သဘင်မာဲနာနာ ဂှ်ဖန်ဇန်လဝ် သွက်ဂွံကၠောန် ပ္ဍဲကဵု ၈ နဝ်ဝေမ်ပါ ၂၀၂၀။ သဘင်မာဲဂှ် သွက်ဂွံရုဲစှ် ခုင်အမာတ် ပ္ဍဲစၠတ်ထဝ်သီုဖအိုတ်၊ စၠတ်ထဝ် ကၟိန်ဍုင်ကီု သီုကဵု စၠတ်ထဝ်တွဵုရး၊ ရးဒေသဇမၞော် (ပါဲနူ ခုင်အမာတ် မပါ်လဝ်ကဵု သွက်ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ၂၅ %) တအ်ရ။ တုဲပၠန် သွက်ဝန်ဇၞော်ကာကောန်ဍုင်အရင်ဂှ် ၜိုန်ရ ဆကောန်ဂကူ မဆေင်စပ်တအ်ဟေင် အခေါင်စုတ်မာဲ သွက်စၞးကောန်ဂကူတအ်ကီုလေဝ် ရုဲစှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ်ကီုရ။ သီုဖအိုတ် အလုံမွဲကၟိန်ဍုင်ဂှ် သ္ဒးရုဲစှ် သွက်ဒၞာဲခုင် ၁,၁၇၁ ခုင်ရ။
သၞောတ်မာဲ ကၟိန်ဍုင်ဗၟာဂှ် ဒှ်သၞောတ် ဂၠိုင်အိုတ်ဇၞး မကော်ဂး ဗီုအင်္ဂလိက် (first-past-the-post system) မဒှ်သၞောတ် ပၞောဝ်ကဵု ညးမပြိုင်ပကာန် သီုဖအိုတ် ပ္ဍဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂှ် ညးမကလိဂွံ လၟိဟ်မာဲဂၠိုင်အိုတ်မွဲတၠဂှ် ကလိဂွံဇမၞးရ။ ကုညးမဒုင်ပြိုင်တအ်ဂှ် သ္ဒးဒှ် ကောန်ဍုင်ဗၟာဟေင်။ နကဵုသၞောတ်လဒက်ပ္တန်ဍုင် ၂၀၀၈ မ္ဂး ဇၟာပ်ပ်စၠတ်ထဝ်တအ်ဂှ် နကဵုဒပ်ပၞာန် ကေတ်လဝ် ဒၞာဲတုဲတုဲ ၂၅%၊ ဝန်ဇၞော်ပိတၠ (ဝန်ဇၞော်ကေင်ကာအပ္ဍဲဍုင်၊ ဝန်ဇၞော်ကေင်ကာပယျဵု၊ ဝန်ဇၞော်ကေင်ကာဂီုကၠီု) ဂှ် သ္ဒးဒှ် မၞိဟ်ဒပ်ပၞာန်မခပတိုန်ဟေင်။ ကြဴနူ ပညဳပညပ်တုဲ သမတ၊ ကေုာံ ဒုသမတၜါတၠဂှ် သ္ဒးပတိုန် နကဵု ဂကောံရုဲစှ်သမတ။ ဂကောံရုဲစှ်သမတဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵု ကမ္မတဳပိ၊ ကမ္မတဳ မခပတိုန် နူကဵု စၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုင်ၜါ ကဵု ကမ္မတဳ မခပတိုန် နူကဵု ဒပ်ပၞာန်မွဲ။ ဇၟာပ်ကမ္မတဳဂှ် ရုဲစှ်ပတိုန် လမောဝ်သမတမွဲမွဲတၠတုဲ စၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုင် (စၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန် ကေုာံ စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူပံင်) ဖျေဟ်မာဲရ။ ညးမကလိဂွံ မာဲဂၠိုင်အိုတ်ဂှ် ဂွံဒှ် သမတ၊ ဂၠိုင်အိုတ် ဒုတိယဂှ် ဂွံဒှ် ဒုသမတ (၁)၊ ညးမကလိဂွံ မာဲအောန်အိုတ်ဂှ် ဂွံဒှ် ဒုသမတ (၂)။ မၞိဟ်မဒက်လဝ် သ္ၚိကၟိန် ကုကောန်ဍုင်ဗၟာဟွံသေင်၊ ဟွံသေင်မ္ဂး ကောန်ဇာတ်ဇကုမွဲမွဲ ယဝ်ရ ဒုင်ကေတ်လဝ် ကောန်ဍုင်သအာင်မွဲမွဲမ္ဂး အခေါင်မဒုင်ရုဲစှ် လမောဝ်သမတ ဟွံမဲ။ သွဟ်မာဲဂှ် သလလောင်တြး ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၂၀၂၁။ ကုဗော် မကလိဂွံခုင် ၂၂၁ ဒၞာဲ ပ္ဍဲစၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန်၊ ပ္ဍဲစၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ ၁၁၃ မ္ဂး ဂွံဒှ် ဗော်ဇမၞးမာဲရ။
ပ္ဍဲ ၂၉ ဂျောန် ၂၀၂၀ ဂှ် ကမ္မတဳသဘင်မာဲ လလောင်တြး သွက်ဂွံ ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ သွက် ၃၃၀ ခုင်ဂှ် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။
