Kota Medan

Kota Medan (Jawi: ميدن; Batak: ᯔᯩᯑᯉ᯲; Pegon: مَيدان; Tamil: மேடான்) ya'ia da'ö ina mbanua moroi ba provinsi Sumatra Utara, Indonesia.

Kota da'a sambua danö sebua nomero tölu ba Indonesia aefa DKI Jakarta faoma Surabaya, baero da'ö Medan sambua kota sebua baero hulo Jawa. Medan sambua bawandruhö wamawa si so ba wetaro gaekhula Indonesia, me no sa'ae la'ila niha we'aso Pelabuhan Belawan faoma Bandar Udara Internasional Kuala Namu nomera dua wa'ebua ba Indonesia. Hiza fe'amöi ba pelabuhan faoma bandara no la'ehaogö ira famareta lala sibaga sibai, so lala salio jalan tol ba kereta api. Medan kota siföföna sibai zamalua ma so fakhai lala moto danö faoma kereta api. Medan andre faola ia ba Selat Malaka, Medan notobali kota zamawa, sangahaogö ngawalö mbotowa (industri), ba naha niha samalua ngawalö lala halöwö wangalui kefe (bisnis) sambua kota soguna ba wamanöi lala wa'auri ba Indonesia. Me döfi 2020, kota Medan fa'atau niha so ba zi 2.524.321 niha, fa'afasösönia 9.522,22 niha/km2.

Kota Medan
Provinsi di Indonesia
Moroi ba dakera tanöyaŵa molo'ö fofanö jarum jam: Istana Maimun, Monumen Guru Patimpus Sembiring Pelawi, Balai Kota Lama, kawasan Masjid Raya Al Mashun, faoma Tugu SIB.
Moroi ba dakera tanöyaŵa molo'ö fofanö jarum jam: Istana Maimun, Monumen Guru Patimpus Sembiring Pelawi, Balai Kota Lama, kawasan Masjid Raya Al Mashun, faoma Tugu SIB.
Bendera Kota Medan
Bendera
Julukan: 
  • Paris van Sumatra
  • Kota Melayu Deli
Motto: 
Kolaborasi Medan Berkah
Peta
Peta
NegaraKota Medan Indonesia
Didirikan olehGuru Patimpus Sembiring Pelawi
Sowanua
 • Total2.494.512
Demografi
 • AgamaIslam 65,78%
Kristen 24,78%
- Protestan 20,15%
- Katolik 4,63%
Buddha 8,65%
Hindu 0,79%
 • BahasaIndonesia, Melayu, Batak Toba, Batak Karo, Jawa, Batak Angkola, Hokkien, Minangkabau, Aceh, Batak Mandailing, Tamil, Mandarin, Inggris
 • IPMIncrease 81,76 (2022)
sangat tinggi
DAURp 1.707.061.801.000,00- (2020)
FloraTrembesi
FaunaLele santun
Bolokha gu'öpemkomedan.go.id

Hikaya Kota Medan ma waö-waö we'aso kota Medan andre, tebörö sibai moroi ba zi sambua banua side-ide nifasindrö Guru Patimpus ba wa'afalukhata nungo nidanö Deli faoma nungo nidanö Babura (Sungai Babura). Inötö wanörötödö wa'atumbu Kota Medan no la tatugöi ero sara mbawa si fitu, fa atumbunia me 1 Juli 1590. Börö da'ö hiza me döfi 1632, Medan na labali'ö sitobali nahia wamareta barö mbawa zamatörö Kesultanan Deli, sambua nahia razo Melayu. Soi Eropa ibörötaigö la söndra mbanua Medan i'otarai me tohare John Anderson moroi ba Inggris me ndröfi si 1823. Fa'auri ba Medan idugu tedou ofeta ba wamareta Hindia Belanda la be'e wetaro Medan tobali sambua Kota me 1 April 1909 ba sitola nahia wamareta Karesidenan Sumatra Timur. Numalö ba ngahönö si 20 abad ke-20, Medan no sambua Kota ni erai baero danö Jawa, inönö me aefa lafasindro kabu ira famareta Belanda.

