لاپ کمر: اتا تاریخی غار که سوادکوه دله دره
لاپ کمر که وه ره دیوکالی، اسپهبد خورشید غار (لی) یا عایشه کرکیل دژ هم گانّه، تهرون به قائمشهر راه سَر، دوآب ناحیه دله قرار دانه.
اینتا لی کوه دله دره. این لی دله اسپهبد خورشید ِزن و وچه سه ماه زندگی هاکردنه و آخرسری عربون بتونستنه وشون ره لی دله جه دَربَکشِن و همین باعث بیّه که اسپهبد خادکاشی هاکنه و تبرستون دَکفه عباسیون ِدستِ په.
لاپ کمر 
|
اسپهبد خورشید غار تاریخ پیش از اسلام جه رسنه. این غار مازرون استان و سوادکوه شهرستان دله دره. ونه آدرس ۳ کیلومتری، سه راهی سواد کوه، فیروز کوه سمت راست جاده خطیر کوه هسته. این بنا ۷۸۳۹ شماره جه ثبت بیّه و ۱۳۸۱-۱۲-۱۷ تاسا ایران ملی آثار دله قرار دارنه.
غار ِویژگیون
طبیعی طاق قوس قایده ۴۰ متر هسته و معروفه که گانّه وه «دنیای گت‌ترین طبیعی قوس» هسته. غار دله اتا بیضی‌مونا تالار داشته که ونه گتی ۷۵×۲۵ و ونه بلندی (ارتفاع) ۱۵ میتر بی‌یه. غار ِدیم‌به‌دیم اتا دیفار دَره که سنگ و ساروج جه دچیه بیّه و تا ورودی وه ایدامه دانه. این دیفار ِبنا گاوباریون دوره شنه. غار ِجلو اتا گت ِپرتگاه دانه باعث وونه ونه دله بیّن خله سخت بواشه. چون این غار دله بخاردنی ئو دیی‌یه، قدیم بنشسته ونه دله ات‌خله موقاومت هاکردن.
غار دله چنتا اتاق دره که وشون بساتن قدمت ساسانیون دوره جه وَرگِردِنه. این غار ایران ملی آثار فهرست درون قرار دانّه و وه ره یونسکوی ثبت وسّه هم نومزه هاکردنه و فعلاً اتا پرونده دانّه. غار ِپَلی نظامی تمرینات و ماسه‌برداری هم کانّه که باعث وونه وه کم‌کم تخریب بَواشه.
تاریخ دله
این غار اتا طبیعی کاخ هسته و همیشه تبرستون اسپهبدون ونجه کار کاردنه. صدر ایسلام و همزمون با تبرستون ِمردمون ِشورش اینتا غار ره ونداد هرمز بَییته.
سال ۷۶۱ میلادی، اسپهبد خورشید، گت ِاسپهبد فرخان ِنوه گاوباریون سلسله جه، مازرون سَر حکومت کارده. ونه زمون، منصور عباسی تصمیم بیته مازرون ره بَییره. مهدی عباسی، منصور ِریکا، کــَلِک جه اسپهبد خورشید جه رَفِخ بیّه و ونه وسّه هدیه برسنی‌یه، ونجه بخاسته تا ایجازه هاده ونه لشکریون طالار درکای تنگه‌ی راه جه بورِِن خراسون جه زودته بَرِسِن. اسپهبد خورشید کلک بخارده و ایجازه عبور ره وشون دست هدائه. مهدی، ۲تا سپاه ره گرگان و شاکوه جه راهی هاکرده و آمل ره بیته. ایسپهبود خارشید که غافلگیر بیّه، شه زِنا و ثروت ره اینتا غار دله بیشته و بورده دیلمستون سو که سپاه جمع هکنه.
عربون سپاه ۳ ماه غار پَلی دَیینه و فکر کاردنه تا اتا راه پیدا هاکنن. آخرسری غار ِئو ِسرچشمهئون مسموم هکردن جه موفق بَیینه «بانو نی‌کلا»، اسپهبد خورشید ِزنا، ره ونه کیجائون و ریکائونِ همراکِت بکاشِن یا اسیر هاکنن. ایسپهبود خارشید داشته اموئه غار سو که بشناستن خَوِر جه خادکشی هکرده و بمرده.
ادبیات دله
نیما یوشیج، روجای کتاب دله گانه:
| من خنه بییته پئیز ِمونُّ | بکته بئو بی‌یلرده خیز و مونُّ | |
| بشنو دار این کوشک چنگیز مونُّ | بدخاه وَر کرکیل دیزُ مونُُّّ |
دپیته چرخه‌تو
| ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که لاپ کمر خَوری دَره ره پیدا هاکنین. |
په‌نویس
This article uses material from the Wikipedia مَزِروني article لاپ کمر, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا جه تحت CC BY-SA 4.0 دسترسی دارنی، مگر اینکه خلافش ثابت بَواشه. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki مَزِروني (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.