တွဵုရး/ရးဒေသဇမၞော် | ပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂမၠိုင် |
---|---|
ရးဒေသဇၞော် ဨရာဝတဳ | 26 |
ရးဒေသဇၞော်ဗဂေါ | 28 |
တွဵုရးချေင် | 9 |
တွဵုရးကချေန် | 18 |
တွဵုရးကရေင် | 7 |
တွဵုရးကယာ | 7 |
ရးဒေသဇၞော်မကွေ | 25 |
ရးဒေသဇၞော်မာန္တလေ (ကေုာံ နေပျဳဒဝ်) | 36 |
တွဵုရးဍုင်မန် | 10 |
တွဵုရးယခေင် | 17 |
ရးဒေသဇၞော်သဂါင် | 37 |
တွဵုရးသေံ | 55 |
ရးဒေသဇၞော်တၞင်သဳ | 10 |
ရးဒေသဇၞော်လ္ဂုင် | 45 |
သီုဖအိုတ် | 330 |
ပ္ဍဲကၟိန်ဍုင်ဗၟာဂှ် သဘင်မာဲ မတုဲကၠုင် သၞာံ ၂၀၁၅တေအ်ဂှ် ဒှ်သဘင်မာဲ မရနုက်ကဵုဒုတိယ မရုဲမာဲ နကဵု တၠုင်လအာ ဒဳမဝ်ကရေသဳမွဲဒကုတ် နူကဵုသၞာံ ၁၉၆၀ တေအ်ရ။ ဍုင်ဗၟာဂှ် နူစ ဗြိတိန် ကဵုသၠးပွးတုဲဂှ် ပကင်ရင်ကၠုင် နကဵုသၞောတ်တၠအဝဵုပေင်င် ဟွံသေင်မ္ဂး သၞောတ်ပၞာန်ရ။ သဘင်မာဲ ၂၀၁၅ ဂှ် ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ မဒှ်ဗော် ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳဂှ် ကလိဂွံ ဇမၞးဂၠိုင်အိုတ် ပ္ဍဲကဵုစၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုင်ဂှ် ကလိဂွံလဝ် ခုင် ၈၆ က္ဍိုပ်ကၠံ (၂၃၅ ခုင် ပ္ဍဲစၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန်၊ ၁၃၅ ပ္ဍဲကဵု စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ)။ နကဵုသၞောတ်လဒက်ပ္တန်ဍုင်ဗၟာ သၞောဝ်၂၀၀၈ မ္ဂး သ္ဒးကလိဂွံ ၆၇ က္ဍိုပ်ကၠံမ္ဂး ဒှ်မၞိဟ်မာဲလပါ်ဂၠိုင်တုဲ နကဵုဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ကလိဂွံလဝ် ဂၠိုင်နူဂှ် တၟာဂလိုင်ရ။ နကဵုလၟိဟ်မာဲ ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ မကလိဂွံလဝ် ပ္ဍဲသဘင်မာဲ ၂၀၁၅ ဂှ်မ္ဂး အခေါင်ခပတိုန် သမတၜါတၠဂွံရ။ တုဲပၠန် နကဵုဗော်အေန်အေဝ်ဒဳဂှ် ဟိုတ်နူကလိဂွံလဝ် ခုင်ဂၠိုင်နူ ၆၇ က္ဍိုပ်ကၠံ ပ္ဍဲစၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုင်ဂှ်တုဲ မၞိဟ်လမောဝ်သမတ ဒပ်ပၞာန်မပတိုန်နင်ဂှ်လေဝ် အခေါင်ဖျေဟ်မာဲ တးပါဲဂွံကီုရ။ ၜိုန်ရ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ မိက်ဂွံဒှ် သမတကီုလေဝ် နကဵု သၞောဝ်၂၀၀၈မ္ဂး ဟိုတ်နူဖျေဟ်လဝ်ဒၞာဲ ကုကောန်ဍုင်သအာင်၊ ကောန်ဇာတ် ဒှ်ကောန်ဍုင်သအာင်တုဲ အခေါင်ဒုင်ရုဲ သမတဟွံဂွံရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညးတအ် ကၠောန်ပတိုန် ကဆံင် ညးမကဵုကသပ်ဍုင် (State Counsellor) တုဲ ဇိုန်ကဵု ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳရ။ ၜိုန်ရ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ဟွံဂွံဒှ် သမတကီုလေဝ် အဝဵုဍုင်သီုဖအိုတ်ဂှ် နွံပ္ဍဲတဲညးဖအိုတ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ နကဵုဘာသာအင်္ဂလိက် ညးကော်စ (the de facto