstad	Makhatsjkala
Areal	Rangering:52. 50 300 km² 0,4
Innbyggjartal - totalt - folketettleik	Rangering: 22. ca. 2 977 400 (2010) ca. 59,2/km²
Føderalt distrikt	Sørlege
Økonomisk region	Nord-Kaukasus
Regionsnummer	05
Offisielt språk	Russisk, agulsk, avarisk, aserbajdsjansk, tsjetsjensk, darginsk, kumykisk, lakisk, lezgisk, rutulsk, tabassaransk, tatisk og tsakhursk.
President	Sergey Melikov
Nasjonalsong	Republikken Dagestans hymne
Tidssone	UTC +0300

Dagestan (russisk Республика Дагестан) er ein republikk i Russland og eit av føderasjonssubjekta i den russiske føderasjonen. Hovudstaden er Makhatsjkala, arealet er 50 300 km² og innbyggjartalet 2 977 400 ⁽²⁰¹⁰⁾. Dagestan ligg ved kysten av Kaspihavet, og grensar til Aserbajdsjan og Georgia i sør.

Dagestan har dei siste åra vore prega av uro som fylgje av krigen i naborepublikken i vest, Tsjetsjenia. I 1999 vart republikken invadert av opprørsstyrkar frå Tsjetsjenia som freista å oppretta ein islamsk stat i Dagestan. Opprørarane vart drivne ut etter regulære krigshandlingar med russiske styrkar. Dette vart starten på den andre krigen i Tsjetsjenia.

Utover 2000-talet spreidde den politiske uroa i Nord-Kaukasus seg meir og meir frå Tsjetsjenia til dei andre republikkane i området. Ifølgje rapportar i media vart det i 2010 gjennomført 112 terrorhandlingar i Dagestan, og desse førte til 68 dødsfall og minst 195 skadde personar. Fem av desse terrorhandlingane vart utført av sjølvmordsbombarar.

Dei største byane er Makhatsjkala (572 100 ibuarar), Khasavjurt (131 200), Derbent (119 200) og Kaspijsk (100 100).

Dagestan er den mest etnisk samansette regionen i Russland, og ingen folkegrupper utgjer meir enn 30 % av folket. Ved folketeljinga i 2002 var den etniske samansetjinga:

• Avarar: 29,2 %
• Darginar: 16,9 %
• Kumykar: 14,8 %
• Lezginar: 13,2 %
• Lakar: 5,5 %
• Tabasaranar: 4,1 %
• Aserbajdsjanarar: 4,5 %
• Russarar: 3,6 %
• Tsjetsjenarar: 3,2 %
• Nogaiar: 1,4 %
• Agular: 1,0 %
• Rutular: 1,0 %
• Tsakhurar: 0,3 %

Dei fleste folkegruppene i Dagestan er tradisjonelt muslimar.

I motsetning til i Russland som heilskap går folketalet i Dagestan opp. Det auka med 30 % frå 1989 til 2005. Andelen etniske russarar vart om lag halvert i den same perioden, frå 9,2 % i 1989. I tida mellom folketeljingane i 2002 og 2010 var Dagestan det føderasjonssubjektet i Russland som hadde sterkast folkeauke, med 15,6 %. Samstundes hadde Dagestan lågast levestandard av alle føderasjonssubjekta.

• Republikken sine offisielle heimesider på russisk
• Artikkel frå NUPI på engelsk