စၞဒဒှ်ဂျိ
စၞဒဒှ်ဂျိ (အၚ်္ဂလိက်: food poisoning, Foodborne illness) ဗွဲမဂၠိုင် မလေပ်ဟီု စၞဗၠေတ်အခိုက် ဂှ် ဟိုတ်နူ စဒးစၞ မၞုံကဵု ဓါတ်ဂျိ မကၠောန်ပ္တိတ် နူကဵု စၟဗက်တဳရိယျာ၊၊ ဓါတ်ဂျိဂှ် ပထုဲ ကဵုအန္တရာယ် ကုကြုတ်၊ ဗုင်တုဲ မဒးဒုင်စသိုင် မပ္တံကဵု စံင်ပရံင်၊ ဖအအ်၊ ဗုင်ဂိ၊ ဗုင်လီု ဂၞဴအာရ၊၊ ဓါတ်ဂျိတအ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ကၠုင် ပ္ဍဲအခိင် စၞစဂှ် မအုတ်ရ၊၊ ဟိုတ်စၞစ မဂွံအုတ်ဂှ် ဒၟာနူကဵု စၟဗက်တဳရိယျာ ဖဍတ်ဂလိုင်ပတိုန်လဝ် ပ္ဍဲစၞဂှ်ရ၊၊ ကာလကဵုဓါတ်ဂမ္တဴ ကုစၞစဂှ်မ္ဂး ၜိုန်ရ စၟဗက်တဳရိယျာတအ် ချိုတ်အာကီုလေဝ် ဓါတ်ဂျိ စၟဗက်တဳရိယျာတအ် မကၠောန်ပ္တိတ်လဝ်ဂှ် သှ်ေဒၟံင်အတိုင်ဂှ်ရ၊၊ ဇၟာပ်စၟဗက်တဳရိယျာဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ် ဓါတ်ဂျိ မပကဵု ညံင်ဂွံဒှ် စၞဒဒှ်ဂျိ ဟွံသေင်၊ စၟဗက်တဳရိယျာ နွံၜါပိဂကူ မကၠောန်ပတိတ် ဓါတ်ဂျိရ၊၊ ကြဴနူ မစဒး ဓါတ်ဂျိဂှ်တုဲ ခြာဟွံလအ် (အပ္ဍဲအပိုင်အခြာ ၜါ-ပိနာဍဳ)ဂှ် လက်သန်ဍေဟ် မံက်တိုန်ကၠုင် မပ္တံ စံင်ပရံင်၊ ဖအအ်၊ ဗုင်ဂိ ကေုာံ ဂၞဴအာ ကတဵုဒှ်ကၠုင်ရ၊၊
လက်သန် စၞဒဒှ်ဂျိ
လက်သန် စၞဒဒှ်ဂျိဂှ် စံင်ပရံင်၊ ဖအအ်၊ ဂၞဴအာ၊ ဗုင်ဂိ၊ ဇကုကတဴတအ် မလေပ်ကတဵုဒှ်မာန်ရ၊၊ ဓမ္မတာမ္ဂး ကြဴနူ မစဒး စၞလအုတ်ဂှ်တုဲ ၜိုတ်ၜါနာဍဳမ္ဂး လက်သန်ဍေဟ် မံက်ကၠုင်ရ၊၊ ဟိုတ်နူဂၞဴအာ ဟွံသေင်မ္ဂး ဖအအ်လဝ်တုဲ ဓါတ်ဍာ်ဇတ် ပ္ဍဲဇကုလေဝ် ကတဵုဒှ်မာန်ကီုရ၊၊
ဗီုလဵုဂွံဝေင်ပါဲ
အဓိက တင်မဒးဝေင်ပါဲ ညံင်ဟွံဂွံဒှ် စၞဒဒှ်ဂျိ ဂှ် ညံင်ဂွံနွံကဵု ကမၠောန်ဖဴသအးဇ္ၚးရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ
- စၞမကၠောန်လဝ်ဂှ် ညံင်ဟွံဂွံစွံလဝ် မ္ၚးအခိင်ဗွဲမလအ်၊၊
- စၞမကၠောန်လဝ်ဂှ် ညံင်ဂွံဗဂံက်ဖျေဟ် ဗွဲမစှ်ေသၞောတ်၊၊
- သတ်ဆု ကေုာံ သၞေဝ်တအ်ဂှ် ကြာတ် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်၊၊
စၞဒဒှ်ဂျိ ဗွဲမဂၠိုင် ကတဵုဒှ် ဟိုတ်နူကဵု စၞစမကၠောန်လဝ်တုဲ စွံလဝ်မ္ၚး ဗွဲမလအ်ရ၊၊ ဥပမာ ပ္ဍဲသ္ၚိကုသိုလ်တအ်မ္ဂး ဍုန်လဝ် စၞစတုဲ အခိင်ဗွဲမလအ် ဖာပ်ဗစဒၟံင်ရ၊၊ ဟိုတ်စၟဗက်တဳရိယျာ မဂွံစိုပ် ပ္ဍဲကဵုစၞစ (ဝါ) သွတအ်ဂှ် နွံၜါသာ်ရ၊၊ မွဲသာ်ဂှ် ဟိုတ်နူ စၞစဂှ် စုက်လုက်ဒး အရာတၞဟ် မပ္တံကဵု နူကဵုတဲမၞိဟ် မဟွံအးဇ္ၚးတုဲ မနွံကဵု စၟဗက်တဳရိယျာဂှ် အာရပ်စုတ် စၞစ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ စၞစတအ်ဂှ် ညးဟွံရပ်ကဵုတဲ၊၊ မွဲသာ်ပၠန်ဂှ် ကတဵုဒှ်ကၠုင် နူကဵုစၞစရ၊၊ ဥပမာ သွမွဲထၟာဲ ဍုန်လဝ်ရ၊၊ ကာလဍုန်သွမ္ဂး စၟဗက်တဳရိယျာ နူကဵု သၞေဝ်ကေဝ် ဖျုန်တအ်ကီု၊ နူကဵု ကပေါတ်ဍုန်သွတအ်ကီုဂှ် ဟိုတ်နူ ဒးဓါတ်ဂမ္တဴ အကြာ ၇၀-၇၅°C တုဲ ချိုတ်အိုတ်ရ၊၊ ဆဂး ဗဳဇဍေဟ် ဟွံချိုတ် သှ်ေဒၟံင် အတိုင်ဂှ်ရ၊၊ ဍုန် နကဵုနဲ ဍုန်ဖဍိုက်()ဟေင် ဗဳဇဍေဟ် ချိုတ်မာန်ရ၊၊ ကာလစၞဂှ် ဂံက်အာတုဲမ္ဂး ဗဳဇဍေဟ်ဂှ် ဍတ် ကတဵုဒှ်ကၠုင် စၟဗက်တဳရိယျာရ၊၊ စၟဗက်တဳရိယာဂှ် ကတဵုဒှ်ကၠုင်မွဲတုဲ ပ္ဍဲအခိင်ဂၠေအ်အ်ဂှ် ဖဍတ်ဂလိုင်ပတိုန်မာန်ရ၊၊ ယဝ်ရ စၞဂှ် ပတဴလဝ်တွဵုမ္ဂး စၟဗက်တဳရိယျာတအ် ကတဵုဒှ်ကၠုင်ဟွံမာန် သာ်ဂှ်ဟွံသေင် ယဝ်ရ စၞဂှ် စွံလဝ် ဂမ္တဴ ၅°C ကဵု သၟဝ်နူဂှ်မ္ဂးလေဝ် ဗဳဇတအ်ဂှ် ဍတ်တိတ်ဟွံမာန်၊ တုဲပၠန် စၟဗက်တဳရိယျာ မဂျိုင်ဒၟံင်ဂှ်လေဝ် ချဳဓရာင်ဟွံမာန်တုဲ ဂလိုင်ပတိုန် ဟွံမာန်ရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ စၞစွံမ္ၚးမ္ဂး ဒးနွံ ဂမ္တဴ ၅°C ကဵုသၟဝ်ဂှ် ဟွံသေင်မ္ဂး လတူ ၇၀°C ရ၊၊
မူဟိုတ် ဂွံဒှ် စၞဒဒှ်ဂျိ
စၟဗက်တဳရိယျာမဂျိုင် ကေုာံ မချဳဓရာင်မာန်တအ်ဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ် ဓါတ်ဂျိရ၊၊ ဂကူစၟဗက်တဳရိယာ (Staphylococcus aureus)ဂှ် ဗွဲမဂၠိုင် ကတဵုဗဒှ်ကဵု စၞဒဒှ်ဂျိရ၊၊ စၟဗက်တဳရိယာဂှ် ပ္ဍဲကဵု အကြာစၞာံပိုယ်လေဝ် နွံမာန်ကီုရ၊၊ ကာလဍေဟ် နွံပ္ဍဲစၞာံပိုယ်မ္ဂး အန္တရာယ် ဟွံမဲကီုလေဝ် ကာလဍေဟ် လုပ်စိုပ်အာ ပ္ဍဲကဵုစၞစတုဲမ္ဂး ဍေဟ်ကၠောန်ပ္တိတ် ဓါတ်ဂျိဂှ်ရ ဓါတ်ဂျိဂှ် ကဵုအန္တရာယ် ကုပိုယ်၊၊ ဗွဲတၟေင် ယဝ်ရ ပ္ဍဲတဲပိုယ် သရ ဟွံသေင်မ္ဂး ဒးလေဝ်ၜုန် တဲမေက်ဒၟံင်မ္ဂး ဟွံထေက်ကဵု ကၠောန်စၞစရ၊၊
ဗီုလဵုဂွံလွဳ စၞဒဒှ်ဂျိ
ဗွဲမဂၠိုင် စၞဒဒှ်ဂျိဂှ် ဍေဟ်မလေပ်ဗၠးအာကေတ်တ်ရ၊၊ ဟိုတ်နူဖအအ် ဂၞဴအာတုဲ ဍာ်မလေပ်ဇတ်အာ ပ္ဍဲဇကုပိုယ် ဒှ်မာန်ဂှ်ရ ဒးစွံသတိရ၊၊ တၞဟ်န ဂွံကလေင်ဗပေင်ဍာ် ပ္ဍဲဇကုတုဲ သုင်ဍာ်ဂၠိုင်င် ဟွံသေင်မ္ဂး ဍာ်ယာမဂမၠိုင်ရ၊၊ သွက်မၞိဟ်အာယုက်ဇၞော် ကဵု ကောန်ၚာ်တအ်ဂှ် ဒးတိုန်ရုင်ဂဥုဲ နွံကီုရ၊၊ ဆဂး ယဝ်ရ ဒြဟတ်ပိုတ် ဟိုတ်နူဍာ်ဇတ်လောန်အာ နူဗၞတ်ဗ္ၜတ်မ္ဂး ဒးအာဆဵုကဵု သဝ်ဝန်ထေက်ရ၊၊
နိဿဲ
netdoktor.dk Madforgiftning (09.08.2019)
This article uses material from the Wikipedia မန် article စၞဒဒှ်ဂျိ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ပရောပရာတၚ်လညာတ်တၞဟ်ယဝ်ရဟွံမွဲတှ်ေပ္ဍဲ CC BY-SA 4.0 မဒုၚ်ကေတ်မာန်ရ။ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki မန် (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.