Il-Belarussja ( bɛləˈruːs (għajnuna·info); Belarussu:Белару́сь, Bielaruś; Russu:Белоруссия, Республика Беларусь, Belorussiya, Respublika Belarus’), uffiċjalment ir-Repubblika tal-Belarussja, hi pajjiż interkjuż fl-Ewropa tal-Lvant.
Il-pajjiż jaqsam bordura mar-Russja fil-grigal, l-Ukraina fin-nofsinhar, il-Polonja fil-punent, u l-Litwanja u l-Latvja fil-majjistral. Il-belt kapitali hija Minsk; bliet oħra ewlenin jinkludu lil Brest, Hrodna (Grodno), Homiel (Gomel), Mahilyow (Mogilev) u Vitsebsk (Vitebsk). Aktar minn erbgħin fil-mija ta' 207,600 kilometru kwadru (80,200 mi kw) huwa afforestat, u l-aktar setturi b'saħħithom ekonomiċi huma l-industriji tas-servizzi u l-manifattura.
Repubblika tal-Belarussja Рэспубліка Беларусь | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Innu nazzjonali: Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь (Belarussu) Dziaržaŭny himn Respubliki Bielaruś Innu Stat tar-Repubblika tal-Belarussja | ||||||
Belt kapitali (u l-ikbar belt) | Minsk 53°55′N 27°33′E / 53.917°N 27.55°E
| |||||
Lingwi uffiċjali | Belarussu Russu | |||||
Gvern | Repubblika presidenzjali unitarja | |||||
- | President | Alexander Lukashenko | ||||
- | Prim Ministru | Andrei Kobyakov | ||||
Indipendenza (mill-Unjoni Sovjetika) | ||||||
- | Iddikjarata | 27 ta' Lulju 1990 | ||||
- | Stabbilita | 25 ta' Awwissu 1991 | ||||
- | Kompluta | 25 ta' Diċembru 1991 | ||||
Erja | ||||||
- | Total | 207,595 km2 (85) 80,155 km2 mil kwadru | ||||
- | Ilma (%) | negliġibbli | ||||
Popolazzjoni | ||||||
- | ċensiment tal-2012 | 9,457,500 | ||||
- | Densità | 45.8/km2 (142) 120.8/mili kwadri | ||||
PGD (PSX) | stima tal-2012 | |||||
- | Total | $146.745 biljun | ||||
- | Per capita | $15,633 | ||||
PGD (nominali) | stima tal-2012 | |||||
- | Total | $63.259 biljun | ||||
- | Per capita | $6,739 | ||||
IŻU (2013) | ▲ 0.793 (għoli) (50) | |||||
Valuta | rublu (BYR ) | |||||
Żona tal-ħin | FET (UTC+3) | |||||
Kodiċi telefoniku | +375 | |||||
TLD tal-internet | .by |
Total tal-fruntieri tal-Belarus: 3,599 km, pajjiżi tal-fruntiera (5): Latvja 161 km; il-Litwanja 640 km; Polonja 375 km; Russja 1,312 km; Ukraina 1,111 km.
Il-Belarus hija maqsuma f'6 reġjuni - Brest, Gomel, Grodno, Mogilev, Minsk u Vitebsk - u belt awtonoma waħda, Minsk.
Il-belt moderna ta' Grodno oriġinat bħala fortizza żgħira u post tal-kummerċ imsaħħaħ miżmuma mill-prinċpijiet Rurikovich
Vitebsk, Ġie stabbilit fuq il-banek tax-Xmara Daugava. Fis-seklu 9, l-insedjamenti Slavi tal-unjoni tribali Krivich ħadu post is-settlers oriġinali. L-ewwel aċċenn tal-belt jidhru fil-kronaki tas-sena 1021. Minħabba l-post fejn tinsab, saret post importanti fuq ir-rotta tal-kummerċ bejn il-Varġjani u l-Griegi.
Ir-Repubblika tal-Poplu tal-Belarus jew ir-Repubblika Nazzjonali tal-Belarussja (Belarussu: Белару́ская Наро́дная Рэспу́бл_ка, Bielaruskaya Naródnaya Respúblika), storikament imsejħa r-Repubblika Demokratika tar-Ruthenia l-Abjad (Ġermaniż: Weißruthecrathénische Franċiż: tentattiv fallut: la Républiques Démocratique Blanche ; biex toħloq stat tal-Belarus li ddikjara l-indipendenza tiegħu fl-1918. Ġeneralment huwa mpinġi bħala stat satellita tal-Imperu Ġermaniż.
Ġie pproklamat mill-Kunsill (Rada) tar-Repubblika Popolari tal-Bjelorussja fil-25 ta' Marzu, 1918 f'Minsk u ġie sostitwit minn gvern komunista fil-5 ta' Jannar, 1919. Biex tiddistingwi r-Repubblika Popolari tal-Bjelorussja, talli rċeviet ukoll isem simili ħafna għal ir-repubbliki komunisti, hija magħrufa wkoll bħala r-"Repubblika Demokratika tal-Belarus". Ma baqgħetx teżisti meta l-kapitali, Minsk, inqabdet mill-armata Bolxevika Russa u r-Repubblika Soċjalista Sovjetika tal-Bjelorussja twaqqfet biex tirnexxiha.
Perjodu storiku: Gwerra l-Kbira: 25 ta' Marzu tal-1918-Indipendenza, 5 ta' Jannar 1919-Invażjoni Sovjetika; Forma tar-Repubblika tal-Gvern: President tar-Rada RPB: Jan Sieradá (1918-1919), Piotra Krečeŭski (1919); Kapitali fl-eżilju: Kaunas (1919-1923), Praga (1923-1945), Pariġi (1948-1970), Toronto (1970-1983), New York (1983-preżent).
Innu: Ваяцкі марш Vajacki marš (Belarus: "Marċ tal-Ġellieda").
L-awtoritajiet tal-RPB iffurmaw gvern fl-eżilju aktar tard. Bħalissa, ir-Rada tar-Repubblika Popolari tal-Belarus hija l-eqdem gvern fl-eżilju fid-dinja. (ara Gvernijiet Deposti tal-Istati attwali)
L-RPB Rada għadha teżisti bħala gvern fl-eżilju u l-għan tagħha huwa li tagħmel lobby għall-interessi tad-dijaspora tal-Belarus f’pajjiżi fejn għandha rappreżentanti.8
Sa mill-aħħar tas-snin tmenin, il-25 ta' Marzu, Jum l-Indipendenza tar-Repubblika Popolari tal-Belarus, ġie ċċelebrat b'mod wiesa' mill-oppożizzjoni demokratika nazzjonali tal-Belarus bħala Jum il-Ħelsien (Belarus: Дзень волі). Normalment ikun akkumpanjat minn manifestazzjonijiet kbar u protesti mill-oppożizzjoni f'Minsk, u minn avvenimenti ta' ċelebrazzjoni minn organizzazzjonijiet tad-dijaspora tal-Belarus madwar id-dinja, li jappoġġjaw lill-gvern tal-Belarus fl-eżilju.
Presidenti tal-Kunsill tar-Repubblika Popolari:
Wiki Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Belarussja (Belarus) |
This article uses material from the Wikipedia Malti article Belarussja, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Il-kontenut huwa disponibbli taħt il-liċenzja CC BY-SA 4.0 sakemm mhux indikat mod ieħor. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Malti (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.