सिन्जो आबे

सिन्जो आबे (安倍 晋三 आबे सिन्जो) जापानका पूर्व प्रधानमन्त्री सिन्जो आबे माथी गोलि प्रहार भएको छ । नारामा आयोजना गरिएको एउटा चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्ने क्रममा उनिमाथी गोलि प्रहार भएको हो । नारास्थित साइदाइजी स्टेसन अगाडि आयोजित चुनाबी सभालाई सम्बोधन गर्ने क्रममा एक जना यूवकले उनिमाथी घरेलु हतियारले २ राउन्ड गोलि प्रहार गरेका हुन । घटना लगत्तै आबेलाई अस्पताल लगिएको र अवस्था गम्भीर रहेको जापानी सन्चार माध्यमहरुले बताएका छन । आक्रमणकारी सन्दिग्दलाइ पक्राउ गरि उनिमाथी थप अनुसंधान भैरहेको बताइएको छ । सन्दिग्दले आबेलाई गोलि हान्नुको कारण भने खुलेको छैन आबेकाे जन्म: सन् १९५४ सेप्टेम्बर २१भएको थियाे।आबे तीन पटक जापानका प्रधानमन्त्री बनेका छन् । पहिलो पटक उनी सन् २००६ को सेप्टेमबर २६ देखि सन् २००७ को सेप्टेम्बरको बीचमा छोटो अवधिको लागि प्रधानमन्त्रीको कार्यभार सम्हालेका थिए । त्यति  बेला उनको उमेर जम्मा ५२ वर्ष थियो । उनी फुमिमारो कोनोईपछिका जापानका सबैभन्दा कान्छा प्रधानमन्त्री पनि हुन् । सन् २०१२ देखि सन् २०२० को बीचमा उनले दुई पटक प्रधानमन्त्रीको कार्यभार सम्हालेका छन् ।उनी एक जापानी राजनीतिज्ञ हुन् ।जसले सन् २००६ देखि सन् २००७ र सन् २०१२ देखि सन् २०२० सम्म जापानको प्रधानमन्त्री तथा लिबरल डेमोक्रेटिक पार्टीको सभापतिको रूपमा सेवा दिएका थिए। उनले सन् २००५ देखि सन् २००६ सम्म प्रमुख मन्त्रिमण्डल सचिवको रूपमा समेत जिम्मेवारी सम्हालेका थिए। आबे जापानको इतिहासमा सबैभन्दा लामो समयसम्म प्रधानमन्त्रीको जिम्मेवारी निर्वाह गर्ने नेता हुन्।दोस्रो विश्व युद्ध पछि जापानका सबैभन्दा शक्तिशाली नेता मध्ये एक थिए सिञ्जो आबे । शुक्रबार पश्चिमी नगर नारामा गोली लागेर मृत्यु भएका आबे जापानको राजनीतिक वृत्तका प्रभावशाली व्यक्ति पनि हुन् । राजनीतिक पारिवारिक पृष्ठभूमिका आबेका पिता बुबा शिन्तारो आबे लिबरल डेमोक्रेटिक दलका महासचिव र विदेशमन्त्री थिए । बुबा विदेशमन्त्री हुँदा आबे परराष्ट्रमन्त्रीको सचिव पनि भएका थिए । उनी आफ्ना हजुरबुबा नोबुसुके किशी भन्दा पनि लामो समय प्रधानमन्त्री रहे । मुद्रास्फीतिको कुचक्रबाट अर्थतन्त्रलाई निकाल्न र अर्थतन्त्रलाई पुनःजीवित गर्न आबेले बैंक अफ जापानको सहयोगमा मुद्रास्फीतिलाई २ प्रतिशतको लक्षित बिन्दुमा ल्याउन आक्रामक मौद्रिक विस्तार गरे, छोटो अवधिमा आर्थिक गतिविधिलाई टेवा दिन लचिलो वित्तीय नीति अपनाए अनि संरचनात्मक सुधार र निजी क्षेत्रमा लगानी गरेर दीर्घकालीन आर्थिक वृद्धि हासिल गर्ने नीति अपनाए । उनको यो रणनीति आबेनोमिक्सको नामले चर्चित छ । खस्किँदै गइरहेको जन्मदरलाई बढाउन विवाहलाई टेवा दिने कार्यक्रम शुरु गरे ।अमेरिकासँगको सुरक्षा सन्धीलाई नयाँ आयामबाट अगाडि बढाउने काम पनि आबेले नै गरेका हुन् । जापान, भारत, अष्ट्रेलिया र अमेरिकाको अनौपचारिक समूह क्वाडको मुख्य प्रस्तावक पनि आबे नै हुन । आबेकै पालामा जापानको छिमेकी देशहरुसँगको सम्बन्धमा तिक्तता आयो । जापानको आत्मरक्षा बललाई युद्ध लड्न विदेशी भूमिमा जान सक्ने ऐन संसदबाट पारित गराउने काम पनि आबेले नै गरेका हुन् । उनको यो पहलले दक्षिण कोरिया ससंकित बन्यो भने चीन जापानसँग रुष्ट भयो ।