Румын нь Зүүн Европ, Зүүн Өмнөд Европ болон Төв Европын заагт орших улс юм.
Баруун урд талаараа Серби, баруун талаараа Унгар, хойд талаараа Украин, зүүн хойд талаараа Молдав, өмнө талаараа Болгар улсуудтай хиллэх бөгөөд зүүн талаараа Хар тэнгис ээр хүрээлэгдэнэ. Нийслэл нь Бухарест хот.
Румын România (Румын) | |
---|---|
Төрийн дуулал: "Deșteaptă-te, române!" ("Румынчууд аа, сэрцгээ!") | |
Нийслэл ба томоохон хот | Бухарест 44°25′N 26°06′E / 44.417°N 26.100°E |
Албан ёсны хэл | Румын хэл |
Зөвшөөрөгдсөн цөөнхийн хэл | Жагсаалт:
|
Угсаатны бүлгүүд (2021) |
|
Шашин (2021) |
|
Ард түмний нэршил | Румынчууд |
Төр засаг | Нэгдмэл хагас-ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах улс |
• Ерөнхийлөгч | Клаус Йоханнис |
• Ерөнхий Сайд | Марчел Чолаку |
Хууль тогтоох байгууллага | Парламент |
• Дээд танхим | Сенат |
• Доод танхим | Төлөөлөгчдийн танхим |
Түүх | |
• Валлахи | 1330 |
• Молдав | 1346 |
• Жижиг холбоо | 1 сарын 24, 1859 |
• Османы эзэнт гүрнээс Де-юре тусгаар тогтнов | 1877/1878 оны 5 сарын 9 |
• Их Холбоо | 1918/1921 оны 12 сарын 1 |
• Цэргийн дарангуйлал | 1941 |
• Коммунист Румын | 12 сарын 30% 1947 |
• НҮБ-д элсэв | 12 сарын 14, 1955 |
• Одоогийн засаглалын хэлбэр | 12 сарын 27, 1989 |
• Үндсэн хуулиа баталсан | 12 сарын 8, 1991 |
• Европын Холбоонд нэгдэв | 1 сарын 1, 2007 |
Газар нутаг | |
• Нийт | 238,397 км2 (81) |
• Усны эзлэх талбай (%) | 3 |
Хүн ам | |
• 2023 тооцоо | ▲19,892,812 (63) |
• 2021 тооллого | 19,053,815 |
• Нягтаршил | 79.9/км2 (136) |
ДНБ (ХАЧТ) | 2023 тооцоо |
• Нийт | ▲ $783.903 тэрбум (35) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▲ $41,633 (47) |
ДНБ (нэрлэсэн) | 2023 тооцоо |
• Нийт | ▲ $348.902 тэрбум (45) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▲ $18,530 (54) |
ОТББИ (2021) | 34.3 дундаж |
ХХИ (2021) | ▼ 0.821 маш өндөр · 53 |
Мөнгөний нэгж | Румын лей (RON) |
Цагийн бүс | UTC+2 (ЗЕЦ) |
• Зуны цаг (ЗЦ) | UTC+3 (ЗЕЗЦ) |
Огнооны формат | өө.сс.жжжж (МЭ) |
Жолооны тал | баруун |
Утасны томьёо | +40 |
ISO 3166 код | RO |
Домэйн нэр | .roa |
|
Зүүн Европын слав гаралтай улсууд дунд орших Ром гаралтай улс бөгөөд цорын ганц албан ёсны хэл нь румын хэл юм. Үнэн алдартны шашны нөлөө ихтэй.
Төрийн далбаа нь Чадын төрийн далбаатай андуурагдах тохиолдол их байдаг ч Румыны төрийн далбааны цэнхэр өнгө нь арай бүдэг юм. 1989 онд ардчилсан системд шилжих хүртэл төрийн далбааны голд нь тэр үеийн төрийн сүлд нь дүрслэгдсэн байдаг байв.
Албан ёсны нэр нь румын хэлээр Romвnia, монгол хэлээр Румын гэдэг.
Уг нэр нь "Ромчуудын нутаг" хэмээх утгатай. Хуучин нэрүүдийг нь доор оруулав:
Мөн Молдавын түүхийг үзнэ үү.
Эрт цагт дакичууд Румыны нутагт оршин суудаг байв. Улмаар Ромын эзэнт гүрний мэдэлд багтсанаар Румын хэмээх нэр үүсчээ.
Румын засаг захиргааны хувьд 41 тойрог, 1 нийслэл (Бухарест)-д хуваагдана.
| ||||||||||||||||||||||||||||
Серби, Болгар улстай хиллэх хил нь ерөнхийдөө Дунай мөрний дагуу байдаг. Молдавтай хиллэх хил болох Прут гол нь Дунай мөрөнтэй нийлж, Хар тэнгист цутгана. Дунай мөрний адаг дельт нь тусгай хамгаалалттай.
Румыны нутгийн 34%-ийг уулс, 33%-ийг толгод, 33%-ийг тал газар эзэлнэ. Тус улсын төвд Карпатын нуруу Трансильваний тэгш өндөрлөгөөр хүрээлэгдэн оршино. Карпатын нуруунд далайн түвшнээс дээш 2,000 м-ээс өндөр 14 оргил бий. Хамгийн өндөр Молдовяну оргил нь 2,544 м өндөр юм.
Оршин суугчдын 89% нь румын, 6% нь мажар, 2% нь цыган үндэстэн болно. Мөн серб, украйн, герман, турк, татар, словак, болгар, орос, еврейчүүд цөөн тоотой бий. Румынчууд нь эртний даки болон шилжин суурьшсан цыгануудын цус холилдож үүссэн гэж үздэг ч хүлээн зөвшөөрдөггүй хүмүүс бий. Мажаруудын ихэнх нь Унгартай газар нутгийн маргаантай Трансильванид амьдардаг.
Чаушескугийн засаглалын үед төрөлтийг дэмжих бодлого баримталж, Балканы хойгийн хамгийн их хүн амтай улс болсон ч зах зээлийн системд шилжсэний дараа хүүхдээ өсгөж хүчрэхгүй болсон эцэг эхчүүд хүүхдээ хаях үзэгдэл их гарсан билээ.
Румыны нутагт ЮНЕСКО-гийн Дэлхийн өвийн жагсаалтад бүртгэгдсэн соёлын өв 6, байгалийн өв 1 бий.
This article uses material from the Wikipedia Монгол article Румын, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Тусгай тайлбар байхгүй бол энэ агуулгыг CC BY-SA 4.0 лицензийн дагуу хэрэглэх боломжтой. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Монгол (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.