Molo'ö Bappenas, Medan sambua moroi ba zi öfa nahia wa atumbu ma fa a mohi'a dödö ba wodou'ö zinöndra wamareta Indonesia, sifao simane Jakarta, Surabaya, faoma Makassar. Medan tenga ha sambua soi, no oya soi zi no motaro ba da'ö, moroi ba hada siba'ö, li sifabö'ö, ba fa'afarisayo khö Zokhö sifabö'ö-bö'ö moroi ba niha mbanua sindruhu. Baero soi Melayu faoma Karo niha siföföna ba mbanua da'a, Medan atau sibai niha Jawa, Batak, Tionghoa, Minangkabau, Mandailing, faoma India. Niha sato ba Medan atau zamili fohalöŵö ya'ia da'ö samawa, irege böi tokea'ö na ö'ila oya ba da'ö ruko arakhagö dozi bu'u lala so. Baero gödo-gödo wamareta propinsi, ba Medan oya göi gödo-gödo wamaedo wamareta niha moroi ba mbanua bö'ö moroi baero Indonesia konsulat simane Amerika Serikat, Jepang, Malaysia, faoma Jerman.

Sejarah

Kota Medan 
Na lafaigi moroi ba dalumbanua kota Medan ba ndröfi si 1920.
Kota Medan 
Daerah Kesawan döfi 1920.
Kota Medan 
Lambang Medan ba ginötö wozaza Belanda.

Medan lahalö moroi ba li Tamil ya'ia da'ö Maidhan ma zui Maidhanam, eluahanua ya'ia da'ö tanö lafa ma nahia sebolo, me no ara sa'ae ba faruka ia ba wehede Bahasa Melayu.

Fanörötödö wa'atumbu mbanua Medan andre, no latörö tödö i'otarai me döfi si 1970 si no la tatugöi ero 1 April 1909. Ngaluo da'a ba atau zi lö fao tödö meluo da'ö moroi ba zangalui hadia zalua (kalangan pers faoma ere hikaya). Börö da'ö, kafalo ma Wali kota ifazökhi gangorudua niha sangila hadia zalua ba zi no numalö (panitia sejarah) ba wamareso hadia atulö ma lö'ö wa döfi wa'atumbu Kota Medan andre. Simane sura angetula Wali kotamadya Kepala Daerah Kotamadya Medan No. 342 ngaluo 25 Mei 1971 meluo da'ö ikafaloi amada Drs. Sjoerkani ba wangahaogö angowuloa niha sangalui sindruhu inötö wa'atumbu kota Medan. Meluo da'ö ba tefili amada ketua angowuloa andre amada Prof. Mahadi, SH, Sekretaris Syahruddin Siwan, MA, Agotania ya'ia da'ö Ny. Mariam Darus, SH dan T.Luckman, SH. Ena'ö lö fanofu ba lala halöwö andrö, ba labe'e safoto zura moroi khö Wali Kota No.618 tanggal 28 Oktober 1971 sangombakha wangahaogö angowuloa nikafaloi namada Prof.Mahadi, SH, Sekretaris Syahruddin Siwan, MA ba agotania H. Mohammad Said, Dada Meuraxa, Letkol. Nas Sebayang, Nasir Tim Sutannaga, M.Solly Lubis, SH, Drs. Payung Bangun, MA dan R. Muslim Akbar. DPRD Medan meluo da'a sifao tödö irege ya'ira göi Pansus nikafaloi M.A. Harahap, ya'ira agota ya'ia da'ö Drs. M.Hasan Ginting, Ny. Djanius Djamin SH., Badar Kamil, BA faoma Mas Sutarjo.

Bakha ba mbuku The History of Medan nisura Tengku Luckman Sinar (1991), isura bada'ö wa molo'ö "Hikayat Aceh", Medan sambua nahia wa'abalabu göfa (pelabuhan) si no so i'oroi ne döfi 1590, ba hiza no irai tekiko me inötö wasuwöta Sultan Aceh Alauddin Saidi Mukammil khö Raja Haru sikuaso ba da'ö meluo da'ö. Ba fasuwöta sifagölö ifuli alua me inötö Sultan Iskandar Muda ba ndröfi 1613, ba wanuwö Kesultanan Deli. I'otarai ba ngahönö si-16, töi Haru tefagati tobali Ghuri, ba mbörö ngahönö si-17 tobali Deli. Fasuwöta idugu ara idugu lalau manuwö ya'ia da'ö Haru molawa Aceh irege meluo da'ö onombanua Haru ato zimate. Banua si no kala ba wanuwö, atau nono mbanua la findrakö ba Aceh labalö'ö sohalöŵö, ma labali'ö sifakuli.

