Riu De Janeiro

Riu de Janeiro, capital de l stado homónimo, ye la segunda maior metrópole de l Brasil, situada ne l Sudiste de l paíç.

Riu De Janeiro Nota: Este artigo ye subre la cidade de l Riu de Janeiro. Pa l stado de l qual esta cidade ye capital, cunsulta Riu de Janeiro.
{{{Cidade}}}
[[Fexeiro:{{{Eimaige}}}|300px]]
{{{Eimaige_legenda}}}
[[Fexeiro:{{{Brason}}}|125px]] [[Fexeiro:{{{Bandeira}}}|125px]]
Ounidade Federatiba [[{{{Stado}}}]]
Superfice {{{Superfice}}}
Populaçon {{{Populaçon}}} ({{{Anho_populaçon}}})
Densidade {{{Densidade}}}
[[Fexeiro:{{{Mapa}}}|270px]]
Cordenadas geográficas [{{{Cordenadas}}}]

Cidade brasileira mais coincida ne l sterior, maior rota de l turismo anternacional ne l Brasil i percipal çtino turístico na América Latina i an to Heimisfério Sul, la capital fluminense funciona cumo un "speilho", ó "retrato" nacional, seia positiba ó negatibamente. Atualmente, l Riu de Janeiro ye la segunda maior cidade de l paíç, depuis de San Paulo. Ye tamien coincida por Cidade Marabilhosa, i aquel que neilha nace ye chamado de carioca. An 2012, la paisaige ourbana de la cidade fui cunsidrada Património Cultural de la Houmanidade pula UNESCO.

Ye un de ls percipales centros eiquenómicos, culturais i financeiros de l paíç, sendo anternacionalmente coincida por dibersos ícones culturales i paisagísticos, cumo l Pan de Açúcar, l morro de l Corcobado cula státua de l Cristo Redentor, las praias de ls bairros de Copacabana, Ipanema i Barra de la Tijuca (antre outros), l Stádio de l Maracanana, l Estádio Oulímpico João Habelange, l Triato Municipal de l Riu de Janeiro, las florestas de la Tijuca i de la Piedra Branca, la Quinta de la Buona Bista, la Biblioteca Nacional, la ilha de Paquetá, l rébeillon de Copacabana, l antruido carioca, la Bossa Nuoba i l samba.

Repersenta l segundo maior PIB de l paíç (i l 30º maior de l mundo), stimado an cerca de 140 bilhones de reales (IBGE/2007), i ye sede de las dues maiores ampresas brasileiras - la Petrobras i la Bal, i de las percipales cumpanhas de petrólio i telefonia de l Brasil, para alhá de l maior cunglomerado d'ampresas de média i quemunicaçones de la América Latina, las Organizaçones Globo. Cuntemplado por grande númaro d'ounibersidades i anstitutos, ye l segundo maior polo de pesquisa i zambolbimiento de l Brasil, respunsable por 19% de la porduçon científica nacional, segundo dados de 2005. Çtaque pa la Ounibersidade Federal de l Riu de Janeiro que publicou Modelo:Formatnun:5952 artigos antre 1998 i 2002. Riu de Janeiro ye cunsidrada ua cidade global beta - pul ambentairo de 2008 de la Ounibersidade de Loughborough (GaWC).

Fui la capital de l Brasil de 1763 a 1960, quando l gobierno trasferiu-se pa la recén-custruída Brasília. Sendo, sucessibamente, capital de l Stado de l Brasil (1621-1815) - ua colónia de l ampério ultramarino pertués - de 1763 até 1815, depuis de l Reino Ounido de Pertual, Brasil i Algarbes (1815-1822), de l Ampério de l Brasil (1822-1889) i de la República de ls Stados Ounidos de l Brasil (1889-1968) até 1960, an decorréncia de la fundaçon de Brasília, ne l mesmo anho, ocorrendo la trasferéncia de l gobierno pa la radadeira. An 1968, yá cula capital brasileira sendo Brasília, l Stado brasileiro tomou l nome de República Federatiba de l Brasil, sue chamaçon oufecial até hoije.

Stória

Riu De Janeiro Ber artigo percipal: Stória de la cidade de l Riu de Janeiro

Colonizaçon pertuesa i ambasones strangeiras

Ber tamien: Colonizaçon de l Brasil, Fráncia Antártica, i Ambasones francesas de l Brasil
Riu De Janeiro 
Mapa de la Baía de Guanabara an 1555.

L litoral de l'atual stado de l Riu de Janeiro era habitado por índios de l tronco lenguístico macro-jé hai miles d'anhos atrás. Por buolta de l'anho 1000, la region fui cunquistada por pobos de léngua tupi procedentes de la Amazónia. Un destes pobos, ls tamoios, tamien coincidos cumo tupinambás, acupaba la region al redror de la Baía de Guanabara ne l seclo XVI, quando ls pertueses chegórun a la region.

La Baía de Guanabara, a la borda de la qual la cidade se ourganizou, fui çcubierta pul splorador pertués Gaspar de Lemos an 1 de janeiro de 1502. Ambora se afirme que l nome "Riu de Janeiro" tenga sido scolhido an birtude de ls pertueses acraditáren tratar-se la baía de la foç dun riu, na berdade, a la época, nun habie qualquiera çtinçon de nomenclatura antre rius, sacos i baías - motibo pul qual fui l cuorpo d'auga corretamente zeignado cumo riu. Ls franceses, que se aliórun als tupinambás, stablecírun-se na region an 1555 mas fúrun spulsos puls pertueses an 1567.

An 1 de nobembre de 1555, ls franceses, capitaneados por Nicolas Durand de Billegagnon, apossórun-se de la Baía de la Guanabara, stablecendo ua colónia na ilha de Sergipe (atual ilha de Billegagnon).Alhá, arguírun l Fuorte Coligny, anquanto cunsulidában alianças culs índios Tupinambás locales. Anquanto esso, ls pertueses se aliórun a un grupo andígena ribal de ls tupinambás, ls temiminós i fui cul ajuda destes qu'atacórun i çtruíran la colónia francesa an 1560.

Riu De Janeiro 
Fundaçon de la cidade de l Riu de Janeiro por Stácio de Sá.

Persistindo la persença francesa na region, ls pertueses, sob l comando de Stácio de Sá, zambarcórun nun istmo antre l Morro Cara de Perro i l Morro de l Pan de Açúcar, fundando, a 1 de márcio de 1565, la cidade de "San Sabastian de l Riu de Janeiro".Ua beç cunquistado l território, nua pequeinha praia protegida pul Morro de l Pan de Açúcar, eidificórun ua fortificaçon de faxina i tierra, l'ambrion de la Fortaleza de San João.

La spulson i derrota defenitiba de ls franceses i sous aliados andígenas, inda assi, solo se dou an janeiro de 1567.La bitória de Stácio de Sá, subjugando eilemientos remanescentes franceses (ls quales, aliados als tamoios, dedicában-se al comércio i amenaçában l domínio pertués na cuosta de l Brasil), garantiu la posse de l Riu de Janeiro, rechaçando, a partir dende, nuobas tentatibas d'ambasones strangeiras i spandindo, a la custa de guerras, sou domínio subre las ilhas i l cuntinente.La poboaçon fui refundada ne l'alto de l Morro de l Castielho (cumpletamente arrasado an 1922), ne l'atual Centro de la cidade. L nuobo poboado marcou l'ampeço de fato de la spanson de la cidade.

Durante quaije to l seclo XVII, la cidade aceinhou cun un zambolbimiento lento.Ua rede de pequeinhas ruelas conetaba antre si las eigreijas, ligando-las al Paço i al Mercado de l Peixe, a la beira de l cales. A partir deilhas, nacírun las percipales rues de l'atual Centro.Cun cerca de Modelo:Formatnun:30000 habitantes na segunda metade de l seclo XVII, l Riu de Janeiro tornara-se la cidade mais populosa de l Brasil, passando a tener amportança fundamental pa l domínio colonial.

Essa amportança tornou-se inda maior cula sploraçon de jazidas d'ouro an Minas Gerales, ne l seclo XVIII: la prossimidade lebou a la cunsulidaçon de la cidade cumo proeminente centro portuairo i eiquenómico. An 1763, l menistro pertués Marqués de Palumbar trasferiu la sede de la colónia de Salbador pa l Riu de Janeiro.

Benida de la corte pertuesa i período amperial

Riu De Janeiro Ber artigos percipales: Trasferéncia de la corte pertuesa pa l Brasil e Ampério de l Brasil
Fexeiro:Debret-zambarque.jpg
Zambarque de la princesa Leopoldina an 1817 ne l Morro de San Bento, por Debret. La família rial pertuesa stableciu-se ne l Brasil para fugir de la ambason de la Península Eibérica pulas tropas de Napoleon.

La benida de la corte pertuesa, an 1808, marcarie perfundamente la cidade, anton cumbertida ne l centro de decison de l Ampério Pertués, debelitado culas guerras napoleónicas. Passado la Abiertura de ls Portos, tornou-se un proeminente centro comercial. Ne ls purmeiros decénios, fúrun criados dibersos stablecimientos d'ansino, cumo la Academie Melitar, la Scuola Rial de Ciéncias, Artes i Oufícios i la Academie Amperial de Guapas Artes, para alhá de la Biblioteca Nacional - cul maior acerbo de la América Latina - i l Jardin Botánico. L purmeiro jornal ampresso de l Brasil, la Gazeta de l Riu de Janeiro, antrou an circulaçon nesse período. Fui la única cidade ne l mundo a sediar un ampério ouropeu fura de la Ouropa.

Fui la capital de l Brasil de 1763 a 1960, quando l gobierno trasferiu-se para Brasília. Atualmente ye la segunda maior cidade de l paíç, depuis de San Paulo. Antre 1808 i 1815, fui capital de l Reino Ounido de Pertual, Brasil i Algarbes, cumo era ouficialmente zeignado Pertual na época. Antre 1815 i abril de 1821, sediou l Reino Ounido de Pertual, Brasil i Algarbes, passado eilebaçon de l Brasil a la parte antegrante de l reino ounido supracitado.