head of government) မဂွံအဓိပ္ပါယ် သကိုပ်သကဍုင် ညးမကလိဂွံအဝဵုဇေတ်တ်ရ။ ပါဲနူဂှ်တုဲ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳဂှ် သီုကေတ်လဝ် နဒဒှ် ဝန်ဇၞော်ကာဍုင်သအာင်ရ။ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲဍုင်ဗၟာဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် ဒုင်သဇိုင် ကုဗော်ကောန်ဍုင်အရင်ဂမၠိုင်ရ။ ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ကဵု ဗော်ကျဖောတ်ဂှ် ဒှ်ဗော်ဂကူဗၟာ၊ ဗော်ကျဖောတ်ဂှ် ဒှ်ဗော်ပၞာန်ဗၟာရာံတုဲ ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳဂှ် ဒှ်ဗော်သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန် လပါ်ညးဍုင်ကွာန်တအ်ရ။ သီုဗော်ၜါဂှ် ပ္ဍဲကဵု ဒေသကောန်ဍုင်အရင်တအ်ကီု သီုကဵု ကောန်ဍုင်အရင်ဗွဲမဂၠိုင် လုပ်ကၠောန်ဒၟံင်ကီုရ။ နကဵုၜါဗော်ဝွံဟေင် ပ္ဍဲကဵု သၞာံ ၂၀၁၅ ဂှ် ဒုင်ရုဲမာဲအလုံမွဲကၟိန်ဍုင်၊ ဇၟာပ်ပွိုင်ဆန္ဒမာဲမာန်ရ။
သဘင်မာဲ ၂၀၂၀ ဂှ် ကၠောန်ပ္ဍဲ ပ္ဍဲအခိင်ကာလယဲကပ်ကဝ်ဝေဒ်-၁၉ အဃောကတဵု၊ တုဲပၠန် ဂဗုတ်ဂမ္စိုတ်ကမၠက် ဂကူရဝ်ဟေန်ဂျာလေဝ် အဃောမစၟဳစၟတ်ရပ်စပ်ဒၟံင်ရ။ ပါဲနူဂှ်တုဲ နကဵုအလဵုအသဳ အေန်အေဝ်ဒဳဂှ် ဒးဒုင်ပါ်ပါဲ ဒဒှ်ရ ကၟာတ်လဒဵု အခေါင်ပရိုင်သၠးပွး၊ ရပ်စပ် ပရေင်ပိုန်ဒြပ်ဍုင်ဟွံလေပ်၊ ပရေင်ၜိုန်လလံဍုင်လေဝ် ကၠောန်ဟွံဒှ်တုဲ ဒုင်ရုဲမာဲ နကဵုလဟီု တၞဟ်နဂွံဆက်ကၠောန်ဂှ် ကလေင်ကဵုမာဲပၠန်ညိရ။
သုကျဳ ကေုာံ ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဂှ် နူစ မဂွံဒုင်ရုဲစှ် သၞာံ ၂၀၁၅ တုဲဂှ်ရ ဒးဒုင်ပါ်ပါဲဒၟံင် ကုဂကောံမၞိဟ်ဂၠးတိဂမၠိုင် မပ္တံကဵုကုလသမဂ္ဂ၊ ရုင်ဗစာရာဇာဝတ်ဂၠးကဝ် (International Criminal Court)၊ ကေုာံ ဂကောံသမၠးဒုဟ်ဂၠးကဝ် (Amnesty International) ဒဒှ်ရ ဟွံစဵုဒၞာ ဂကူရဝ်ဟေန်ဂျာ၊ မဒှ် ဂကောံမၞိဟ်လအောန် မနွံပ္ဍဲ တွဵုရးယခေင်၊ စပ်ကဵု ကိစ္စဏအ်တုဲ နကဵုဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ၜိုတ်ဂလိုင်လဵု မပါလုပ်ဒၟံင်ဂှ် ဟွံဂွံတီကေတ် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ကီုလေဝ် ဒဒှ်ရ ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ဂစိုတ်ပဠက်ဂကူရဝ်ဟေန်ဂျာဂှ် နကဵုညးတအ် ကၟာတ်လဝ်ပါင်တုဲ သ္ၚိတ်ဇြတုဲ ဗဵုဒၟံင်ရ။ ကမၠောန်ဒပ်ပၞာန် မကၠောန်ပလဝ် လတူဂကူရဝ်ဟေန်ဂျာတအ်ဂှ် ဒှ်ကမၠောန်ဒစဵုဒစး ဇာတ်မၞိဟ်၊ ကမၠောန်ဂမ္စိုတ်ကမၠက်ဂကူ မြဴသာ်ဏအ် ညးဂၠးတိတအ် စၟတ်သမ္တီလဝ်ရ။မၞိဟ် ၂၅,၀၀၀ ပြင်င် ဒးဒုင်ချိုတ်တုဲ မၞိဟ်မဂၠိုင်ကဵုကိုဋ် ဒးဘဲ ဟွံသေင်မ္ဂး ဒးဒုင်ပကီုပရာပ်လိင် တုဲပၠန် မၞိဟ် ၇၂၅,၀၀၀ ဒးဒုင်ဒြေပ်ဒဴ နူဍုင်၊ ဗွဲမဂၠိုင် ဒြေပ်လုပ် ဍုင်ဝုတ်ဒိုဟ် ဗင်္ဂလာဒေသ်။ ပရိုင်လေဝ် ကၟာတ်လဒဵု ဟွံကဵုအာကၠုင်၊ ရဝ်ဟေန်ဂျာဂှ် ဒှ်ဂကူ မဟွံမဲ ကုဍုင်မွဲတုဲ ဍုင်ဗၟာတးပါဲ ဟွံဒုင်တဲ ညးတအ် နဒဒှ် ကောန်ဍုင်၊ တုဲ စုတ်စောဲဒုဟ် ဒဒှ်ရ ရဝ်ဟေန်ဂျာတအ်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ်မကၠတ်လုပ်ကၠုင် နူကဵုဗင်္ဂလာဒေသ်၊ ၜိုန်ရ ညးတအ်ဂှ် ပဒတဴမံင်ကၠုင် ပ္ဍဲဒေသညးတအ် သၞာံဂၠိုင်ကဵု ဗွဝ်ကၠံရ။
