Windows Phone: Besturingssysteem voor mobiele apparaten gemaakt door Microsoft

Toestellen met Windows Phone zijn sinds 21 oktober 2010 verkrijgbaar, hoewel het besturingssysteem pas medio 2011 in Nederland en België officieel is geïntroduceerd. Dit is omdat het besturingssysteem enkel in de 'EFIGS'-talen (Engels, Frans, Italiaans, Duits en Spaans) beschikbaar was voordat de Mango-update uitkwam. Microsoft presenteerde het besturingssysteem voor het eerst in 2010 tijdens het Mobile World Congress in Barcelona. Vaak wordt het gezien als het vervolg op Windows Mobile, maar Windows Phone is hier los van ontwikkeld. Ook wordt Windows Phone als de lang gespeculeerde Zune-phone gezien. Dit zou een telefoon moeten worden die gebaseerd is op de interface van de Zune-mediaspeler van Microsoft. Windows Phone 7 werd uitgebracht in 2010. Eind 2012 werd deze opgevolgd door Windows Phone 8, die op zijn beurt werd opgevolgd door Windows Phone 8.1 in april 2014. Sinds Windows Phone 8.1 Update staat Microsoft toe om Windows Phone te installeren op kleine tablets van 8" of kleiner. Microsoft kondigde op 21 januari 2015 aan dat Windows Phone zal worden vervangen door Windows 10 Mobile. Alle Windows Phone 8.x-apparaten zouden voorzien worden van een update naar het nieuwe besturingssysteem. Alhoewel de eerste versie van Windows 10 Mobile (1511/10.0.10586.x) als insider preview voor alle apparaten beschikbaar was, is het nooit officieel voor alle toestellen uitgerold.

Windows Phone
Startscherm Windows Phone 8
Ontwikkelaar(s)	Microsoft
OS-familie	Windows CE 7.0 voor WP7.x Windows NT 6.2 voor WP8.0 Windows NT 6.3 voor WP8.1
Bronmodel	Closed source
Uitgebracht	8 november 2010 (13 jaar)
Recentste uitgave	Windows Phone 8.1 Update 2 v8.10.15148.160  (2 april 2015)
Codenaam	Photon Windows Phone 7 Mango Windows Phone 7.5 Apollo Windows Phone 8 Blue Windows Phone 8.1
Kerneltype	Hybride
Status	Ondersteuning van 8.1 beëindigd per 11 juli 2017
Website	[windowsphone.com Officiële website]
Portaal    Informatica

Windows Mobile 7

Sinds 2004 zijn er plannen gemaakt om Windows Mobile te vernieuwen of van een grote update te voorzien. In 2008 is het gehele project gestopt en heeft men besloten om helemaal opnieuw te beginnen in plaats van verder te gaan met Windows Mobile. Het besturingssysteem dat uit dit project is gekomen werd eerst 'Windows Phone 7 Series' genoemd, maar sinds 2 april 2010 heeft Microsoft besloten het woord 'Series' weg te laten om de naam simpeler te houden.

Windows Phone 7

  Zie Windows Phone 7 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Windows Phone had in 2009 op de markt moeten komen, maar is in verband met de ontwikkeling van Windows Mobile 6.5 vertraagd. De tijdsdruk werd steeds hoger en Microsoft heeft sindsdien besloten een iets andere aanpak te volgen. Alles wat de telefoon kan, moet perfect zijn. Met andere woorden: "Liever wat minder functionaliteiten die wél goed werken, dan veel functionaliteiten die niet goed werken". In het vierde kwartaal van 2010 werden de eerste telefoons gelanceerd en daarna moet via updates overige functionaliteit worden toegevoegd.

