لاتویا

لتونی، لاتویا یا لِتلَند کشوری هسته که اروپای ِشمال و بالتیک ِمنطقه دله دره. لاتویا بالتیک ِسه‌تا کشور ِوسطی هسته. لتونی روسیه ره مشرق جه، استونی ره شمال جه، لیتوانی ره جنوب جه، بلاروس ره جنوبشرقی جه و بالتیک دریا ره مغرب جه سامون دانّه. لاتویای ِنیشتنگا (= پایتخت) ریگا نوم دانّه. لاتویای ِهِوا ویشته معتدل و فصلی هسته.

Latvijas Republika لاتویا / لتونی
ملی سرود: خداجان لاتویا هوا ره دار!
نیشتنگا (و گتترین شهر)		ریگا شرقی′۶°۲۴ شمالی′۵۷°۵۶ / ۲۴٫۱غرب ۵۶٫۹۵جنوب / −۲۴٫۱;−۵۶٫۹۵
رسمی زوون		لاتویایی
حاکمون نوع  • رئیس جمهور • نخست‌وزیر		آندریس برزینس Valdis Dombrovskis
موارد منجر به تشکیل شوروی جه		۶ سپتامبر ۱۹۹۱
گتی
-	گتی	۶۴٬۵۸۹کیلومتر مربع (۱۲۴ام)
-	‌ئو‌ (٪)	۱٫۵
جمعیت
-	سرشماری	۲٬۲۷۰٬۷۰۰  (۱۴۳ام)
-	جمعیت انبسی	۳۶‎/km۲‏ (۱۶۶ام)
جی‌دی‌پی	(تخمین ۲۰۰۸)
-	مجموع	۴۰.۴۲۰ میلیارد دلار (۹۲ام)
-	سرانه	۱۷,۸۰۰ دلار (۴۶ام)
اچ‌دی‌آی (۲۰۰۷)		۰.۸۵۵ (بالا) (۴۵ام)
پول یکا		یورو (قبلاً لاتس بی‌یه) (EUR)
زمونی منطقه		EET (جهونی ساعت+2)
-	تابستونی (DST)	EEST (جهونی ساعت)
اینترنتی دامنه		.lv
تلفن پیش‌شماره		+۳۷۱

این کشور دِ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دانّه و ونه گتی (=مساحت) ۶۴٬۵۸۹ کیلومتر مربع هسته و کم‌جمعیت‌ترین و تنک‌ترین (= کم‌تراکم‌ترین) کشورونی هسته که اروپای اتحادیه دله دَرنه. لاتویایی اتا هندو-اروپایی زوون هسته که بالتیک ِچـِلّه دله قِرار گَنّه. لاتویای ِمردمون ۶۲ درصد لاتویایی تِبار و ۲۷ درصد روس هستنه. حدود ۷۷ درصد مسیحیت و حدود ۲۳ درصد دیگه ادیان ِپه‌روو یا بی‌دین هستنه. لاتویای ِمسیحیون دله فقط هفت درصد هستنه که کلیسا شونّه و دین وشون وسّه مهم هسته.

لاتویا تا روز ۲۱ اوت ۱۹۹۱ شوروی دله دَیّه و وقتی شوروی ضعیف بیّه اعلان استقلال هاکرده. اسا لاتویا هم ناتو دله و هم اروپای اتحادیه دله عضو هسته و ونه یکای ِپول هم سال ۲۰۱۴ جه رسماً یورو بیّه.

هندواروپایی مردمونی که اسا لاتویایی نژاد نوم دارنه اوایل هزاره سوم پیش از میلاد این منطقه دله دَکِتنه. این مردمون بعدها چنتا تجاری مسیر بساتنه که روم و بیزانس جه تجارت هاکِنِن. وشون ِتجارت ویشته کهربا و فلزات سَره بی‌یه. در سال ۹۰۰ پس از میلاد چارتا بالتیکی قبیله لاتویا دله دَیینه که وشون‌ها نوم کورونی‌ها، لاتگالی‌ها، سلونی‌ها، و سمیگالی‌ها بی‌یه. لتونی و لاتویای ِکلمات ره «لاتگالی» نوم جه بَییتنه. اون گادِرها اتا فلاندی طایفه هم که وشون نوم لیوونی بی‌یه لاتویا دله دَیینه.

سده‌های میانه

سده دوازدهم میلادی جه لاتویای ِمردمون اروپایی جوامع جه نزدیک‌ته بَیینه. پاپ چن‌سِری مِلّا وشون وسّه بَرِسِنی‌یه تا وشون ره مسیحی هاکِنه ولی وشون جدید ِدین ره راحت قبول نَکاردنه. آخر آلمانی صلیبیون زورپـِشتی وشون ره مسیحیت ِپه‌روو هاکِردنه.

اوایل سده سیزّهم آلمانی‌ها لاتویای ِاِسایی سامون دله فرمانروایی کاردنه. این مناطق استونی ِجنوبی شهرون ِهمراه اتا صلیبی مملکت ره ساته که وه ره ترا ماریانا (مریم ِسرزمین) یا لیوونیا گاتِنه. سال ۱۲۸۲ ریگا و بعداً کسیس، لیمباژی، کوکنسه و والمیه‌را اتا تجاری اتحادیه بساتنه که هانزا نوم داشته و اروپای ِشمالی شهرون دله فعالیت کارده. ریگا تدریجاً اتا بازرگانی منطقه بیّه که شرق و غرب ره وصل کارده و غربی اروپا جه ارتباط پیدا هاکرده.

معاصر تاریخ

 

سده‌ئون شونزه، هیوده و هیجده دله لاتویا دله خله اتفاقات دَکِته من‌جمله اصلاحات ِدوره، لیوونی ِدولِت ِرِقِد بوردِن و لاتویای ِتقسیم بیّن.

سال ۱۹۴۰ شوروی لاتویا ره بَییته و این منطقه دله «شوروی ِلتونی/لاتویای ِسوسیالیستی جمهوری» ره بساته. میون سال‌های ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۴ و جهونی جنگ دوم دله، این جمهوری ره آلمان ِارتش بَییت بی‌یه ولی نازی آلمان جنگ دله شکست بخارده و شوروی اینجه ره پس بَییته. لاتویای ِپارلمون روز ۴ مه ۱۹۹۰ میلادی این منطقه‌ی ِاستقلال ره شوروی جه تصویب هاکرده. این استقلال روز ۲۱ اوت ۱۹۹۱ علناً انجام بَییته.

 

لاتویا اتچی که وه ره بقیه کشورون واری بـِتونیم استان یا ایالت باوّیم ندانّه و ونه جا ۱۱۰تا شهرستون و ۹تا «جمهوری ِشهر» دانّه. این ۹ شهر داوگاوپیلس، یکاب‌پیلس، یلگاوا، یورمالا، ویدزمه، لیه‌پایا، رزکنه، ریگا، والمیه‌را و ونتس‌پیلس هستنه. لتونی دله چارتا تاریخی منطقه هم وجود دانّه که کورلند (کورزمه)، لاتگالیا، ویدزمه و زمگاله هَستنه. لاتویای ِسیاسی‌آدِمون که خاستنه اقتصادی توازن رعایت بَواشه، سال ۲۰۰۹ پنج‌تا «برنامه‌ریزی منطقه» ره هم تعریف هاکِردنه.

• Wiki contributors, "Latvia," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Latvia&oldid=208042654