Бурхан Багшийн Их Дүйчэн Өдөр

Буддын шашинтнууд олноор амьдардаг улс орнуудад уг өдрийг нийтээр тэмдэглэх баяр болгон амрахаас гадна өөр олон улсад янз бүрийн хэлбэрээр тэмдэглэн өнгөрүүлдэг. Монгол Улсад 1992 оноос хойш албан ёсоор тэмдэглэх болсон ба УИХ-аар 2019 оноос бүх нийтийн амралтын өдөр болгон хуульчилсан байна. Бурхан багшийн их дүйчэн өдөр аргын тооллоор 2023 онд 6-р сарын 4-нд тохиосон.

 

Буддын шашинтнууд олон зуун жилийн өмнөөс их дүйчэн өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүлдэг байсан бөгөөд 1950 онд Шри Ланкад зохиогдсон Дэлхийн буддистуудын холбооны анхдугаар чуулганаар уг өдрийг зуны тэргүүн сарын шинийн 15-ныг Бурхан багшийн их дүйчэн өдөр гэж албан ёсоор тодорхойлжээ. Уг чуулганаар ийн тунхагласан:

Дэлхийн буддистуудын холбооны чуулганаас Балбын эрхэмсэг махаража Весакийн их дүйчэн сарын шинийн 15-ныг тус улсын нийтээр тэмдэглэх баяр болгосон өршөөнгүй шийдвэрт талархаж байгааг тэмдэглэхийн сацуу ертөнцөд хүлээн зөвшөөрөгдсөн ачит багш Буддын дурсгалд зориулж, 5-р сарын шинийн 15-ны өдрийг нийтээр тэмдэглэх баяр болгохыг олон, цөөн гэлтгүй буддистууд амьдардаг бүх орны засгийн газрын тэргүүнүүдэд уриалж байна.

1999 оноос Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага өөрийн төв байр болон дэлхийн өнцөг булан бүр дэх салбарууддаа их дүйчэн өдрийг тэмдэглэх болсон.

Их дүйчэн өдрийг орон бүрт өөр өөрөөр нэрлэдэг:

• Ассам хэлээр: বুদ্ধ পূর্ণিমা Buddho Purnima
• бен. বুদ্ধ পূর্ণিমা Buddho Purnima, বুদ্ধ জয়ন্তী Buddho Joyonti, ভেসাক Bhesak
• зо. སྟོན་པའི་དུས་ཆེན་༥ འཛོམས་ Dhüchen Nga Zom
• Бирм хэлээр: ကဆုန်လပြည့် ဗုဒ္ဓနေ့ "Тэргэл сарны баяр"
• Хятад: 佛陀誕辰紀念日; пиньинь: Fótuó dànchén jìniàn rì, 佛誕 (Fódàn, Буддын төрсөн өдөр), 浴佛節 (Yùfójié, Буддын угаал), 衛塞節 (Wèisāi jié)
• хинд. बुद्ध पूर्णिमा Buddha Pūrṇimā, बुद्ध जयन्ती Buddha Jayantī, वैशाख पूर्णिमा Vaisākh Pūrṇimā
• инд. Hari Raya Waisak
• Япон: 花祭 Hanamatsuri (Цэцгийн баяр)
• кхмер хэлээр: វិសាខបូជា Visak Bochea
• Каннада: ಬುದ್ಧ ಪೌರ್ಣಮಿ Buddha Pournami
• Солонгос: 석가 탄신일; Ханжа: 釋迦誕辰日; ШЛ: Seokka Tanshin-il (Шагжамүни Буддын төрсөн өдөр)
• лао. ວິສາຂະບູຊາ Vixakha Bouxa
• Малай: Hari Wesak (هاري ويسق)
• Монгол: Бурхан Багшийн Их Дүйчэн Өдөр
• Нэвар хэлээр: स्वांया पुन्हि Swānyā Punhi
• Непал хэлээр: बुद्ध पुर्णिमा Buddha Purnima, बुद्ध जयन्ति Buddha Jayanti
• Синхал хэлээр: වෙසක් Vesak
• там. விசாக தினம் Vicāka Tiṉam
• телугу. బుద్ధ పౌర్ణమి Buddha Pournami буюу телугу. వైశాఖ పౌర్ణమి Vaisakha Pournami
• Тай: วิสาขบูชา Wisakha Bucha
• Төвөд: ས་ག་ཟླ་བ།
• Вьетнам хэл: Phật Đản (Буддын төрсөн өдөр)