Zo bracht NoDo ondersteuning voor kopiëren en plakken. Windows Phone 7.5 (codenaam Mango) was de eerste grote update aan het platform en bracht diverse verbeteringen. Zo werd Internet Explorer bijgewerkt naar versie 9, werd de integratie met verschillende sociale netwerken verbeterd, en Office werd uitgebreid met nieuwe functies. Ook de zoekfunctie werd grotendeels herwerkt en uitgebreid met nieuwe mogelijkheden, zoals Bing Vision. Ook bevatte Mango ondersteuning voor het Nederlands en diverse andere talen, waarmee Windows Phone dus ook beschikbaar kwam in Vlaanderen en Nederland. Windows Phone 7.5 Refresh bracht onder andere ondersteuning voor LTE terwijl Windows Phone 7.5 Tango (soms ook Windows Phone 7.5 Refresh 2 genoemd) de algemene prestaties van Windows Phone moest verbeteren, ondersteuning biedt voor 256 MB RAM, en andere kleine wijzigingen.

De ontwikkeling van Windows Phone 7.8 liep parallel met die van Windows Phone 8. Windows Phone 7.8 werd voorzien van het nieuwe startscherm uit Windows Phone 8. Ook werd het kleurenpalet voor het startscherm uitgebreid met nieuwe kleuren. Ook de functionaliteit van het vergrendelingsscherm werd uitgebreid. Verder werden het Windows-, Xbox-, Office- en Windows Store-logo bijgewerkt naar hun nieuwe uiterlijk.

Windows Phone 8

  Zie Windows Phone 8 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Windows Phone 8 werd aangekondigd in 2012. Het biedt ondersteuning voor nieuwe resoluties en andere hardware. Grootste nieuwe functionaliteit van Windows Phone 8 waren het nieuwe startscherm. Deze ondersteunde nieuwe kleuren en ook kunnen tegels voortaan voorzien worden van een door de gebruiker gekozen formaat. De integratie met OneDrive werd verbeterd. Internet Explorer 10 neemt de plaats in van Internet Explorer 9 en biedt onder andere verbeteringen aan de interface. Verder werd er ondersteuning voor NFC toegevoegd. Met Windows Phone 8 neemt Microsoft ook afscheid van de Windows CE-kernel. Windows Phone maakt voortaan gebruik van Windows NT, dezelfde kernel als Windows.

De ondersteuning voor hardware werd uitgebreid met 3 volgende updates, met toestellen zoals de Nokia Lumia 1520 en Nokia Lumia Icon als gevolg. Deze 3 updates brachten echter ook verschillende kleine aanpassingen voor eindgebruikers mee. Windows Phone 8 Update 1 concentreerde vooral op verbeteringen aan de Berichten-app en Internet Explorer. Update 2 bracht verbeteringen aan Xbox Music en Skype, werd er ondersteuning voor FM radio toegevoegd en werd de ondersteuning van Google-accounts hersteld, ook Internet Explorer werd opnieuw voorzien van verbeteringen. Update 3 bracht ondersteuning voor een extra kolom tegels op het startscherm, ook werden er enkele verbeteringen voor multitasken doorgevoerd, samen met nog diverse andere updates.

Windows Phone 8.1

In februari 2014 nodigde Microsoft ontwikkelaars uit voor een preview van de SDK van "de volgende versie van Windows Phone". Deze biedt opnieuw ondersteuning voor nieuwe resoluties, processors etc. en bevat ook verschillende personalisatie opties en nieuwe eigenschappen zoals Internet Explorer 11 en moet beter kunnen samenwerken met Windows 8.1. Windows Phone 8.1, zoals de update heet, zal beschikbaar zijn voor alle Windows Phone 8-toestellen en werd aangekondigd op 2 april op Build 2014, samen met de eerste toestellen die het OS zouden draaien, waaronder de Nokia Lumia 630 en Nokia Lumia 930. Op 14 april werd de Windows Phone 8.1 Preview for Developers vrijgegeven voor alle bestaande Windows Phone 8-toestellen, op voorwaarde dat Windows Phone 8 Update 3 was geïnstalleerd. Een maand later, op 14 mei 2014, werd een tweede update vrijgegeven, die kleine verbeteringen met zich meebracht. Deze update werd gevolgd door drie andere kleine bugfixupdates. Met Windows Phone 8.1 voegde Microsoft ook verschillende OEM's toe aan de lijst van Windows Phone-OEM's. Later werd de lijst meermaals uitgebreid. Dit zijn Alcatel OneTouch, Allview, Archos, BLU Products, Cherry Mobile, eSense, Fly, Foxconn, Gionee, Hisense, HTC, Huawei, JSR K-Touch, Karbonn Mobiles, KAZAM, Lava, Lenovo, LG, Longcheer, Micromax, Microsoft Mobile, New Generation Mobile, Polaroid, Prestigio, Q-Mobile, Samsung, Trekstor, Ucall, XOLO, Yezz en ZTE.