အတိုင်လဟီု IMF မ္ဂး:
ဆက်ဗၟံက်ထ္ၜးညိပၠန်မ္ဂး ကမၠောန်သြိုင်ခၞံဂမၠိုင် ဟိုတ်နူယဲကပ်ကဝ်ဝေဒ်-၁၉တုဲ ဒးလဇုဲလဇ၊ ဟွံသေင်မ္ဂး ဒးဒေါအ်လဝ်လေဝ် နွံဗွဲမဂၠိုင်၊ မပ္တံကဵု ဂၠံင်ကွဳပၟတ်တမြဟ် ဍုင်လ္ဂုင် (the US$1 billion Yangon Elevated Expressway) ကေုာံ ဇြောမ်ပရေင်ပိုန်ဒြပ်ထဝါဲ (the US$8-10 billion Dawei Special Economic Zone) ကေုာံ ကမၠောန်ဂၠံင်ထဝါဲ-ထဳကဳ မဆက်ကဵု ဍုင်ရာဇ်ချ်ပူရဳ၊ ဍုင်သေံတအ်ဂှ် ဒးဒေါအ်ဇူလဝ် သီုဖအိုတ်ရ။ နကဵုအလဵုအသဳလေဝ် သွက်ဂွံပခိုဟ်ပတိုန် ပရေင်ပိုန်ဒြပ်မွဲအလန်ပၠန်ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်ကဵု ဟွံမာန်၊ ပ္တောအ်ၜတ် ကုဍုင်ဝုတ်ဒိုဟ် ဗီုကဵုဍုင်သေံမ္ဂး ဆၜိုတ်ကမၠောန်ဍောတ်တ်တအ်ဟေင် ကၠောန်ဗဒှ်ကဵုမာန်ရ။ ဟိုတ်နူယဲကဝ်ဝေဒ်တုဲ ပရေင်ပိုန်ဒြပ်ဍုင် ဍိန်လျစှ်ေအာ ဗွဲမဂၠိုင်ရ။ ဗွဲတၟေင် ကမၠောန်အာတရဴ ကေုာံ ကမၠောန်ဘာဏ်ဂမၠိုင် ဒးဒုင်ဂိဂၠိုင်ရ။ၜတ်ကၞာတ်ကဵု သၞာံမတုဲကၠုင်တအ်မ္ဂး GDP စှ်ေအာ ကြပ်ဗဒါဲ ၇%။
ၜိုန်ရ လလောင်တြးလဝ် မၞိဟ်စမၠောအ်ယဲကဝ်ဝေဒ်-၁၉ စဵုကဵု ဂိတုဂျူလာင် ၂၀၂၀ ဂှ် နွံၜိုတ် ၃၀၀ တၠဓဝ်ကီုလေဝ်၊ ဍုင်ဗၟာဂှ် စၟဳစၟတ်ယဲ မၞိဟ်အောန်ကွေဟ်ဟ်တုဲ လၟိဟ်မၞိဟ် မကတဵုဒှ်ယဲဝွံဇေတ်တ်ဂှ် နွံဂလိုင်လဵု ဗွဲမဍာံပြ တီကေတ် ဟွံမာန်။ ၜိုန်ရ မၞိဟ်မစၟတ်သမ္တီ ကတဵုဒှ်အောန်ကီုလေဝ် နကဵုအလဵုအသဳ ကၠောန်ဗဒှ် ပရေင်ကၟာတ်လဒဵု နွံနာနာသာ် မပ္တံကဵု ကမာတ်လဒဵုဍုင်၊ ကၟာတ်ပယျဵု၊ အာအကြာမၞိဟ် သ္ဒးစုတ်ယာတ်ဂရောပ်ပါင်တအ် ဒှ်တမ်ရ။
သဘင်မာဲဂှ် ပ္ဍဲကဵု တွဵုရးကချေင်၊ တွဵုရးကရေင်၊ ရးဇမၞော်ဗဂေါ၊ တွဵုရးဍုင်မန်၊ တွဵုရးယခေင်၊ တွဵုရးသေံ ဒေသလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ် နကဵုကမ္မရှေန်မာဲ ပ္ဍဲကဵု ၁၆ အံက်တဝ််ပါဂှ်မွဲအလန် ပ္ဍဲ ၂၇ အံက်တဝ်ပါဂှ် မွဲအလန် လလောင်တြး ဟွံကၠောန်ဗဒှ် သဘင်မာဲရ။
ဒေသ မဟွံကၠောန်သဘင်မာဲ နကဵု ကမ္မရှေန်မာဲ လလောင်တြးလဝ်တအ်ဂှ် -
ဗော် | ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ | % | ဒၞာဲအမာတ် | % | +/– | |
---|---|---|---|---|---|---|
အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် | ၁၃၈ | |||||
ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ | ၇ | |||||
ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ | ၄ | |||||
မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ | ၃ | |||||
ကယားပြည်နယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ | ၃ | |||||
ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် | ၂ | |||||