Passado la Andependéncia de l Brasil (1822), la cidade tornou-se la capital de l Ampério de l Brasil, anquanto la porbíncia anriquecie cula agricultura canabieira de la region de Campos i, percipalmente, cul nuobo cultibo de l café ne l Bal de l Paraíba.De modo a apartar la porbíncia de la capital de l Ampério, la cidade fui cumbertida, ne l'anho de 1834, an Munecípio Neutro, passando la porbíncia de l Riu de Janeiro a tener Niterói cumo capital.

Cumo centro político de l paíç, l "Riu" cuncentraba la bida político-partidária de l Ampério. Fui palco percipal de ls mobimientos abolicionista i republicano na metade final de l seclo XIX.Durante la República Vielha (1889-1930), cula decadéncia de sues árias cafeiras, l stado de l Riu de Janeiro perdiu fuorça política para San Paulo i Minas Gerales.

Período republicano

Riu De Janeiro 
Bista panorámica de la Anseada de Botafogo an 1889.

Cula Proclamaçon de la República, nas radadeiras décadas de l seclo XIX i ampeço de l XX, l Riu de Janeiro anfrentaba grabes porblemas sociales adbindos de l crecimiento rápido i desordenado. Cul declínio de l trabalho scrabo, la cidade passara a recebir grandes cuntingentes d'eimigrantes ouropeus i d'ex-scrabos, atraídos pulas ouportunidades qu'eilhi se abrian al trabalho assalariado.Antre 1872 i 1890, sue populaçon duplicou, passando de 274 mil para 522 mil habitantes.

L'oumiento de la pobreza agrabou la crise habitacional, traço custante na bida ourbana de l Riu zde meados de l seclo XIX. L'eipicentro dessa crise era inda, i cada beç mais, l miolo central - la Cidade Bielha i sues adjacéncias -, adonde se multiplicában ls Corchos i eclodian las biolentas eipidemias de febre amarielha, baríola, cólera-morbo, que cunferian a la cidade fama anternacional de porto sujo.

Riu De Janeiro 
Riu de Janeiro 1910.
Riu De Janeiro 
L Bondinho de l Pan de Açúcar antre las décadas de 1940 i de 1950.

Muitas campanhas d'erradicaçon, perpetradas puls gobiernos de la época, nun fúrun bien recebidas pula populaçon carioca. Houbo muitas reboltas populares, antre eilhas, la Rebolta de la Bacina, de 1904, que tamien tubo cumo causa a tomada de medidas ampopulares, cumo las reformas ourbanas de l centro, eisecutadas pul angenheiro Pereira Passos.Bários corchos fúrun demolidos i la populaçon pobre de la region central çlocada pa las costielhas de morros, na zona portuária i ne l Caju, subretodo ls morros de la Salude i de la Probidéncia.Tales poboamientos crecírun de maneira desordenada, dando ampeço al porcesso de fabelizaçon (inda nun mui preocupante na época) - l que nó ampediu l'adoçon de bárias outras reformas ourbanas i sanitárias que modificórun l'eimaige de l'anton capital de la República. Data desse período l'abiertura de l Theatro Municipal i de la Abenida Riu Branco, culs eidifícios anspirados an eilemientos de la Belle Époque paresiense, i l'einouguraçon, an 1908, de l Bondinho de l Pan de Açúcar, un de ls marcos de l'angenharie brasileira, an comemoraçon als 100 anhos de la Abiertura de ls Portos.

L'acupaçon de l'atual zona sul efetibou-se cula abiertura de l Túnel Bielho, que fazie la conexon antre Botafogo i Copacabana. L surgimiento de l Copacabana Palace, an 1923, cunsagrou defenitibamente l porcesso d'acupaçon i l turismo na region, que spurmentou ua spluson demográfica. L Cristo Redentor serie einougurado an 1931, tornando-se un de ls cartones-postales de l Riu i de l Brasil.

Passado la trasferéncia de la Capital Federal para Brasília an 1960, l Riu fui trasformado nua cidade-stado cul nome de Guanabara. An 15 de márcio de 1975 acunteciu la fuson cul antigo stado de l Riu de Janeiro i, an 23 de júlio, fui promulgada la Custituiçon de l Riu de Janeiro.

An 1992, sediou la Cunferéncia de las Naciones Ounidas subre Meio Ambiente i Zambolbimiento (CNUCED), mais coincida cumo Riu-92, ó ECO-92 - la purmeira cunferéncia anternacional de peso rializada passado la fin de la Guerra Frie, cula persença de delegaçones de 175 países.

Fui sede de ls Jogos Pan-Amaricanos de 2007, ocasion a la qual rializou ambestimientos an struturas sportibas (ancluindo la custruçon de l Stádio Oulímpico João Habelange) i nas árias de trasportes, sigurança pública i anfraestrutura ourbana. Inda ne l ámbito sportibo, la cidade eirá sediar alguns jogos de la Copa de l Mundo de 2014 anclusibe la final i ls Jogos Oulímpicos de Berano de 2016.

Riu De Janeiro 
Bista de la cidade de l Riu de Janeiro an 1967.

Antre la nuite de sábado, 20 de nobembre, até l die 27 de nobembre de 2010, sucedírun-se na Region Metropolitana de l Riu de Janeiro bários atos de bioléncia ourganizada. Durante ls ataques i depuis, durante las ouparaçones, registrou-se que pul menos 181 beiclos tenerien sido ancendiados puls criminosos. Nesse período, ocorrírun inda 39 muortes, cerca de duzentas detençones para aberiguaçon i quaije setenta prisones. Ne l die 25 de nobembre, dou-se la maior oufensiba de la Polícia Melitar de l Riu de Janeiro, cun sou Batalhon de Ouparaçones Policiales Speciales (BOPE) atuando al lado de la Polícia Cebil de l Riu de Janeiro, ancabeçada pula Cordenadoria de Recursos Speciales (CORE) i an parcerie cul Cuorpo de Fuzileiros Nabales, que çponibelizou seis blindados i un grupamiento de fuzileiros nabales de la mesma ounidade para apoio logístico de l'ouparaçon, que resultou na acupaçon de l território de la Bila Cruzeiro i de l Cumplexo de l Alman, regiones de la cidade qu'até anton staba an poder de ls narcotraficantes de l Comando Burmeilho.

An 1 de júlio de 2012, la paisaige ourbana de la cidade de l Riu de Janeiro fui eilebada a la catadorie de Património Cultural de la Houmanidade pula UNESCO. L cunceito de paisaige cultural fui criado pula agéncia de la ONU an 1992. La cidade tubo sue candidatura aprobada na 36ª Sesson de l Comité de l Património Mundial, rializada an San Petersburgo, na Rússia, tenendo la candidatura sido repersentada pula menistra de la Cultura de l Brasil, Ana de Hollanda.

Geografie

Riu De Janeiro 
Fexeiro de satélite de la ária metropolitana de la cidade i de to la Baía de Guanabara.

La cidade acupa la borda oucidental de la baía de Guanabara i las ilhas (cumo Gobernador i Paquetá), i zambolbiu-se subre streitas prainadas alubiales cumprimidas antre muntanhas i morros. Stá assentada subre trés grandes maciços: Piedra Branca, Gericinó i l de la Tijuca) cun picos d'antresse turístico cumo l Bico de l Papagaio, Andaraí, Piedra de la Gábia, Corcobado, l dous Armanos i l Pan de Açúcar.

Sou litoral ten 197 quilómetros de stenson i anclui mais de 100 ilhas qu'acupan 37 Km², i çdobra-se an trés partes, buoltadas a la baía de Sepetiba, al ouceano Atlántico i a la baía de Guanabara. L litoral de la baía de Sepetiba ten cumo único acidente geográfico de spresson la Restinga de la Marambaia i ye arenoso, baixo i pouco recortado. L litoral de la baía de Guanabara ye recortado, baixo, abarca muitas ilhas (cumo la de l Gobernador cun de 29 Km²) i, an sues bordas, situan-se l centro comercial i ls subúrbios andustriales. L litoral Atlántico spressa altarnáncias cunsidrables, apersentando-se oura alto, quando an cuntato culas ramificaçones costeiras de ls maciços de la Piedra Branca i de la Tijuca, oura baixo, trecho pul qual se stenden las praias antegradas a la paisaige ourbana.

Dibersas lagonas, cumo las de la Tijuca, Marapendi, Jacarepaguá i Rodrigo de Freitas formórun-se nas baixadas, muitas de terreno pantanoso l'inda nun cumpletamente drenado.

L clima tropical atlántico prebalece na cidade, cun bariaçones locales, debido a las defrenças d'altitude, begetaçon i prossimidade de l'ouceano, cun média anual aprossimada de 22,0 °C i médies diárias eilebadas ne l berano que quedan antre 30º a 32º ºC. Por se tratar dua cidade litoránea, l'eifeito de la maritimidade ye percetible, traduzindo-se an amplitudes térmicas relatibamente baixas. Ls beranos son calientes i úmidos i ocasionalmente cun temporales.

Riu De Janeiro 

Parques, spácios públicos i meio ambiente

Riu De Janeiro Ber artigo percipal: Parques de la cidade de l Riu de Janeiro
Fexeiro:Amperial paln tres.JPG
Palmeiras-amperiales de la Aleia Barbosa Rodrigues, ne l Jardin Botánico.

La cidade cunta cun parques i reserbas ecológicas, cumo l Parque Nacional de la Tijuca, cunsidrado "Património Ambiental i Reserba de la Biosfera" pula UNESCO, l Parque Stadual de la Piedra Branca, l Cumplexo de la Quinta de la Buona Bista i l Jardin Botánico,), l Jardin Zológico de l Riu, l Parque Stadual de la Piedra Branca, l Passeio Público.

An rezon de l'alta cuncentraçon d'andústrias na region metropolitana, la cidade ten anfrentado sérios porblemas de poluiçon ambiental. La baía de Guanabara perdiu árias de manguezal i sofre cun resíduos probenientes de sgotos domiceliares i andustriales, ólios i metales pesados. Nun oustante sues augas se renoben al cunfluíren pa l mar, la baía ye recetora final de todos ls afluentes gerados nas sues bordas i nas bacies de ls muitos rius i riachos que neilha çáguan. Ls nibles de material particulado ne l'aire se ancontran dues bezes arriba de l recomendado pula Organizaçon Mundial de la Salude, an parte debido a la numerosa frota de beiclos an circulaçon. Nua pesquisa dibulgada pul jornal Fuolha de S. Paulo, l Riu de Janeiro fui apuntado cumo la quinta capital mais poluída de l Brasil, atrás solo de San Paulo, Porto Alegre, Guapo Hourizonte i Curitiba.