Baero moroi ba mbanua Aceh, Soi Haru sikayo andrö ba no la'ila niha sato wa asese fasuwö ira soi Melayu ba Semenanjung Malaka faoma soi moroi Jawa. Folaŵa moroi ba hulo Jawa da'a no tesura ia ba mbuku ma kitab Pararaton si no tehöngö töinia Ekspedisi Pamalayu. Bakha Negarakertagama, Mpu Prapanca no göi isura wa baero Pane (Panai), Majapahit ba no isuwö Kampe (Kampai) faoma Harw (Haru). Fa'alö niha mbanua ba ngai nasi fetaro gatumbukha Sumatra lua-lua wasuwöta andre, ba itete ia wa'oya ngawalö soi moroi ba hili numalö ba ngai nasi ba wetaro gatumbuka Sumatra. Soi Karo findra ba mbanua Langkat, Serdang, faoma Deli. Soi Simalungun numalö ba Batubara faoma Asahan, simanö göi soi Mandailing numalö ba Kualuh, Kota Pinang, Panai, faoma Bilah.

Bakha ba Riwayat Hamparan Perak si no tesura sindruhu ba hurufo Karo niraka ba lewuö, tesura wa Guru Patimpus, niha nierai ba mbanua Karo, ya'ia ziföföna zomakai banua ma "desa" same'e töi Medan. Ba hiza, sura niraka sindruhu waö-waö Hamparan Perak (naskah asli Riwayat Hamparan Perak) ini irö'ö ba nomo Datuk Hamparan Perak no akhozi me alua wa'adusa ma "kerusuhan sosial", ya'ia da'ö me 4 Maret 1946. Patimpus ono Tuan Si Raja Hita, samatörö ba Karo sitoröi ba mbanua Pekan (Pakan). Lö omasi ia igatani namania ba hiza no adöni dödönia ba wamaha'ö ba wangalui fa'atua-tua faoma fa'afarisayo ba halöŵö zogömi-gömi (ilmu pengetahuan dan mistik), irege lua-luania la'ila ia niha samösa Guru Patimpus. Ba gotalua ndröfi si 1614-1630 Masehi, i'alui wamahaö ba ndrawa ba no ibali'ö ia dawa amada Datuk Kota Bangun, me kala ia ba watandrisa fa'abölö. Aefa da'ö Guru Patimpus ilau mangowalu khö nakhi Tarigan, sokafaloi sambua mbanua iada'a döi mbanua da'ö ya'ia da'ö Pulau Brayan ba ibokai mbolo mbenua ma Desa Medan si so ba gotalua nungo nidanö Babura faoma nungo nidanö Deli.

Guru Patimpus Sembiring Pelawi ba ndröfi si 1590 ba la'ila ia niha niha nifosumange samokai banua sotöi Medan Puteri heŵa'ae lö oya gumbu sangombakha amada Guru Patimpus si no la'ila niha samasindrö Kota Medan. Börö da'ö latatugöi mbawa wa'atumbu Kota Medan andre, moroi ba wanahö ba molo'ö fangi'ila moroi ba nidunö-dunö niha ba ngaluo 1 Juli 1590 ba lafa'ema khö Wali kota Medan ba wobali'ö baŵa wa'atumbu bakha ba mbanua, ba aefa da'ö la'ohe ba rafe DPRD Tk.II Medan ba wanga'i angetula. Molo'ö rafe DPRD ngaluo si 10 Januari 1973 la halö gangetula wa böröta si no tefaegafö tola munönö ba zi so föna. Ba rafe da'ö DPRD, Wali kotamadya Kepala Daerah Tingkat II Medan ibe'e gangetula Surat Keputusan No.74 tanggal 14 Februari 1973 ena'ö ya'ira sohalöŵö wangalui baŵa wa'atumbu kota Medan, latohugö ba wanöndra angetula si sökhi. Molo'ö si no la osara'ö ira Pansus Hari Jadi Kota Medan nikafoi namada M.A.Harahap ba mbawa si tölu döfi si 1975 wa ngaluo 1 Juli 1590. Dewan Perwakilan Rakyat Daerah Tk.II Medan la'etu'ö ngaluo 1 Juli 1590 ngaluo wa'atumbu Kota Medan ba lafuli la döni ngaluo wa'atumbu si No. la törö tödö meluo da'ö 1 April ba ndröfi si no numalö meluo da'ö