တအောင်း(ပလောင်)အမျိုးသားပါတီ | ၂ | |||||
ပအိုဝ်း အမျိုးသား အဖွဲ့ချုပ် | ၁ | |||||
ဒီမိုကရေစီပါတီသစ်(ကချင်) | ၁ | |||||
တစ်သီးပုဂ္ဂလ | ၀ | |||||
အခြား | ၀ | |||||
ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပသည့် နေရာများ | – | – | ||||
တပ်မတော်သား ကိုယ်စားလှယ် | – | – | ၅၆ | |||
အပံင် | ၁၀၀ | 0 | ၁၀၀ | – |
ဗော် | ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ | % | ဒၞာဲအမာတ် | % | +/– | |
---|---|---|---|---|---|---|
အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် | ၂၅၈ | |||||
ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ | ၂၆ | |||||
ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် | ၁၃ | |||||
ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ | ၄ | |||||
တအောင်း(ပလောင်)အမျိုးသားပါတီ | ၃ | |||||
ပအိုဝ်း အမျိုးသား အဖွဲ့ချုပ် | ၃ | |||||
မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ | ၂ | |||||
ကယားပြည်နယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ | ၂ | |||||
ကချင်ပြည်နယ်ပြည်သူ့ပါတီ | ၁ | |||||
ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ | ၁ | |||||
ဝအမျိုးသားပါတီ | ၁ | |||||
ဇိုမီးဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် | ၁ | |||||
တစ်သီးပုဂ္ဂလ | ၀ | |||||
ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပသည့် နေရာများ | – | – | ||||
တပ်မတော်သား ကိုယ်စားလှယ် | – | – | ၁၁၀ | |||
အပံင် | ၁၀၀ | 0 | ၁၀၀ | – |
ဗော် | ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ | % | ဒၞာဲအမာတ် | % | +/– | |
---|---|---|---|---|---|---|
အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် | ၅၀၁ | |||||
ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ | ၃၈ | |||||
ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် | ၂၇ | |||||
ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ | ၇ | |||||
တအောင်း(ပလောင်)အမျိုးသားပါတီ | ၇ | |||||
ပအိုဝ်း အမျိုးသား အဖွဲ့ချုပ် | ၇ | |||||
မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ | ၆ | |||||
ကယားပြည်နယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ | ၃ | |||||
ကချင်ပြည်နယ်ပြည်သူ့ပါတီ | ၃ | |||||
ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ | ၂ | |||||
ဝအမျိုးသားပါတီ | ၂ | |||||
လားဟူအမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ | ၁ | |||||
ဇိုမီးဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် | ၁ | |||||
