Kogelslingeren: Atletiekdiscipline

De naam hamerslingeren is afgeleid van oudere wedstrijden waar werkelijk een hamer geworpen werd. Dergelijke wedstrijden bestaan nog altijd in de Schotse Highland Games, waar men een stalen of loden gewicht gebruikt aan het eind van een stok. Verwant aan het kogelslingeren is het gewichtwerpen, waar het werptuig een zwaardere kogel is aan een korte ketting (zie foto).

Kogelslingeren
kogelslingeraar
Algemene gegevens
Organisatie	België: KBAB  Nederland: Atletiekunie  Suriname: SAB Mondiaal: IAAF
Start	Oudheid
Type	Ind. sport
Categorie	Krachtsport
Locatie	Atletiekbaan
Olympisch	1900
Competities / Kampioenschappen
Kampioenschappen	BK / NK / EK / WK / OS Hammer Throw Challenge
Kampioenen
Belgisch kampioen	61,41 Rémi Malengreaux 66,11 Vanessa Sterckendries
Nederlands kampioen	72,37 Denzel Comenentia 59,90 Audrey Jacobs
Wereldkampioen	81,25 Ethan Katzberg 77,22 Camryn Rogers
Olympisch kampioen	82,52 Wojciech Nowicki 78,48 Anita Włodarczyk
Records
Belgisch record	71,76 Marnix Verhegghe 67,78 Vanessa Sterckendries
Nederlands record	78,01 Denzel Comenentia 65,79 Debby van der Schilt
Europees record	86,74 Joeri Sedych 82,29 Anita Włodarczyk
Wereldrecord	86,74 Joeri Sedych 82,98 Anita Włodarczyk
Verwante sporten
Verwante sporten	Discuswerpen Kogelstoten Meerkamp Speerwerpen
Laatst bijgewerkt op: 4 december 2023
Portaal    Sport Atletiek

Kogelslingeren voor mannen is een olympische sport sinds 1900. Voor vrouwen voerde de IAAF de competitie pas in in 1995, en het stond voor het eerst op het programma bij de Olympische Zomerspelen van 2000 van Sydney.

Het huidige wereldrecord voor mannen werd gevestigd door Joeri Sedych, die 86,74 m wierp op de Europese atletiekkampioenschappen in Stuttgart in 1986. Het huidige wereldrecord voor vrouwen werd gevestigd door Anita Włodarczyk op 28 augustus 2016 in Warschau. Ze wierp 82,98 m, twee weken nadat ze op de Olympische Spelen 82,29 m had geworpen.

Zoals bij andere werpsporten gaat de competitie over wie de kogel het verst kan werpen. De kogel bij de mannen is 7,26 kilogram zwaar (16 Engelse ponden), bij de vrouwen 4 kilogram. De werpring meet 2,135m (7 voet) in diameter, gelijk aan de ring bij het kogelstoten, maar kleiner dan de ring bij het discuswerpen. De afstand van de worp hangt af van een aantal factoren: de snelheid van de slingerkogel bij het loslaten, de verticale hoek waaronder geworpen wordt en uiteraard de juiste richting. De kogel dient binnen een bepaald gebied (de werpsector) terechtkomen. Valt de kogel daarbuiten, of stapt de atleet voordat de kogel is geland uit de afwerpring (bijvoorbeeld door het verlies van het evenwicht), dan wordt de worp ongeldig verklaard. De atleet moet de ring aan de achterzijde verlaten.

De snelheid van de kogel is enorm. Bij de afworp bedraagt de snelheid bij de wereldtop van de vrouwen zo'n 97 km/uur en bij de mannen zelfs 104 km/uur. Een dergelijk projectiel is dodelijk en in de loop van de tijd zijn de veiligheidsvoorschriften daarom steeds strenger geworden. De sector waarbinnen de kogel dient te landen is smaller gemaakt en bedraagt nu 34,92°, maar vooral van belang is de werpkooi die om de afwerpring aangebracht moet zijn. De wand van de kooi bestaat uit een net van stevig touw en in de opening van de kooi zitten aan weerszijden deuren. Bij rechtshandige werpers staat de linkerdeur dicht, bij linkshandigen de rechter. De opening is 6 meter breed (met de deur dicht 4m) en moet zich tegenwoordig 7 meter vóór het centrum van de werpring bevinden (was tot 2004 4,20m; veel kooien zullen nog aangepast moeten worden). De deuren van de kooi moeten 10 meter hoog zijn (was: 7m). Dit alles maakt dat de kogel bijna niet meer buiten de sector kan landen, maar heeft ook als gevolg dat het handvat bij een in de goede richting geworpen kogel soms toch het net raakt, wat een mindere werpafstand zal opleveren. De werp(st)ers reageren hier flegmatisch op, veiligheid moet bovenaan staan.

