Ko Wīwī (reo Wīwī: France), arā te Tūwehe Wīwī (reo Wīwī: la République française), tētahi whenua e noho ana ki te hauāuru o Ūropi, ahakoa he rohe, he moutere hoki ōna ki ētahi atu paparahi.
Ka tapaina auautia te whenua nei e ōna kainoho ko “L’Hexagone” (Te Tapaono) nā te āhuahanga o tōna whenua.
Tūwehe Wīwī | |||||
| |||||
Pepeha: Liberté, Égalité, Fraternité “Rangatiratanga, Ōritetanga, Kotahitanga” | |||||
Ngaringari: “La Marseillaise” | |||||
Tāone matua (me te tāone nui) | Parī | ||||
Reo whaimana | Wīwī | ||||
Kāwanatanga | |||||
---|---|---|---|---|---|
• Āhua | Tūwehe Kotahi Āhua-Perehitini | ||||
• Perehitini | Emmanuel Macron (EM) | ||||
• Pirimia | |||||
Whakaūkanga | |||||
• Tū Wīwī | 843 (Tiriti o Verdun) | ||||
• Tuhiture nāianei | 1958 (Tūwehe 5) | ||||
Mema o te EU | 25 Poutū-te-rangi 1957 | ||||
Rahi | |||||
• Katoa | 674843 km² (40th) 260558 sq mi | ||||
Taupori | |||||
• Hānuere 1, 2016 tau tata | |||||
• Total{{{FR_foot}}} | 66,991,000 (20) | ||||
• Wīwī Pātata | 61,875,822 (20) | ||||
• Kiato | 116/km² (89) 295/sq mi | ||||
GDP (tautapa) | 2006 tau tata | ||||
• te katoa | US $2232 miriona miriona (6) | ||||
• mā ia tangata | US $35,404 (18) | ||||
HDI (2005) | 0.952 (nui) (10) | ||||
Moni | Euro (EUR, XPF ) | ||||
Wāhiwā | CET (UTC+1) | ||||
• Raumati (DST) | CEST (UTC+2) | ||||
Tohu ipurangi | .fr | ||||
Tohu waea | +33 |
Ka rere a Wīwī mai te Moana Rōwhenua ki te Hawai Ingarangi me te Moana Raki, ā, mai te Awa Rine ki te Moana Ranatiki. Noho pātata ai a Wīwī (mai te raki, me te matawā) ki a Pehiamu, Rakapuō, Tiamana, Huiterangi, Itāria, Manako, Pāniora me Ānatōra. Mā ōna rohe me ōna takiwā tāwāhi ka noho pātata hoki a Wīwī ki a Parīhi me Hurināme (ki te taha o te Guiana Wīwī), ā, ki ngā Antile Hōrana (ki te taha o Hato-Martino). Kua honoa hokia a Wīwī ki te Kīngitanga Kotahi mā te Ana Hawai e rere ana o raro o te Hawai Ingarangi.
Whaihoki ōna rohe me ōna takiwā tāwāhi, 675,417 km² tō Wīwī rahinga whenua, ā, 66.9 miriona ōna kainoho. Ko te reo Wīwī te reo whaimana o te tūwehe nei. Atu i te nohoanga kāwanatanga, ko tōna tāone matua, a Parī, te tino wāhi matua, taupori mai, ōhanga mai, tikanga hoki mai.
He kāwanatanga māngai manapori tō te Tūwehe Wīwī, ka whakahaerea hei tūwehe tūtahi āhua-perehitini. Kua whakahuaina ōna kawa matua i te Whakapuakitanga Tika Tangata. Ko ia tētahi o ngā whenua kaiū i te Kotahitanga Ūropi, te rohe euro me te rohe Shengen, ā, he nui atu tōna rahinga whenua i ērā atu peke. He kaiū hoki ia i te Kotahitanga Aorere, ā, he mema o te Whrankowhoni, te G8, te Whakahaere Ruruku Whakahiato Ōhanga (OECD). Koia tētahi o ngā peke toitū e rima o tō te Kotahitanga Aorere Rūnanga Haumaru; he whenua mana karihi whākī hoki.
Kei a Wīwī te ōhanga tuarima i te ao. He ōhanga ōhoko tōna, ahakoa te wawaotanga kāwanatanga maha mai te mutunga o te Pakanga Aorere Tuarua. Mai ngā tau 1980 a te kāwanatanga e puta haere i tōna ōhanga, me te hoko atu i ētahi hinonga kāwanatanga o muri. Ko ia te whenua pōwhiri tuatahi o te ao, me ōna wae tāpoi tāwāhi e 79 miriona ia tau (whaihoki ngā kaūmanga, engari atu i ngā tāngata iti iho i te 24 hāora ā rātou noho ki Wīwī).
Nō ngā rautau 18 me 19 i hangaia e Wīwī tētahi o ngā emepaea nui rawa o tōna wā, e toro atu ana mai te uru o Āwherika ki te tongauru o Āhia, ā, kua āta awe ngā tikanga me ngā tōrangapū o ēnā rohe. Koia rā te mea e kōrerohia tonutia ana te reo Wīwī ki ētahi whenua e 20, nui atu rānei, hei reo tuatahi, hei reo whaimana, hei reo whakahaere rānei.
This article uses material from the Wikipedia Māori article Wīwī, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Māori (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.