इरान

इरान (आधिकारिक नां:इस्लामी गणतन्त्र इरान) पश्चिम एशियाय् दूगु छगू देय् ख। थ्व देय्या सीमाय् पश्चिमय् तर्की व इराक, उत्तर पश्चिमय् आर्मेनिया व अजरबैजान, उत्तरय् क्यास्पियन सागर व तुर्कमेनिस्तान, पूर्वय् अफगानिस्तान व पाकिस्तान व दक्षिणय् ओमान सागर व फारसया खाडी ला। १.६४ मिलियन वर्ग किलोमीटर क्षेत्रफल नापं इरान हलिंया १७गू दकलय् तःधंगु देय् ख। ८९.४ मिलियन जनसंख्या नामप्प थ्व हलिंया १७गू दकलय् अधिक जनसंख्या दूगु देय् ख। इरान ३१ गू प्रान्तय् विभाजित दु। इरानया आधिकारिक भाषा फारसी ख। थ्व देय्या राजधानी व दकलय् अधिक जनसंख्या दूगु नगर तेहरान ख। नापं मशहद, इस्फहान, करज व शिराज शहर राजधानी धुंका दकलय् अप्व जनसंख्या दूगु नगर ख। इरान छगू प्राचीन लहना व समृद्ध तजिलजि दूगु देय् ख। स्व द्व दँ स्वया ताहाकःगु इतिहास दूगु थ्व देसय् थीथी राजवंशं शासनयासें हलिंया इतिहासय् थःगु पृथक पहिचां दयेकूगु दु। वर्तमानय् थ्व देय् छगु सिहा मुस्मां बाहुल देय् ख। थ्व देय्या मूनगर तेहरान ख।

جمهوری اسلامی ايران
जोम्हुरी-ए इस्लामी-ए इरान

इस्लामी गणतन्त्र इरान
इरानयागु ध्वांय Emblem इरानयागु
ध्वांय Emblem
म्ये: सोरुद-ए मेल्ली-ए इरान

इरानयागु नक्सा
इरानयागु नक्सा


राजधानी तेहरान
35°40′N 44°26′E
तधंगु सहर Tehran
औपचारिक भाय फारसी भाषा
सरकार Islamic Republic
 - Supreme Leader Ayatollah Ali Khamenei
 - President Mahmoud Ahmadinejad
Establishment 550 B.C.E Cyrus the Great Overthrew Median Overlords, Persian Empire is born 
 - Revolution Declared February 11, 1979 Overthrew Monarchy 
क्षेत्रफल  
 - फुकं 1,648,195 किमि² (18th)
  (636,372 वर्ग माइल) 
 - लयागु प्रतिशत (%) 0.7%
जनसंख्या  
 - 2005 एस्टिमेटेड 68,467,413  (17th)
 - 1996 सेन्सस् 60,055,488
 - जनघनत्व 42/किमि² (158th)
(109/वर्ग माइल) 
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (पि पि पि) 2005 एस्टिमेट
 - फुकं $561.6 billion (20th)
 - प्रति छ्यं $8,300 (71th)
मुद्रा Rial (ريال) (IRR)
ई क्षेत्र (UTC+3.30)
 - वर्खा (DST) not observed (UTC+3.30)
इन्टरनेट TLD .ir
कलिंग कोड +98

इरान छगू जातीय विविधता दूगु देय् ख। थ्व देसय् थीथी भाषापुचःतेगु मनूतेसं दयावःगु ख। थ्व देय्या यक्व मनूतेसं इरानी फारसी, अजरबैजानी तुर्की, कुर्द, लोरी, बलोची, माजंदरानी, ​​गिल्की, तल्शी व अरब भाय् ल्हाइ। अथेजुसां थनया विविध भासातेगु मध्यवर्ती भाषा फारसी ख।

इतिहास

थ्व देय् प्राचीन ई निसें हे सिक्क नां जागु देय् खः। थ्व देय्‌यात न्हापा न्हापा पर्सिया धका नं धाई। थ्व देय्‌या जुजुतेगु वंशया बाखनय् आधारित काव्य शाहनामे थ्व देय्या छगू ऐतिहासिक दस्ताबेज ख। थ्व देसय् यक्व प्रभावशाली साम्राज्यत दयेधुंकल दसु- सासानी साम्राज्य।

