Науру

Науру е најмалата островска држава во светот, најмалата независна членка на Комонвелтот, најмалата независна република и единствената република без официјален главен град.

Република Науру Ripublik Naoero
Знаме Грб
Гесло: „Прво Божјата волја“
Химна: Nauru Bwiema
Главен град		нема1 0°32′S 166°55′E / 0.533° ЈГШ; 166.917° ИГД / -0.533; 166.917
Најголем град		Јарен
Службен јазик		англиски, наурски
Демоним		Науруец
Уредување		република
•	претседател	Маркус Стефан
Независност
•	од Австралија, Нов Зеланд и Обединетото Кралство.	31 јануари 1968
Површина
•	Вкупна	21 км2 (227-ма)
•	Вода (%)	нема податоци
Население
•	проценка за ноември 2007 г.	9,275 (215th)
•	Густина	442 жит/км2 (23-та)
БДП (ПКМ)		проценка за 2006 г.
•	Вкупен	$36.9 милиони (192-ра)
•	По жител	$2,500 (2006 г.) (135-та)
Валута		Австралиски долар (AUD)
Часовен појас		(UTC+12)
НДД		.nr
Повик. бр.		674
1 Јарен е најголемото населено место и седиште на парламентот; често е наречен како главен град, но Науру официјално нема назначено главен град.

 

 

 

Науру за првпат бил населен од микронезиско и полинезиско население пред 3.000 години. На островот традиционално имале 12 клана или племиња кои се претставени со ѕвездата со 12 крака на знамето. Наурците своето потекло го сметаат според женската страна во семејството, односно по мајка или баба.

Британскиот капетан Џон Фирн, ловец на китови, бил првиот Европеец кој стапнал на копното на Науру во 1798. Од тогаш месното население имало контакт со странците кои пак подоцна се населувале на островот. Островјаните тргувале со храна.

Колонијален период

Островот бил анектиран од Германија во 1888 и бил дел од Германскиот протекторат Маршалски Острови, и Науру го нарекле Навадо или Онаверо. Со доаѓањето на Германците се вовел и кралот на Науру и почнале да се пробиваат мисионерските христијански движења. Германците владееле со Науру скоро три декади.

Фосфатот бил за првпат откриен во 1900 од страна на Алберт Елис. Тихоокеанската фосфатна компанија управувала со фосфатот и во 1907 година за првпат почнал извозот на минералот. По Првата светска војна војната, во 1923 година Друштвото на нациите го дала Науру на управување на Австралија, додека Обединетото Кралство управувало со фосфатот на островот.

Втора светска војна

Јапонските сили го окупирале островот на 26 август 1942. Јапонците депортирале околу 1.200 Наурци да работат на островите Чук, каде 463 луѓе умреле. Островот бил ослободен на 13 септември 1945 година кога австралиските трупи се приближиле кон островот и ги опколиле јапонските трупи, при што следело предавање на јапонските војници. Островот повторно се вратил под австралиска контрола.

Независност

Науру стекнал самоуправа во јануари 1966, а во 1968 година целосно станал независен од колонизаторските сили. Локалните британски власти кои управувале со фосфатот биле приморани да ја отстапат контролата на локалните власти и така е основана Корпорацијата за фосфат на Науру. Трговијата со фосфат му овозможило на Науру да биде една од најбогатите држави во Тихиот Океан. Подоцна залихите на фосфат се намалувале, а со тоа и стандардот на живеење кој резултирал со граѓански протести во Науру.

 

 

Науру е мал, округ остров во Тихиот Океан, 42 километри јужно од Екваторот. Островот е опколен од корален гребен, што придонесува да има мала плима. Поради присутноста на коралниот гребен не може да се направи големо трговско пристаниште, но има 16 други помали пристаништа.

Плодна земја на островот е јужниот дел на Науру каде има кокосови палми. Околу лагуната Буада се одгледуваат банани, ананас, зеленчук како и домати. Населението на Науру е сконцентрирано околу брегот и околу лагуната.