जापानको संविधान संसोधन गर्ने महत्वकांक्षा पनि आबेमा लामो समयदेखि थियो । विशेषगरी संविधानको धारा ९ लाई उनले संसोधन गर्न खोजेका थिए । तर राजनीतिमा निकै पोख्त मानिएका आबेले कानून संसोधनका लागि जनमत संग्रह गराउने पर्याप्त समर्थन जुटाउन सकेनन् । आबे दोस्रो विश्व युद्धपछि जापानको सबैभन्दा शक्तिशाली प्रधानमन्त्री बने । उनी दक्षिणपन्थी राष्ट्रवादीको सहयोगमा सत्तामा आएका थिए । सत्ताबाट बाहिरिएपछि आबे हिन्द–प्रशान्त क्षेत्रमा चीनको बढ्दो उग्रताको कटु आलोचक बने ।जापानमा अति विशिष्ट व्यक्तिहरुलाई गोली प्रहारका घटनाहरु पटक पटक भएका छन् । तर गोली प्रहारबाट ज्यान गुमाउने आबेको हत्या सन् १९३२ यताका पहिलो पूर्व÷प्रधानमन्त्रीहत्या हुन् । सन् १९९४ मा पूर्व प्रधानमन्त्री मोरिहिरो होसोकावालाई पनि टोकियोको शिन्जुकु वडामा गोली प्रहार भएको थियो । तर सो घटनामा उनको ज्यान भने बच्यो । आबे अघि जापानका कम्तिमा पनि ४ प्रधानमन्त्रीको हत्या भएको थियो । यसरी मर्ने पहिलो प्रधानमन्त्री हिरोबुमी इतो थिए । उनको हत्या सन् १९०९ मा चीनमा ६८ वर्षको उमेरमा भएको थियो । सन् १९२१ मा ताकाशी हाराको हत्या पनि प्रधानमन्त्री छँदा भएको थियो । आबे भन्दा अगाडि हत्या भएका प्रधानमन्त्री चुयोशी इनुकाई हुन् । उनको हत्या सन् १९३२ मा भएको थियो ।८ जुलाई २०२२ मा करिब जापानी समयमा अनुसार ११:३०आबेको हत्या भयो।आबेलाई नारा सहरमा चुनावी भाषण दिने क्रममा पछाडिबाट गोली हानिएको थियो।नारा सहरमा भाषण गर्दै गर्दा उनीमाथि गोली प्रहार भएको थियो । उनलाई छातीमा प्वाल पर्ने गरी गोली लागेको थियो । तत्काल एम्बुलेन्समा हालेर लगिएकोको थियाे। नारामा पुनः हुन गइरहेको निर्वाचनका लागि प्रचारप्रसारका क्रममा भाषण गरिरहेका थिए । बिभिन्न सञ्चार माध्यमले दिएको जानकारी अनुसार अस्पताल पुर्‍याउँदासम्म बोलिरहेका उनी त्यसपछि गम्भीर हुँदै गए । गोली प्रहारपछि गम्भीर घाइते भएका आबेको निधन भएको भयो। आबेलाई गोली हान्ने ४१ बर्षीय तेत्सुया यामागामीलाई प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएर अनुसन्धान थालेको छ ।उनी नारा सहरकै बासिन्दा हुन्। आक्रमणकारी गोली हानेपछि पनि भाग्ने प्रयास किन गरेनन् ? गोली हानेपछि उनी त्यहीँ ठाउँमा उभिइरहे। त्यसपछि नजिकैका मानिसहरुले उनलाई प्रहरीसमक्ष बुझाए। उनी जापानी नौसेनाका पूर्वसैनिक भएको बताइएको छ।तर, रक्षा मन्त्रालयले यसबारे औपचारिक पुष्टि गरिसकेको छैन।सदिग्ध नारा शहरका ४१ वर्षिय बासिन्दा तेसुया यामागामी भएको प्रहरीले बताएको छ । उनले आबेलाई मार्ने उद्देश्यले नै गोली हानेको पनि प्रकाशमा आएको छ । आक्रमणकारीलाई नाराको निशी प्रहरी चौकीमा लगिएको छ। घटनाको कारण असहिलेसम्म पत्ता नलागेको जापानी प्रधानमन्त्री फुमिओ किशिदाले पनि बताएका छन् । आबे हत्या गरिएका छैटौ पूर्व प्रधानमन्त्री हुन् ।प्रहरीले उनीसँग बयान लिइरहेको छ।