Fexeiro:Marina de la Glória 1.jpg
Retrato aérea de la Marina de la Glória, parte de l Parque Brigadeiro Eduardo Gomes (ó Aterro de l Flamengo).

Las augas de la baía de Sepetiba seguen lentamente l camino traçado pula baía de Guanabara, cun sgotos domiceliares porduzidos por ua populaçon de l'orde de 1,29 milhon d'habitantes sendo lançados sin tratamiento an balones, córregos ó rius. Cun relaçon a la poluiçon andustrial, rejeitos de grande toxicidade, dotados d'altas cuncentraçones de metales pesados — percipalmente zinco i cádmio —, yá fúrun çpeijados al longo de ls anhos por fábricas de ls çtritos andustriales de Santa Cruç, Itaguaí i Nuoba Eiguaçu, amplantados sob ourientaçon de políticas staduales.

La lagona de Marapendi i la lagona Rodrigo de Freitas ténen sofrido cula leniéncia de las outoridades i l'abanço de ls cundomínios ne l local. L çpeijo de sgoto por ligaçones clandestinas i la cunsequente proliferaçon d'oucas diminuen l'oxigenaçon de las augas, ocasionando la mortandade de peixes.

Alguas praias de la borda carioca, na maior parte de l'anho, ancontran-se amprópias pa l banho sendo quemun passado fuortes chubas la formaçon de "lénguas negras" nas arenas de las praias. Segundo boletin de la Secretarie Municipal de l Meio Ambiente, parte de Ipanema, Arpoador i Praia Burmeilha, para alhá de Bica, Guanabara i Central (Urca), son cunsidradas amprópias pa l banho, haba bisto que sues arenas ténen alta cuncentraçon de coliformes i de la batéria Scherichia coli, qu'andica la persença de lixo i merda.

Hai, por outro lado, senhales de çpoluiçon na lagona Rodrigo de Freitas feita atrabeç dua parcerie público-pribada stablecida an 2008 bisa garantir que, até 2011, las augas de la lagona stéian própias pa l banho. Las açones de çpoluiçon ambolben la planificaçon de l leito, cun trasferéncia de lodo para grandes crateras persentes na própia lagona, i la criaçon dua nuoba ligaçon direta i subterránea cul mar, que cuntribuirá ne l sentido d'oumentar la troca diária d'auga antre ls dous ambientes.

Demografie

Riu De Janeiro Ber artigo percipal: Demografie de la cidade de l Riu de Janeiro
Ber tamien: Region Metropolitana de l Riu de Janeiro

Modelo:Eiboluçon demográfica de la cidade de l Riu de Janeiro An 2010, la populaçon de l Riu de Janeiro segundo Anstituto Brasileiro de Geografie i Statística (IBGE) ye de [[Aneixo:Lista de ls cien munecípios mais populosos de l Brasil|Modelo:Formatnun:6323037]] habitantes na cidade i Modelo:Formatnun:11711233 na region metropolitana, l que l torna la segunda maior Conurbaçon de l Brasil, terceira de la América de l Sul i 23ª de l mundo. An 2010, la densidade populacional fui stimada an Modelo:Formatnun:5265.81 habitantes por Km², sendo que Modelo:Formatnun:2960954 habitantes éran homes i Modelo:Formatnun:3362083 habitantes éran mulhieres. Inda segundo l mesmo censo, 100% de la populaçon era ourbana. Na region metropolitana, la radadeira Pesquisa Nacional por Amostra de Domicílio, rializada pul IBGE, rebelou las seguintes proporçones ne l tipo físico de la populaçon: brancos, 53,6% (Modelo:Formatnun:6207702); pardos, 33,6% (Modelo:Formatnun:3891395); negros, 12,3% (Modelo:Formatnun:1424529); i amarielhos ó andígenas, 0,5% (Modelo:Formatnun:57908).

Las taxas d'ancremiento médio anual de la populaçon fúrun de 0,8% (2000-2006) i 0,75% (1991-2000) na cidade, i 1,43% (2000-2006) i 1,18% (1991-2000) na region metropolitana - l qu'andica, de modo giral, ua aceleraçon na taxa de crecimiento de ls demales munecípios de l Grande Riu, i un pequeinho oumiento na taxa de la capital.

L Índice de Zambolbimiento Houmano Municipal (IDH-M) de l Riu de Janeiro (anho 2000), cunsidrado "eilebado" pul Porgrama de las Naciones Ounidas pa l Zambolbimiento (PNUD), ye de 0,842. Cunsidrando solo l'eiducaçon l índice ye de 0,933 (mui eilebado), anquanto l de l Brasil ye 0,849; l índice de la longebidade ye de 0,754 (l brasileiro ye 0,638); i l de renda ye de 0,840 (l de l paíç ye 0,723). La renda per capita ye de Modelo:Formatnun:25121.92 reales.

Cumposiçon étnica

D'acuordo cun studos genéticos outossómicos recentes, l'hardança ouropeia ye la dominante tanto antre "brancos" quanto antre "pardos", respundendo, anton, pula maior parte de l'ancestralidade de ls habitantes de l Riu de Janeiro. La cuntribuiçon africana ancontra-se persente, an alto grau, sendo maior antre ls "negros". Tamien l'ancestralidade ameríndia ancontra-se persente, ambora an grau menor.

Tamien eisisten muitos afro-brasileiros zde l período colonial - la maiorie çcendente de scrabos trazidos de Benin, Angola i Moçambique. Cun amportantes cuntribuiçones de sou sincretismo relegioso i musical, eilemientos remanescentes de la cultura africana ancontran-se hoije emaranhados a la cultura brasileira i de la cidade. Ne l'ampeço de l seclo XIX, l Riu de Janeiro tenie la maior populaçon ourbana de scrabos nas Américas, superando anclusibe Salbador i Nuoba Orleanes. Ls africanos probinhan de defrentes regiones de l cuntinente africano, mas ne l Riu predominórun ls ouriundos de Cabinda, de l Cungo Norte, Benguela, Moçambique, Luanda i de Angola. Ls afrodescendentes nacidos ne l Brasil se defrenciában de ls africanos i poderien ser debedidos an trés grupos. L purmeiro era de crioulos, negros filhos de pais africanos nacidos ne l Brasil. Ls pardos, yá miscigenados, subretodo cun pertueses. Por fin, ls cabras, resultado d'outras miscigenaçones, anclusibe cun índios. An 1849, 43,51% de la populaçon carioca era chamada preta i 80 mil scrabos habitában la cidade. An 1859, l médico i splorador alman Robert Christian Abé-Lallemant, passado bejitar l Riu de Janeiro, fizo l seguinte relato: "Se nun soubisse qu'eilha queda ne l Brasil poder-se-iba tomá-la sin muita eimaginaçon cumo ua capital africana, residéncia de poderoso príncepe negro, ne l qual passa anteiramente çpercebida ua populaçon de forasteiros brancos puros. Todo parece negro."

Eimigraçon i migraçon

Riu De Janeiro Ber artigo percipal: Eimigraçon pertuesa ne l Riu de Janeiro
Fexeiro:RialGabinetePortuguesLeitura1.jpg
Anterior de l Rial Gabinete Pertués de Leitura, fundado an 1837 por un grupo de quarenta i trés eimigrantes pertueses, refugiados políticos, para promober la cultura antre la quemunidade pertuesa na anton capital de l Ampério. Ye la maior biblioteca d'outores pertueses fura de Pertual.

Dentre ls fluxos migratórios mais seneficatibos, çtacan-se ls de pertueses i demales pobos ouropeus, nordestinos i afro-brasileiros. Tal fluxo migratório deflagrou-se ne l seclo XVI i atingiu sou auge ne l'ampeço de l seclo XX, custituindo ua de las maiores massas d'eimigrantes yá recebidas pul paíç. Antretanto, fui particularmente an 1808, cul stablecimiento de la Família Rial Pertuesa ne l Riu de Janeiro, i la relatiba prossimidade de las jazidas mineiras (çcubiertas ne l seclo XVIII), que la cidade beneficiou-se de la óndia lusitana. Solamente naquel anho, aportórun an território brasileiro 15 mil nobres i pessonas de l'alta sociadade pertuesa - la grande maiorie, na anton capital de la Colónia. Passado la Andependéncia, ls fluxos migratórios apersentórun ua reduçon paulatina, an rezon de la lusofobia inerente a la época. Mas, cul passar de ls anhos la caréncia de mano-de-obra ocasionada pul fin de l tráfico negreiro i ls frequentes rebezes sócio-eiquenómicos anfrentados por Pertual fazerien l'eimigraçon pertuesa tornar a crecer ne l Riu i ne l Brasil. A partir de 1850, la eimigraçon pertuesa tomou caráter quaije que sclusibamente ourbano i, al cuntrairo d'almanes i eitalianos que benien para trabalhar na agricultura, ls pertueses rumában la dous çtinos preferenciales: las cidades de l Riu de Janeiro i de San Paulo. Antre 1881 i 1991, mais de 1,5 milhon de pessonas migrórun de Pertual pa l Brasil. An 1906, 133 393 pertueses bebian ne l Riu de Janeiro - 16% de la populaçon de la época. Anque de las taxas migratórias tenéren-se reduzido drasticamente a partir de la década de 1930 (i, cun maior énfase, passado 1960), inda hoije, la cidade ye cunsidrada cumo tenendo la segunda maior populaçon pertuesa de l mundo, depuis de Lisboua. An 1920, ls pertueses cumpunhan 15% de la populaçon de la cidade i 71% de ls strangeiros. An 1950, ls lusitanos se reduziran a 10% de la populaçon, anque de la persença de 196 mil residentes pertueses, sendo anton la terceira cidade de l mundo cun mais pertueses, atrás solamente de Lisboua i de l Porto. Mais recentemente, la persença pertuesa na cidade ye pouco spressiba, ambora inda seia notable: ne l censo de 2000, cun mais de 5,8 milhones d'habitantes, an torno de 1% de la populaçon de l Riu inda era nacida an Pertual.

Almanes, eitalianos, russos, suíços, libaneses, spanholes, franceses, argentinos, chineses i sous respetibos çcendentes cumponen ua parcela cunsidrable de ls pobos strangeiros radicados na cidade. Antre 1920 i 1935, aportórun na cidade dezenas de miles d'eimigrantes judius de l Leste Ouropeu, subretodo de la Ucránia i de la Polónia.