Ba Kota Medan sitobali nahia wamareta razo Melayu Deli, fatua lö hadöi Melayu Deli ba no la'iagö ira razo Aru. Kesultanan Deli sambua soi wamatörö razo Melayu nifasindro me döfi 1632, samasindrö ya'ia amada Tuanku Panglima Gocah Pahlawan ba mbanua sotöi Tanah Deli (iada'a ya'ia da'ö Kota Medan dan Kabupaten Deli Serdang, Indonesia).

John Anderson, niha Eropa moroi ba Inggris simöi ba Deli me döfi si 1833 i söndra sambua mbanua sotöi Medan. Meluo da'ö niha te ba zi 200 niha wa'atonia ba so razo nifosumange ya'ia da'ö Raja Pulau Berayan no ha'uga fakhe motaro ba da'ö, ba ihalö mbe'ele ba niha mbanua moroi ba dundraha sana'u lada, ba nungo nidanö. Me döfi si 1886, Medan no la'ila niha dozi soi wa sambua banua sebua, ba döfi aefa da'ö tobali nahia wamareta ba Karesidenan Sumatra Timur ba sifao kota Kesultanan Deli. Döfi si 1909, Medan sambua mbanua ni erai bagotaluo mbanua sebua si so baero hulo Jawa, inönö me no lafasindro kabu sebolo sibai khönia. Ya'ira sohalöŵö ba kota si'oföna sibai so 12 niha moroi Eropa, darua bumiputra Melayu, faoma samösa Tionghoa.

Ba mbaŵa safuria ba ngahönö si-19 ba böröta ngahönö si-20 so dombua wa'afindra niha numalö ba Medan. Siföföna sibai ya'ia da'ö fa'atohare niha soi Tionghoa faoma soi ma Jawa simöi fakuli ba kabu. Ba aefa ndröfi si 1880 samazökhi kabu labato ba wanema niha Tionghoa, me molo'ö si no la'ila ato ira zoloi moroi ba kabu andrö, ba asese lalau wa'akaliru bakha ba kabu. So urusi kabu la tema ato niha moroi ba Jawa sohalöŵö. Niha Tionghoa si no irai mohalöŵö ba kabu andrö, ba la'odödögö halöŵö wamaha. Inötö simendrua ba da'ö ya'ia moroi ba Minangkabau, Mandailing, faoma Aceh. Fefu ira da'a möi ba Medan tenga simöi mohalöŵö ma sifakuli hiza ato ira zamawa, so zitobali guru, ba sohalöwö ba agama simane ulama.

I'oroi döfi si 1950, Medan no ha'uga kali mangebolo'ö nahiania, moroi ba 1.853 ha ofeta 26.510 ha ba ndröfi si 1974. Börö da'ö, ha ba ginötö si dua wulu a lima fakhe, meno aefa ba wanuwö, no monönö wa'ebolonia ofeta felewalu kali moroi ba mböröta.

Geografi

Kota Medan 
Peta kecamatan di Kota Medan.

Kota Medan fa'ebolonia so ba zi 26.510 hektare (265,10 km²) ma 3,6% moroi ba zi sagörö tanö Sumatra Utara. Börö da'ö, na la faigi kota tanöbö'ö misa, Medan sambua kota sokhö nahia side-ide ba soya niha sangiagö. Molo'ö fetaro ba gambara danö kota Medan so'ia ba 3° 30' – 3° 43' Lintang Utara faoma 98° 35' - 98° 44' Bujur Timur. Börö da'ö topografi kota Medan hulö na manaere tanö yöu si so ba wa'alaŵa 2,5 - 37,5 meter moroi ba dete nasi.