ဒီမိုကရေစီပါတီတစ်(ကချင်) | ၁ | |||||
ကရင်ပြည်သူ့ပါတီ | ၁ | |||||
ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီ | ၁ | |||||
ချင်းအမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် | ၁ | |||||
လီဆူအမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ | ၁ | |||||
တစ်သီးပုဂ္ဂလ | ၂ | |||||
အခြား | ||||||
တပ်မတော်သား ကိုယ်စားလှယ် | – | – | ၂၂၀ | |||
အပံင် | ၁၀၀ | 0 | ၁၀၀ | – |
ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့များအတွက် တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးများ ၂၉ နေရာ ပါဝင်သည်။
ဗော် | ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ | % | ဒၞာဲအမာတ် | % | +/– | |
---|---|---|---|---|---|---|
အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် | ၂၃ | |||||
မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ | ၁ | |||||
လားဟူအမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ | ၁ | |||||
ကယန်း အမျိုးသားပါတီ | ၁ | |||||
တစ်သီးပုဂ္ဂလ | ၂ | |||||
အခြား | ||||||
အပံင် | ၁၀၀ | 0 | ၁၀၀ | – |
နကဵု ဌာနပရေင်ထတ်ယုက် ပ္တိတ်လဝ် လိက်လလောင်တြး ဟိုတ်နူကဵု ယဲကပ်ကဝ်ဝိဒ်တုဲ မၞိဟ်ဂၠိုင်နူ ၃၀ လ္ပပကောံညိကီုလေဝ် ဒၞာဲလ္ၚဵုဂှ် မၞိဟ်စဵုကဵု မွဲကိုဋ် ကောံတုဲ ဂေတ်ကြေဝ်တွဟ်မာဲရ။အံက်တဝ်ပါ ၂၅ ဂှ် နကဵုဌာနပရေင်ထတ်ယုက် ကဵုအခေါင် မၞိဟ်ကောံရေင်သကအ်ဂွံ စဵုကဵု ၅၀ တၠ။ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တအ်ဂှ် ထ္ၜးဟိုတ် မၞိဟ််ပူဗိုင်တအ် မကၠောန်တုဲ ကၠောန်သဘင်ဂေတ်မာဲ နကဵုမၞိဟ်မဂၠိုင်ကဵုကၠံ၊ ဂၠိုင်ကဵုလ္ၚီရ။
ကိုပ်ကၠာဟွံစိုပ် တ္ၚဲသဘင်မာဲဏီ မာဲဒစးဒုင် မစိုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲရုင်လပါ် ကမ္မရှေန်သဘင်မာဲ တွဵုရးဒဂုင်၊ ဍုင်လ္ဂုင်ဂှ် ထိုင်လိက်ဂမၠိုင်ပံက်ဒၟံင်။ အံက်တဝ်ပါ ၂၁ မမာဲဒစးဒုင် နူကဵု တပ်ဒပ်အေန်ဂျေန်နဳယာ ပွိုင်ဍုင်ဒဂုင် ၅၈ မာဲဂှ် ထိုင်လိက်ပံက်ဒၟံင်တုဲ နကဵု ကမ္မရှေန်မာဲ ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ဟွံပၠုပ်စရင်။ အံက်တဝ်ပါ ၂၈ မမာဲ နကဵု လိက်ဗီုပြင် (ပုံစံ) ၁၅ မစိုပ်ကၠုင် ရုင်မာဲတွဵုရးဒဂုင်ဂှ်လေဝ် ပံက်ဒၟံင်ပၠန်။
အံက်တဝ်ပါ ၃၀ မမာဲဒစးဒုင် နူကဵု ပွိုင်ဍုင်လှည်းကူးဂှ် ဍဵုလဝ် တဆိပ် ဟွံမဲ ကုတဆိပ် UEC ။ တဆိပ်ပတောအ်ဂှ် ညးဗြဴ မဒှ်စၞးရုင်မာဲ နူဗော်ကျဖေတ် မကေတ်နင်လဝ် ဂးရ။ညံင်ရဴဂှ်ကီု ပ္ဍဲတွဵုရးဍုင်မန် ပွိုင်ဍုင်ပံင် ပ္ဍဲကာလမဗက်ဂၠာဲ မာဲဒစးဒုင် မၞိဟ်အာယုက်လတူ ၆၀ တအ်ဂှ် ဍဵုလဝ် နကဵုတဆိပ်ပတောအ် ဂွံတီကေတ်။ညံင်ရဴဂှ်ကီု ပ္ဍဲရး သေတ်ကိုင်လေဝ် ဂွံဆဵုကေတ်ကီု နဝ်ဝေမ်ပါ ၆ လဒေါဝ်တၚဲဂှ် မခတိုဟ် ပ္ဍဲရုင်ကမ္မရှေန်မာဲရးဇမၞော်ဗဂေါ၊ ဆဂး မၞိဟ်မဒးဝပ်ဘဲ ဟွံမဲ။