Ye possible notar tamien un respeitable cuntingente de pessonas d'outros stados, subretodo nordestinos. Paraibanos i pernambucanos fázen-se bastante persentes. Ne l'auge de l'andustrializaçon, antre las décadas de 1960 i 1980, passórun a migrar pa la region Sudiste an busca de melhores cundiçones de bida i trabalho. Cula melhorie strutural d'outras regiones de l paíç, i ls porblemas resultantes de la superpopulaçon nas grandes cidades, a migraçon nordestina diminuiu cunsidrabelmente. Ambora Riu de Janeiro i San Paulo cuntinen sendo amportantes polos d'atraçon, a migraçon "polinucleada" ganhou cuntornos mais acentuados.

Religion

Modelo:Religion na cidade de l Riu de Janeiro San dibersas las doutrinas relegiosas manifestas na cidade. Tenendo-se spandido subre ua matriç social de predomináncia católica - an birtude de l porcesso colonizador i eimigratório i de l'auséncia dun stado laico que, a la época, preconizaba l catolicismo - la maiorie de ls cariocas inda hoije se declara cumo tal. Inda assi, ye sustancial la persença de dezenas de chamaçones protestantes (cerca de 18% de la populaçon residente), para alhá de l Spiritismo, qu'apersenta ua penetraçon cunsidrable, cun mais de 200 mil adetos. Las religiones afro-brasileiras (Umbanda i Candomblé) ancontran respaldo an bários segmientos sociales, ambora professadas por menos de 2% de la populaçon.

Segundo l radadeiro Censo demográfico de l IBGE, l percentual de ls que nun possuen feliaçon relegiosa algua ye spressibo - superior a la média nacional, de 7,3% -, subrestando, anclusibe, al de las quemunidades sprita i umbandista. Testemunhas de Jeobá, judius i budistas son grupos minoritairos, mas an ascenson.

Cristandade

Riu De Janeiro 
Státua de l Cristo Redentor, ne l Corcobado, zde 2006 cunsidrada santuairo católico.

La Arquidiocese de San Sabastian de l Riu de Janeiro, Sé Metropolitana de la respetiba Porbíncia Eclesiástica, pertence al Cunseilho Eipiscopal Regional Leste I de la Cunferéncia Nacional de ls Bispos de l Brasil (CNBB) (anstalada ne l Riu até 1977). Fundada an 1676, abrange un território de 1 721 Km², ourganizado an 252 paróquias.

La Catedral de San Sabastian de l Riu de Janeiro, ó Catedral Metropolitana, fui einougurada an 1979, na region central de la cidade. Sues anstalaçones guarnecen un acerbo de grande balor stórico i relegioso: l Museu Arquidiocesano de Arte Sacra i l Arquibo Arquidiocesano. Alhá tamien stan sediados l Banco de la Probidéncia i la Cáritas Arquidiocesana. An stilo cuntemporáneo, apersenta formato cónico, cun 96 metros de diámetro anterno i capacidade para recebir até 20 mil fiéis. L splendor de l'eidificaçon, de linhas retas i sóbrias, debe-se als cambiantes bitrales talhados nas paredes até a la cúpula. Sou porjeto i eisecuçon fúrun cordenados pul Monsenhor Ibo António Calliari (1918-2005). San Sabastian ye reconhecido cumo l padroeiro de la cidade, rezon pula qual esta recebiu l nome canónico de "San Sabastian de l Riu de Janeiro".

Na cidade coeisisten bários credos protestantes ó reformados, eisemplificados pulas Eigreijas Presbiteriana, Cungregacional, Luterana i Anglicana. Para alhá de Eigreijas de cunho eibangélico cumo la Eigreija Batista, Metodista, Adbentista de l Sétimo Die i pulas d'ourige pentecostal: Ounibersal de l Reino de Dius, Assemblé de Dius, Cungregaçon Crestiana ne l Brasil, Eibangelho Quadrangular, Casa de la Bénçon, Dius ye Amor, Crestiana Maranata i Nuoba Bida.

Cuntrastes socioeconómicos

Riu De Janeiro Ber artigo percipal: Bairros de lata na cidade de l Riu de Janeiro

L Riu de Janeiro ye ua cidade de fuortes cuntrastes eiquenómicos i sociales, apersentando grandes çparidades antre ricos i pobres. Anquanto muitos bairros ostentan un Índice de Zambolbimiento Houmano correspondente al de países nórdicos (Gábia: 0,970; Leblon: 0,967; Jardin Guanabara: 0,963; Ipanema: 0,962; Barra de la Tijuca: 0,959), an outros, ouserban-se nibles bien anferiores a la média municipal, cumo ye l causo de l Cumplexo de l Alman (0,711) ó de la Rocinha (0,732).

Ambora classeficada cumo ua de las percipales metrópoles de l mundo, segundo l censo de 2010 feito pul IBGE, 1,39 milhon de ls 6,29 milhones d'habitantes de la cidade - l que corresponde l'aprossimadamente 22% de sue populaçon - biben an aglomerados subnormales. Essas bairros de lata se anstalan percipalmente subres ls morros, debido al relebo mamelonar de l Riu de Janeiro, ó an mangues aterrados cumo ne l Cumplexo de l Manguinhos, adonde las cundiçones de moradie, salude, eiducaçon i sigurança son stremamente precárias.

Un aspeto ouriginal de las bairros de lata de l Riu ye la prossimidade als çtritos mais balorizados de la cidade, simbolizando la fuorte zeigualdade social, caratelística de l Brasil. Alguns bairros de luxo, cumo San Cunrado, adonde se localiza a bairro de lata de la Rocinha, ancontran-se "spremidos" antre la praia i ls morros. Nas bairros de lata, ansino público i sistema de salude deficitairos ó ineisistentes, aliados a la saturaçon de l sistema presional, cuntribuen cula antensificaçon de la anjustiça social i de la pobreza.

Fexeiro:1 rocinha bairro de lata panorama 2010.jpg
Panorama de la bairro de lata de la Rocinha.

Política

Riu De Janeiro Ber artigo percipal: Política i admenistraçon pública na cidade de l Riu de Janeiro
Ber tamien: Aneixo:Lista de prefeitos de l Riu de Janeiro i Aneixo:Lista de gobernadores de l Çtrito Federal
Riu De Janeiro 
Palácio Pedro Ernesto, na Cinelándia, adonde stá anstalada la Cámara Municipal de l Riu de Janeiro.

Ne l Riu de Janeiro, l Poder eisecutibo ye repersentado pul prefeito i gabinete de secretairos, an cunformidade al modelo proposto pula Custituiçon Federal. La Lei Orgánica de l Munecípio i l'atual Praino Diretor, mas, preceituan que la admenistraçon pública debe cunferir a la populaçon ferramientas efetibas al eisercício de la democracie participatiba. Deste modo, la cidade ye debedida an subprefeituras, cada ua deilhas dirigida por un submandatairo nomeado diretamente pul prefeito.

L Poder legislatibo ye custituído a la cámara municipal, cumpuosta por 51 bereadors eileitos para mandatos de quatro anhos (an ouserbáncia al çpuosto ne l'artigo 29 de la Custituiçon, que deciplina un númaro mínimo de 42 i mássimo de 55 para munecípios cun mais de cinco milhones d'habitantes). Cabe a la casa eilaborar i botar leis fundamentales a l'admenistraçon i al Eisecutibo, specialmente l ourçamiento participatibo (Lei de Diretrizes Ourçamentárias). Cunquanto seia l poder de beto assegurado al prefeito, l porcesso de botaçon de las leis que se le ouponen questuma gerar cunflitos antre Eisecutibo i Legislatibo.

Eesisten tamien ls cunselhos municipales, qu'atuan an cumplementaçon al porcesso legislatibo i al trabalho angendrado nas secretaries. Oubrigatoriamente formados por repersentantes de bários setores de la sociadade cebil ourganizada, acenan an frentes çtintas - ambora sue repersentatebidade efetiba seia por bezes questionada. Ancontran-se atualmente an atebidade: Cunseilho Municipal de Proteçon de l Património Cultural (CMPC), de Defesa de l Meio Ambiente (CONDEMAM), de Salude (CMS), de ls Dreitos de la Nino i de l Adolescente (CMDCA), de Eiducaçon (CME), de Assisténcia Social (CMAS) i Antidrogas.

Por ser la capital de l stado, la cidade tamien ye sede de l Palácio Guanabara (sede de l gobierno stadual) i de la Assemblé Legislatiba de l Riu de Janeiro (ALERJ), localizada ne l Palácio Tiradentes - eidifício que yá fui acupado pul Cungresso Nacional, antre 1926 i 1960.

Cidades-armanas

La política de las cidades-armanas ten cumo oubjetibo la criaçon de relaçones i protocolos, notadamente na sfera eiquenómica i cultural, aonde cidades stablecen antre si laços de coperaçon. Riu de Janeiro ten 32 cidades-armanas, que son:

San tamien cunsidradas cidades parceiras:

Ampresas públicas ó d'eiquenomie mista

Pertencen a la prefeitura - ó, ye esta sócia (manjoritária ó nó) an sous capitales sociales - dibersas ampresas respunsables por serbícios públicos ó aspetos eiquenómicos de l munecípio:

