Protein

Se bestaht ut Aminosüren un weert dör Peptidbinnsels tosamen holen. Proteine finnt sik in all Zellen un maakt meist mehr as 50 % vun ehr Drööggewicht ut. Se geevt nich bloß Struktur, man se wuppt as „molekulare Maschinen“ sunnerliche Upgaven. Se maakt dat mööglich, datt Zellen sik rögen könnt, se maakt mit bi’n Stoffwessel un bi de Katalyse vun cheemsche Reaktschonen, se pumpt Ionen un weert Signalstoffe gewohr. Muskeln, Hart, Brägen, Huut un Haare bestaht to’n gröttsten Deel ut Proteine. All Proteine tohopen in en Leevwesen, en Geweev, en Zellen oder in en Zellkompartiment to en sunnerlichen Tiedpunkt na akraate Definitschoon weert Proteom nömmt.

 

Dat Woord Protein is to’n eersten Mol 1839 bruukt wurrn, as Gerardus Johannes Mulder dor vun schreven hett Jöns Jakob Berzelius harr em 1838 den Begreep vörslahn. He harr em ut de ooldgreeksche Spraken nahmen vun dat Woord πρωτεῖος proteios for ‚eerst mol ‘ un ‚vorweg‘, up Grundlaag vun πρῶτος protos for ‚Eersten‘ oder ‚Vorsitter‘. Dorachter stunn de verkehrte Idee, datt all Proteine ut en gemeensome Grundsubstanz bestaht. Dor is denn en duchtigen Striet mit Justus von Liebig vun kamen.

• Jeremy M. Berg, John L. Tymoczko, Lubert Stryer: Biochemie. 6. Uplage. Spektrum, Heidelbarg 2007, ISBN 3-8274-1800-3.
• Friedrich Lottspeich, Haralabos Zorbas: Bioanalytik. Spektrum Akademischer Verlag, Heidelbarg 1998, ISBN 978-3-8274-0041-3.
• Hubert Rehm, Thomas Letzel: Der Experimentator: Proteinbiochemie / Proteomics. 6. Auflage, Spektrum Akademischer Verlag, Heidelbarg 2009, ISBN 978-3-8274-2312-2.
• E. Buxbaum: Fundamentals of Protein Structure and Function (engelsch), Springer, New York 2007. ISBN 9780387263526.
• P. Kaumaya: Protein Engineering, Intech Open, 2012. ISBN 978-953-51-0037-9. (Online Version in Engelsch)

• Aminosüren un Proteine
• Peptide, Polypeptide (Proteine)
• Proteinrechner – Online-Tool for dat Utreken vund e molare Mass vun Proteine na de Aminosurensequenz
• Protein Database (Aminosurensequenzen, 3D-Strukturen, …)
• Proteinbiller