Хондурас
Хондурас (, испани дуудлага , албан ёсны бүтэн нэр Бүгд Найрамдах Хондурас Улс, испаниар República de Honduras) улс Төв Америкт хойгуураа Гватемал, баруун урдаараа Сальвадор, зүүн урдаараа Никарагуатай хиллэн оршдог.
Газар нутгийн ихэнх хэсэг нь өндөрлөг, халуун, чийглэг уур амьсгалтай. Уулархаг газраараа 5000 м хүртэл тунадас унадаг. Нутгийн 45 хувийг халуун орны карибын нарс, эбен зэрэг үнэт мод бүхий ой эзлэнэ. Улуа, Агуан зэрэг хэд хэдэн голтой. Ашигт малтмалаас мөнгө, алт, өнгөт металлын болон төмрийн хүдэр бий.
Бүгд Найрамдах Хондурас Улс República de Honduras (Испани) | |
|---|---|
 Төрийн далбаа  Сүлд | |
Уриа: Libre, Soberana e Independiente "Чөлөөт, бүрэн эрхт ба тусгаар" | |
| Төрийн дуулал: Himno Nacional de Honduras "Хондурасын төрийн дуулал" | |
 | |
| Нийслэл | Тегусигальпа 14°6′N 87°13′W / 14.100°N 87.217°W |
| Томоохон хот | Tegucigalpa |
| Албан ёсны хэл | Испани хэл |
| Угсаатны бүлгүүд (2016) |
|
| Шашин (2020) |
|
| Ард түмний нэршил |
|
| Төр засаг | Нэгдмэл ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах улс |
• Ерөнхийлөгч | Сиомара Кастро |
• Дэд Ерөнхийлөгч | Сальвадор Насралла Дорис Гутьеррес Ренато Флорентино |
• Үндэсний Конгрессын ерөнхийлөгч | Луис Редондо |
| Хууль тогтоох байгууллага | Үндэсний Конгресс |
| Тусгаар тогтнол | |
• Испаниас тунхагласанb | 9 сарын 15, 1821 |
• Мексикийн анхны эзэнт гүрнээс тунхагласан | 7 сарын 1, 1823 |
• Төв Америкийн Холбооны Бүгд Найрамдах Улсаас Хондурас нэртэй тунхагласан | 11 сарын 5, 1838 |
| Газар нутаг | |
• Нийт | 112,492 км2 (101) |
| Хүн ам | |
• 2023 тооцоо | 9,571,352 (95) |
• Нягтаршил | 85/км2 (128) |
| ДНБ (ХАЧТ) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▲$69.8 тэрбум (108) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▲$6,769 (134) |
| ДНБ (нэрлэсэн) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▲$30.5 тэрбум (106) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▲ $2,969 (135) |
| ОТББИ (2018) | 52.1 өндөр |
| ХХИ (2021) | ▼ 0.621 дундаж · 137 |
| Мөнгөний нэгж | Лемпира (HNL) |
| Цагийн бүс | UTC−6 (ТЦБ) |
| Жолооны тал | баруун |
| Утасны томьёо | +504 |
| Домэйн нэр | .hn |
| |
Хүн амын тооцоололд ДОХ-ын улмаас нас баралтын үр дагаврыг тодорхой харгалздаг; Энэ нь 2007 оны 7-р сарын байдлаар төсөөлж байснаас дундаж наслалт багасч, нялхсын эндэгдэл, нас баралтын түвшин өндөр, хүн ам, өсөлтийн хурд буурч, хүн амын нас, хүйсээр хуваарилалт өөрчлөгдөхөд хүргэж болзошгүй. | |
Хондурас бол Латин Америкийн хоцрогдол орон юм. Эдийн засгийн үндэс нь хөдөө аж ахуй. Хөдөө аж ахуйд хүн амын гуравны хоёр нь ажилладаг. Гол таримал нь кофе, эрдэнэ шиш, гадил, жүрж. Экспортын 40 хувийг гадил, кофе эзлэнэ. Аж үйлдвэрээс нэхмэл, хүнсний үйлдвэрүүдтэй. Эдийн засагт нь гадаадын, гол нь Америкийн капитал нэвтэрчээ. Авто болон төмөр замын тээвэр сул хөгжсөн. Олон улсын чанартай нисэх онгоцны буудал хэд хэд бий. Хүн амын 90 шахам хувь нь испани-индианы эрлийз юм. Хүн амд ногдох жилийн дундаж орлогоор Хондурас Латин Америкт сүүлчийн байранд ордог. Албан ёсны хэл нь испани.
МЭӨ нэгдэх мянган жилд Хондурасын нутаг дэвсгэрт эртний түүхт майя аймгийн индиануудын соёл цэцэглэн хөгжиж байжээ. Тэр соёлын гол төв нь Копан хот байв. Майячуудын урлагийн уламжлалт шинж одоогийн индиан аймгийн өнгө алаглан будсан баг, сав суулганы хээнд хадгалагдан үлдсэн байна. XVI зууны эхэн хүртэл уугуул хүн ам болох индианууд нь Хондурасын нутаг дэвсгэрийг «Игуэрас» буюу «Ибуэрас» гэж нэрлэдэг байв.
Хондурасын эрэг орчим газрыг Х. Колумб 1502 онд нээсэн бөгөөд испаничууд энэ орныг эрэг орчимдоо их гүнзгий учраас Хондурас (испаниар «хондура» гэдэг нь гүнзгий гэсэн утгатай үг) гэж нэрлэсэн ажээ. Испаничууд 1525 оноос Хондурасыг байлдан эзэлж эхэлсэн байна. Хондурасчууд тусгаар тогтнолынхоо төлөө шаргуу тэмцсэний дүнд 1821 онд Испаниас тусгаарлан салжээ. Хондурас 1838 оноос бие даасан улс болсон байна.
Мөнгөний нэгж нь лемпира.
Зургийн цомог
-
Байр зүйн газрын зураг -
Майя Копан хотын газар -
Тегусигальпа -
-
Кофе ачтай таримал -
Хэдэн бяцхан сурагч
Цахим холбоос
Commons: Хондурас – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан | Wiktionary: Хондурас – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |
Эшлэл
This article uses material from the Wikipedia Монгол article Хондурас, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Тусгай тайлбар байхгүй бол энэ агуулгыг CC BY-SA 4.0 лицензийн дагуу хэрэглэх боломжтой. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Монгол (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.