Fexeiro:Riocentro - Riu de Janeiro, Brasil.png
Riocentro, maior centro de cumbençones de la América Latina.
  • Centro de Feiras, Sposiçon i Cungressos (Riocentro): sob admenistraçon de la multinacional d'ourige francesa GL Eibents zde 2006, ourganiza tradecionalmente eibentos de grandes proporçones, tenendo an sou stórico la ECO-92 i ls Jogos Pan-amaricanos de 2007. Maior centro de cumbençones de la América Latina, cun ua ária total de 571 mil metros quadrados i cinco pabilhones para feiras, sposiçones i cungressos, fui eileito an 2006 i 2007 l melhor de la América de l Sul pul World Trable Awards.
  • Cumpanha Municipal de Einergie i Eiluminaçon (Rioluç): binculada a la Secretarie de Obras, gerencia la eiluminaçon pública ne l munecípio. Antre sues percipales atribuiçones stan l'eilaboraçon de porjetos i l'eisecuçon d'obras d'anstalaçon de nuobos puntos de luç ne ls logradouros públicos i an monumientos i prédios que fázen parte de l património natural, stórico, arquitetónico i cultural de la cidade. Tamien cordena l'iluminaçon de l antruido carioca.
  • Cumpanha Municipal de Limpeza Ourbana (Comlurb): tenendo la prefeitura cumo acionista manjoritária, ye ua sociadade anónima de eiquenomie mista i la maior ourganizaçon de limpeza pública na América Latina. Atua ne ls serbícios de coleta domiceliar, na limpeza de ls logradouros públicos, praias i mobeliairo ourbano i na higienizaçon de ls spitales municipales. L'ampresa tamien çpone dun centro de pesquisas aplicadas, an Jacarepaguá.
  • Cumpanha de Angenharie de Tráfego (CET-RIO): sociadade anónima d'eiquenomie mista cuntrolada pula prefeitura i binculada a la Secretarie Municipal de Trasportes, ye respunsable pula fiscalizaçon de l tránsito, aplicaçon de multas i manutençon de l sistema biairo i de circulaçon de la cidade. Eilabora i dibulga relatórios periódicos subre acidentes i la fluideç nas bias ourbanas.
  • Ampresa Çtribuidora de Filmes (Riofilme): criada an nobembre de 1992, ten cuntribuído pa la rebitalizaçon de l cinema nacional al correr de ls anhos, carreando berbas a la porduçon i çtribuiçon de filmes de Cúrtie-metraige, média i longa-metraige i a la spanson de ls liames de l mercado eisibidor. Queda ne l bairro de las Laranjeiras, nun casaran de l final de l seclo XIX coincido cumo "Casas Rosadas".
  • Ampresa Municipal de Artes Gráficas (Amprensa Oufecial): purmeira amprensa oufecial de nible municipal, atende a todas las necidades de serbícios gráficos de 54 uorgones municipales d'admenistraçon direta, andireta i fundacional, i eidita l Diário Oufecial de l Munecípio i sous suplemientos. Ademales, cunfeciona libros, panfletos, boletines, cartazes i ampressos çtinados la scuolas i spitales municipales i al funcionamiento de todos ls serbícios de l Riu de Janeiro.
  • Ampresa Municipal de Anformática (IplanRio): fundada an 1979, admenistra ls recursos de tecnologie de l'anformaçon de la Prefeitura.
Fexeiro:Ab buenos aires.jpg
Abenida ne l Centro de l Riu de Janeiro adonde funcionan alguns de ls percipales uorgones públicos de la cidade.
  • Ampresa Municipal de Multimeios Ltda. (MultiRio): parte antegrante de la Secretarie Municipal de Eiducaçon (SME), cuncebe i porduç médias para ninos i adolescentes, alunos de scuolas municipales i sous porsores i fameliares, para alhá de promober binhetas, |séries i porgramas eiducatibos pa la TV.
  • Ampresa Municipal de Ourbanizaçon (Riourbe): ancarrega-se de l zambolbimiento de porjetos i obras públicas de anfraestrutura, ourbanizaçon, reformas, custruçones, cunserbaçon i manutençon prebentiba de prédios públicos. Tamien eilabora ourçamientos, porjetos d'arquitetura i rializa licitaçones. Ye ua ampresa pública de capital cerrado, tenendo la Prefeitura de l Riu de Janeiro cumo único acionista.
  • Ampresa Municipal de Bigiláncia (Guarda Municipal): cumo fuorça de sigurança quemunitária de la prefeitura, ten por misson asseberar l'antegridade de benes, serbícios i anstalaçones municipales. Fui anstituída a 27 de setembre de 1992, i ouficialmente amplantada pul Decreto Municipal m.º 12.000, de 30 de márcio de 1993.
  • Ampresa de Turismo (Riotur): ye l'uorgon eisecutibo de la Secretarie Special de Turismo qu'atua na ourganizaçon de grandes eibentos i na promoçon turística de la cidade, ouserbando la superbeniéncia de las diretrizes i porgramas de la Admenistraçon Municipal.

Outarquias municipales

  • Anstituto Municipal de Ourbanismo Pereira Passos (IPP): binculado a la Secretarie Municipal de Ourbanismo, ancarrega-se de las atebidades correlatas al planeijamiento ourbano, a la porduçon d'anformaçones geográficas, cartográficas i statísticas i al zambolbimiento de porjetos stratégicos que susidian studos sócio-eiquenómicos i políticas setoriales. Ten sue ourige na Fundaçon RioPlan, de la qual se çmembrou an 1998. Criada an 1979 i cumbertida mais tarde an Ampresa Municipal de Anformática i Planeijamiento, la IplanRio cunduzia porjetos ourbanísticos i la porduçon de statísticas gerenciales, para alhá de ser respunsable pula base cartográfica de l Riu de Janeiro.
  • Anstituto de Prebidéncia i Assisténcia de l Munecípio de l Riu de Janeiro: outarquia buoltada al gerenciamiento de l Regime Própio de Prebidéncia de l Munecípio - Fondo Special de Prebidéncia de l Munecípio de l Riu de Janeiro (FUNPREBI) - i a la cuncesson de benefícios assistenciales i prestaçon de serbícios la sous segurados.
  • Guarda Municipal de l Riu de Janeiro (GM-Riu): ye cunsidrada la maior guarda zarmada de l paíç i ye respunsable pula atuaçon ne l patrulhamiento diairo de l munecípio, specialmente ne l tránsito, nas scuolas, an praias, ne l meio ambiente, ne l turismo, ne l'ourdenamiento ourbano i an grandes eibentos.

Subdebisones

Modelo:RioBairros

Ber tamien: Aneixo:Lista de bairros de l Riu de Janeiro

L munecípio de l Riu de Janeiro ye debedido an 160 bairros, agrupados an 33 regiones admenistratibas, i an 7 subprefeituras. Segundo l Anstituto Brasileiro de Geografie i Statística, l mais populoso de la capital fluminense ye Campo Grande, tenendo cerca de 330 mil habitantes. La region oeste cuncentra grande parte de ls bairros mais populosos de l munecípio, tenendo un alto crecimiento populacional, mas nun un zambolbimiento similar, causando andebidas aglomeraçones i segregaçones. Para alhá de Campo Grande, Bangu, Santa Cruç i Barra de la Tijuca son outros bairros cun populaçones arriba de 200 mil pessonas. Yá ne ls de la region sul, hai alta cuncentraçon d'idosos, cumo Copacabana, tenendo quaije 25% de sous moradores idosos.

Fexeiro:Zoneamiento de la Cidade de l Riu de Janeiro.sbg
Subdebisones de bairros de la cidade de l Riu de Janeiro.
  Zona Oeste
  Zona Norte
  Zona Sul
  Zona Central

Eiquenomie

Riu De Janeiro Ber artigo percipal: Eiquenomie de la cidade de l Riu de Janeiro
Riu De Janeiro 
Bista aérea de l centro de la cidade.

L Riu de Janeiro ye la cidade cul segundo maior PIB ne l Brasil, superada solo por San Paulo. Detén tamien l 30º maior PIB de l planeta, l qual, segundo dados de l IBGE, fui de cerca de R$ Modelo:Formatnun:139559354000 an 2007 - eiquibalente a 5,4% de l total nacional.

Segundo pesquisa de la cunsultoria Mercer subre l custo de bida para funcionairos strangeiros, l Riu de Janeiro stá antre las cidades mais caras de l mundo, colocada na posiçon 13 an 2012, 18 postos arriba de sue classeficaçon de 2010, i superada por San Paulo (posiçon 12), mas na frente de cidades cumo Londres, Paris, Milon i Nuoba Iorque. L Riu de Janeiro tamien ten las diárias d'hotel mais caras de l Brasil. Cul mesmo balor pago por ua diária an houteles de dues streilhas na cidade, ye possible se hospedar an houteles quatro streilhas an cidades cumo Pequin, Buenos Aires, Amsterdana i Barcelona, ó nun hotel de la catadorie de trés streilhas na cidade de San Paulo.

L setor de serbícios abarca la maior parcela de l PIB (65,52%), seguido pula arrecadaçon d'ampuostos (23,38%), pula atebidade andustrial (11,06%) i pul agronegócio (0,04%).

Beneficiando-se de la posiçon de capital federal acupada por un longo período (1763-1960), la cidade trasformou-se nun dinámico centro admenistratibo, financeiro, comercial i cultural. La Region Metropolitana de l Riu de Janeiro, tal cumo cunsidrada pul IBGE, ostenta un PIB de R$ 187.374.116.000, custituindo l segundo maior polo de riqueza nacional. Cuncentra 68% de la fuorça eiquenómica de l stado i 7,91% de todos ls benes i serbícios porduzidos ne l paíç. Liebando-se an cunsidraçon la rede d'anfluéncia ourbana eisercida pula metrópole (i qu'abrange 11,3% de la populaçon brasileira), esta participaçon ne l PIB sobe para 14,4%, segundo l studo dibulgado an outubre de 2008 pul IBGE. Hai muitos anhos cungrega l segundo maior polo andustrial de l Brasil, cuntando cun refinaries de petrólio, andústrias nabales, siderúrgicas, metalúrgicas, petroquímicas, gáç-químicas, téxteis, gráficas, eiditoriales, farmacéuticas, de bubidas, cimenteiras i mobleiras. Inda assi, las radadeiras décadas atestórun ua nítida trasformaçon an sou perfil eiquenómico, que ben adquirindo, cada beç mais, matizes dun grande polo nacional de serbícios i negócios.

La Bolsa de Balores de l Riu de Janeiro (BBRJ), qu'atualmente negocia solo títalos públicos, fui la purmeira Bolsa de balores fundada ne l Brasil, an 1845, i queda na region central.

Setores an çtaque

Riu De Janeiro 
L'eidifício sede de la Petrobras.

Na cidade de l Riu de Janeiro stan sediados ua buona parte de ls maiores cunglomerados ampresariales de l Brasil. Antre eilhes stan las trés maiores multinacionales de ls setores de einergie i de mineraçon de l Brasil - la Petrobras, la Bal S.La. i l Grupo EBX -, l maior grupo de média i de quemunicaçones de la América Latina - las Organizaçones Globo - para alhá de grandes ampresas de l setor de telecomunicaçones, tales cumo: la Oi, la TIM Brasil, la Ambratel, la Antelig, la Net (maior ampresa multisserbiços bie cabo de la América Latina) i la Star One (maior ampresa latino-amaricana de gerenciamiento de satélites).

