Избори Во Македонија

Во Република Македонија се одржуваат избори за пратеници во Собранието на Република Македонија, за Претседател на Републиката и локални избори за советници и градоначалници.

 

Пратениците во Собранието се избираат за време од 4 години, на општи, непосредни и слободни избори со тајно гласање. Парламентарните избори се одржуваат секоја четврта година, во последните 90 дена од мандатот на стариот пратенички состав, а ги распишува претседателот на Собранието. Парламентарни избори се одржуваат и во случај на самораспуштање на Собранието (предвремени избори), ако за тоа се изјаснат мнозинството од вкупниот број пратеници. Во тој случај, изборите се одржуваат во рок од 60 дена од денот на распуштањето на Собранието.

 

По воведувањето на политичкиот плурализам, во Република Македонија се одржани пет регуларни парламентарни избори и четири предвремени парламентарни избори во 2008, 2011, 2014 и 2016 година. Првите парламентарни избори се одржани кога земјата била во состав на СФР Југославија, а останатите по прогласувањето на независноста во 1991 година.

Изборен модел

Пратениците се избираат според пропорционалниот модел со затворени листи, при што територијата на Република Македонија е поделена на шест изборни единици, а во секоја изборна единица се избираат по 20 пратеници.

Од дијаспората можат да бидат избрани тројца пратеници, и тоа само доколку освојат најмалку онолкав број на гласови со кои што е избран пратеник со најмал број на гласови во изборните единици во Република Македонија на последните парламентарни избори.

Список на парламентарни избори

 

• Македонски парламентарни избори (1990)
• Македонски парламентарни избори (1994)
• Македонски парламентарни избори (1998)
• Македонски парламентарни избори (2002)
• Македонски парламентарни избори (2006)
• Македонски парламентарни избори (2008)
• Македонски парламентарни избори (2011)
• Македонски парламентарни избори (2014)
• Македонски парламентарни избори (2016)
• Македонски парламентарни избори (2020)
• Македонски парламентарни избори (2024)

Досега се одржани пет избори за Претседател на Републиката. Првиот мандат на Киро Глигоров бил даден врз основа на избор од страна на Собранието на Република Македонија, согласно тогашните уставни решенија.

Изборот на претседател на Републиката се врши во последните 60 дена од мандатот на претходниот претседател. Во случај на престанок на мандатот на претседателот на Републиката, од кои и да е причини, изборот за нов претседател се врши во рок од 40 дена од денот на престанокот на мандатот. Право да поднесат листа на кандидат за претседател на Републиката имаат најмалку 10.000 избирачи или 30 пратеници.

Претседателските избори може да се одржат во два круга. Кандидатот е избран за претседател во првиот круг доколку добие мнозинство гласови од вкупниот број избирачи запишани во избирачкиот список. Ако во првиот круг ниту еден кандидат за претседател на Републиката не го добил потребното мнозинство гласови, во вториот круг се гласа за двајца кандидати кои во првиот круг добиле најмногу гласови. За претседател е избран кандидатот кој добил мнозинство гласови од избирачите кои гласале, доколку гласале повеќе од 40% од избирачите. Претседател бил избран во прв круг единствено на изборите во 1994, а сите преостанати избори се одржале во два круга.

Список на претседателски избори

 

• Македонски претседателски избори (1994)
• Македонски претседателски избори (1999)
• Македонски претседателски избори (2004)
• Македонски претседателски избори (2009)
• Македонски претседателски избори (2014)
• Македонски претседателски избори (2019)
• Македонски претседателски избори (2024)

Досега се одржани пет локални избори во Република Македонија. Одлика за локалните избори во Република Македонија се честите промени на границите на општините.

На локалните избори се избираат градоначалници и членови на советите на општините.

Бројот на членовите на советот се утврдува во зависност од бројот на жители во општината, и не може да биде помал од 9, ниту поголем од 33 члена.

Список на локални избори

• Локални избори во Македонија (1996)
• Локални избори во Македонија (2000)
• Локални избори во Македонија (2005)
• Локални избори во Македонија (2009)
• Локални избори во Македонија (2013)
• Локални избори во Македонија (2017)
• Локални избори во Македонија (2021)

Досега трипати е распишан референдум на државно ниво и седум пати на локално ниво. Првиот референдум во 1991 е по барање на Собранието, а во 2004 по барање на најмалку 100.000 гласачи.

• Референдум (1991)
• Референдум (2004)
• Референдум (2018)

На локално ниво

• Референдум во Општина Центар (2015)
• Референдум во Општина Гевгелија (2017)
• Референдум во Општина Богданци (2017)
• Референдум во Општина Дојран (2017)
• Референдум во Општина Валандово (2017)
• Референдум во Општина Босилово (2017)
• Референдум во Општина Ново Село (2017)
• Референдум во Општина Дојран (2020)

•  
  Карта на општините во изборната единица 3.
•  
  Карта на општините во изборната единица 4.
•  
  Карта на општините во изборната единица 5.
•  
  Карта на општините во изборната единица 6.

• Донтов метод
• Државна изборна комисија

• Архива на Државната изборна комисија за досегашните избори во Република Македонија Архивирано на 16 мај 2010 г.
• Резултати од македонските избори по 1990 година
• Извештаи на ОДИХР за изборите во Република Македонија