त.तोली, अल्मोडा तहसील

हिन्दू धर्मया ग्रन्थय् थ्व थाय्‌ दूगु थाय्‌यात न्हापानिसें हे ऋषिमुनितेगु तपोभूमिया रुपय् वर्णन यानातःगु दु। ऐतिहासिक वर्णन कथं थ्व थासय् कुमाँउया स्थानीय कत्युरी वंशया जुजु, चन्द वंशया जुजु व डोटीया रायका पिंसं शासन याःगु खने दु। थ्व धुंका नेपाःया एकिकरण अभियानय् थ्व थाय्‌ नेपाःया अधीनय् लावन व येँ केन्द्रित नेपाःया छगू भूभागया रुपय् थ्व थाय्‌ स्थापित जुल। लिपा ब्रिटिसतेसं डिभाइड एण्ड रुलया नीतिकथं कुमाँउया स्थानीय क्षेत्रीयतेत थःगु पक्षय् कया नेपामि गोर्खा सेनानाप ल्वाकल। थ्व ल्वापूया लिच्वया कथं सुगौली सन्धि जुल व थ्व थाय्‌ नेपाःस्वया पृथक जुल। बिस्तारं ब्रिटिसतेसं थ्व थाय्‌यात थःगु कब्जाय् काल। ब्रिटिसतेसं भारत त्वते धुंका थ्व थाय्‌ उत्तर प्रदेश राज्यय् लाःवन। लिपा नोभेम्बर ९, सन् २०००य् थ्व थाय्‌ उत्तराखण्ड राज्यया कुमाँउ विभागय् लावन।

थ्व थाय्‌ भारतया उत्तराखण्ड राज्यया कुमाँउ मण्डलया अल्मोड़ा जनपदया अल्मोडा तहसीलय् ला। थ्व छगू पहाडी थाय्‌ ख। थ्व थासय् ग्रीष्म ॠतु ग्रेगोरियन पात्रोया मार्च निसें मध्य जुन तक्क जुइ। वर्षा ॠतु मध्य जुन निसें अगस्ट तक्क जुइ। थ्व ईले बंगालया खाडीं वैगु फसं मनसुन वृष्टि याकी। नोभेम्बर निसें ज्यानुवरी तक्क शीत ॠतु जुइ। नोभेम्बर निसें ज्यानुवरी तक्क तापक्रम म्हो जुया वनि व ज्यानुवरीइ सिक्क चिकुइ। फेब्रुवरी तक्क चिकुला दयाच्वनि व मार्चं निसें तापमान अप्वया वइ।

थ्व थाय्‌या अर्थतन्त्रय् बुंज्याया तःधंगु ल्हा दु। नापं पहाडी लागाय् दूगु थाय्‌ जूगुलिं थ्व थासय् पर्यटन, जडिबुटी आदिया नं सम्भाव्यता मदूगु मखु। भारतया उत्तराखण्ड राज्यया मण्डलवार संकलित सूचं कथं थ्व थाय्‌या विवरण थ्व कथं दु

• कूल खाता :२५८
• कुल राजस्व :७०८.८
• कुल खातेदार :३०४५
• कुल गाटे :९००४
• कुल क्षेत्रफल :८७.३५३

थ्व थाय्‌ पौराणिक काल निसें हिन्दू धर्मया ग्रन्थय् च्वयातःगु हिमालय तपोभूमि खण्डय् लाःगु जूगुलिं थन हिन्दू धर्म व थ्व धर्म नाप स्वापू दूगु संस्कृतिया प्रभाव यक्व खने दु।

भाषा

भाषिक रुपय् थ्व थासय्‌ भारोपेली भाषा परिवारया इन्डो-इरानीया इन्डो-आर्यनया पहाडी भाषा पुचःया भाषातेगु छ्येला थन यक्व खने दु। थुकिलि मू कथं कुमाँउ भाषाया थी-थी भाषिका छ्येलिगु या। थ्व नापं थन अंग्रेजी, हिन्दी, नेपाली, गढवाली आदि भाय् नं छ्येलिगु खने दु।

• उत्तराखण्ड सरकारया वेबथाय्