In augustus 2014 werd een update voor Windows Phone 8.1, genaamd Windows Phone 8.1 Update, uitgerold naar toestellen die deel nemen aan het Preview for Developers-programma. De update brengt ondersteuning voor nieuwe hardware om toestellen zoals de HTC One M8 for Windows mogelijk te maken. Maar ook voor al bestaande toestellen werden nieuwe functies toegevoegd, zoals mappen en een uitbreiding van Cortana naar nieuwe markten. De update werd vrijgegeven op 4 augustus 2014 en werd vlak daarna gevolgd met een kleine bugfixupdate. De uitrol van Windows Phone 8.1 Update naar reguliere toestellen volgde gedurende de herfst van 2014. Op 20 augustus 2014 werd een Windows Phone-versie ontdekt met versienummer 8.15.12375. Op 5 december 2014 gaf Microsoft Windows Phone 8.1 Update build 14219 uit. Deze update bracht Cortana naar Frankrijk, Duitsland, Spanje en Italië. In april van 2015 vond de laatste grote update plaats, 8.10.15116 was Windows Phone 8.1 Update 2. Op 11 juli 2017 werd de ondersteuning voor Windows Phone 8.1 officieel beëindigd.

Windows 10 Mobile

  Zie Windows 10 Mobile voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 30 september 2014 kondigde Microsoft aan dat Windows Phone 8.1 zou worden opgevolgd door Windows 10, waarmee er een einde komt aan de Windows Phone-reeks. Windows 10 zal niet dezelfde interface tonen op een desktop, tablet of Xbox-console als op een smartphone. De getoonde interface wordt toegespitst op het apparaat waar het op draait, met de overstap naar Windows 10 in plaats van het doorzetten van Windows Phone, wil Microsoft het nog makkelijker maken voor ontwikkelaars en gebruikers om apps te maken en installeren. Het is onbekend of huidige Windows Phone-apparaten een update naar Windows 10 krijgen. Microsoft gaf in februari 2015 de eerste insider preview vrij en is sinds 20 november 2015 officieel te verkrijgen.

Windows Phone heeft een andere focus dan Windows Mobile. Windows Mobile is op de markt gekomen als een zakelijk besturingssysteem. Windows Phone richt zich op de consument. Dit blijkt onder andere uit integratie met diensten als Xbox Live, Windows Phone Store en Zune Pass, een downloaddienst voor muziek van Microsofts mediaspeler Zune.

De interface van het besturingssysteem, die de naam 'Modern UI' draagt, is geïnspireerd door de gebruikersinterface van die van Zune. Het is bedoeld voor gebruik met touchscreen. Het startscherm bestaat uit zogenoemde live tiles (tegels). Dit zijn snelkoppelingen naar websites, contacten, applicaties en dergelijke. De tegels worden tevens gebruikt om updates weer te geven. Zo geeft bijvoorbeeld de tegel van de e-mailclient het aantal ongelezen berichten en de tegel van een contact bijvoorbeeld de nieuwe foto van zijn of haar sociale netwerksite.

Een ander belangrijk deel van de gebruikersinterface zijn de 'hubs'. Hubs zijn applicaties die een aantal functionaliteiten bieden rond een bepaald thema. Hierbij wordt horizontaal gescrold. Er zijn zes hubs, die in de onderstaande tabel worden beschreven.

De designelementen van de Windows Phone-interface keren later terug in diverse andere Microsoftproducten. Zo kreeg Windows 8 een touch-vriendelijke interface, en werd ook Office 2013 voorzien van een nieuw ontwerp, net als alle andere Microsoftsoftware. Ook alle websites van Microsoft kregen een nieuw ontwerp met de Modern UI in het achterhoofd.

