အစာနာဲပါပု (ကော်) နာဲဘရှေန်) (Naing Ba Shin) (နိုင်ဘရှင်) (၁၉၃၂၊ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၂၈) ဝွံ ဒှ်အစာလိက်ခေတ်တြေံ (ဝါ) အစာလိက်တၟအ်မွဲတုဲ ဒှ်မၞိဟ် မလုပ်ယိုက်ဂၠေင်လဝ် ပ္ဍဲရုင်လိက်တၟအ် (ဝါ) ဌာနသုတေသခေတ်တြေံ ကၟိန်ဍုင်တုဲ ပ္ကောံကၠာဲကၠုင် လိက်တၟအ်မန် နူဘာသာမန် ကၠာဲဗီုဗၟာ၊ တုဲပၠန် လိက်တၟအ်ဗၟာ၊ လိက်တၟအ်ပျူတအ်လေဝ် ဗှ်လဝ် ဗွဲမဂၠိုင်ဂၠေင်တုဲ လိက်ကၞပ် မဆေင်ကဵုလိက်ခေတ်တြေံ (လိက်တၟအ်) မပ္တိတ်နူ ဌာနသုတေသနခေတ်တြေံ သီုကဵု လိက်တၟအ်မန်ပံင်ကောံဂှ် ပါလုပ် ရေင်တၠုင်ကၠုင် ဒၞာဲအဓိကရ။ ကြဴနူ မတိတ်နူ တာလျိုင်သၟိင်တုဲ တၞဟ်နကောန်မန်တအ် ဂွံဗှ်လိက်မန်ခေတ်တြေံ (လိက်တၟအ်) လေပ်တုဲ ဗ္တောန်ကၠုင် ကုကောန်ဂကူမန် ပ္ဍဲဍုင်လ္ဂုင်၊ ဍုင်မတ်မလီုဂၠိုင်ကဵုအလန်ရ။ ပါဲနူဂှ်တုဲ ပ္ဍဲ ကမ္မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာင်မန် ဍုင်လ္ဂုင်ဂှ်လေဝ် ကေင်ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင် နဒဒှ် တာလျိုင်ဥက္ကဋ္ဌ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၁ စဵုကဵု ၂၀၀၄ ကီုရ။
တၠပညာလိက်တြေံ (ဝါ) အစာလိက်တၟအ် နာဲပါပု (ကော်) နာဲဘရှင် တၠပညာလိက်တြေံ | |
---|---|
ဗီုရုပ် အစာပါပု (ဘရှင်) နူသၞာံ ၂၀၂၂ | |
သၠးဂၠံဂဝ် | ကွာန်သက္ကော (တကအ်ခၟိုင်) | ဒဳဇြေမ်ဗါ ၂၈၊ ၁၉၃၂
ဂကူ | Monမန် |
ကောန်ဍုင် | Myanmarကောန်ဍုင်ဗၟာ |
ကဆံင်ပညာ | သာသနာဓဇဓမ္မာစရိယ၊ ၁၀ တန် |
ကောန်ကမၠောန် | ဌာနသုတေသနခေတ်တြေံ |
အိန်ထံင် | မိညောအ်သိင် |
ကောန်ဇာတ် |
|
အံက် |
|
နာဲပါပု မကော်ဂး နာဲဘရှင် ကတဵုဒှ်မၞိဟ် ဇရေင်မိမ ဂကူမန်ၜါ နာဲကောန်စိင် ကဵု မိကောန်ၝောအ် ပ္ဍဲကွာန်သက္ကော၊ တကအ်ခၟိုင် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၂၉၄၊ ဂိတုပှ်ော ၂ မမံက် တ္ၚဲဗြဴဗတိ (သၞာံ ၁၉၃၂ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၂၈) ပၞောဝ်ကဵု ကောဒေအ်ဂမၠိုင် သီုဖအိုတ် ၄ တၠဂှ် ညးဒှ် ကောန်ဂဒေအ်။ ကောဒေအ်ဂမၠိုင်ဂှ်၊ မိပန်းချိန်၊ နာဲအောင်သူ၊ မိသန်းကြည်။ နာဲဘရှင် စိုပ်အဝဲမံင်ဘာ ဗွဲကိုပ်ကၠာ မံင်ဘာကွာန် (ဘာတန်)၊ ပ္ဍဲကွာန်သက္ကော ဂွံ ၂ တန်ဂှ် ပၞာန်ဂၠးတိဒုတိယ စိုပ်ကၠုင် ဍုင်မန်ဗၟာ (သၞာံ ၁၉၄၂) တုဲ ဘာဂမၠိုင် ဒးကၟာတ်ဒေါအ်အာရ။ တုဲ နာဲပါပု အာမံင်ဘာလကျာ် ကတ်လိက်မန် ပ္ဍဲကွာန်ဂမိုင် ဇရေင် ကွာန်သက္ကော။ စိုပ်အဝဲ ပထပိုယ်တုဲ အာကတ်လိက်ပါဠိ ပ္ဍဲဘာကွာန်မုဟ်ဒဵု တကအ်ခၟိုင်၊ နူဂှ် အာကတ်လိက် ပ္ဍဲဘာခလံက်ခပြု ပွိုင်ဍုင်သဓီု၊ နူဂှ် အာကတ်လိက် ပ္ဍဲဍုင်အင်ဝ ပ္ဍဲတိုက်လိက်ကျာ်ဇမၞော် ဘာဒဝ်ဏချာန်(ဘုရားကြီးတိုက်၊ ဒေါနခြံကျောင်း)။ နူဂှ် အာကတ်လိက် ပ္ဍဲဘာမန် ဘာကၟာဆီ ဍုင်လ္ဂုင်တုဲ ဂွံအံင်ဇၞးကေတ် သာသနာဓဇဓမ္မာစရိယ။ နူဂှ် ဆက်ဗ္တောန် ဘာကွာန်လိက်ဗၟာ ဂွံအံင် ၁၀ တန်ရ။
နာဲပါပု မကော်ဂး နာဲဘရှင်ဝွံ ပ္ဍဲအခိင်မလုပ် ယိုက်ဂၠေင်ဒၟံင်ကမၠောန် ကရောမ်ပဏ္ဍိတ်မန် နာဲချေတ်သိင်ဂှ် ဂွံစုက်လုက် ကုကောန်ဝုတ် နာဲချေတ်သိင် မိညောအ်သိင် (မိညွန့်စိန်) တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၆၅ ဂှ် ဒက်ဘဝအိန်ထံင် ရေင်သကအ်ရ။ ညးတအ် ကလိဂွံ ကောန် တြဴတၠ၊ မာံမြင့်အောင်၊ မိသန်းသန်းမြင့်၊ မာံအောင်ကျော်ဦး၊ မာံသက်နိုင်ဦး၊ မာံဝင်နိုင်ဦး၊ မိဖြူဖြူဝင်း ။
နူ လက်ထက် သၟိင်အေင်္ဂလိက်ဂှ် ညးပံက်လဝ် ဌာနလိက်တၟအ် (ကမ္ပည်းကျောက်စာဌာန) နွံမွဲ၊ ပ္ဍဲဂှ် ညးပါ်လဝ် ပန်သွာင်၊ သွာင်လိက်မန်၊ သွာင်လိက်ဗၟာ၊ သွာင်လိက်ပါဠိ ကဵု သွာင်လိက်သံသကြိုတ်။ စိုပ်သၞာံ ၁၉၆၀ ဂှ် တၠပညာသွာင်မန် မကော်ဂး ပဏ္ဍိတ်မန် အစာချေတ်သိင် နူကွာန်ထဝ်ပၠင်ဂှ် ကဆံင်ညးတိုန်အာတုဲ ဒၞာဲသွာင်လိက်မန်ဂှ် နွံပၟိက် မၞိဟ်မွဲရ။ နာဲဘရှင် ပ္တိုန်တုဲ ဂွံဒုင်ခကမၠောန် ပ္ဍဲကဵု ဌာနလိက်တၟအ်ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၆၀ ဂှ် နကဵုကဆံင် လစှ်ေသုတေသန (သုတေသနလက်ထောက်)။ နာဲဘရှင် ဒးအာယိုက်ဂၠေင် ကမၠောန် ပ္ဍဲမာန္တလေ။ တာလျိုင် ကေုာံ ကမၠောန်အဓိက မဒးကၠောန် ပ္ဍဲဌာနဂှ် လိက်တၟအ်မန်တအ်ဂှ် ညံင်ဂွံပသောင်ကလး၊ ကၠာဲကဵု ဘာသာဗၟာရ။ဟီုမွဲသာ်ပၠန် ညးဒးဗိုင်ကၠောန် ကရောမ် အစာဇၞော် နာဲချေတ်သိင် ရ။ စပ်ကဵု လိက်တၟအ်မန်တုဲ လိက်တၟအ်ပံင်ကောံ (မွန်ကျောက်စာပေါင်းချုပ်) မပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၆၅၊ အစာဇၞော်နာဲချေတ်သိင် မဒှ်မၞိဟ်မဒါန်လဝ်ဂှ် ပ္ဍဲသကုတ်လိက်တၟအ်မန် ခေတ်လဒေါဝ်ဂှ် နာဲဘရှင် ဒှ်မၞိဟ်မပ္ကောံချူ ကၠာဲလဝ်ရ။ ပါဲနူလိက်တၟအ်မန်တုဲ လိက်တၟအ်ဗၟာ၊ လိက်တၟအ်ပါဠိ၊ လိက်တၟအ်နာဂရဳ၊ လိက်တၟအ်ပျူတအ်လေဝ် ညးဒးဗှ်ကၠာဲကၠုင် ဗွဲမဂၠိုင်ဂၠေင်ကီုရ။
ဌာနလိက်တၟအ်ဂှ် ဗွဲကြဴ ပ္ဍဲလက်ထက်အလဵုအသဳမဆလဂှ် သၠာဲထောအ်ယၟု သုတေသနခေတ်တြေံ (ရှေးဟောင်းသုတေသန)။ ပ္ဍဲအခိင် နာဲဘရှင် မယိုက်ဂၠေင်ဒၟံင် တာလျိုင် ပ္ဍဲဌာနဂှ် လိက်တၟအ်ဗၟာ၊ လိက်တၟအ်ပါဠိ၊ လိက်တၟအ်နာဂရဳ၊ လိက်တၟအ်ပျူတအ်ဂှ်လေဝ် ညးဗှ်ကၠာဲကၠုင် ဗွဲမဂၠိုင်ဂၠေင်ကီုရ။ လိက်တၟအ် ညးမဗှ်လဝ်တအ်ဂှ် နကဵုဌာနကၠောန်ပ္တိတ်ကၠုင် လိက်ကၞပ်နာနာသာ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု ဌာနဂှ် နာဲဘရှင် လုကဴ ပွိုင် ၁၆ သၞာံ ယိုက်ဂၠေင်တုဲ သၞာံ ၁၉၇၆-၇၇ ဂှ် ဒေါအ်ဇူ နူကဵုတာလျိုင် လစှ်ေသကိုပ်စမၞောန် သုတေသန (သုတေသန လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး) ရ။
ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၅ ဂ ှ်ကောန်သင် နူကွာန်ကၟာဝက် ဘာထံင်ကှ်ေ ပန်ဇကု နာဲကုမာရ (ရတ်ရတ်)၊ နာဲဝိမလ (ရှ်မန်)၊ နာဲဥတ္တမ (အံင်မာန်)၊ နာဲစန္ဒိမာ (ဗဳထဝ်မန်ဇြာ) ကေုာံ နာဲထေရိန္ဒ ဇာတိသၞေဟ်ခရေင် ညးမသုန်တၠ စချပ်တုဲ ကော်အစာ နာဲမိုင်တဝ် တုဲ ပံက် တန်ဗတောန်လိက်တၟအ်မန် ပ္ဍဲဇြပ်မန် ဍုင်လ္ဂုင်ရ။ တန်ဗ္တောန်ဂှ် အာစိုပ်ဒတုဲတုဲ ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ ၀၁၊ ၀၇၊ ၁၉၉၅ဂှ် ဒက်ပ္တန်ပ္တိုန် ဗော်သင်ပံက်ဗ္တောန် လိက်တၟအ်မန် မွဲရ။ ဂကောံဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵု နာယက (၈) ဇကု၊ ဗော်ဒုင်ကာ (၂၆) ဇကုရ၊၊ မဟာနာယက