Na Petroquímica, berifica-se un arranjo cunsentáneo de mais de 700 ampresas, dentre las quales las maiores de l Brasil (Shell, Esso, Ipiranga, Chebron Texaco, El Paso, Repsol YPF). La maiorie mantén centros de pesquisa spalhados por to l stado i, juntas, porduzen mais de 4/5 de l petrólio i de ls cumbustibles çtribuídos ne ls postos de serbício de l território nacional. La Cumpanha Siderúrgica Nacional (CSN), la Cumpanha Siderúrgica de l Atlántico (CSA) (maior siderúrgica de la América Latina) i la felial brasileira de la BHP Billiton eisercen papel de çtaque ne l setor de mineraçon.

L Riu de Janeiro heirdou de sou passado ua fuorte bocaçon cultural. Atualmente, aglutina ls percipales centros de porduçon de la TB brasileira: l Projac de la Rede Globo de Telebison, l RecNob de la Rede Record i l Polo de Cinema de Jacarepaguá - respunsables pula geraçon de cerca de 10 mil ampregos diretos i 30 mil andiretos. An 2006, 65% de la porduçon de l cinema nacional fui rializada sclusibamente por stúdios cariocas, catando R$ 91 milhones an recursos federales atrabeç de leis d'ancentibo fiscal.

Coca-Coa.Coca-Cola Brasil, Michelin, PSA Peugeot Citroën, Xerox de l Brasil, GE Oil & Gáç, Light, Chemtech, Traspetro, Souza Cruç (British Amarican Tobaco), Prebi, Grupo SulAmérica, Punto Friu i Loijas Amaricanas cumponen la lista de las grandes cumpanhas sediadas na cidade. Ye spressiba la cantidade d'andústrias de l galho farmacéutico anstaladas na cidade, cun énfase para Schering-Plough, GlaxoSmithKline, Roche i Merck.

La cidade reúne ls percipales grupos nacionales i anternacionales de la andústria nabal i ls maiores staleiros de l stado i de to l Brasil - l qual detén cerca de 90% de la porduçon de nabios i d'eiquipamientos ouffshore ne l Brasil.

Fexeiro:Praia de Copacabana - Riu de Janeiro, Brasil.jpg
Praia de Copacabana. L turismo repersenta ua amportante parcela de l'eiquenomie de la cidade.

L turismo cunfire mais de l qu'un mero adendo a l'eiquenomie local, ua beç que muitos turistas son atraídos por ua miríade de ícones culturales i paisagísticos - l que lieba a la criaçon de dibersos postos de trabalho, robustecendo ls setores comercial i de houtelarie. D'acuordo cun un liebantamiento recente de la Associaçon Brasileira de Shopping Centers (Abrasce) para 2008, eisisten 30 stablecimientos de la catadorie (segundo lugar ne l ranking), ó 8,2% de l total nacional).

Ua parcela seneficatiba de l parque gráfico-eiditorial brasileiro faç-se persente. Quanto a l'andústria fonográfica, figuran gigantes cumo EMI, Ounibersal Music, Sony BMG, Warner Music i Sonido Libre.

Muitas ampresas statales, fundaçones públicas i outarquias federales possuen sues sedes stablecidas na cidade, cun çtaque l Banco Nacional de Zambolbimiento Eiquenómico i Social (BNDES), la Eiletrobrás (maior cumpanha de l setor d'einergie eilétrica de la América Latina), la Casa de la Moeda de l Brasil, las Andústrias Nucleares de l Brasil (INB), la Financiadora de Studos i Porjetos (FINEP), l Anstituto Brasileiro de Geografie i Statística (IBGE), l Anstituto Nacional de Metrologie, Normalizaçon i Culidade Andustrial (Inmetro), l Anstituto Nacional de la Propiadade Andustrial (INPI), la Comisson de Balores Mobeliários (CBM), i la Comisson Nacional de Einergie Nuclear (CNEN).

Fexeiro:Panorama fron Riu de Janeiro.jpg
Panorama de la Zona Sul de la cidade.

Strutura ourbana

Riu De Janeiro Ber artigo percipal: Estrutura ourbana de la cidade de l Riu de Janeiro

Eiducaçon i ciéncia

Riu De Janeiro Ber artigo percipal: Eiducaçon i ciéncia na cidade de l Riu de Janeiro
Fexeiro:UFRJ-Praia Burmeilha.jpg
L Palácio Ounibersitário, eidificaçon an stilo neoclássico de l seclo XIX, sedie l campus Praia Vurmeilha de la UFRJ.
Fexeiro:Melitary Anginering Anstitute.jpg
Sede de l Anstituto Melitar de Angenharie (IME).

Cun Modelo:Formatnun:1718 stablecimientos d'ansino fundamental, Modelo:Formatnun:1492 ounidades pré-scolares, 566 scuolas de nible médio i 66 anstituiçones de nible superior, la rede d'ansino carioca ye la segunda mais stensa de l paíç. Al total, son Modelo:Formatnun:1414048 matrículas i Modelo:Formatnun:73508 docentes registrados.

L fator "eiducaçon" de l IDH ne l munecípio atingiu an 2000 la marca de 0,933 - patamar cunsidrabelmente eilebado, an cunformidade als padrones de l Porgrama de las Naciones Ounidas pa l Zambolbimiento (PNUD) - al passo que la taxa d'analfabetismo andicada pul radadeiro censo demográfico de l IBGE fui de 4,4% (superior solo a las de las capitales de la region Sul).

Tomando-se por base l relatório de l Índice de Zambolbimiento de la Eiducaçon Básica (IDEB) de 2007, l Riu oubtebe la terceira melhor colocaçon dentre las capitales brasileiras. Na classeficaçon giral de l Eisame Nacional de l Ansino Médio (ENEM) de 2005, trés scuolas cariocas acupórun ls purmeiros lugares: l Coleijo de San Bento, l Coleijo Santo Agostico i l Coleijo PH. La Scuola Politécnica de Salude Joaquin Benáncio, de la Fundaçon Oswaldo Cruç, fui l'anstituiçon pública de nible médio l'alçar la maior nota ne l quadro nacional, cunquistando la quinta posiçon. An 2007, uito scuolas de la cidade figurórun antre las 20 melhores de l ranking, sendo ls coleijos San Bento i Santo Agostico ls respetibos purmeiro i segundo colocados. An 2008, siete scuolas aparecírun na lista.

Antre las muitas anstituiçones d'ansino superior, puoden-se çtacar la Ounibersidade Federal de l Riu de Janeiro (UFRJ), la Fundaçon Getúlio Bargas (FGB), l Anstituto Melitar de Angenharie (IME) i la Ounibersidade de l Stado de l Riu de Janeiro (UERJ).

Na capital fluminense tamien se ancontra la sede de la Ounion Nacional de ls Studantes (UNE), fundada an 1937.

Salude

Segundo anformaçones de l Anstituto Brasileiro de Geografie i Statística, l Riu de Janeiro çpunha dun total de 2087 stablecimientos de salude an 2009, sendo 189 públicos i 1898 pribados, ls quales çpunhan ne l sou cunjunto de Modelo:Formatnun:20756 leitos para anternaçon, sendo que mais de la metade son pribados. La cidade tamien cunta cun atendimiento médico ambulatorial an specialidades básicas, atendimiento odontológico cun dentista i presta serbício al Sistema Único de Salude (SUS). An abril de 2010 eisistian Modelo:Formatnun:1912582 mulhieres an eidade fértil (antre 10 i 49 anhos). La capital fluminense cuntaba an dezembre de 2009 cun Modelo:Formatnun:1834 anestesistas, Modelo:Formatnun:17485 auxeliares d'anfermaige, Modelo:Formatnun:1662 cerjanos gerales, Modelo:Formatnun:2983 cerjanos dentistas, Modelo:Formatnun:5635 clínicos gerales, Modelo:Formatnun:8228 anfermeiros, Modelo:Formatnun:1204 farmacéuticos, Modelo:Formatnun:1646 fesioterapeutas, 558 fonoaudiólogos, Modelo:Formatnun:2714 gineco-oustetras, 199 médicos de família, Modelo:Formatnun:1274 nutricionistas, Modelo:Formatnun:3667 pediatras, Modelo:Formatnun:1168 psicólogos, 760 psiquiatras, Modelo:Formatnun:1926 radiologistas i Modelo:Formatnun:9032 técnicos d'anfermaige. An 2008 fúrun registrados Modelo:Formatnun:82306 nacidos bibos, sendo que 9% nacírun prematuros, 53,6% fúrun de partos cesáreos i 16,9% fúrun de mais antre 10 i 19 anhos (0,9% antre 10 i 14 anhos). La taxa bruta de natalidade era de 13,4 por 100 mil habitantes. Ne l mesmo anho, la taxa de mortalidade anfantil era de 13,6 por mil nacidos bibos i la taxa de óbitos era de 8,4 por mil habitantes.

Sigurança, bioléncia i criminalidade

Riu De Janeiro 
Policiales de l BOPE atuando nua bairro de lata carioca.

Zde meados de ls anhos 1990, an decorréncia de la bioléncia ourbana, l Riu ben cunquistando spácio na amprensa nacional i (ne ls radadeiros anhos) anternacional. La cidade apersenta índices eilebados de criminalidade, an special, l homicídio. Até l'anho de 2007, na region metropolitana cuntabelizában-se quaije 80 muortos por sumana - la maiorie bítimas d'assaltos, balas perdidas i de l narcotráfico. Antre 1978 i 2000, Modelo:Formatnun:49900 pessonas fúrun muortas ne l Riu, mais de l qu'an to la Colómbia ne l mesmo período.

La polícia de l Riu de Janeiro tamien ye demasiadamente biolenta; an 2006 matou Modelo:Formatnun:1063 pessonas ne l stado, sendo Modelo:Formatnun:1195 solo an 2003. Até abril de 2007, la média era de 3,7 por die. La títalo de cumparaçon, la polícia de ls Stados Ounidos matou solo 347 pessonas an to l território stadunidense al longo de 2006. Ls policiales recíben an média R$ 874 por més, ó l'eiquibalente R$ Modelo:Formatnun:10488 nun anho. Baixos salairos i eiquipamientos ansuficientes fázen cun que la polícia carioca cunsiga resulber solo 3% de todos ls assassinatos ocorridos na cidade.