De grootste afstanden worden bereikt door de kogel meerdere keren rond het hoofd te draaien, en daarna zelf snel met de kogel mee te draaien vooraleer deze los te laten vooraan in de werpcirkel. Veel topwerp(st)ers maken vier draaien in de ring, drie draaien komt echter ook voor. Een enkeling maakt vijf draaien, maar het wereldrecord bij de mannen is geworpen na drie draaien. Het toevoegen van een extra draai betekent dat de kogel meer versneld zal kunnen worden, maar betekent ook dat de kans op balansverstoring nog groter wordt. Voor de meesten ligt het optimum daarom bij drie of vier draaien, een draai meer leidt niet tot betere prestaties. Balans is nu eenmaal enorm belangrijk en maakt trouwens dat kogelslingeren minder zwaar is dan de leek zou denken. Misschien is het ook moeilijker dan het in eerste instantie lijkt, het nummer vereist een zeer lange leerperiode.

Kogelslingeren is uitgevonden door de oude Grieken in ongeveer 1200 voor Christus.^[bron?] Het begon, zoals de legende vertelt, allemaal met Punius die kwaad was op zijn vader. Hij mocht niet meedoen met de atletiekwedstrijd, omdat zijn vader vond dat hij te jong was. Hij was toen zo kwaad, dat hij zijn vaders favoriete bal aan een touw bond en begon te slingeren. Toen hij het touw losliet vloog de bal een heel eind weg. De godin Athene die de worp had gezien, ging naar Punius toe en gaf hem een tip. Ze zei dat hij dit moest laten zien aan Kroton, de baas van het atletiekstadion in Olympia. Punius deed dat en Kroton zag er een nieuwe sport in.

Mannen

Rang	Afstand (meter)	Atleet	Nationaliteit	Plaats	Datum
1	86,74	Joeri Sedych	Sovjet-Unie	Stuttgart	30 augustus 1986
2	86,04	Sergej Litvinov	Sovjet-Unie	Dresden	3 juli 1986
3	84,90	Vadzim Dzevjatowski	Wit-Rusland	Minsk	21 juli 2005
4	84,86	Koji Murofushi	Japan	Praag	29 juni 2003
5	84,62	Igor Astapkovich	Wit-Rusland	Sevilla	6 juni 1992
6	84,51	Ivan Tsichan	Wit-Rusland	Grodno	9 juli 2008
7	84,48	Igor Nikulin	Sovjet-Unie	Lausanne	24 juli 1990
8	84,40	Jüri Tamm	Sovjet-Unie	Banská Bystrica	9 september 1984
9	84,19	Adrián Annus	Hongarije	Szombathely	10 augustus 2003
10	83,93	Paweł Fajdek	Polen	Szczecin	9 augustus 2015

Bijgewerkt: 10 september 2022

Vrouwen

Rang	Afstand (meter)	Atleet	Nationaliteit	Plaats	Datum
1	82,98	Anita Włodarczyk	Polen	Warschau	28 augustus 2016
2	80,31	DeAnna Price	Verenigde Staten	Eugene	26 juni 2021
3	80,17	Brooke Andersen	Verenigde Staten	Tucson	20 mei 2023
4	79,42	Betty Heidler	Duitsland	Halle	21 mei 2011
5	78,62	Camryn Rogers	Canada	Los Angeles	26 mei 2023
6	78,51	Tatjana Lysenko	Rusland	Tsjeboksary	5 juli 2012
7	78,00	Janee' Kassanavoid	Verenigde Staten	Tucson	21 mei 2022
8	77,78	Gwen Berry	Verenigde Staten	Chorzów	8 juni 2018
9	77,68	Wang Zheng	China	Chengdu	29 maart 2014
10	77,33	Zhang Wenxiu	China	Incheon	28 september 2014