झिद्वः दँया इतिहास व लहना दूगु इरानया भूमिं ४गू सहस्राब्दी ईसा पूर्वय् एलाम लहना थेंन्यागु प्राचीन लहना दयावल। ७गू शताब्दी इपू बिले मेदियन साम्राज्यं इरानी पठारया महत्वपूर्ण भूभागयात एकीकृत यात। खुगु शताब्दी इपूया इलय् इरानया इतिहासया दकलय् तःधंगु साम्राज्यय् छगू, साइरस जुजुं दयेकूगु अचमेनिद साम्राज्यया पलिस्था जुल। ४गू शताब्दी ई.पू.स म्यासेदोनियाया अलेक्जेन्दरं थ्व क्षेत्र त्याकल व इरानयात हेलेनिक भूमिया अधीनय् लाकल। ३गू शताब्दी ईसा पूर्वय् पार्थियन साम्राज्यया उदय जुल। थुकिया लिच्वःया कथं हानं छकः थ्व देसय् इरानी राजवंश दयावल। थ्व राजवंशया उत्तराधिकारी ३गू शताब्दी ई.पू.स ससानी राजवंश जुवन। ७गू शताब्दी ईस्वीस, अरब मुस्मांतेसं थ्व राज्यय् कब्जा यात, गुकिया कारणं इरानितेसं इस्लाम नालेमाल। अनंलि, इरानितेसं इस्लामी हलिमय् विज्ञान व तजिलजिइ यक्व प्रभाव दयेकल। ९गू शताब्दी निसें इरानी मूलया मुस्मां राजवंश दयावल, थ्व राजवंश सेल्जुक तुर्क व इलखानी मंगोलतेगु समकक्षी ख। १६गू शताब्दीस सफाविद साम्राज्यं इरानया सरकारयात हानं छकः एकीकृत यात। १८गू शताब्दीइ नादिर शाहं सेनाया नायः जुल। १९गू शताब्दीइ रूसी साम्राज्यनाप हताःया कारणं इरानी सीमाया महत्वपूर्ण भाग बायावन। २०गू शताब्दीइ संवैधानिक आन्दोलन खनेदत। इरानया चिकं उद्योगया राष्ट्रीयकरणया झ्वलय् थनया सरकार अस्थीर जुल। लिपा छगू इस्लामी क्रान्ति धुंका वर्तमान इस्लामी गणराज्यया पलिस्था थ्व देय्या न्हापाम्ह सर्वोच्च नेता सैय्यद रूहुल्लाह खुमैनीजुं यानादिल।

भूगोल

थ्व छगु मध्य एसियाली देय् खः। थ्व देय्या पूर्वय् पाकिस्तान व पश्चिमय् इराक ला। थ्व देय्या दक्षिणय् पर्सियन खाडि ला।