Antretanto, pesquisas recentes demunstran que la bioléncia ourbana ben caindo na cidade, subretodo ne ls radadeiros anhos. L "Mapa de la Bioléncia de ls Munecípios Brasileiros 2008", studo rializado cunjuntamente pula Rede de Anformaçon Tecnológica Latino Amaricana (RITLA) i pul Anstituto Sangari, cul abal de l Menistério de la Salude i de l Menistério de la Justícia, dibulgado an janeiro de 2008, rebela que ne l Riu de Janeiro la taxa giral d'homicídios por 100 mil habitantes retrocediu 40% antre 2002 i 2006, liebando-lo de a 4ª pa a 14ª posiçon ne l ranking de las capitales mais biolentas de l Brasil. An 2002, la capital fluminense registraba 62,8 causos d'homicídio para cada 100 mil pessonas. An 2006, passado quedas anuales sucessibas, esta taxa chegou a 37,7 - ambaixo de l'aferida para cidades menores cumo Recife (90,9), Bitória (88,6), Curitiba (49,3), Guapo Hourizonte (49,2), Salbador (41,8) i Florianópolis (40,7). Inda assi, anque de a salutar reduçon de ls índices de criminalidade, l Riu inda acupa l segundo lugar cun relaçon al total d'homicídios ocorridos an 2006, atrás solo de San Paulo. Un relatório anterior, dibulgado an outubre de 2007, tamien cula chancela de ls Menistérios de la Salude i de la Justícia, apuntaba ua reduçon anferior (17,5%) ne ls índices d'homicídio antre 2003 i 2006, período ne l qual la capital respetibamente tenerie oscilado de a 3ª a 5ª colocaçon antre las mais biolentas de l Brasil.

Trasportes

Riu De Janeiro Ber artigo percipal: Trasportes de la cidade de l Riu de Janeiro

Rodobiário

Riu De Janeiro Ber tamien: Praino Doxiadis
Fexeiro:Riu Bridge.jpg
La Puonte Riu-Niterói, parte de la BR-101.

La cidade de l Riu de Janeiro ye un de ls mais amportantes antrepostos rodobiairos de l Brasil. Dentre las outoestradas i bias spressas que dan acesso a la cidade, çtacan-se subretodo la BR-116 (tamien chamada localmente de Rodobia Persidente Dutra i de Rodobia Riu-Teresópolis), la BR-040, la BR-101, la RJ-071 (mais coincida cumo Linha Burmeilha) i la Abenida Brasil. Estas cinco bias forman l grande cumplexo rodobiairo que dá acesso a la cidade de l Riu de Janeiro, sendo outelizadas diariamente por miles de pessonas qu'entran i saen de la cidade. Para alhá destas, tamien eisisten outras bias de menor amportança que ligan la cidade als munecípios bezinos de la Baixada Fluminense, tales cumo la BR-465 (antiga Strada Riu-San Paulo).

L trasporte público por carreira ye l mais outelizado ne l Riu de Janeiro. Ne ls radadeiros dieç anhos, houbo perda d'usuairos para demales meios, specialmente l trasporte altarnatibo. Inda assi, son cerca de 2,5 milhones d'usuairos/die solo nas linhas municipales, cujo númaro queda an torno de 440, çtribuídas antre 4 cunsórcios d'ampresas. Na cidade i nas biaiges antermunicipales, las ampresas de carreira ancontran-se anterligadas al metro, bisando trasportar ls passageiros que zambarcan nas linhas finales deste, mas inda necessitan dun carreira para chegar al sou çtino. Tales passageiros puoden outelizar l chamado "belhete único", atrabeç de l qual pagan pul metro i inda ténen dreito a outelizar carreira, barcas, camboios, metro i banes (regularizadas). La frota de l Riu de Janeiro ye la segunda maior de l paíç, cumpuosta por Modelo:Formatnun:1396083 outomobles, Modelo:Formatnun:123612 motocicletas, Modelo:Formatnun:17216 motonetas, Modelo:Formatnun:51884 caminonetes, Modelo:Formatnun:12515 carreira, Modelo:Formatnun:11943 micro-carreira i Modelo:Formatnun:27190 caminones (IBGE/2007).

L Riu de Janeiro detén 140 Km de ciclobias, la maior metraige de l paíç i la segunda maior de la América Latina, perdendo solo para Bogotá, cun 250 Km. Segundo stimatibas de l Anstituto Municipal de Ourbanismo Pereira Passos (IPP), cerca de 320 mil pessonas outelizan bicicletas na cidade. La malha stá spalhada por to la borda, de l Leme a la praia de l Pontal, na Lagona, ne l centro, i an outras árias de las zonas Sul i Oeste.

Portuário

Riu De Janeiro Ber artigos percipales: Porto de l Riu de Janeiro e CCR Barcas
Fexeiro:Cruise Ship Cuosta Serena docked in Riu de Janeiro (city) - Feb. 2011.jpg
L nabio de cruzeiro Cuosta Serena atracado ne l Porto de l Riu de Janeiro.

L Porto de l Riu de Janeiro queda na cuosta oeste de la baía de Guanabara, próssimo a la region central, i atende als stados de l Riu de Janeiro, San Paulo, Minas Gerales, Sprito Santo, Bahia i sudoeste de Goiás, antre outros.

Ye un de ls mais mobimentados de l paíç quanto al balor de las mercadorias i a a tonelaige. Peças i partes de beiclos, trigo, café, perdutos siderúrgicos i perdutos téxteis son ls percipales perdutos scoados. L porto mobimenta grande belume de cargas cunteinerizadas.

Admenistrado pula Cumpanha Docas de l Riu de Janeiro (CDRJ), cunta cun Modelo:Formatnun:6740 metros de cales cuntino i un pier de 883 metros de perímetro, que cumponen ls seguintes trechos: Cales Mauá (Modelo:Formatnun:35000 m² de pátios çcubiertos), Cales de la Gamboa (Modelo:Formatnun:60000 m² de ária cubierta an 18 armazénes i pátios cun árias çcubiertas d'aprossimadamente Modelo:Formatnun:16000 m²), Cales de San Cristóvão (Modelo:Formatnun:12100 m² an dous armazénes cubiertos i ua ária de pátios cun Modelo:Formatnun:23000 m²), Cales de l Caju i Treminal de Manguinhos. Eesisten inda dieç armazénes sternos, totalizando Modelo:Formatnun:65367 m², i uito pátios cubiertos (Modelo:Formatnun:11027 m²), cun capacidade de stocaige para Modelo:Formatnun:13100 toneladas, para alhá d'outros treminales d'uso pribatibo na ilha de l Gobernador (sclusibo de Shell i Esso), na baía de Guanabara (Refinarie de Manguinhos) i nas ilhas d’Auga i Redonda (Petrobras).

Aéreo

Riu De Janeiro Ber artigos percipales: Aeroporto Anternacional de l Riu de Janeiro-Galeon, Aeroporto Santos Dumont e Aeroporto de Jacarepaguá
Fexeiro:Riu de Janeiro 73 Feb 2006 Santos Dumont.jpg
Bista aérea de l Aeroporto Santos Dumont.

La cidade cunta cun trés aeroportos comerciales: Aeroporto Santos Dumont, localizado an pleno centro de la cidade, sirbe percipalmente a la puonte aérea Riu-San Paulo i a bos staduales i regionales. Fui l purmeiro aeroporto cebil de l paíç, custruído na década de 1930. Porjetado puls armanos Roberto, l treminal de passageiros ye cunsidrado un ícone de la arquitetura modernista brasileira, i antrou na lista de custruçones tombadas pul Anstituto Stadual de l Património Artístico i Cultural (Anpac) an agosto de 1998. Recentemente passou por ua grande reforma qu'ancluiu l'ampliaçon i remodelaige de l treminal d'ambarque; Aeroporto Anternacional de l Galeon, ó Aeroporto Anternacional António Carlos Jobin - an houmenaige al renomado maestro, cumpositor i cantor brasileiro falecido an 1994. Situado na ilha de l Gobernador, zona norte, ye un amportante porton d'antrada pa l Brasil. Cun capacidade para atender até 17,3 milhones d'usuairos al anho, l cumplexo aeroportuairo ye serbido por dous treminales de passageiros i ouferece conexones para dezenobe países. Cunta tamien cun un de ls maiores, mais modernos i bien aparelhados Treminales de Logística de Carga de l Cuntinente, para alhá de la maior pista d'aterraige de l Brasil, cun quatro mil metros de stenson. Ye l segundo aeroporto mais mobimentado de l paíç an bóos anternacionales an númaro de passageiros i l terceiro an bóos doméstico i cunta cul quarto maior treminal de cargas; Aeroporto de Jacarepaguá tamien nomeado cumo Aeroporto Roberto Marino, anstalado na zona oeste, çtina-se subretodo la bóos particulares i regionales cun aeronabes de pequeinho porte. L'aeroporto atende la bóos nó-regulares de las ampresas de táxi aéreo, i cunta cun anfraestrutura d'atendimiento.

Para alhá destes, hai ls aeroportos melitares: la Base Aérea de l Galeon, an spácio cuntíguo al aeroporto anternacional, la Base Aérea de ls Fonsos (coincida cumo Campo de ls Fonsos) i la Base Aérea de Santa Cruç, amportante centro de defesa de la Aeronáutica i maior cumplexo de cumbate de la Fuorça Aérea Brasileira.

Tamien eisiste ne l Riu un aeroporto reserbado a l'ouparaçon de ultralebes, l Clube Ceu (Clube Sportibo de Ultralebes), situado al sul de l Outódromo Anternacional Nelson Piquet. Trata-se dun de ls mais bien aparelhados clubes dentre las agremiaçones sportibas de l mundo to, cunsidrado pulas outoridades aeronáuticas brasileiras un padron na abiaçon sportiba.

Ferrobiário

Riu De Janeiro Ber artigos percipales: Metro de l Riu de Janeiro e SuperBia
Fexeiro:Staçon Central de l Brasil.jpg
La Central de l Brasil ye ua amportante staçon metro-ferrobiária de la cidade i un de ls percipales cartones postales de la region central de l Riu de Janeiro.