 

In Windows Phone 7 is een webbrowser aanwezig, deze is gebaseerd op IE7 en de gebruikte render-engine is een versie tussen IE7 en IE8. Met de update naar Windows Phone 7.5 (Mango) werd de hele browser vervangen door Windows Internet Explorer 9. Adobe Flash wordt bij de release nog niet ondersteund, ook zal Silverlight in de browser niet werken.

Voor het afspelen van mediabestanden wordt de software van de Zune-mediaspeler gebruikt. De ondersteunde bestandsformaten voor muziek zijn: MP3, WMA, AAC, AAC+, eAAC+, AMR en Midi.Voor video zijn dat: MPEG4, H.263, H.264, WMV (.wmv) en DivX. Voor afbeeldingen zijn JPEG en BMP beschikbaar. Dit zijn minder formaten dan de Zune-mediaspeler zelf ondersteunt, maar Microsoft heeft alleen deze formaten bevestigd.

Verder beschikt Windows Phone 7 over een Marketplace. Deze ondersteunt betaling via kredietkaart en betaling via de provider. Voor ontwikkelaars is het mogelijk een testperiode toe te voegen. De marketplace is bestemd voor het downloaden van muziek, spellen, abonneren op podcasts en dergelijke. Aankopen worden geregistreerd via een Windows Live ID. Voor spellen wordt een onderscheid gemaakt. Er zijn officiële spellen, Xbox Live Games for Windows Phone, genaamd. Partners die Microsoft hiervoor bevestigd heeft, zijn EA Games, Namco en Pandora. Daarnaast kan elke onafhankelijke ontwikkelaar spellen maken voor het besturingssysteem.

Multitasking

Windows Phone 7 zal in elk geval in de eerste versie geen volledige multitasking ondersteunen. Enkel de applicaties van het besturingssysteem zelf kunnen naast elkaar draaien. Dit zijn applicaties als Zune, de browser en dergelijke. In plaats hiervan heeft Microsoft wel twee andere systemen geïmplementeerd.

Het eerste systeem is te vergelijken met cookies in internetbrowsers. Als een applicatie wordt afgesloten, wordt er een status-pakket opgeslagen. Dit houdt informatie vast, zoals: welk deel was als laatst zichtbaar, hoever er naar beneden gescrolld is, wat er in de invoervelden stond. Op het moment dat men terugkeert, wordt de applicatie met deze informatie weer opgebouwd.

Het tweede systeem is door middel van pushberichten die boven in het startscherm worden getoond. Microsoft heeft dit Microsoft Notification Service gedoopt. Applicaties kunnen hiermee berichtjes (notificaties) 'naar voren duwen'. Dit betekent dat applicaties die niet open staan, wel real-time-updates kunnen geven. Een voorbeeld is een RSS-feed met nieuwsberichten. Er komt in het scherm te staan dat er een nieuw bericht is in de webfeed waarop de gebruiker geabonneerd is. Andere voorbeelden zijn weerbericht-updates en Xbox Live-uitnodigingen.

Updates

De updates zullen via Microsoft zelf verspreid worden. Hiermee hoopt Microsoft versplintering van een aantal versies tegen te gaan. De kleine updates zullen draadloos via een internetverbinding naar de telefoons verzonden worden. Grote updates zullen verspreid worden via de desktopsoftware van Zune onder Windows, en 'Windows Phone Connector' onder Mac OS X. De Zune-software zal een belangrijke rol spelen bij Windows Phones, zo zal ook via Zune muziek en films naar de telefoon verzonden worden. Software-updates worden niet meer verspreid via de fabrikant of provider, maar als zij toch een provider-specifieke update willen verspreiden, dan kunnen ze gebruikmaken van Microsofts updatesysteem.