Bijgewerkt: 4 december 2023

Continent	Geslacht	Prestatie	Atleet	Land	Datum	Plaats
Afrika	M	81,27	Mostafa Elgamel	EGY	21 maart 2014	Caïro
	V	75,49	Annette Echikunwoke	NGR	22 mei 2021	Tucson
Noord- en Midden-Amerika	M	82,71	Rudy Winkler	USA	20 juni 2021	Eugene
	V	80,31	DeAnna Price	USA	26 juni 2021	Eugene
Zuid-Amerika	M	78,63	Wagner Domingos	BRA	19 juni 2016	Celje
	V	73,74	Jennifer Dahlgren	ARG	10 april 2010	Buenos Aires
Azië	M	84,86	Koji Murofushi	JPN	29 juni 2003	Praag
	V	77,68	Wang Zheng	CHN	29 maart 2014	Chengdu
Europa	M	86,74 (WR)	Joeri Sedych	URS	30 augustus 1986	Stuttgart
	V	82,98 (WR)	Anita Włodarczyk	POL	28 augustus 2016	Warschau
Oceanië	M	79,29	Stuart Rendell	AUS	6 juli 2002	Varazdin
	V	74,61	Lauren Bruce	NZL	20 mei 2021	Tucson

Bijgewerkt: 13 september 2022

Mannen

Afstand	Naam	Nat.	Datum	Plaats
86,74 m	Joeri Sedych	URS	30 augustus 1986	Stuttgart
86,66 m	Joeri Sedych	URS	22 juni 1986	Tallinn
86,34 m	Joeri Sedych	URS	3 juli 1984	Cork
84,14 m	Sergej Litvinov	URS	21 juni 1983	Moskou
83,98 m	Sergej Litvinov	URS	4 juni 1982	Moskou
81,80 m	Joeri Sedych	URS	31 juli 1980	Moskou
81,66 m	Sergej Litvinov	URS	24 mei 1980	Sotsji
80,64 m	Joeri Sedych	URS	16 mei 1980	Leselidze
80,46 m	Jüri Tamm	URS	16 mei 1980	Leselidze
80,38 m	Joeri Sedych	URS	16 mei 1980	Leselidze
80,32 m	Karl-Hans Riehm	FRG	6 augustus 1978	Heidenheim
80,14 m	Boris Zajtsjoek	URS	9 juli 1978	Moskou
79,30 m	Walter Schmidt	FRG	14 augustus 1975	Frankfurt am Main
78,50 m	Karl-Hans Riehm	FRG	19 mei 1975	Rehlingen
77,76 m	Karl-Hans Riehm	FRG	19 mei 1975	Rehlingen
76,70 m	Karl-Hans Riehm	FRG	19 mei 1975	Rehlingen
76,66 m	Aleksej Spiridonov	URS	11 september 1974	München
76,60 m	Reinhard Theimer	GDR	4 juli 1974	Leipzig
76,40 m	Walter Schmidt	FRG	4 september 1971	Lahr
75,48 m	Anatoli Bondartsjoek	URS	13 oktober 1969	Rowno
74,68 m	Anatoli Bondartsjoek	URS	20 september 1969	Athene
74,52 m	Romuald Klim	URS	15 juni 1969	Boedapest
73,76 m	Gyula Zsivótzky	HUN	14 september 1968	Boedapest
73,74 m	Gyula Zsivótzky	HUN	4 september 1965	Debrecen
71,26 m	Harold Connolly	USA	29 mei 1965	Walnut
71,06 m	Harold Connolly	USA	21 juli 1965	Ceres
70,67 m	Harold Connolly	USA	12 augustus 1962	Palo Alto
70,33 m	Harold Connolly	USA	12 augustus 1960	Walnut
68,68 m	Harold Connolly	USA	20 juni 1958	Bakersfield
68,54 m	Harold Connolly	USA	2 november 1956	Los Angeles
67,32 m	Michail Krivonosov	URS	22 oktober 1956	Tasjkent
66,85 m	Michail Krivonosov	URS	22 oktober 1956	Tasjkent
66,71 m	Harold Connolly	USA	3 oktober 1956	Boston
66,38 m	Michail Krivonosov	URS	8 juli 1956	Minsk
65,95 m	Clifford Blair	USA	5 juli 1956	Needham
65,85 m	Michail Krivonosov	URS	25 april 1956	Naltsjik
64,52 m	Michail Krivonosov	URS	19 september 1955	Belgrado
64,33 m	Michail Krivonosov	URS	4 augustus 1955	Warschau
64,05 m	Stanislav Njenasjev	URS	12 december 1954	Bakoe
63,34 m	Michail Krivonosov	URS	29 augustus 1954	Bern
62,36 m	Sverre Strandli	NOR	5 september 1953	Oslo
61,25 m	Sverre Strandli	NOR	14 september 1952	Oslo
60,34 m	József Csermák	HUN	14 juli 1952	Helsinki
59,88 m	Imre Németh	HUN	19 mei 1950	Boedapest
59,57 m	Imre Németh	HUN	4 september 1949	Katowice
59,02 m	Imre Németh	HUN	14 juli 1948	Tata
59,00 m	Erwin Blask	GER	27 augustus 1938	Stockholm
58,24 m	Karl Hein	GER	21 augustus 1938	Osnabrück
58,13 m	Erwin Blask	GER	7 augustus 1938	Berlijn
57,77 m	Patrick Ryan	USA	17 augustus 1913	New York

Vrouwen

* : Wereldrecord dat niet door de IAAF is erkend.

