တိဿ၊ ကျာ်ဇၞော်ဘာကျာ်သြဳမန် ဍုင်လ္ဂုင်
ဘဒ္ဒန္တတိဿ မဟာထေရ်ဝွံ ဒှ်နွံပိုန် ဘာကျာ်သြဳမည် ပ္ဍဲဍုင်လ္ဂုင် ကေုာံ ဂဥုပ်ဂိုဏ်ဓမ္မယုတ္တိကနိကာယ မဟာယျေန်မွဲဇကုတုဲ ဒှ်ညးမပါလုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲအရာမသြိုင် ကျာ်သာသနာ ၂၅၀၀ ပ္ဍဲဍုင်လ္ဂုင်၊ တုဲပၠန် ညးမၞိဟ်မအာတ်မိက်ကၠုင် ညံင်သင်မန် ဂွံအခေါင်သှ်လိက်ပရိယတ္တိ နကဵုဘာသာမန် ပ္ဍဲအလဵုအသဳတုဲ ဇၞော်မောဝ်ကၠုင်လဝ် တိုက်ပရိယတ္တိ ပ္ဍဲဘာကျာ်သြဳမည်ဂှ်ရ၊၊
| ဘဒ္ဒန္တ တိဿ မဟာထေရ် | |
|---|---|
 ဗီုရုပ် ဘဒ္ဒန္တတိဿ အခေါင်မထ္ၜးဒၟံင် စၟတ်တဲ | |
| သၠးဂၠံဂဝ် | မာံထောန်ယေန် မေ ၁၆၊ ၁၉၁၄ (စၟတ်တ္ၚဲဒှ် မၞိဟ် ဟွံတီ) ကွာန်ကအ်ပရာင်၊ ပွိုင်ဍုင်မုဟ်၊၊ |
| စုတိ | မေ ၁၆၊ ၁၉၉၆ (အာယုက် ၈၂) ဘာကျာ်သြဳမန်၊ ဍုင်လ္ဂုင် |
| ဟိုတ်မစုတိ | အာယုက်ဇၞော် |
| ဂကူ | ဂကူမန် |
| ဂကောံ | ဂိုဏ်ဓမ္မယုတ္တိနိကာယ (မဟာယျေန်) |
| မဒယှ်တဴ | ဂဥုပ်ဂိုဏ်မဟာယျေန် |
| မဒုင်အဲပရဲ | အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ |
| စၟတ်တဲ | |
 | |
ကတဵုဒှ်မၞိဟ် ကေုာံ ကတ်ပညာ
ဘဒ္ဒန္တတိဿ မဟာထေရ်ဝွံ ပ္ဍဲဘဝကောန်ၚာ်ဂှ် ယၟုညး မာံထောန်ယေန်၊ ယၟုမအံက် နာဲယှိုဲသေန်၊ မိအံက် မိလှမေန်၊၊ ညး ကတဵုဒှ်မှိဟ် ပ္ဍဲကွာန်ကအ်ပရာင်၊ ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်၊ ကောန်မွဲမိ မနွံမသုန်တၠဂှ် ဒှ်ကောန်ဂၠု (ကောန်ဇၞော်)၊၊ ပၞောဝ်ကောဒေအ်တအ်ဂှ် ဆညးမွဲဟေင် ကတဵုဒှ်မှိဟ် ပ္ဍဲကွာန်ကအ်ပရာင်၊ ဒေံညးမှိဟ်တြုဟ်မွဲတၠ မှိဟ်ဗြဴပိတၠဂှ် ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲကွာန်ပါင်ကၟာအိုတ်ရ၊၊
ပထပိုယ် ပ္ဍဲဘာကအ်ကြုက် ကွာန်ပါင်ကၟာတုဲ အာပခမဳ ပ္ဍဲဘာဂြိုဟ် ဖအံက် စတမ် ကတ်လိက်ပရိယတ္တိ နူဘာဂှ်တုဲ ဗွဲကြဴ ကတ်ပ္ဍဲဘာခတောန် ပွိုင်ဍုင်ပံင်၊၊ ညးအာကတ်လိက် ပ္ဍဲတကအ်သိင်ဃိုရ်၊ ကလေင်စဴ နူ ဍုင်သိင်ဃိုရ်ဂှ်တုဲ တန်တဴ ပ္ဍဲဘာကျာ်သြဳမည် ဂၠံင်တိုန်ကျာ်စေတဳလဂုင် ဒိုဟ်ဗမံက်၊၊ အခိင်ဂှ် ကျာ်ဇှော်ကုသလ မဟာထေရ် (ကွာန်ဒဵုကြေဝ် တကအ်ခၟိုင်) ဒှ်ကျာ်ဇှော်၊ အစာဓရ် တၠဂုန်အစာဥတ္တမရမ္ဘ (ကွာန်ကၟာဝက်)၊ အစာလိက် တၠဂုန်အစာပါလတိ (ကွာန်ကၟာဝက်)၊ တၠဂုန်အစာ ဘာကွာန်တာ ကေုာံ ခမဳသင်အစာလိက်မန်ဂမၠိုင် ကၠောန်ဗဒှ်တိုန် ဘာပါဠိတက္ကသိုလ် သှ်ပတဴ လိက်ပတ်ပရိယတ္တိဗုဒ္ဓသာသၞာ ပြကတ်ကၠုင်အခိင်တေအ်ရ။
