Берлин

Берлин
Уур амьсгалын диаграмм
	Температур °C, Тунадас мм
	Эх сурвалж: DWD, Daten: 1971–2000

Берлин
Берлин
Нийслэл, муж ба хотын захиргаа
	Berlin
	Дээд талаас, зүүнээс баруун: Тиргартений тэнгэрийн хаяа; Бранденбургийн хаалга; Берлиний катедрал сүм; Шарлоттенбург ордон; Музейн арал ба Берлиний ТВ цамхаг; Ялалтын багана; Потсдамын талбай; ба Рейхстаг
	Далбаа Сүлд
	Берлин Берлиний байршил
	Солбицол: 52°31′12″N 13°24′18″E / 52.52000°N 13.40500°E 13°24′18″E / 52.52000°N 13.40500°E
Улс	Герман
Муж	Берлин
Засаг захиргаа
• Биет	Берлиний Төлөөлөгчдийн танхим
• Хотын захирагч	Франциска Гиффай (СДН)
• Бундесратын санал	4 (69-өөс)
• Бундестагын суудал	29 (736-аас)
Газар нутаг
• Хот/Муж	891.7 км2 (344.3 миль2)
• Хотын нутаг	3,743 км2 (1,445 миль2)
• Бөөгнөрөл	30,546 км2 (11,794 миль2)
Өндөр	34 м (112 фут)
Хүн ам (2020 оны 12 сарын 31)
• Хот/Муж	3,769,495
• Хотын нутаг	4,473,101
• Бөөгнөрөл	6,144,600
Иргэдийн нэршил	Берлинчүүд; Berliner (эр), Berlinerin (эм) (Германаар)
Цагийн бүс	UTC+01:00 (CET)
• Зун (ЗЦ)	UTC+02:00 (CEST)
Бүсийн дугаар	030
Геодугаар	NUTS бүс: DE3
ISO 3166 код	DE-BE
Улсын дугаар	B
ДНБ (нийт)	€155 тэрбум (2020)
ДНБ нэг хүнд ноогдох	€41,000 (2020)
GeoTLD	.berlin
ХХИ (2018)	0.964; маш өндөр · 2-р байр
Вэб сайт	www.berlin.de/en/

3.4 сая хүн амтай бөгөөд Германы хамгийн том хот юм. Европын холбооны хотууд дотор хүн амаараа хоёрт, суурин газруудад есөд жагсдаг. Зүүн хойд Германд байрлах бөгөөд Берлин-Бранденбург метрополи нутаг дэвсгэрт хамаарагдана. Энэ нутаг дэвсгэрт 180 гаруй орны 5 сая иргэн амьдардаг ажээ.

13-р зуунд Берлинийг анх дурьдсан байдаг бөгөөд дараалан тус тус Пруссийн Хант Улсын (1701-1918), Германы эзэнт гүрний (1871-1918), Ваймарын Бүгд Найрамдах Улсын (1919-1933), Гуравдугаар райхын (1933-1945) нийслэлүүд байжээ. Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа Берлин нь хуваагдсан; Зүүн Берлин нь Зүүн Германы нийслэл болсон бол Баруун Берлин нь 1961-1989 он хүртэл Берлиний ханаар хашигдаж, Барууны хэсэг болсон байна. 1990 онд Герман улс эргэн нэгдсэний дараа дахин бүх Германы нийслэл болжээ.

Берлин нь улс төр, соёл урлаг, мэдээлэл, шинжлэх ухааны томоохон төвд тооцогдох дэлхийн хотуудын нэг юм. Мөн тивийнх нь агаар, төмөр замын тээвэр голчлон төвлөрдөг хотуудын нэг юм. Хотын эдийн засаг нь голдуу үйлчилгээний салбарт төвлөрдөг бөгөөд үүнд, бүтээлийн аж үйлдвэр, мэдээллийн байгууллагууд, байгаль орчны үйлчилгээ, хурал цуглаан явуулах газрууд зэрэг орно. Берлин нь ирдэг жуулчдынхаа тоогоор Европын холбоонд гуравт жагсдаг. Мөн тээврийн инженерчлэл, оптоэлектроник, мэдээллийн технологи, машины үйлдвэрлэл, эрүүлийг хамгаалах, биоэмчилгээний инженерчлэл, биотехнологи зэрэг аж үйлдвэр үйл ажиллагаагаа явуулдаг.