अर्थतन्त्र

राजनीति

थ्व देय् छगु शिहा मुस्मां देय् ख।

प्रशासन

इरानयात थीथी प्रान्तय् बायातःगु दु। थ्व देय्‌या प्रान्त थ्व कथं दु-

ल्या उस्तान (प्रान्त) मू नगर पलिस्था (इरान सम्बत) क्षेत्रफल जनसंख्या (सन् २०११) मू नगर मानकिपा भौगोलिक क्षेत्र
आज़रबाएजान पूर्व तब्रेज़ १३१६ ४५६६५० ३७२४६२० मराग़े, मरनद-ओ-मियाने इरान  ३८.०५२४६७५ उत्तर ४६.२८४९९२७ पूर्व
आज़रबाएजान ग़र्बी अरोमीए १३१६ ३७६४११ ३०८०५७६ खोई, मयानदवाब-ओ-मेआबाद इरान  ३७.५२९६०७१ उत्तर ४५.०४६५४८७ पूर्व
अरदबील अरदबील १३७२ १७६८०० १२४८४८८ पार्स आबाद, मशगीन शेर-ओ-ख़लख़ाल इरान  ३८.२४६४७१ उत्तर ४८.२९५०५२ पूर्व
असफ़ेआन असफ़ेआन १३१६ १०७६०२९ ४८७९३१२ काशान, खुमैनी शेर-ओ-नजफ़ आबाद इरान  ३२.६५१३९ उत्तर ५१.६७९१९२ पूर्व
अलबुर्ज़ कर्ज १३८९ ५६८३३ २४१२५१३ हशतगरद, नज़र आबाद-ओ-मुहम्मद शेर इरान  ३५४९2१७.१६3 उत्तर ५०५७2४४.९५3 पूर्व
ईलाम ईलाम १३५३ २०६१३३ ५५७५९९ ऐवान, देलरान-ओ-आबिदा नान इरान  ३३.६३८५३१ उत्तर ४६.४२२६४९ पूर्व
बोशेर बंदर बोशेर १३५२ २२६७४३ १०३२९४९ बराज़ जान, बंदर गुना वे-ओ-ख़ोरमोज इरान  २८.९२२०४१ उत्तर ५०.८३३०९२ पूर्व
तीरान तीरान १३५७ १२६९८१ १२१८३३९१ इस्लाम शेर, शेर री-ओ-क़ुदस इरान  ३५४१2५९.०३3 उत्तर ५१२०2१६.९८3 शरक़ीमख़तसात: ३५४१2५९.०३3 उत्तर ५१२०2१६.९८3 पूर्व
चेआरमहाल-ओ-बख़तयारी शेरकरद १३५२ १६६३३२ ८९५२६३ बरोजन, फ़र्ख़ शेर-ओ-फ़ारसान इरान  ३२.३५५५९४२ उत्तर ५०.८२७४२६७ पूर्व
१० खुरासान जुनूबी[१] बीर जिन्द १३८३ १५१६१९३ ६८५५८१ क़ाइन, तबस, फ़िर्दोस-ओ-नेबनदान इरान  ३२.८४६२१५९ उत्तर ५९.२९११४२२ पूर्व
११ खुरासान रिज़वी मशीद १३१६ ११८६८५४ ५९९४४०२ सब्ज़वार, नीशा बोर-ओ-तुर्बत हैदर ये इरान  ३६.३ उत्तर ५९.६ पूर्व
१२ खुरासान उत्तर बजनोरद १३८३ २८६४३४ ८६७७२७ शेरो इन, अस्फ़र एन-ओ-गर्मे जा जुर्म इरान  ३७.४५२४३८३ उत्तर ५७.३२३५१७७ पूर्व
१३ ख़ोज़िस्तान अएवाज़ १३१६ ६४६०५५ ४५३१७२० दज़ फ़ूल, आबादान-ओ-ख़र मुशीर इरान  ३१.५३१७१६२ उत्तर ४९.८८०३२८१ पूर्व
१४ ज़नजान ज़नजान १३५२ २१६७७३ १०१५७३४ अबीर, ख़रमदरे-ओ-केदार इरान  ३६.६७०९४ उत्तर ४८.४८५१११ पूर्व
१५ समनान समनान १३५५ ९७६४९१ ६३१२१८ शाएरोद, दामग़ान-ओ-गिर मिसा्र इरान  ३५.५७२२६९ उत्तर ५३.३९६०४९ पूर्व
१६ सीसतान-ओ-बलोचिस्तान ज़ाएदान १३३६ १८०६७२६ २५३४३२७ ज़ाबुल, एरानशेर-ओ-चाबेआर इरान  २९.४५४५७८६ उत्तर ६०.८५३६४७ पूर्व
१७ फ़ारस शीराज़ १३१६ १२२६६०८ ४५९६६८५ काज़ रूण, जेरम-ओ-मरोदशत इरान  २९.६४९६८८४ उत्तर ५२.५०८८६९६ पूर्व
१८ क़ज़वीन क़ज़वीन १३७६ १५६५६७ १२०१५६५ ताकसतान, अलवंद-ओ-अक़बा लियए इरान  ३६.२६६८१९ उत्तर ५०.००३८११ पूर्व
१९ क़ुम क़ुम १३७५ ११६५२६ ११५१६७२ क़नवात, जाफ़र ये-ओ-केक इरान  ३४.६४३७११ उत्तर ५०.८९०६४ पूर्व
२० कुर्दिस्तान सननदज १३३७ २९६१३७ १४९३६४५ सक़ज़, मरीवान-ओ-बाने इरान  ३५.३०२९४२२ उत्तर ४७.००२६३१२ पूर्व
२१ किरमान किरमान १३१६ १८१६७८५ २९३८९८८ सीरजान, रफ़सनजान-ओ-जीरफ़त इरान  ३०.२८०२७ उत्तर ५७.०६७०२ पूर्व
२२ करमानशाए करमानशाए १३१६ २४६९९८ १९४५२२७ ईस्लामाबाद ग़र्ब, ेरसीन-ओ-कनगावर इरान  ३४.३४६४८१ उत्तर ४६.४२०५५९ पूर्व
२३ केगीलवीए-ओ-बवीराहमद यासोज १३५५ १५६५०४ ६५८६२९ दो गनबद इन, देदशत-ओ-लीकक इरान  ३०३९2२५.४७3 उत्तर ५१३६2१.०६3 पूर्व
२४ गुलिस्ताँ गरगान १३७६ २०६३६७ १७७७०१४ गनबद कावूस, अली आबाद कतोल-ओ-बंदर तरकमन इरान  ३६.८६३३९१४ उत्तर ५४.४४८५७८२ पूर्व
२५ ग़ैलान रिश्त १३१६ १४६०४२ २४८०८७४ बंदर अनज़ली, लाएईजान-ओ-आ सितारा इरान  ३७.२२३४३१ उत्तर ४९.६३५५०९१ पूर्व
२६ लर स्तान ख़ुर्रम आबाद १३५२ २८६२९४ १७५४२४३ बरोजरद, अलीगोदरज़-ओ-दूरूद इरान  ३३.४६६६६६७ उत्तर ४८.३५ पूर्व
२७ माज़ंदरान सारी १३१६ २३६८४२ ३०७३९४३ बाबुल, आमिल-ओ-क़ायम शेर इरान  ३६.५६५८३३३ उत्तर ५३.०५९७२२२ पूर्व
२८ मर्कज़ी अराक १३२६ २९६१२७ १४१३९५९ सावी, ख़मीन-ओ-महलात इरान  ३४.०८००११२ उत्तर ४९.६७७२३३४ पूर्व
२९ हरमज़गान बंदर अब्बास १३४६ ७०६६९७ १५७८१८३ मीनाब, दीबा रज़-ओ-बंदर लंगे इरान  २७.१८३३३३३ उत्तर ५६.२६६६६६७ पूर्व
३० हमदान हमदान १३५२ १९६३६८ १७५८२६८ मलाएर, नेआवनद-ओ-तो युसुर कान इरान  ३४.८०६५ उत्तर ४८.५१६२४७२ पूर्व
३१ यज़्द यज़्द १३५२ ७३६४७७ १०११३८१ मीबद, अरदकान-ओ-बाफ़क़ इरान  ३१.८९६६१ उत्तर ५४.३६०६८ पूर्व

