Klinkerronding

Met klinkerronding wordt de mate bedoeld, waarin de lippen zich tijdens de articulatie van klinkers in een geronde (gebolde) stand bevinden.

Vooraan Bijna-vooraan Midden Bijna-achteraan Achteraan
Gesloten
Klinkerronding
i • y
ɨ • ʉ
ɯ • u
ɪ • ʏ
e • ø
ɘ • ɵ
ɤ • o
ɛ • œ
ɜ • ɞ
ʌ • ɔ
a • ɶ
ɑ • ɒ
Bijna-gesloten
Gesloten-midden
Midden
Open-midden
Bijna-open
Open
Klinkerdriehoek met gesproken, aanklikbare klinkers

In feite is klinkerronding daarmee een vorm van labialisatie. Kenmerkend voor de articulatie van "geronde" klinkers is dat de lippen een soort van trechter vormen, bij die van "ongeronde" of "gespreide" klinkers zijn de lippen niet of bijna niet gerond.

In het Internationaal Fonetisch Alfabet worden geronde klinkers diakritisch weergegeven [ɔ̹ ɔ̜]?. Dezelfde diakritische tekens worden soms gebruikt om het labiale karakter van medeklinkers aan te geven (zie ook relatieve articulatie). Als gevolg van assimilatie zijn klinkers meestal gerond in de nabijheid van labiale medeklinkers.

Verdeling

Klinkerronding  Zie ook Klankinventaris

In de meeste talen van de wereld zijn voorklinkers vooral ongerond en achterklinkers vooral gerond. In sommige talen (bijvoorbeeld het Frans en Duits) wordt onderscheid gemaakt tussen ongeronde en geronde voorklinkers van dezelfde hoogte.

In het Hongaars worden de klinkers ingedeeld naar tongstand in achter- en voorklinkers en naar de lip- of klinkerronding, wat van groot belang is voor de toepassing van de regels van de klinkerharmonie, zoals bij het plaatsen van uitgangen achter woorden bij naamvallen en bij de woordvorming.

In het Vietnamees worden ongeronde en geronde achterklinkers van dezelfde hoogte onderscheiden.

Referenties

  • Catford, J. C. (1982) Fundamental Problems in Phonetics. Bloomington: Indiana University Press.
  • Engstrand, O. (1999). Illustrations of the IPA: Swedish in IPA (1999).
  • IPA - The International Phonetic Association (1999). Handbook of the International Phonetic Association. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Ladefoged, P. & Maddieson, I. (1996). The Sounds of the World's Languages. Oxford: Blackwell. ISBN 0-631-19814-8.
  • Okada, H. (1999). Illustrations of the IPA: Japanese in IPA (1999).
  • Trask, R. L. (1996). A dictionary of phonetics and phonology. Routledge: London & New York.

Tags:

Klinker (klank)Labialisatie

🔥 Trending searches on Wiki Nederlands:

Ed SheeranTaiwanSébas DiekstraMauritaniëDiana SpencerWoedoeJani KazaltzisHumza YousafMicha WertheimRijksmuseum AmsterdamMichel HouellebecqStadion FeijenoordKevin HartRoald DahlNoorwegenWillem HolleederJheronimus BoschRichard GereBritse overzeese gebiedenPompeïEve HarlowVietnamoorlogGibraltarRotterdamAkens steenkoolbekkenLijst van animatiefilms van Walt Disney StudiosBrussel (stad)Pink FloydDeelstaten van DuitslandDwars door VlaanderenGibraltarees voetbalelftal (mannen)Nederland (hoofdbetekenis)Michael JacksonBoeddhismeTien kleine negertjes (boek)RoemeniëOutlook.comKeek op de weekDalton Den HaagKaapverdiëDebiteuren CrediteurenMcLeod's DaughtersJett RebelGert VerhulstFrida KahloMarie Antoinette van OostenrijkQueenHelene FischerRafael van der VaartLijst van Belgische zonenummersKlazien Rotstein-van den BrinkDe vieze manEuropees kampioenschap voetbal 2020ColosseumFreddie MercurySander SchimmelpenninckEngelandNederlandstalige WikipediaSaramaccanersHet Gat van NederlandHolocaustDen HaagJessie MayaGordon (artiest)Lijst van seizoenen van De MolVerenigde StatenErik van TrommelAanslagen op 11 september 2001Europese bruine beerWinston Churchill1984 (boek)Vergelijking van de Europese verkeersbordenHans KnoopLijst van Romeinse keizersMark ZuckerbergLijst van sporten🡆 More