Er zijn voor Windows Phone 7 al 3 grote updates verspreid. De NoDo-update heeft zijn naam te danken aan een grap binnen Microsoft; volledig betekent het eigenlijk No Donut. Deze update bracht de mogelijkheid om te kopiëren en te plakken. Windows Phone Mango, ook wel bekend als Windows Phone 7.5 (Windows Phone 7.5 draagt versienummer 7.10), was een langverwachte update en bracht diverse verbeteringen aan het besturingssysteem. Ook werd vanaf nu Nederlands ondersteund. Windows Phone Tango is de recentste versie van Windows Phone. Deze update zorgde ervoor dat Windows Phone nu geschikt was voor smartphones met nog lagere specificaties.

Windows Phone 8 zal niet worden verstuurd als update naar smartphones met Windows Phone 7. In plaats daarvan krijgen Windows Phone 7-toestellen een update naar de tussenversie Windows Phone 7.8, deze bevat een aantal functies van Windows Phone 8. Dit komt omdat Microsoft voor Windows Phone 8 gebruikmaakt van de Windows NT-kernel, anders dan de Windows CE-kernel van Windows Phone 7.x.

Voor Windows Phone 8 kreeg de cyclus van updates een vastere orde. Windows Phone 8 krijgt 3 General Distribution Releases. Dit zijn drie updates die ieder nieuwe functionaliteit toevoegen aan het OS. Na de derde GDR werd Windows Phone 8.1 vrijgegeven, die op zijn beurt weer gevolgd wordt door 2 GDR's. In tegenstelling tot Windows Phone 7 zijn alle updates nu te installeren zonder de telefoon te moeten koppelen aan een ander apparaat, zoals Windows Phone 7.x vereiste. Het eerste grote voorbeeld daarvan is Windows Phone 8.0 Update 1, maar ook Windows Phone 8.1 was zonder een verbinding met een pc te installeren, een zogenaamde Over The Air Update.

Webbrowser

  Zie Internet Explorer Mobile voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Met Internet Explorer voor Windows Phone kan de gebruiker een lijst van favoriete webpagina's bijhouden. Ook kan men tegels op het startscherm plaatsen die verwijzen naar webpagina's. De browser kan maximaal zes tabbladen openen, die allemaal tegelijk kunnen worden geladen. Andere functies zijn multi-touchgebaren, vloeiende zoom-in- en zoom-uit-animaties, de mogelijkheid om foto's van webpagina's op te slaan, webpagina's delen via e-mail en een zoekfunctie voor tekst in een webpagina.

Internet Explorer werd in de geschiedenis van Windows Phone meermaals geüpdatet. Windows Phone 7 bevatte Internet Explorer 7 als browser. Met Windows Phone 7.5 werd Internet Explorer bijgewerkt naar versie 9. Die gebruikt dezelfde engine als Internet Explorer 9, in tegenstelling tot IEM7, die niet overeenkomt met Internet Explorer 7. Sinds de overstap naar Windows Phone 8 noemt Microsoft de browser gewoon Internet Explorer en verviel "Mobile". WP8 werd geleverd met versie 10 van de browser die nu volledig gebruikmaakt van dezelfde code als de Windows-variant. Windows Phone 8.1 bevatte een update naar Internet Explorer 11. Met Windows Phone 8.1 Update werden grote wijzigingen doorgevoerd aan Internet Explorer die ervoor moeten zorgen dat de ervaring in de browser beter is. Door middel van wijzigingen aan de user agent string doet IE zich voor als een andere browser waardoor veel websites een betere versie doorsturen. Voorbeeld daarvan is de Twitter-website.

Microsoft stelt enkele eisen aan de hardware van fabrikanten die Windows Phone toestellen willen maken. Deze zijn sinds Windows Phone 7 vaak herzien, vanwege bijvoorbeeld de ondersteuning van nieuwe hardware, zoals in Windows Phone 8, Windows Phone 8 Update 3 en Windows Phone 8.1 Update, het soepeler maken van de eisen, zoals in Windows Phone 7.5 Tango en Windows Phone 8.1 of de ondersteuning van nieuwe API's, zoals in Windows Phone 8.1 Update.