ကျာ်ဇၞော်ဥတ္တမ နွံပိုန် ဘာသိင်္ဃုတ္တရ၊ ဥက္ကဌ နာဲကောဝိဒ (နာဲလွဳမန်၊ ကျာ်မြဟ်)၊ ဒုဥက္ကဌ နာဲဣန္ဒာလင်္ကာရ (ဘာကျာ်သြဳမန်၊ ဇာတိကွာန်ဒဒန်ချေတ်)၊ ဟိတဓရ နာဲကုမာရ (နာဲရတ်တ်)၊၊ နာဲဗဳထဝ် (ဒု-ရေင်တၠုင်ဖဵု)၊ နာဲထေရိန္ဒ (စၟဳစၟတ်စရင်)၊ နာဲနရိန္ဒ (ညးဂိုင်သြန်)။ နူကဵုဂကောံဂှ် ဂွံအဆက် ကုဒံက်တာနာဲပါန်လှ ညးမပဒတဴ ပ္ဍဲဍုင်ဂျပါန်တုဲ နကဵု နာဲပါန်လှ ကဵုနင်ပ္ညုင် ညံင်ဂွံဗက်ဂၠာဲ နာဲဘရှင်တုဲ အာတ်အရီုအဗင် ညး ကဵု ဗ္တောန်လိက်တၟအ်မန်ရ။ တန်ဗတောန်လိက်တၟအ်မန်ဂှ် ပံက်လဝ် နကဵု တန်နာနာ မပ္တံကဵု တန်ဗိသ္တာမူလ၊ တန်ဗိသ္တာဍောတ်၊ တန်ဗိသ္တာဒေါဝ်၊ တန်ဗိသ္တာဇၞော်။
နကဵု ဗော်သင်ပံက်ဗ္တောန်လိက်တၟအ်မန် ညးမရေင်တၠုင်ကမၠောန် တၠဂုန်အစာနန္ဒပါလ (နာယက)၊ တၠဂုန်အစာကောဝိဒ (ဥက္ကဌ)၊ နာဲရတ်တ် (ရေင်တၠုင်ဖဵု)၊ နာဲဗဳထဝ် (ဒု-ညးရေင်တၠုင်ဖဵု)၊ နာဲအံင်မာန် (သကိုပ်စန်ဒက်) ကေတ်တာလျိုင်တုဲ နူကဵု ကမ္မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာင်မန် ဍုင်မတ်မလီု ကဵုအခေါင် သွက်ဂွံဗ္တောန် ပ္ဍဲဇြပ်မန် ဍုင်မတ်မလီုရ၊၊ ပ္ဍဲ စၟတ်တ္ၚဲ ၂၃-၀၅-၁၉၉၆ ဂှ် စပံက်တန်ဗ္တောန် ပ္ဍဲဇြပ်မန် ဍုင်မတ်မလီု၊ သင်တိုန်ဗ္တောန် (၁၀၀) ဇကု ခရှ် (၄) တၠ၊ ဗ္တောန်ရိုဟ်တ္ၚဲ စၟတ်တ္ၚဲ ၀၁-၀၆-၁၉၉၆ ဂှ် လၟိဟ်မၞိဟ်လုပ်သှ်လိက် ၅၃ တၠ အံင်ဇၞး (၂၈) တၠရ၊၊
နကဵု ဗော်သင်ပံက်ဗ္တောန်လိက်တၟအ်မန် ညးမရေင်တၠုင်ကမၠောန် ကျာ်ဇၞော်အစာဥတ္တမ (မဟာနာယက) ကေုာံ နာဲရတ်တ် (ရေင်တၠုင်ဖိုလ်) ကောပ်ကာဲကမၠောန်တုဲ စနူ ၀၁၊ ၀၆၊ ၁၉၉၇ ဂှ် ဗ္တောန်လိက်တၟအ် ပ္ဍဲဇြပ်ဓမ္မဒူတ၊ ဍုင်လ္ဂုင် ဇၟာပ် တ္ၚဲသ္ၚိသဝ်၊ ကွးဘာတက္ကသိုလ် တိုန်ကတ်လ္ၚတ် ၁၁ တၠ။
နကဵု ဗော်သင်ပံက်ဗ္တောန်လိက်တၟအ်မန် ညးမရေင်တၠုင်ကမၠောန် ကျာ်ဇၞော်အစာဥတ္တမ (မဟာနာဂယ)၊ နာဲရတ်တ် (ရေင်တၠုင်ဖဵု)၊ နာဲဗဳထဝ် (ဒု-ရေင်တၠုင်ဖဵု)၊ နာဲထေရိန္ဒ (စၟဳစၟတ်စရင်)၊ နာဲနရိန္ဒ (ညးဂိုင်သြန်)တုဲ ပံက်ဗ္တောန်လိက်တၟအ်မန် ပ္ဍဲဇြပ်ဓမ္မဒူတ၊ ဍုင်လ္ဂုင် သင် ၆၂ ဇကု၊ လုပ်သွဟ်လိက် ၃၄ ဇကု၊ တန်ဗိသ္တာဍောတ် (၂) ဇကု နာဲဗဳထဝ် မွဲဇကု အံင်၊ တန်ဗိသ္တာမူလ အံင် ၂၂ ဇကု။