L Riu de Janeiro ye serbido por ua rede metrobiária qu'antegra bairros i munecípios çtantes, conetando zde l bairro de la Pabuna, na zona norte, até Ipanema. Estes son anton antegrados por carreira speciales, que passan por, Leblon, Botafogo, Humaitá, Jardin Botánico, Gábia, San Cunrado i ban até la Barra de la Tijuca. Tamien hai antegraçones specíficas de la Pabuna para cidades de la Baixada Fluminense cumo Duque de Caxias, Mesquita, Nilópolis i Nuoba Eiguaçu. Feturamente tamien seran amplantadas conexones para Belford Roixo. Al longo de la rede metrobiária hai outras pequeinhas antegraçones. Recentemente, fui abierta la terceira staçon de Copacabana, Cantagalo. An 2008/2009, segundo l cronograma, entrará an funcionamiento la staçon General Osório, ne l bairro de Ipanema.

Ten 40,9 quilómetros de stenson çtribuídos an dues linhas i 35 staçones. An 2012 ne ls dies úteles l Metro de l Riu de Janeiro trasportou an média 645 mil passageiros/die. Para alhá de l metro, l Riu de Janeiro cunta cun un sistema de camboios ourbanos. Sob direçon de la cuncessionária SuperBia, custitui, juntamente culs carreira, un amplo cunjunto de trasporte popular. Las cumposiçones parten de la Staçon Ferrobiária Central de l Brasil an direçon als subúrbios por cinco ramales, percorrendo 270 Km de bie férrea. Para alhá de l metro i de la SuperBia, l Riu de Janeiro tamien ye serbido por linhas menores tales cumo l Bonde de Santa Teresa i l Camboio de l Corcobado, para alhá de las linhas cargueiras de la MRS Logística i de la Camino de fierro Centro-Atlántica (FCA) que se çtinan a la zona portuária de la cidade i al Porto de Itaguaí.

Buona parte de ls ramales ferrobiairos eisistentes ne ls subúrbios de la cidade stan antre las mais antigas linhas ferrobiárias eisistentes ne l Brasil, yá tenendo pertencido a amportantes cumpanhas férreas brasileiras, tales cumo: la Strada de Fierro Central de l Brasil, la Strada de Fierro Leopoldina, la Estrada de Fierro Riu d'Ouro, la Strada de Fierro Melhoramientos de l Brasil, la Rede Ferrobiária Federal (RFFSA), la Cumpanha Brasileira de Camboios Ourbanos (CBTU) i la Flumitrenes.

Cultura

Riu De Janeiro Ber artigo percipal: Cultura de la cidade de l Riu de Janeiro

Modelo:Anfo/Sítio de l Património Mundial L Riu de Janeiro heirdou de sou passado ua fuorte bocaçon cultural. Ne l final de l seclo XIX, fúrun eilhi rializadas las purmeiras sessones de cinema tupeniquines i, zde anton, çcortinórun-se bários ciclos de porduçon, ls quales acabórun por anserir la porduçon cinematográfica carioca na banguarda spurmental i na liderança de l cinema nacional. Atualmente, l Riu aglutina ls percipales centros de porduçon de la TB brasileira: l Projac de la Rede Globo, l RecNob de la Rede Record i l Polo de Cinema de Jacarepaguá. An 2006, 65% de la porduçon de l cinema nacional fui rializada sclusibamente por perdutoras sediadas na cidade, catando R$ 91 milhones an recursos federales atrabeç de la Lei Rouanet.

La cidade fui palco de la génese i cunsulidaçon de dibersas scuolas i mobimientos.Scritores cumo Machado de Assis, Olabo Bilac, Carlos Drummond de Andrade, Clarice Lispetor, Guimarães Rosa, Cecília Meireles, Graceliano Galhos, Nélida Piñon - antre outros - cunduziran parte seneficatiba de sues carreiras ne l Riu de Janeiro. La Academie Brasileira de Letras (ABL), fundada an 1896, tubo, an sue cuncepçon, l'atuaçon de Medeiros i Albuquerque, Lúcio de Mendonça i Machado de Assis.

L samba i la Marchinha de Antruido qu'ancorporórun cun grácia i berbe, eilemientos de l cotidiano carioca, florescírun i perpetuórun-se atrabeç de cumpositores cumo Noel Rosa i Ary Barroso. L samba de morro alçou bóos maiores nas cumposiçones de Cartola i Ataulfo Albes. Hai de se notar l'anfluéncia de Luiç Gonzaga i Humberto Teixeira na popularizaçon de l baion i de l xaxado, i Doribal Caymmi, an cuja obra eilemientos de l folclore baiano coadunában-se a la cultura brasileira an giral. Todabie, fui ne l final de ls anhos 50, quando eirrompeu l mobimiento de la bossa nuoba, que la música brasileira porjetou-se, defenitibamente, ne l sterior, tornando-se coincida an dibersas partes de l mundo. A la época, na cundiçon de centro político i cultural de l Brasil, circulában pula cidade musiqueiros cumo Ton Jobin, Binicius de Moraes, Ronaldo Bóscoli, Nara Lion, Roberto Menescal, Maysa, Luís Bonfá, antre outros.

Antre ls percipales eibentos, çtacan-se l Antruido, l Festibal Anternacional de Cinema, la Mostra de l Filme Libre, la Bienal de l Libro, l Fashion Riu, l Anima Mundi i la fiesta de l rébeillon an Copacabana. Quanto als puntos de refréncia de l turismo cultural, puoden-se eilencar, antre tantos, l Museu Stórico Nacional, l Museu Nacional de la Ounibersidade Federal de l Riu de Janeiro, l Museu Casa de l Pontal, l Museu Nacional de Guapas Artes, la Biblioteca Nacional, l Museu de Arte Moderna (MAM), l Rial Gabinete Pertués de Leitura, l Palácio de l Catete, l Riocentro, l Canecon i l Theatro Municipal.

Ls eibentos sportibos mais coincidos de l Riu de Janeiro son l'etapa brasileira de MotoGP i las finales mundiales de bólei de praia. Jacarepaguá era l local adonde se rializaba l'etapa brasileira de l Grande Prémio de Fórmula 1, antre ls anhos de 1978 i 1990, i Champ Car (1996-1999). Ls circuitos WCT i WQS de Surf fúrun çputados an praias cariocas antre 1985 i 2001. An 2 d'outubre de 2009, la cidade fui scolhida puls nembros de l COI para ser la sede de ls Jogos Oulímpicos de 2016 i de ls Jogos Paraolímpicos de Berano de 2016. Inda ne l ámbito sportibo, la cidade eirá sediar alguns jogos de la Copa de l Mundo de 2014.

Fexeiro:Angland b Brazil in Riu - Stádio de l Maracanana.jpg
Jogo antre Brasil i Anglaterra an júnio de 2013 ne l Stádio Jornalista Mário Filho (popularmente coincido cumo Maracanana), ua de las sedes de la Copa de las Cunfederaçones FIFA de 2013 i de la Copa de l Mundo FIFA de 2014.

Feriados

Ne l Riu de Janeiro, hai quatro feriados municipales, que son: l die de San Jorge, qu'ocorre siempre an 23 d'abril; l die de Zumbi de ls Palmares, que siempre ye rializado ne l die 20 de nobembre, adonde tamien ye comemorado l die de la Cuncéncia Negra; l die de l padroeiro de l Riu de Janeiro, San Sabastian, comemorado an 20 de janeiro. D'acuordo cula lei federal mº 9.093 de 12 de setembre de 1995, ls munecípios puoden tener ne l mássimo quatro feriados relegiosos, yá ancluída la Sesta-Feira Santa.

Ber tamien

Modelo:Portal-Riu de Janeiro (cidade) Modelo:Debedir an colunas

  • Antigo Çtrito Federal
  • Bairros balorizados de l Riu de Janeiro
  • Carioca (gentílico)
  • Cidade Marabilhosa
  • Centros Culturales i Museus de l Riu de Janeiro
  • Fluminenses de la cidade de l Riu de Janeiro
  • Stado de la Guanabara
  • Amperial Cidade
  • Riu 2007
  • Megalópole Riu-San Paulo
  • Prefeitos de l Riu de Janeiro
  • Region Metropolitana de l Riu de Janeiro

Modelo:Debedir an colunas fin

Refréncias

Modelo:Heis

Ligaçones sternas

Ls outros porjetos Wiki tamien ténen material subre este tema:
Riu De Janeiro  Citaçones ne l Wikiquote
Riu De Janeiro  Eimaiges i média ne l Commons
Riu De Janeiro  Catadorie ne l Commons
Paisaige Cultural de l Riu de Janeiro L Riu de Janeiro anclui l sítio Paisaige Cultural de l Riu de Janeiro, Património Mundial da UNESCO. Riu De Janeiro 
  • Riu De Janeiro  Portal de l Brasil

Modelo:Artigo çtacado

Tags:

Riu De Janeiro StóriaRiu De Janeiro GeografieRiu De Janeiro DemografieRiu De Janeiro PolíticaRiu De Janeiro SubdebisonesRiu De Janeiro EiquenomieRiu De Janeiro Strutura ourbanaRiu De Janeiro CulturaRiu De Janeiro Ber tamienRiu De Janeiro Ligaçones sternasRiu De JaneiroAmérica LatinaBrasilCapitalSan Paulo (cidade)UNESCO

🔥 Trending searches on Wiki Mirandés:

PapaTrindade (Goiás)PolóniaCarlos VIII de FránciaMarina MoschenHoulocaustoMoçambiqueBragaRepública ChecaBergançaGalileuTecnologie de la anformaçonCantarieTrindadeMarcelo Hilario del PilarErik StaaffLhéngua rapa nuiHiroyuki OwakuMobimiento sperantistaJane LynchAnxiPré-stóriaGalileu GalileiAbejarTalcahuanoAndependéncia de l KosoboQuintaAnformaçonFascismoPenínsula EibéricaGuerra Cebil finlandesaAgallasMonarquieAssemblé de DiusLhéngua mirandesaFamilha (biologie)MoscoboEinergieMuseu Nacional (Brasil)FengjieMaioBrasilSistemas digitalesReino OunidoBlogueAdmenistraçonSrinivasa RamanujanFuonte AldéLagoSismoRapChongxinSpresson idiomáticaMark TwainOuroPsicologieLes MagnyBudismoRei MomoYun Hyon-seokSionismoIdo🡆 More