Берлин нь дэлхийд алдартай олон их сургууль, судалгааний институт, спортын үйл явдал, найрал хөгжим, музей, хүмүүстэй. Берлинд хотын төрх байдал, түүхийн өв уламжлал зэргээс шалтгаалж олон улсын кино бүтээл ихээр хийгддэг. Мөн фестиваль, өвөрмөц архитектур, шөнийн амьдрал, соёл урлагаараа алдартай бөгөөд чөлөөт амьдрал, шинэ үеийн сэтгэлгээ, амьдралын өртөг бага зэрэгт нь хүмүүс ихээр татагддаг.

Түүх

Үндсэн өгүүлэл: Берлиний түүх

Хотын нэр

Берлин хэмээх нэр нь магад славян хэлний br’lo буюу berlo (орч. намаг, чийглэг газар эсвэл чийглэг газарт байх хэсэгхэн хуурай газар) гэх үг болон мөн славян хэлний газар нутгийн нэрний төгсгөлд ихэнхдээ бичигдэх -in төгсгөлөөс уламжлан бий гэж үздэг.

Хотын нэр нь тус хотыг үндэслэгч Альбрехт ден Баерен болон Берлиний сүлд тэмдэгний дүрстэй огт хамаагүй (Берлин = Баер). Харин сүлдний нэр нь хотын нэрнээс гаралтай аж.

Гүнгийн эзэмшлийн үе

Шпрээ арал дээр орших Кёллн хот нь хамгийн анх 1237 онд баримтанд дурдагдсан байдаг. 1244 оны баримтад Шпрее голын зүүн хойд хэсэгт орших хотын хэсгийг (Алт-: "хуучин") Берлин хэмээн дурдсан байдаг. Сүүлд хийгдсэн археологийн олдворуудаас харвал 12-р зууны хоёрдугаар хагасаас голын хоёр талд нь суурин байсныг гэрчлэх баримт нотолгоо олдсон байна.

Хун тайжийн үе

Газар зүй

Уур амьсгал

Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Берлин

	1-р сар	2-р сар	3-р сар	4-р сар	5-р сар	6-р сар	7-р сар	8-р сар	9-р сар	10-р сар	11-р сар	12-р сар
Маx. Температур (°C)	2.9	4.2	8.5	13.2	18.9	21.6	23.7	23.6	18.8	13.4	7.1	4.4	Ø	13.4
Мин. Температур (°C)	−1.9	−1.5	1.3	4.2	9.0	12.3	14.3	14.1	10.6	6.4	2.2	−0.4	Ø	5.9

Тунадас (мм)	42.3	33.3	40.5	37.1	53.8	68.7	55.5	58.2	45.1	37.3	43.6	55.3	Σ	570.7

Бороотой өдөр (d)	10.0	8.0	9.1	7.8	8.9	9.8	8.4	7.9	7.8	7.6	9.6	11.4	Σ	106.3

Хур тунадас

Эх сурвалж: DWD, Daten: 1971–2000

Хотын дүр төрх

Зургийн цомог

Томруулах

Рейхстаг, Берлин

Мөн үзэх

Германы том хотын жагсаалт

Цахим холбоос

Commons: Берлин – Викимедиа дуу дүрсний сан
Албан ёсны сайт
Албан ёсны аялал, жуулчлалын мэдээлэл^{[permanent dead link]}
1738 оноос одоо хүртэлх газрын зургууд
Берлины 3D загвар
Берлины интерактив газрын зураг

Зүүлт тайлбар

This article uses material from the Wikipedia Монгол article Берлин, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Тусгай тайлбар байхгүй бол энэ агуулгыг CC BY-SA 4.0 лицензийн дагуу хэрэглэх боломжтой. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Монгол (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.