Науру беше еден од трите фосфатни острови во Тихиот Океан, другите два се Банаба во Кирибати и Макатеа во Француска Полинезија, но денес скоро и да нема од минералот на Науру.

На Науру има ограничени извори на свежа вода за пиење. Климата во Науру е топла. Помеѓу ноември и февруари земјата е под влијание на монсуни. Просечната температура на Науру е помеѓу 26 и 35 °C преку ден и 25 и 28 °C преку ноќ.

 

Науру е република со парламентарен систем. Претседателот е шеф на државата и воедно претседател на владата. Парламент од 18 членови се избира секои три години. Парламентот избира претседател, кој пак ги одбира членовите на кабинетот. Науру нема формална поделба на политички партии, кандидатите се најчесто независни. 15 од вкупно 18 членови во парламентот се независни, но како и да е има мали политички партии како на пример Демократска партија на Науру, Науру прво и Централна партија на Науру.

 

Науру е поделен на 14 административни области кои се групирани во осум изборни единици. Областите во Науру се:

 

Економијата на Науру скоро целосно зависи од фосфатните резерви. Покрај ова има уште неколку помали ресурси, но главно сите останати неопходни суровини се извезуваат. Владата на Науру од приходите на фосфатот зачувува во резерва за кога веќе потполно ќе нема минерал на островот, луѓето да можат да се служат со парите заштедени од минатото.

Во Науру нема даноци. Невработеноста е 90%, а владата ги вработува сите останати што работат. Администрацијата има силна подржка за реформи за да се изнајдат алтернативи за производство. Туризмот не е главна гранка во Науру зошто не е развиен.

 

Островот има население од 9.265 жители, од кои 96% зборуваат наурски јазик. Претходно, населението било поголемо, но во 2006 околу 1.500 луѓе се отселиле.

Службен јазик во Науру е наурскиот. Англискиот е широко застапен како јазик на упарвата и трговијата.

Етничкиот состав на Науру е: 58% се Наурци, 26% останати тихоокеански етнички групи, 8% Кинези и 8% Европејци. Сите Европејци се Британци. Најголема религија е христијанството.

Осврнувајќи се на медицинските проблеми на Науру, Наурците се најдебели луѓе во светот. Исто така населението има проблеми и со дијабетес.

Предците на Наурците верувале во женски дух наречен Еијебонг, и во земски дух и во остров наречен Буитани. Дев од оригиналните дванаесет племиња на Науру исчезнале. На 26 октомври, Науру го слави денот кога се обединила нацијата после Втората светска војна. Културата е мешана со локални и странски елементи.

Повеќе за Науру на збратимените проекти на Википедија
	Дефиниции и преводи на Викиречник ?
	Податотеки на Ризницата ?
	Образовни ресурси на Викиуниверзитет ?
	Новинарски известувања на Викивести ?
	Мисли на Викицитат ?
	Изворни текстови на Викиизвор ?
	Прирачници на Викикниги ?
?	Информации за патување во Википатување ? ?

Влада

• Влада на Науру
• Шеф на државата и кабинетот Архивирано на 6 мај 2009 г.
• Науру во ООН

Општо

• „Светска книга на факти“ на ЦИА — запис за „Науру“ (англиски)
• Науру на UCB Архивирано на 7 јуни 2008 г.
• Науру на Curlie (англиски)

Патување

• Discover Nauru, официјален туристички портал
• Our Airline, авио-компанија на Науру
• Распоред на летови

Друго

• High resolution aerial views of Науру на Google Maps
• Six Fivers
• Информации за Науру на globalEDGE Архивирано на 24 октомври 2007 г.
• CenPac
• Радио програма "This American Life" за науру

• Окрузи во Науру
• Изборни единици на Науру
• Јарен
• Наурски јазик
• Океанија