Oge: Waornemingsorgaan (zintuug) daor aj mit kunt zien

Kiekt bij Mèenselijk oge veur 't orgaan van mèensen.

Ogen neemt locht waor en zet det binnen zenuwcellen umme in electrochemische prikkels. Dizze prikkels wördt hen de harsens estuurd, waor de informatie ummezet wördt in een visuele waorneming.

Mèensen en wieduut de mieste diersoorten hebt ogen. Bij ienvoldige meercelligen bestiet een oge uut niet meer as lösse, lochtgevulige cellen, of uut koelties mit lochtgevulige cellen, daor as de organismes in kwestie niet of nauwelijks een bield mit kunt vörmen. Bij hogere diersoorten is 't oge een hoogontwikkeld orgaan, zoas de facetogen van insecten of de mit een lens uuteröste ogen van gewarvelden en inktvissen.

Niet alle dieren neemt de wereld in dezölfde kleuren waor. Ie hebt dieren die ultraviolet locht kunt waornemen (wat 't mèenselijke oge niet kan); bij aandere dieren ontbreekt de cellen veur bepaolde kleuren. Veur zowied bekend bint de eerste ogen ontstaon tiedens de Cambrische uutbarsting, de "oerknal van 't lèvend". Van veur die tied bint der gien fossiele bewiezen veur ogen evunden.

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.