Afstand	Naam	Nat.	Datum	Plaats
82,98 m	Anita Włodarczyk	POL	28 augustus 2016	Warschau
82,29 m	Anita Włodarczyk	POL	15 augustus 2016	Rio de Janeiro
81,08 m	Anita Włodarczyk	POL	1 augustus 2015	Cetniewo
79,58 m	Anita Włodarczyk	POL	31 augustus 2014	Berlijn
79,42 m	Betty Heidler	GER	21 mei 2011	Halle
78,30 m	Anita Włodarczyk	POL	6 juni 2010	Bydgoszcz
77,96 m	Anita Włodarczyk	POL	22 augustus 2009	Berlijn
77,80 m	Tatjana Lysenko	RUS	15 augustus 2006	Tallinn
77,41 m	Tatjana Lysenko	RUS	24 juni 2006	Sjoekovski
77,26 m	Gulfija Chanafejewa	RUS	12 juni 2006	Toela
77,06 m	Tatjana Lysenko	RUS	15 juli 2005	Moskou
76,07 m	Mihaela Melinte	ROU	29 augustus 1999	Rüdlingen
75,97 m	Mihaela Melinte	ROU	13 mei 1999	Clermont-Ferrand
75,29 m	Mihaela Melinte	ROU	13 mei 1999	Clermont-Ferrand
73,80 m	Olga Koezenkova	RUS	15 mei 1998	Toljatti
73,10 m	Olga Koezenkova	RUS	22 juni 1997	München
70,78 m	Olga Koezenkova	RUS	11 juni 1997	Smolensk
69,58 m	Mihaela Melinte	ROU	3 maart 1997	Boekarest
69,46 m	Olga Koezenkova	RUS	17 februari 1996	Sydney
68,16 m	Olga Koezenkova	RUS	18 juni 1995	Moskou
68,14 m	Olga Koezenkova	RUS	5 juni 1995	Moskou
66,86 m	Mihaela Melinte	ROU	4 maart 1995	Boekarest
67,34 m *	Swjatlana Sudak	BLR	5 juni 1994	Minsk
66,84 m	Olga Koezenkova	RUS	23 februari 1994	Adler
65,40 m *	Olga Koezenkova	RUS	4 juni 1992	Brjansk
64,44 m *	Olga Koezenkova	RUS	17 mei 1992	Rostov aan de Don
64,44 m *	Alla Fjodorowa	URS	24 februari 1991	Adler
63,08 m *	Larissa Schtyrogrischnaja	URS	24 februari 1991	Adler
62,70 m *	Alla Fjodorowa	URS	9 februari 1991	Adler
61,96 m *	Larissa Baranowa	URS	11 februari 1990	Adler
61,50 m *	Jelena Pitschugina	URS	30 september 1989	Froense
61,20 m *	Aya Suzuki	JPN	30 april 1989	Wakayama
58,98 m *	Ljubow Wassiljewa	URS	28 augustus 1988	Vilnius
58,94 m *	Carol Cady	USA	10 juli 1988	Los Gatos
58,52 m *	Carol Cady	USA	11 juni 1988	Los Gatos
58,26 m *	Ljubow Wassiljewa	URS	1 mei 1988	Moskou
57,51 m *	Carol Cady	USA	5 mei 1984	Berkeley
54,86 m *	Carol Cady	USA	5 mei 1984	Berkeley
53,65 m *	Carol Cady	USA	28 april 1984	Berkeley
48,13 m *	Carol Cady	USA	27 november 1982	Stanford
41,99 m *	Carol Cady	USA	10 april 1982	Stanford
38,33 m *	Debbie Lombard	USA	10 april 1982	Stanford
36,72 m *	Liselotte Hansen	DEN	19 augustus 1981	Nyköbing
33,12 m *	Sandra Stepp	USA	4 april 1981	Gresham Or
32,94 m *	Liselotte Hansen	DEN	31 juli 1980	Nyköbing
32,08 m *	Rosemary Payne	GBR	27 juli 1975	Leicester
22,85 m *	Margareta Moles	ESP	19 juni 1932	Madrid
18,58 m *	Aurora Villa	ESP	18 september 1931	Madrid
17,03 m *	Lucinda Moles	ESP	29 juni 1931	Madrid