• Twee volumeknoppen en aan/uit-knop
• ARMv7-gebaseerde processor
• Hardwareversnelling voor de DirectX-api
• Minimaal 512 MB RAM
• Een capacitief touchscreen
• Een digitale camera
• Bluetooth- en wifi-connectie
• A-GPS
• Accelerometer, kompas
• Afstandssensor

Windows Phone-software-ontwikkeling wordt enkel gebaseerd op Silverlight en XNA. Het .Net Compact Framework is niet meer beschikbaar voor Windows Phone 7, wat betekent dat alle oudere applicaties van Windows Mobile niet meer beschikbaar zijn voor dit besturingssysteem.

Ontwikkeling gebeurt door middel van Microsoft Visual Studio. Software kan getest worden via een emulator of een fysiek toestel. Dit toestel moet echter wel een Developer Unlock hebben. Ook heeft de ontwikkelaar de mogelijkheid via de Windows Phone Store zijn applicaties op elk Windows Phone-toestel te testen, waarbij de applicatie niet door de keuring hoeft te gaan.

Windows Phone 7 is gebaseerd op Windows CE 7.0. Na de laatste vernieuwingen hierin biedt het in theorie ondersteuning voor 32.000 processen tegelijk. Voor elk proces is maximaal 1 GB aan virtueel geheugen beschikbaar, hoewel er slechts totaal 2 GB aan virtueel geheugen beschikbaar is voor de processen. Ook de kernel beschikt over 2 GB virtueel geheugen. Dit zijn de specificaties van Windows Embedded in het algemeen, en dus niet van Windows Phone 7 in het bijzonder. De graphics worden verricht door Direct3D, dit is gebaseerd op DirectX10.

Met de overstap naar Windows Phone 8 werd de Windows CE kernel aan de kant geschoven en werd de Windows NT kernel gebruikt, dezelfde kernel die sinds Windows XP in consumenten edities van Windows wordt gebruikt. Het gaat om Windows NT 6.2, dat dezelfde kernel is als in Windows 8. Dit is gedaan om de compatibiliteit tussen de twee besturingssystemen te verbeteren en om het makkelijker te maken voor ontwikkelaars om apps tussen de twee platformen te porten. De overstap naar een nieuwe kernel was een van de redenen dat Windows Phone 7 niet kan worden geüpdatet naar Windows Phone 8. Met Windows Phone 8.1 wordt de kernel bijgewerkt naar Windows NT 6.3. Windows 10 Mobile zal heeft op zijn beurt de kernel bijgewerkt naar Windows NT 10.0, al gebruikten eerdere previews nog NT 6.4.

Er zijn een aantal punten waarop Windows Phone 7 kritiek heeft gekregen. Een van deze dingen is het ontbreken van een 'kopiëren en plakken'-functie. De kritiek blijkt wel het meest duidelijk uit een artikel van Cnet: "Windows Phone is vergeten hoe kopiëren en plakken werkt". Dat is echter met de NoDo-update goedgezet. Ook is het bericht dat multitasking niet beschikbaar is voor 3rd-party-ontwikkelaars bijna nergens goed ontvangen, blijkt uit de reacties onder de nieuwsartikelen. Ook zijn veel Windows Mobile-gebruikers teleurgesteld dat oude applicaties niet meer werken op Windows Phone en dat ontwikkelde applicaties alleen via de Marketplace op de telefoon zijn te krijgen.

Tevens ontbeert Windows Phone 7 een groot aantal Exchange Policies. Slechts 7 van de 30 worden ondersteund, waar voorganger Windows Mobile 6.5 nog alle 30 ondersteunde. Met name in een zakelijke omgeving verhindert dit een snelle acceptatie.

Met Windows Phone 8 en 8.1 was er van de consumenten vaak kritiek op de beperkte hoeveelheid applicaties die in de Windows Phone Store te vinden waren, en van de app-ontwikkelaars was er juist kritiek op de te kleine gebruikersaantallen van Windows Phone. Dit kan een van de redenen zijn waarom Windows Phone nooit zo groot is geworden als iOS en Android.