Sifaola

Na molo'ö fetaro wamatörö, sifaola ba Medan ya'ia da'ö:

Kabupaten Deli Serdang sambua mbanua sikayo ösi danö, simane hasila moroi wokabu faoma atua. Börö me molo'ö fetaronia Medan no ifasui ia banua soya ösi danö, simane Deli Serdang, Labuhan Batu, Simalungun, Tapanuli Utara, Tapanuli Selatan, Mandailing Natal, Karo, Binjai, ba tanöbö'önia. Da'a zi no mamazawa döi kota Medan ba wondrou'ö fefu sanandrösa ba wa'auri nono mbanuania, me banua si so ba zifasui khönia no sifao dödö ba walulusa ba wame'e sisökhi ba niha mbanua. Baero da'ö Medan banua si so bangai nasi, Selat Malaka, no tobali bawandruhö ba wamalua famawa, he ba mbanua Indonesia ba baero Indonesia. (ekspor-impor). Fetaro molo'ö nahia, Medan andre so dombua nahia zondrou'ö fa'atedou ngawalö lala wa'auri ba mbanua Medan da'a, ya'ia da'ö Belawan faoma Medan Kota.

Nungo Nidanö

Silö'ö -lö'önia so siŵa nungo nidanö sanörö dalu mbanua Medan andre:

  • Sungai Belawan
  • Sungai Badera
  • Sungai Sikambing
  • Sungai Putih
  • Sungai Babura
  • Sungai Deli
  • Sungai Sulang-Saling
  • Sungai Kera
  • Sungai Tuntungan

Aefa da'ö, ba wanaha molö ena'ö lö anönö Kota da'a, no la'odödögö ira samatörö ba wangahaogö fanaha malo nibe'era töi Medan Kanal Timur.

Baŵa inötö

molo'ö klasifikasi iklim Köppen, Medan sokhönia mbawa ma inötö iklim hutan hujan tropis faoma baŵa lökhö si lö tatu. Medan so mbawa sabasö ba sotufo, ma lawa'ö ia bawa deu ba bawa lökhö. Bawa lökhö ba mbawa sidua (Februari) bawa deu ba mbawa si fulu (Oktober). Fa'aukhu so ba zi 27 derajat Celsius ba zidöfi. Presipitasi tahunan di Medan sekitar 2200 mm.

Famatörö

Kota Medan 
Kantor Gubernur Sumatra Utara

Kota Medan iada'a ibukota moroi ba provinsi Sumatera Utara.

Wali kota

Wali Kota Medan ya'ia da'ö samatörö ngawalö goi-goi si so ba wamareta Kota Medan. Wali kota Medan ifaehagö ngawalö hadia zalua khö Gubernur provinsi Sumatera Utara. Iada'a, wali kota ma kepala daerah sodadao ba Kota Medan ya'ia da'ö; Bobby Nasution, umönö namada Presiden RI faoma wakil wali kota sotöi Aulia Rachman. Ya'ira zitefili me Pemilihan umum Wali Kota Medan 2020. Bobby Nasution andre wali kota Medan si-18 i'otarai meno aefa Kemerdekaan.

No Wali Kota Mulai jabatan Akhir jabatan Prd. Wakil
Wali Kota
18 Kota Medan  Bobby Nasution 26 Februari 2021 petahana 25
(2020)
Kota Medan  Aulia Rachman

Dewan perwakilan

Edöna mufo'ösi

Kecamatan

Edöna mufo'ösi

Umbu

Tags:

Kota Medan SejarahKota Medan GeografiKota Medan FamatöröKota MedanIndonesiaSumatra Utara

🔥 Trending searches on Wiki Li Niha:

Li NihaAmerika SerikatKecamatan TanahmasaTionghoaAfasiSisobandraoSikhalaSino-British Joint DeclarationSuster OSFRigiMiserayiAberahamoSisobalauruKecamatan AlasaCaritas SogawunasiFacebookBintuangKawa-kawaBahasa InggrisLaosSeminariFabolaDavid WoodardMesinFo'aliKecamatan SusuaMuseum Pusaka NiasTuoKorea SelatanFangowai Ya'ahowuMalaysiaOmbölata SeminariOmo SebuaLi InggrisHilisatarönandisaSura Ni'amoni'öSteve CarellFaöhöMyanmarKudoSimae'asiKecamatan HilimegaiIzeraeliSifalagö SusuaLi ItaliaHarimbaleSisaratandrawaMedia sosialAmerikaPapuaTambagöArambaEropaSiŵa wulu a lima dalil Luther🡆 More