သဘင်မာဲဍုင်ဗၟာဂှ် ဟွံဒှ်သဘင်မာဲ မနွံကဵု ဗဗွဲဓဝ် မြဴသာ်ဝွံ မဳဒဳယာဍုင်နာနာပါ်ပါဲအိုတ်ရ။
နဝ်ဝေမ်ပါ ၂ ဂှ် နူကဵု ရုင်က္ဍိုက်က္ဍိုပ်ဒပ်ပၞာန် ပ္တိတ်လိက်လလောင်တြး မဆက်စပ် ကုသဘင်မာဲ ဒဒှ်ရ ညံင်သဘင်မာဲ ဂွံနွံကဵု ဗဗွဲဓဝ်ဂှ် စွံသတိအိုတ်ညိဂှ် နူကဵု ဂဥုပ်ဗိုလ်ဇမၞော် မင်းအောင်လှိုင် ကဵုသတိ။ ဆဂး နကဵုရုင်သမ္မတဟီု လတူဂဥုပ်ဗိုလ်ဇမၞော် မဟီုကဵုသတိဂှ် ဟွံကိတ်ညဳ ကုသဇိုင်ဥပဒေ ကေုာံ သၞောဝ်ဥပဒေဍုင်ဂမၠိုင်ရ။ တုဲဂှ် နကဵုဒပ်ပၞာန် ကလေင်ဟီု ဒဒှ်ရ အရာညးတအ် မပ္တိတ်ဟီုဒၟံင် မဆေင်ကဵု သဘင်မာဲဂှ် ကိတ်ညဳဒၟံင် ကုသဇိုင်ဥပဒေ ကေုာံ ဥပဒေဍုင်ဂမၠိုင်ရ။
နကဵုဗော်ကျဖောတ် ပ္တိတ်အသံ ကုကောန်ဗော်ညးတအ် ညံင်ဟွံဂွံထ္ပက်စၟတ်တဲ ဒုင်တဲသွဟ်မာဲ မကော်ဂး လိက်ဗီုပြင် ၁၉ ပ္ဍဲကဵု ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗါ ၉။
နဝ်ဝေမ်ဗါ ၁၂ နကဵုဒပ်ပၞာန်ယခေင် အာတ်မိက်ဒပ်ပၞာန်အလဵုအသဳ ညံင်ဟွံဂွံ ထ္ပက်မုက်ပၞာန် ပ္ဍဲတွဵုရးယခေင် ရန်တၟအ်ကဵု သ္ဂောအ်ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်မာဲ ပ္ဍဲကဵုဒၞာဲမဟွံကၠောန်လဝ် သဘင်မာဲတအ်ဂှ်ရ။ တင်လအာတ်မိက်ဂှ် နကဵုဒပ်ပၞာန် ကလေင်ပရိုင် ဒဒှ်ရ ညးတအ် ဒုင်တၠုင် တုပ်စိုတ်။ပ္ဍဲကဵု တွဵုရးယခေင် ထ္ၜးဟိုတ်ကဵုပၞာန်မကတဵုဒှ်ဒၟံင် အကြာ ဒပ်ပၞာန်ယခေင် ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတုဲ ဒၞာဲဗွဲမဂၠိုင် ဟွံကၠောန်ဗဒှ်သဘင်မာဲ။ ဒၞာဲမဟွံကၠောန်ဗဒှ်တအ်ဂှ် ဒှ်ဒၞာဲ ဗော်ယခေင် ဂွံဇၞးဟေင်အိုတ်ရ။ နကဵုကမ္မရှေန်ဂှ် ဟွံချပ်ကၠောန်ကဵု သဘင်မာဲဂှ်။
သဘင်မာဲဂှ် ဒှ်သဘင်မာဲ မစှ်ေကဵုဗဗွဲဓဝ် ဟွံသေင်ဂှ်ရ နကဵု ဗော်ကျဖောတ် လလောင်တြး ညးတအ် ဆက်လုပ်အာပေါဲဗတိုက် အတိုင်သၞောဝ်။ တုဲပၠန် ဗော််ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဗွဲမဂၠိုင် လလောင်တြး သဘင်မဲဂှ် ဟွံဒှ် ဗဗွဲဓဝ်။
တုဲဂှ် စနူ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၁၀ ဂှ် ပရေင်ထ္ၜးဆန္ဒ ဒဒှ်ရ မဟွံမဲဓဝ်ပတှ်ေ လတူကမ္မရှေန်သဘင်မာဲဂှ် စကတဵုဒှ်ကၠုင်၊ မပ္တံကဵု ပ္ဍဲကဵု ပွိုင်ဍုင်လှေဝ်ကူ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၁၁ ဂှ် နကဵု ကမ္မရှေန်သဘင်မာဲ ကၠောန်သဘင်ပသောင်ပရိုင် ပ္ဍဲနေပျဳဒဝ်ဂှ် နူကဵု ဗော်ကျဖောတ် မၞိဟ်ၜိုတ် ၅၀ တၠထ္ၜးဆန္ဒ။
၂၀၂၁ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁ ဂှ် နကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ထ္ၜးဟိုတ် ဟိုတ်နူကမ္မရှေန်မာဲ ကေုာံ အလဵုအသဳဍုင် ဟွံလုပ်ပသောင် ကိစ္စမာဲၚံက်စၞာဲတုဲ သီကေတ်အဝဵုဍုင်၊ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဗွဲမဂၠိုင် သီုကဵု ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ရပ်ကြိုင်ထောအ်ရ။ ကြဴနူ ပၞာန်သီအဝဵုဍုင်တုဲ ကောန်ဍုင်ဗၟာတအ် ဗက်ဟီုဂး