ပရေင်ကမၠောန်ဂမၠိုင်
တၠဂုန်အစာတိဿ ဂိုတ်ဂစာန်ကၠောန် ကလောန် မဒှ်အရာဝတ္ထုရုပ်ကီု သီုကဵု ကလောန်မဒှ်နာမ် ဟွံညာတ်ကေတ် နကဵုမတ် ဗွဲမဂၠိုင်ဂၠင်ရ၊၊ ပၞောဝ် ကလောန်ညးဂွံဗမံက်ကၠုင် ရုပ်ရဴလ္ၚဵုတအ်ဂှ် ဥပမာ မပါလုပ် ပ္ဍဲအရာမဒက်ပ္တန် ကျာ်စေတဳအဒေါဝ်သာသၞာ (၂၅၀၀)၊ ချဳဓရာင် ပ္ဍဲဂကောံသင်မန်သာမဂ္ဂဳ နဒဒှ် ညးညးရေင်တၠုင်ဖိုလ်၊၊
စပ်ကဵုပရေင်သှ်လိက်ပရိယတ္တိ (ပထမပြန် ပညာရေးအဖွဲ့) ဂှ်လေဝ် ဗွဲကၠာတေအ် နွံဆ ဘာသာဗၟာ မွဲဘာသာဓဝ်ဟေင် ဘာသာမန်ဂှ် ဂကောံဂိုဏ်ညးကုညး သှ်ကေတ်တ်ရ။ ပ္ဍဲလက်ထက် အလဵုအသဳဥူနုဂှ် ခမဳသင်မန် ကေင်ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ကီုလေဝ် ဟွံကလိဂွံအခေါင်၊ ကာလဂှ် တၠဂုန်အစာတိဿ ပတိုန်ထၜးဂလာန် သွက် ခမဳသင်မန်ဂမၠိုင် ဂွံသှ်လိက်ပရိယတ္တိ နကဵုဘာသာမန် နွံကၠုင်ကီုရ၊၊ စနူအခိင်ဂှ်တုဲ အလဵုသဳဗၟာတအ် သ္ပကၠုင် စၟတ်သမ္တီ ကဵုခမဳသင်မန်တအ် ဗမံက်ရုပ်ရဴ သှ်လိက်ပရိယတ္တိမန် (ပထမပြန် ပညာရေးအဖွဲ့) ရ၊၊ ဆဂး ဗွဲကြဴဏအ် ကာလအလဵုအသဳတအ် ညာတ်ကေတ် ခမဳသင်မန်လ္ၚဵုဂှ် ၜိုန်ရ လုပ်သှ်လိက် ပ္ဍဲဝိုင်ပထမပြန်မာန်ကၠာရလေဝ် လိက်ဗၟာလေဝ် ဟွံလေပ်ဂှ်ရ ညးတအ် ထပ်စုတ်ဘာသာဗၟာ မွဲဘာသာပၠန်ဂှ်ရ ခမဳသင်မန်တအ် ဗက်ဆဝ်ဗ္ၚုဟ် ကဵုခမဳသင်မန်တအ် သီုဖအိုတ် ညံင်ဂွံဗကပ်ဗဗေင် လ္ပသှ်လိက်ပထမပြန်ဂှ်ရ၊၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ခမဳသင်မန်ဂိုဏ်ယှိုယ်ကျေန်၊ မဟာယေန်တအ် ဆက်သှ်အာဒၟံင်ဂှ်တုဲ ခမဳသင်မန် ညးဗကပ်လဝ်ဗဗေင်တအ် ဟွံပေင်စိုတ် ကဵုတၠဂုန်အစာတိဿရ။
စပ်ကဵု ရေင်ဍုင်ကွာန်ဂကူမန်ပၠန်လေဝ် ကျာ်ဇၞော် ဘာကျာ်သြဳမည် အစာတၠကုသလ ဒှ်တမ် ၜိုန်ဟီု ဒှ်ဘာပါဠိတက္ကသိုလ်ကီုလေဝ် ကွေဟ်ဟ်ဂှ် ညံင်ကဵုဒှ်ဒၟံင် ဘာတက္ကသိုလ် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်မွဲကီုရ။ အခိင်ကၠာ နေဝေန် ဟွံဂွံသီအဝဵုဏီတေအ်ဂှ် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်မန်ကောန်ဍုင်အရင် (အစာဖဝ်ချဝ် အစာအံင်ထောန်တအ် အာကၠုင်လုပ်တိတ်ဒၟံင် ဘာကျာ်သြဳမည်ဂှ် ဒှ်မံင်ညံင်ရဴရုင်ဗော် ရဲပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်တအ် မွဲကီုရ၊၊ နေဝေန် သီအဝဵု ဝန်ဇၞော် နာဲအံင်ထောန် ဒးထံင် ဗွဲကြဴ ကျာ်ဇှော်ကုသလ ကေုာံ အစာဓဝ်တၠဂုန်အစာဥတ္တမရမ္ဘလေဝ်ဒးထံင်တုဲ တလဂုန်အစာတိဿ မင်မဲထိင်ဒဝ်ကၠုင် ဘာပါဠိတက္ကသိုလ် သီုကဵုဂစာန်ကဵု ညံင်ဂွံကဵု ကျာ်ဇၞော်ကုသလ တၠဂုန်အစာဥတ္တမရမ္ဘတအ် ဂွံဗၠးတိတ်နူထံင်ရ၊၊
ကျာ်ဇၞော်အစာတိဿဝွံ ဒှ်ဂကောံသ္ၚိကၟိန် ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳတအ် မရှ်ေသှ်ေရဴဂဴမွဲဇကုတုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲတၟေင် ဗီုကဵု ကာကုသိုလ်မ္ၚဵုထပ်တဲ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ကဵု မာ်ကေလ်အေဝ်ရေတ်ဂှ်လေဝ် ကျာ်ဇၞော်ဂွံဒုင်နိမန် သွက်ဂွံကဵုပိုန် စရိုဟ်ဍာ်၊ ကာလဒဝ်ခေန်ကျဳ မိအံက် ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ မစုတိဂှ်လေဝ် လမျီုတိတ်အာ ဂတမုက် ကျာ်ဇၞော်အစာတိဿဝွံရဖ၊၊ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ဗဂိန်ကဵု ရုပ်ကျာ်ပဋိမာရုပ် ကုကျာ်ဇၞော်တုဲ ကျာ်ဇၞော် ပအပ်ကဵု ဒဝ်ခေန်ကျဳ ကဵုညးရပ်လဝ် ရုပ်ကျာ်တြဲတုဲ လမျီုတိတ်အာ ကာလဂှ်ရ၊၊
ကၞောတ်ဘဝ
ကျာ်ဇၞော်အစာတၠ ကာလမကလိဂွံ ကာလကလိဂွံအာယုက် ၈၂၊ သိက္ခာ ၅၈ ဝှ် ဟိုတ်နူအာယုက်အိုတ်တုဲ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၅၈ ဂိတုဇှ်ေ ၁၀ မံက် (၁၆၊ ၀၅၊ ၁၉၉၆)ဂှ် စုတိစဴအာသွဝ် ပ္ဍဲဘာကျာ်သြဳမည် ပ္ဍဲဍုင်လ္ဂုင်တုဲ ဂိတုဇှ်ေ ၁ စွေက် (၁၊ ၀၆၊ ၁၉၉၆) တ္ၚဲသ္ၚိသဝ်ဂှ် ကၠောန်သဘင်အန္တိမအဂ္ဂိဇျာပနသာဓုကဳဠနတုဲ ပ္ဍဲအခိင်တ္ၚဲစေင် ၁ နာဍဳဂှ် စံင်ဇွဂြဇုတ် နကဵုအစဳအဇန် အလဵုအသဳဍုင်ရ၊၊
နိဿဲ
နာဲသုန်ဓန် (ညးမဒှ်ကောန်မေန် ကျာ်ဇၞော်အစာတိဿ)၊ အနုသရဏ ဘဒ္ဒန္တ တိဿ မဟာထေရ်၊၊
This article uses material from the Wikipedia မန် article တိဿ၊ ကျာ်ဇၞော်ဘာကျာ်သြဳမန် ဍုင်လ္ဂုင်, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ပရောပရာတၚ်လညာတ်တၞဟ်ယဝ်ရဟွံမွဲတှ်ေပ္ဍဲ CC BY-SA 4.0 မဒုၚ်ကေတ်မာန်ရ။ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki မန် (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.