နကဵု ဗော်သင်ပံက်ဗ္တောန်လိက်တၟအ်မန် ညးမရေင်တၠုင်ကမၠောန် ကျာ်ဇၞော်အစာဥတ္တမ (မဟာနာယက)၊ တၠဂုန်အစာဣန္ဒာလင်္ကာရ (ဒု-ဥက္ကဌ)၊ နာဲရတ်တ် (ရေင်တၠုင်ဖဵု)၊ နာဲဗဳထဝ် (ဒု-ရေင်တၠုင်ဖဵု)။ သင်မတိုန်စိုပ် ၁၇ ဇကု၊ ကွးဘာတက္ကသိုလ် ၅ တၠ။ ပ္ဍဲဇြပ်မန်ဓမ္မဒူတ၊ ဍုင်လ္ဂုင်။
နကဵု ဗော်သင်ပံက်ဗ္တောန်လိက်တၟအ်မန် ညးမရေင်တၠုင်ကမၠောန် ကျာ်ဇၞော်အစာသိင်္ဃ (မဟာနာယက)၊ ကျာ်ဇၞော်ပုပ္ဖ (မဟာနာယက)၊ နာဲရတ်တ် (ရေင်တၠုင်ဖဵု)၊ ဒၞာဲမဗတောန် ဘာက္ၜင်ထဝ်၊ ဍုင်မတ်မလီု သင်မတိုန်စိုပ် ၂၃ ဇကု၊ ကွးဘာတက္ကသိုလ် ၁၁ တၠ။
နကဵု ဗော်သင်ပံက်ဗ္တောန်လိက်တၟအ်မန် ညးမရေင်တၠုင်ကမၠောန် နာဲရတ်တ် (ညးရေင်တၠုင်ဖဵု)၊ နာဲဗဳထဝ် (ဒု-ညးရေင်တၠုင်ဖဵု)၊ ဒၞာဲမဗတောန် ဇြပ်မန်၊ ဍုင်မတ်မလီု။ ပ္ဍဲကဵုတန်ဗတောန်ဂှ် တန်ဗိသ္တာဒေါဝ် နာဲဗဳထဝ် မွဲဇကု၊ တန်ဗိသ္တာဍောတ် ၈ ဇကု၊ တန်ဗိသ္တာမူလ သင် ကေုာံ ခရှ် ၉၅ တၠ။
နကဵု ဂကောံသုတေသနဝင်မန် ရေင်တၠုင်က္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ ပံက်ဗတောန် ပ္ဍဲဇြပ်သဘင်ဓဝ် ဍုင်မတ်မလီု၊ ပ္ဍဲတန်ဗတောန်ဂှ် ခမဳသင်၊ အစာဘာတက္ကသိုလ် ကေုာံ သၟတ်မန် ၜိုတ် ၅၀ တၠ။
နကဵု ဂကောံဗတောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာင်ဗုဒ္ဓဘာသာ (အလုံဒေသရးမန်) ရေင်တၠုင်က္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ ပံက်ဗတောန် ပ္ဍဲဘာရာမညရဋ္ဌဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ် ဍုင်မတ်မလီု သင် ကေုာံ ခရှ်တိုန်ကတ်လ္ၚတ် ၁၁၀ တၠ။
This article uses material from the Wikipedia မန် article ပါပု၊ နာဲ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ပရောပရာတၚ်လညာတ်တၞဟ်ယဝ်ရဟွံမွဲတှ်ေပ္ဍဲ CC BY-SA 4.0 မဒုၚ်ကေတ်မာန်ရ။ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki မန် (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.