लिधंसा


Tags:

इरान इतिहासइरान भूगोलइरान अर्थतन्त्रइरान राजनीतिइरान प्रशासनइरान लिधंसाइरानतेहरान

🔥 Trending searches on Wiki नेपाल भाषा:

माणिक्क वाचकर् (सन् १९३९या संकिपा)अत्त मक रत्तिऩमे (सन् १९९४या संकिपा)गाम्बियासंगायनचकलेटअल्फ्रेड केस्लरमिहिर लाल चट्टोपाध्यायछ्येंगुतापेथोकतिरुटऩ् (सन् १९६९या संकिपा)वाशिंग्तन, दिसिभारतउच्चारणछोराजर्मन लिपिअगस्ट १३रितम् (सन् २०००या संकिपा)गाछेँगभाना तहसीलवेदान्तगाबोनसी++कर्नाटकया तालुकातेगु धलःमञ्जुश्रीयमन रागउंथदक्षिण अमेरिकाअल्बर्ट आइन्स्टाइनप्रविधिई सं १८७९जाने तू या जाने ना (सन् २००७या संकिपा)निऩैप्पतु निऱैवेऱुम् (सन् १९७६या संकिपा)ऒरु विटुकतै ऒरु तॊटर्कतै (सन् १९७९या संकिपा)भोल्तसहसवाननान्खोल्याङसन् १६७६ला जुन्टा, कोलोर्याडोलर्ड बाईरोनकोषइटिक्याल मण्डल, महबूबनगर जिल्लाबट्टकलाओसत्यागएसियासन् १७२७इन्दोनेसियाजोर्दनलछीना, रानीखेत तहसीलमहाकालेश्वर ज्योतिर्लिंगदक्षिण कोरियाएदमन्द हिलारीपर्यटनराजा रानीयी (लोलो) भाषाकिङ्स्फोर्ड विमानस्थलगौतम बुद्धफेब्रुवरी १८राजबिराज नगरपालिकाजॆऩ्म नट्चत्तिरम् (सन् १९९१या संकिपा)औद्योगिक क्रान्तिवरुणपालर, राजगढी तहसीलवेलकम (सन् २००७या संकिपा)अतै विट रकचियम् (सन् १९७८या संकिपा)पच्चैक्किळि मुत्तुच्चरम् (सन् २००७या संकिपा)ग्यानाथाइल्यान्दपुरैना🡆 More