စန်ဒက် ညံင်ကောန်ကမၠောန် ပ္ဍဲရုင်ကလုတ် ပ္ဍဲဍုင်သအာင်တအ် ဂွံဗဂါပ်ဗဗေင်၊ ဟွံစှ်ေကမၠောန်ရ။ ကောန်ဍုင်ဗၟာ မနွံ ပ္ဍဲဍုင်အဝ်သလဝ် (နဝ်ဝေ) တအ် အာဆဵုဂဗ ကုကလုတ်ဍုင်ဗၟာဂှ် နကဵုကလုတ်ဍုင်ဗၟာ ဟီုကဵု ညးမကၠုင်တအ် ဟိုတ်ပၞာန်မဂွံသီအဝဵုဂှ် "ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အနေနဲ့ မဲတွေလိမ်တာ၊ မဲတွေခိုးတာ၊ မဲစရင်းတွေမှားအောင် လုပ်ပါ၊ သူမ မပြောပေမဲ့၊ ဒါပေမဲ့ သူမက မဲကို ၁၀၀% ရချင်ပါတယ်လို့ ပြောလိုက်တာနဲ့ UEC က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ဆန္ဒကို သူတို့ကိုယ်သူတို့ အဓိပ္ပါယ်ဖော်ပြီး သူတို့ဟာသူတို့ လုပ်လိုက်ပါတယ်" (နကဵု ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳဂှ် လီမာန်၊ ကၠတ်မာဲ၊ ဗလေတ်စရင်မာဲဂှ် ၜိုန်ရ ဟွံဟီုကီုလေဝ်၊ ဆဂး နကဵုညး မာဲဂှ် ၁၀၀% မိက်ဂွံဇၞး ဟီုဂးဏာတုဲ နကဵု UECဂှ် ပၟိက်ဆန္ဒ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳဂှ် ဗီုညးတအ်ကဵုညးတအ် ဖန်ကၠောန်ဏာလဝ်ရ။)
ကြဴနူ ကမ္မရှေန်မာဲတၟိ မလ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲ သွဟ်မာဲ နူကဵု ပွိုင်ဍုင် မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် သဘင်မာဲ သီုဖအိုတ် ၃၁၅ ပွိုင်ဍုင်တုဲ ညးဂွံဆဵုကေတ် စရင်မာဲအလီ၊ စရင်မာဲမဗၠေတ်ဗၠေင် နကဵု အလုံမွဲကၟိန်ဍုင်မ္ဂး နွံဒၟံင် ၁၁၃၀၅၃၉၀ တၠ။ ပါဲနူ စရင်ဗၠေတ်တုဲ ပြဝဒ္ဂေတ်ကမၠောန် ကမ္မရှေန်မာဲတြေံဂှ် မပ္တံကဵု ပ္ဍဲကဵု ကမ္မရှေန်မာဲတြေံဂှ် မၞိဟ်မဂစာန်ကၠောန် ညံင်ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဂွံဇၞးမာဲ ပါလုပ်ဒၟံင်။ ဟိုတ်နူ ကပ်ယဲကဝ်ဝိဒ်-၁၉ တုဲ ကဵုလဝ် အခေါင်သွက်ဂွံကဵု မာဲဒစးဒုင်ဂှ် ပ္ဍဲဂှ် တၞးမာဲအလီ မဂၠိုင်ဂၠေင် ထပ်စုတ်လဝ်ကီု။ ပ္ဍဲကဵု တၞးမာဲလ္ၚဵုဂှ် စကာလဝ် တဆိပ် နူကဵု UEC ဟွံသေင်လေဝ် ဂွံဆဵုကေတ်ကီု။ ညးတအ် လ္ၚတ်ရံင် သီုဖအိုတ်မ္ဂး ဟိုတ်နူဓလပ်တုဲ စရင်မာဲဗၠေတ် ဟွံသေင်၊ ဒှ်အရာမဖန်ဇန် ကၠောန်ကေတ်တ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ပါဲနူဂှ်ပၠန် နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳဂှ် စကာအခေါင်အဝဵု အလဵုအသဳတုဲ ဖန်ဇန် ညံင်သ္ဂောအ်ကလိဂွံမာဲကီု။ နကဵု UEC ထံက်ရံင်ကဵု ဟိုတ်ဗွဲလတူဝွံတုဲ ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ ၂၇၊ ၀၇၊ ၂၀၂၁ ဂှ် ပ္တိတ်လိက်လလောင်တြး ဒဒှ်ရ သွဟ်မာဲ ၂၀၂၀ ဂှ် ပလီုထောအ်ရ။
This article uses material from the Wikipedia မန် article သဘင်မာဲ ကၟိန်ဍုင်ဗၟာ ၂၀၂၀, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ပရောပရာတၚ်လညာတ်တၞဟ်ယဝ်ရဟွံမွဲတှ်ေပ္ဍဲ CC BY-SA 4.0 မဒုၚ်ကေတ်မာန်ရ။ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki မန် (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.